Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức của các kỹ sư thiết kế cầu đường trong ngành giao thông vận tải tại Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN MINH MẪN

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HÀNH VI

CHIA SẺ TRI THỨC CỦA CÁC KỸ SƯ THIẾT

KẾ CẦU ĐƯỜNG TRONG NGÀNH GIAO

THÔNG VẬN TẢI TẠI VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TP. Hồ Chí Minh, Năm 2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN MINH MẪN

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HÀNH VI

CHIA SẺ TRI THỨC CỦA CÁC KỸ SƯ THIẾT

KẾ CẦU ĐƯỜNG TRONG NGÀNH GIAO

THÔNG VẬN TẢI TẠI VIỆT NAM

Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh

Mã ngành: 8340101

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

Người hướng dẫn khoa học: TS. PHẠM XUÂN KIÊN

TP. Hồ Chí Minh, Năm 2022

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan rằng luận văn “Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri

thức của các kỹ sư thiết kế cầu đường trong ngành giao thông vận tải tại Việt

Nam” là bài nghiên cứu của chính tôi.

Ngoại trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn này, tôi

cam đoan rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chưa từng được

công bố hoặc được sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Không có sản phẩm/nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong luận

văn này mà không được trích dẫn theo đúng quy định.

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các

trường đại học hoặc cơ sở đào tạo khác.

ii

LỜI CẢM ƠN

Đầu tiên, tôi xin chân thành cảm ơn Quý Thầy Cô trường Đại học Mở Thành

Phố Hồ Chí Minh đã trang bị cho tôi kiến thức và truyền đạt cho tôi những kinh

nghiệm quý báu làm nền tảng cho việc thực hiện luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn Thầy PHẠM XUÂN KIÊN đã tận tình hướng dẫn

và chỉ bảo để tôi có thể hoàn thành luận văn cao học này.

Cuối cùng Tôi gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình, những người thân đã luôn

tin tưởng, động viên và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi học tập.

iii

TÓM TẮT

Nghiên cứu nhằm phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri

thức của các kỹ sư thiết kế cầu đường trong ngành giao thông vận tải tại Việt Nam.

Từ đó đề xuất các kiến nghị đẩy mạnh hành vi chia sẻ tri thức giữa các kỹ sư thiết

kế cầu đường nhằm nâng cao hiệu quả làm việc để đạt được mục tiêu của các kỹ

sư ngành giao thông vận tải tại Việt Nam. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng

thời gian từ tháng 04/2022-06/2022. Nghiên cứu được thực hiện kết hợp phương

pháp nghiên cứu định tính và phương pháp nghiên cứu định lượng. Đề tài sử dụng

các phương pháp tổng hợp, diễn dịch các nghiên cứu liên quan trong và ngoài nước

nhằm xây dựng mô hình nghiên cứu. Sau đó tác giả thực hiện thảo luận nhóm với

các chuyên gia trong ngành để đánh giá mức độ chính xác về các yếu tố ảnh hưởng,

hiệu chỉnh các yếu tố trong mô hình nghiên cứu đề xuất và hiệu chỉnh thang đo

cho phù hợp với ngành giao thông vận tải tại Việt Nam. Nghiên cứu này được thực

hiện cơ bản trên cơ sở nghiên cứu định lượng, phương pháp chọn mẫu là phương

pháp thuận tiện phi xác suất và tác giả thực hiện từ việc xây dựng các khái niệm,

các thang đo của khái niệm, xây dựng và kiểm định thang đo trên phần mềm

SmartPLS. Kết quả nghiên cứu cho thấy mức độ tác động của các yếu tố đến hành

vi chia sẻ tri thức của các kỹ sư thiết kế cầu đường trong ngành giao thông vận tải

tại Việt Nam theo thứ tự giảm dần như sau: Làm việc nhóm (Beta = 0.235); Sự

quan tâm của quản lý cấp cao (Beta = 0.219); Sự gắn kết (Beta = 0.149); Niềm tin

(Beta = 0.132); Hệ thống công nghệ thông tin (Beta = 0.124); Hệ thống khen

thưởng (Beta = 0.119); Giao tiếp với đồng nghiệp (Beta = 0.119).

Từ khóa: Hành vi chia sẻ; Chia sẻ tri thức; Kỹ sư thiết kế cầu đường; Ngành

giao thông vận tải tại Việt Nam.

iv

ABSTRACT

The study aims to analyze the factors affecting the knowledge-sharing

behavior of road and bridge design engineers in the transportation industry in

Vietnam. From there, recommendations are proposed to promote knowledge

sharing among road and bridge design engineers in order to improve working

efficiency to achieve the goals of transportation engineers in Vietnam. The study

was carried out during the period from April 2022 to June 2022. The study was

carried out using qualitative and quantitative research methods. The topic uses

methods of synthesizing and interpreting related studies at home and abroad to

build a research model. The author then conducts group discussions with industry

experts to assess the accuracy of the influencing factors, adjust the factors in the

proposed research model and adjust the scale to suit the population's needs.

transportation industry in Vietnam. This study is basically carried out on the basis

of quantitative research, the sampling method is a non-probability convenience

method and the author implements it by building concepts, and concept scales,

building and verifying the scale on SmartPLS software. Research results show that

the level of impact of factors on knowledge sharing behavior of road and bridge

design engineers in the transportation industry in Vietnam is in descending order

as follows: Teamwork (Beta = 0.235); Senior management interest (Beta = 0.219);

Cohesion (Beta = 0.149); Trust (Beta = 0.132); Information technology system

(Beta = 0.124); Bonus system (Beta = 0.119); Communicate with colleagues (Beta

= 0.119).

Keywords: Sharing behavior; Knowledge sharing; Road and bridge design

engineer; Transportation industry in Vietnam.

v

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................ ii

TÓM TẮT ............................................................................................................. iii

DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ .............................................................................. viii

DANH MỤC BẢNG BIỂU .................................................................................. ix

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................. x

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU ................................................. 1

1.1. Lý do chọn đề tài ......................................................................................... 1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................... 4

1.2.1. Mục tiêu chung ...................................................................................... 4

1.2.2. Mục tiêu cụ thể ...................................................................................... 4

1.3. Câu hỏi nghiên cứu ...................................................................................... 5

1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................... 5

1.5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 6

1.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu .................................. 6

1.7. Kết cấu của luận văn .................................................................................... 6

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ................... 8

2.1. Các khái niệm chính .................................................................................... 8

2.1.1. Thông tin và tri thức .............................................................................. 8

2.1.2. Quản lý tri thức .................................................................................... 11

2.1.3. Hành vi chia sẻ tri thức ........................................................................ 12

2.1.3.1. Khái niệm chia sẻ tri thức ................................................................. 12

2.1.3.2. Khái niệm hành vi chia sẻ tri thức .................................................... 13

2.1.3.3. Tầm quan trọng của chia sẻ tri thức ................................................. 14

2.2. Các lý thuyết liên quan đến hành vi chia sẻ tri thức .................................. 15

2.2.1. Lý thuyết trao đổi xã hội ..................................................................... 16

2.2.2. Lý thuyết nhận thức xã hội .................................................................. 17

2.3. Lược khảo các nghiên cứu liên quan ......................................................... 17

2.3.1. Công trình nghiên cứu nước ngoài ...................................................... 17

vi

2.3.2. Công trình nghiên cứu trong nước ...................................................... 24

2.4. Mô hình nghiên cứu đề xuất ...................................................................... 29

2.4.1. Cơ sở xây dựng mô hình nghiên cứu đề xuất ...................................... 29

2.4.2. Giả thuyết nghiên cứu ......................................................................... 31

Tóm tắt chương 2 ................................................................................................. 37

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................. 38

3.1 Quy trình nghiên cứu .................................................................................. 38

3.2. Nghiên cứu định tính ................................................................................. 38

3.2.1 Thiết kế thang đo .................................................................................. 38

3.2.2. Mục tiêu nghiên cứu định tính ............................................................ 41

3.2.3. Kết quả nghiên cứu định tính .............................................................. 42

3.3. Nghiên cứu định lượng .............................................................................. 42

3.3.1. Cỡ mẫu ................................................................................................ 42

3.3.2. Phương pháp xử lý dữ liệu .................................................................. 43

3.3.3. Sự sai biệt phương pháp chung ........................................................... 45

3.3.4. Kỹ thuật phân tích dữ liệu ................................................................... 45

Tóm tắt chương 3 ................................................................................................. 46

CHƯƠNG 4 ......................................................................................................... 47

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ................................................... 47

4.1. Thống kê mô tả đặc điểm mẫu nghiên cứu ................................................ 47

4.2 Đánh giá mô hình đo lường ........................................................................ 48

4.2.1. Đánh giá mức độ chính xác của từng chỉ báo ..................................... 49

4.2.2. Đánh giá mức độ tin cậy nhất quán nội bộ ........................................... 50

4.2.3. Đánh giá giá trị hội tụ ........................................................................... 51

4.2.4. Đánh giá mức độ chính xác về sự phân biệt........................................ 51

4.3. Đánh giá mô hình cấu trúc ......................................................................... 52

4.3.1. Đánh giá hiện tượng đa cộng tuyến ..................................................... 52

4.3.2. Đánh giá mức ý nghĩa thống kê và độ lớn của hệ số hồi quy ............. 53

4.3.3. Đo lường và đánh giá các hệ số R2, f2 ............................................... 53

4.4. Thảo luận kết quả nghiên cứu .................................................................... 54

CHƯƠNG 5 ......................................................................................................... 58

vii

KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ ................................................................. 58

5.1 Kết luận ....................................................................................................... 58

5.2 Hàm ý quản trị ............................................................................................ 58

5.2.1 Hàm ý quản trị tương ứng với yếu tố làm việc nhóm .......................... 59

5.2.2 Hàm ý quản trị tương ứng với yếu tố sự quan tâm của quản lý cấp cao

....................................................................................................................... 60

5.2.3 Hàm ý quản trị tương ứng với yếu tố sự gắn kết .................................. 60

5.2.4 Hàm ý quản trị tương ứng với yếu tố niềm tin ..................................... 61

5.2.5 Hàm ý quản trị tương ứng với yếu tố hệ thống công nghệ thông tin ... 62

5.2.6 Hàm ý quản trị tương ứng với yếu tố hệ thống khen thưởng ............... 62

5.2.7 Hàm ý quản trị tương ứng với yếu tố giao tiếp với đồng nghiệp ......... 63

5.3 Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo ..................................... 64

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC 1