Đánh giá công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng dự án đầu tư khai thác mỏ sắt Nà Rụa giai đoạn 1 trên địa bàn thành phố Cao Bằng

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

ĐINH HẢI ĐIỆP

ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG,

GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG DỰ ÁN ĐẦU TƯ

KHAI THÁC MỎ SẮT NÀ RỤA - GIAI ĐOẠN 1

TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CAO BẰNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Thái Nguyên - 2017

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

ĐINH HẢI ĐIỆP

ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG,

GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG DỰ ÁN ĐẦU TƯ

KHAI THÁC MỎ SẮT NÀ RỤA - GIAI ĐOẠN 1

TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CAO BẰNG

Ngành: Quản lý đất đai

Mã số ngành: 60.85.01.03

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Lợi

Thái Nguyên - 2017

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết

quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ

một học vị nào.

Tôi xin cam đoan các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ

nguồn gốc.

Tác giả luận văn

Đinh Hải Điệp

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành được bản luận văn này, trước hết tôi xin chân thành cảm ơn TS.

Nguyễn Thị Lợi đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt thời gian thực hiện đề tài.

Tôi cũng xin chân thành cảm ơn sự góp ý chân thành của các thầy, cô giáo

khoa Quản lý tài nguyên, phòng Đào tạo - Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên

đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi thực hiện đề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn Phòng TN&MT, Trung tâm PTQĐ & GPMB,

Phòng Tài chính - kế hoạch, Phòng Thống kê, các cán bộ, hộ gia đình tham gia

phỏng vấn đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong thời gian nghiên cứu thực hiện luận

văn tại địa phương.

Một lần nữa tôi xin trân trọng cảm ơn!

Tác giả luận văn

Đinh Hải Điệp

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................... vi

DANH MỤC CÁC HÌNH............................................................................... vii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.........................................................................viii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu của đề tài ........................................................................................ 2

3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ...................................................... 2

Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................ 3

1.1. Cơ sở khoa học của đề tài .......................................................................... 3

1.1.1. Cơ sở lý luận ........................................................................................... 3

1.1.2. Cơ sở pháp lý .......................................................................................... 3

1.2. Khái quát chung về chính sách GPMB...................................................... 6

1.2.1. Một số khái niệm liên quan..................................................................... 6

1.2.2. Quy trình của công tác GPMB................................................................ 7

1.3. Thực trạng công tác bồi thường GPMB một số nước trên thế giới và

ở Việt Nam........................................................................................................ 8

1.3.1. Chính sách bồi thường ở một số nước trên thế giới................................ 8

1.3.2. Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng ở Việt Nam........................ 10

1.4. Chính sách bồi thường khi nhà nước thu hồi đất ở Việt Nam qua các

thời kỳ.............................................................................................................. 15

1.4.1. Thời kỳ trước 1987................................................................................ 15

1.4.2. Thời kỳ từ 1987-1993 ........................................................................... 17

iv

1.4.3. Thời kỳ từ 1993-2003 ........................................................................... 17

1.4.4. Thời kỳ từ 2003..................................................................................... 20

1.4.5. Luật đất đai năm 2013........................................................................... 22

1.5. Kinh nghiệm và bài học rút ra cho tác giả từ phần tổng quan tài liệu ..... 22

Chương 2. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU............................................................................................... 24

2.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................... 24

2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu............................................................ 24

2.3. Nội dung nghiên cứu................................................................................ 24

2.3.1. Đánh giá sơ lược về tình hình cơ bản của thành phố Cao Bằng........... 24

2.3.2. Đánh giá công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của dự án khai

thác mỏ sắt Nà Rụa trên địa bàn thành phố Cao Bằng.................................... 24

2.3.3. Đánh giá công tác bồi thường, GPMB và sự ảnh hưởng của Dự án

khai thác mỏ sắt Nà Rụa thông qua ý kiến người dân và cán bộ thực thi....... 24

2.3.4. Đánh giá những thuận lợi, khó khăn và giải pháp đối với công tác

GPMB khi nhà nước thu hồi đất tại thành phố Cao Bằng .............................. 24

2.4. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 25

2.4.1. Phương pháp thu thập số liệu................................................................ 25

2.4.2. Phương pháp tổng hợp, xử lí, đánh giá và phân tích số liệu................. 26

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ........................ 27

3.1. Đánh giá sơ lược về tình hình cơ bản của thành phố Cao Bằng.............. 27

3.1.1. Điều kiện tự nhiên................................................................................. 27

3.1.2. Tài nguyên thiên nhiên.......................................................................... 29

3.1.3. Điều kiện kinh tế - xã hội...................................................................... 31

3.1.4. Đánh giá thực trạng công tác quản lý và sử dụng đất đai của thành

phố Cao Bằng.................................................................................................. 34

3.1.5. Thực trạng công tác bồi thường, GPMB ở thành phố Cao Bằng.......... 44

v

3.2. Đánh giá công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của dự án khai

thác mỏ sắt Nà Rụa trên địa bàn thành phố Cao Bằng.................................... 46

3.2.1. Khái quát chung về dự án nghiên cứu................................................... 46

3.2.2. Đánh giá công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của dự án khai

thác mỏ sắt Nà Rụa trên địa bàn thành phố Cao Bằng.................................... 46

3.2.3. Đánh giá kết quả bồi thường và giải phóng mặt bằng của dự án

khai thác mỏ sắt Nà Rụa trên địa bàn thành phố Cao Bằng............................ 48

3.3. Đánh giá công tác bồi thường, GPMB và sự ảnh hưởng của Dự án

khai thác mỏ sắt Nà Rụa thông qua ý kiến người dân và cán bộ thực thi....... 56

3.3.1. Đánh giá công tác bồi thường GPMB và sự ảnh hưởng của Dự án

thông qua ý kiến người dân có đất bị thu hồi.................................................. 56

3.3.2. Đánh giá công tác tổ chức thực hiện GPMB qua ý kiến của cán bộ

thực thi............................................................................................................. 63

3.4. Đánh giá những thuận lợi, khó khăn và giải pháp đối với công tác

GPMB tại thành phố Cao Bằng qua Dự án nghiên cứu.................................. 65

3.4.1. Thuận lợi ............................................................................................... 65

3.4.2. Khó khăn, vướng mắc ........................................................................... 65

3.4.3. Một số giải pháp.................................................................................... 67

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................... 71

1. Kết luận ....................................................................................................... 71

2. Kiến nghị..................................................................................................... 72

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 73

PHỤ LỤC

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Một số chỉ tiêu kinh tế thành phố Cao Bằng giai đoạn 2014 -2016 .........31

Bảng 3.2. Cơ cấu dân số của thành phố Cao Bằng, giai đoạn 2012 - 2016..............33

Bảng 3.3. Hiện trạng sử dụng đất thành phố Cao Bằng năm 2016...........................35

Bảng 3.4. Tổng hợp kết quả công tác GPMB trên địa bàn thành phố Cao Bằng

giai đoạn 2014-2016 ................................................................................45

Bảng 3.5. Quy mô dự án đầu tư khai thác mỏ sắt Nà Rụa - giai đoạn 1..................47

Bảng 3.6. Tổng hợp kết quả bồi thường từng loại đất của dự án..............................51

Bảng 3.7. Bảng tổng hợp bồi thường cây cối, hoa màu............................................52

Bảng 3.8. Bảng tổng hợp bồi thường tài sản, vật kiến trúc.......................................53

Bảng 3.9. Tổng hợp kinh phí hỗ trợ theo chính sách quy định của Dự án ...............54

Bảng 3.10. Đánh giá của người dân về công tác bồi thường GPMB của dự án .......56

Bảng 3.11. Đánh giá của người dân về công tác hỗ trợ GPMB dự án nghiên cứu...57

Bảng 3.12. Ảnh hưởng của thu hồi đất đến thu nhập của người dân........................58

Bảng 3.13. Tình hình hỗ trợ đào tạo nghề và xin việc làm sau khi thu hồi đất ........60

Bảng 3.14. Ảnh hưởng của thu hồi đất đến môi trường sinh thái.............................61

Bảng 3.15. Tình trạng tệ nạn xã hội trên địa bàn thành phố Cao Bằng ....................62

Bảng 3.16. Sử dụng tiền bồi thường, hỗ trợ..............................................................63

Bảng 3.17. Đánh giá công tác thu hồi đất và các lí do phức tạp của công tác thu

hồi đất của người thực thi công tác giải phóng mặt bằng........................64

Bảng 3.18. Ý kiến của cán bộ thực thi về phương thức đền bù cho người dân bị

thu hồi đất ................................................................................................64

vii

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 3.1. Bản đồ địa giới hành chính thành phố Cao Bằng .....................................27

Hình 3.2. Biểu đồ tỉ lệ một số loại đất chính của thành phố Cao Bằng ....................36

Hình 3.3. Biểu đồ kết quả GPMB các dự án trong những năm gần đây...................45