Các yếu tố tác động tới giá cổ phiếu các ngân hàng niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Trần Thị Dinh ; Nguyễn Thế Bính người hướng dẫn khoa học

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan nghiên cứu “Các yếu tố tác động đến giá cổ phiếu các ngân

hàng niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam” là công trình của riêng tôi và

được sự hướng dẫn khoa học của TS. NGUYỄN THẾ BÍNH. Các nội dung nghiên cứu,

kết quả trong đề tài này là trung thực và chưa công bố bất kỳ hình thức nào trước đây.

Những số liệu trong các bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh giá được

chính tác giả thu thập từ các nguồn khác nhau có ghi rõ trong phần tài liệu tham khảo.

Ngoài ra, trong luận văn còn sử dụng một số nhận xét, đánh giá cũng như số liệu

của các tác giả khác, cơ quan tổ chức khác đều có trích dẫn và chú thích nguồn gốc. Nếu

phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dung luận

văn của mình.

TP.HCM, ngày 20 tháng 08 năm 2020

TRẦN THỊ DINH

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được rất nhiều sự góp ý, động

viên và giúp đỡ của các Thầy Cô, bạn bè, đồng nghiệp và gia đình:

Lời đầu tiên tôi xin chân thành cảm ơn và gửi lời tri ân sâu sắc tới Thầy hướng dẫn

TS. Nguyễn Thế Bính, đã nhiệt tình, tận tụy, đã chia sẻ cho tôi những tri thức khoa học,

những kinh nghiệm trong nghiên cứu. Thầy đã góp ý các nội dung luận văn, góp phần

làm nội dung được cô đọng, súc tích, giúp tôi hoàn thiện tốt nhất về ý tưởng khoa học.

Đồng thời, Thầy đã giúp tôi trưởng thành hơn về mặt nhận thức khoa học, khả năng

nghiên cứu độc lập và kiến thức chuyên môn được nâng cao.

Tôi xin cám ơn các Thầy Cô trường Đại học Ngân Hàng TP.HCM, đã tận tình

truyền đạt các kiến thức trong quá trình tôi học cao học, cám ơn các bạn học đã chia sẻ

những kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn, làm nền tảng để tôi thực hiện luận văn này.

Lời sau cùng, tôi chân thành cám ơn lãnh đạo, đồng nghiệp và gia đình tôi luôn

bên cạnh động viên, tạo mọi điều kiện tốt nhất về thời gian, giúp tôi hoàn thành luận

văn.

TP.HCM, ngày 20 tháng 08 năm 2020

TRẦN THỊ DINH

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN........................................................................................................ i

LỜI CẢM ƠN............................................................................................................. ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................... vi

DANH MỤC BẢNG ................................................................................................ vii

TÓM TẮT LUẬN VĂN........................................... Error! Bookmark not defined.

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU ........................................................... viii

1.1. Vấn đề nghiên cứu............................................................................................... 1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu............................................................................................ 3

1.2.1. Mục tiêu nghiên cứu tổng quát..................................................................... 3

1.2.2. Mục tiêu nghiên cứu cụ thể.......................................................................... 3

1.3. Câu hỏi nghiên cứu.............................................................................................. 3

1.4. Phạm vi nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu..................................................... 3

1.4.1. Đối tượng nghiên cứu................................................................................... 3

1.4.2. Phạm vi nghiên cứu...................................................................................... 4

1.5. Phương pháp nghiên cứu..................................................................................... 4

1.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn............................................................................. 4

1.6.1. Ý nghĩa khoa học ......................................................................................... 4

1.6.2. Ý nghĩa thực tiễn.......................................................................................... 4

1.7. Kết cấu của đề tài................................................................................................ 4

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC BẰNG CHỨNG THỰC NGHIỆM VỀ

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN GIÁ CỔ PHIẾU .............................................. 6

2.1. Cơ sở lý thuyết..................................................................................................... 6

2.1.1. Thị trường chứng khoán............................................................................... 6

2.1.2. Các lý thuyết về giá cổ phiếu ....................................................................... 6

2.1.3. Chỉ số giá cổ phiếu....................................................................................... 8

2.1.4. Phương pháp tính chỉ số giá cổ phiếu .......................................................... 9

2.2. Các yếu tố tác động đến giá cổ phiếu................................................................ 11

iv

2.2.1. Các yếu tố bên trong ngân hàng................................................................. 11

2.2.2. Các yếu tố bên ngoài ngân hàng ................................................................ 13

2.3. Các nghiên cứu trước......................................................................................... 16

2.3.1. Một số nghiên cứu trên thế giới ................................................................. 16

2.3.2. Một số nghiên cứu trong nước ................................................................... 19

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2......................................................................................... 22

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...................................................... 23

3.1. Mô hình nghiên cứu........................................................................................... 23

3.2. Mô tả biến và giả thuyết nghiên cứu ................................................................. 23

3.3. Mô tả cách chọn mẫu......................................................................................... 30

3.4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................... 31

TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ........................................................................................... 35

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ................................. 36

4.1. Kết quả nghiên cứu............................................................................................ 36

4.1.1. Thống kê mô tả........................................................................................... 36

4.1.2. Ma trận hệ tương quan giữa các biến......................................................... 37

4.1.3. Kiểm định nghiệm đơn vị và bậc tích hợp................................................. 38

4.1.4. Xác định độ trễ tối ưu................................................................................. 40

4.1.5. Kiểm định đồng liên kết (Conintegration Test) ......................................... 40

4.1.6. Mô hình hồi quy đồng tích hợp (VECM)................................................... 42

4.2. Thảo luận kết quả nghiên cứu ........................................................................... 43

TÓM TẮT CHƯƠNG 4 ........................................................................................... 49

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .................................................... 50

5.1. Kết luận.............................................................................................................. 50

5.2. Một số khuyến nghị đối với các ngân hàng thương mại.................................. 50

5.3. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo............................................................. 55

5.3.1. Hạn chế của đề tài ...................................................................................... 55

5.3.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo....................................................................... 56

TÓM TẮT CHƯƠNG 5 ........................................................................................... 57

TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................... 58

v

PHỤ LỤC ................................................................................................................. 60

PHỤ LỤC 1: DANH SÁCH CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ....................... 60

PHỤ LỤC 2: THỐNG KÊ MÔ TẢ.......................................................................... 61

PHỤ LỤC 3: MỐI TƯƠNG QUAN GIỮA CÁC BIẾN ĐỘC LẬP ....................... 62

PHỤ LỤC 4: KIỂM ĐỊNH TÍNH DỪNG CỦA CÁC BIẾN .................................. 63

PHỤ LỤC 5: XÁC ĐỊNH ĐỘ TRỄ TỐI ƯU .......................................................... 76

PHỤ LỤC 6: KIỂM ĐỊNH ĐỒNG LIÊN KẾT ....................................................... 77

PHỤ LỤC 7: MÔ HÌNH HỒI QUY ĐỒNG TÍCH HỢP (VECM) ......................... 84

vi

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Tiếng Anh Tiếng Việt

ASEAN Association of Southeast Asian

Nations

Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á

CPI Consumer Price Index Chỉ số giá tiêu dùng

CTCP Joint Stock Company Công ty cổ phần

DN Doanh nghiệp

DNNN Doanh nghiệp nhà nước

EX Exchange Rate Tỷ giá hối đoái

FTA Free trade agreement Hiệp định thương mại tự do

HNX Hanoi Stock Exchange Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội

HOSE Ho Chi Minh City Stock

Exchange

Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ

Chí Minh

IMF International Monetary Fund Quỹ Tiền tệ Quốc tế

IR Interest rate Lãi suất chính sách

MSCI Morgan Stanley Capital

International

Tổ chức đầu tư vốn quốc tế Morgan

Stanley

NĐT Nhà đầu tư

NHNN Ngân hàng Nhà nước

NHTM Ngân hàng thương mại

SCIC Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh

vốn Nhà nước

TPP Trans–Pacific Partnership

Agreement

Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình

Dương

TTCK Thị trường chứng khoán

UBCKNN Ủy ban Chứng khoán Nhà nước

VAR Vector Autoregession Tự hồi quy vector

VECM Vector Error Correlation Model

Mô hình vector hiệu chỉnh sai số

VECM

vii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1: Tổng hợp các kết quả nghiên cứu trước 21

Bảng 3.1: Tổng hợp các giả thuyết nghiên cứu 29

Bảng 3.2: Danh sách các ngân hàng thương mại 30

Bảng 4.1: Thống kê mô tả 36

Bảng 4.2: Ma trận tương quan giữa các biến độc lập 38

Bảng 4.3: Kiểm định nghiệm đơn vị 39

Bảng 4.4: Kiểm định độ trễ tối ưu 40

Bảng 4.5: Kiểm định đồng liên kết bằng kiểm định vết ma trận 40

Bảng 4.6: Kiểm định đồng liên kết bằng kiểm định giá trị riêng cực đại 41

Bảng 4.7: Mô hình hồi quy đồng tích hợp (VECM) 42

Bảng 4.8: Kết quả nghiên cứu 43

viii

TÓM TẮT LUẬN VĂN

1. Tên đề tài: Các yếu tố tác động tới giá cổ phiếu các ngân hàng niêm yết

trên thị trường chứng khoán Việt Nam

2. Tóm tắt nội dung đề tài:

Thị trường chứng khoán giữ một vị trí hết sức quan trọng trong nền kinh tế của

một quốc gia. Đối với một quốc gia, hệ thống Ngân hàng phù hợp và hiệu quả sẽ tạo

một nền kinh tế lành mạnh, phát triển. Trong nhiều năm qua, các yếu tố ảnh hưởng đến

giá cổ phiếu Ngân hàng là chủ đề được các nhà đầu tư, nhà nghiên cứu kinh tế rất quan

tâm do sự cần thiết và ý nghĩa thực tiễn. Theo định hướng đến năm 2020, tất cả các

Ngân hàng sẽ phải niêm yết trên thị trường chứng khoán. Khi đó, các Nhà đầu tư sẽ có

rất nhiều lựa chọn. Với mục tiêu nghiên cứu là xác định các yếu tố tác động tới giá cổ

phiếu các ngân hàng niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam, từ đó đưa ra

những khuyến nghị giúp gia tăng giá cổ phiếu các ngân hàng niêm yết trên TTCK Việt

Nam cũng như giúp các NĐT đưa ra quyết định đầu tư hợp lý. Nhiên cứu này được thực

hiện nhằm kiểm định “Các yếu tố tác động tới giá cổ phiếu các ngân hàng niêm yết

trên thị trường chứng khoán Việt Nam”. Dữ liệu chuỗi thời gian được lấy theo quý bao

gồm 13 NHTM cổ phần niêm yết trên TTCK Việt Nam trong giai đoạn từ quý 3/2006

đến quý 1/2020. Nghiên cứu đã sử dụng phương pháp kiểm định đồng liên kết, mô hình

đồng tích hợp (VECM). Nghiên cứu đã đạt được các kết quả như sau:

Kết quả nghiên cứu cho thấy Thu nhập trên mỗi cổ phần; Giá trị sổ sách; Tỷ giá

hối đoái có tác động cùng chiều với giá cổ phiếu các ngân hàng niêm yết trên TTCK

Việt Nam. Ngược lại, Chỉ số giá thị trường trên thu nhập; Chỉ số giá tiêu dùng; Lãi suất

chính sách và Lãi suất cơ bản của Mỹ có tác động ngược chiều với với giá cổ phiếu các

ngân hàng niêm yết trên TTCK Việt Nam

Dựa vào kết quả nghiên cứu đạt được, luận văn đưa ra các khuyến nghị để giúp

gia tăng giá cổ phiếu các ngân hàng niêm yết trên TTCK Việt Nam và các NĐT đưa ra

quyết định đầu tư hợp lý.

3. Từ khóa: Giá cổ phiếu ngân hàng, các yếu tố tác động, TTCK Việt Nam…

ix

ABSTRACT

1. Title: Factors affecting stock prices of banks listed on Vietnam's stock

market

2. Summary of the topic content:

The stock market holds an extremely important position in a country’s economy.

For a country, a suitable and efficient banking system is fundamental to the growth and

transparency of the economy. For many years, factors affecting stock prices of banks

have been the topic of interest to investors and economic researchers due to its necessity

and significance. Looking forward to 2020, all banks will have to be listed on stock

exchanges. The purpose of the study is to identify the factors affecting the stock prices

of banks listed on Vietnam's stock market, thereby making recommendations to help

increase the stock prices of banks listed on the stock market. Vietnam also helps

investors make reasonable investment decisions. This study was conducted to test

"Factors affecting stock prices of banks listed on Vietnam's stock market". Time series

data is taken quarterly including 13 joint stock commercial banks listed on Vietnam's

stock market from Q3 / 2006 to Q1 / 2020. The research has used the co-testing method,

co-integrated model (VECM). The study has achieved the following results:

Research results show that Earnings per share; Book value; Exchange rates are

positively correlated with the prices of banks listed on Vietnam's stock market. In

contrast, the market price index on income; Consumer price index; Policy interest rates

and basic interest rates of the US are negatively correlated with to the prices of banks

listed on Vietnam's stock market.

Based on the research results, the author offers recommendations to help increase

the stock prices of banks listed on Vietnam's stock market, and also helps investors to

make reasonable investment decisions..

3. Key words: Bank stock price, impact factors, Vietnam stock market ...