Các yếu tố tác động đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Huỳnh Thanh Tuấn ; Đặng Văn Dân người hướng dẫn khoa học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MÍNH

HUỲNH THANH TUẤN

CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN KHẢ

NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC NGÂN HÀNG

THƢƠNG MẠI TẠI VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2020

2

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MÍNH

HUỲNH THANH TUẤN

CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN KHẢ

NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC NGÂN HÀNG

THƢƠNG MẠI TẠI VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số : 8 34 02 01

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS ĐẶNG VĂN DÂN

TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2020

i

LỜI CÁM ƠN

Đầu tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy PGS.TS. Đặng Văn Dân đã

trực tiếp hƣớng dẫn tận tình và giúp đỡ tôi thực hiện tốt luận văn này.

Tôi vô cùng biết ơn các Thầy Cô trƣờng Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh

đã truyền đạt cho tôi những kiến thức quý báu trong suốt thời gian tôi học tập tại

trƣờng.

Tôi xin trân trọng cám ơn Phòng quản lý đào tạo sau đại học – Trƣờng Đại học

Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và

hoàn thành luận văn này.

Cuối cùng, tôi xin gửi lời cám ơn tới gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã hỗ trợ,

ủng hộ và động viên tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn này.

HUỲNH THANH TUẤN

ii

LỜI CAM ĐOAN

Luận văn này chƣa từng đƣợc trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một

trƣờng đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tác giả,

kết quả nghiên cứu là hoàn toàn trung thực, trong đó không có các nội dung đã đƣợc

công bố trƣớc đây, ngoại trừ các trích dẫn đƣợc dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn.

Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan của tôi.

Ngƣời cam đoan

Tác giả

Huỳnh Thanh Tuấn

iii

Tiêu đề: CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC

NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI TẠI VIỆT NAM

Tóm tắt: Tại Việt Nam, thị trƣờng tài chính nói chung và thị trƣờng ngân hàng

thƣơng mại nói riêng còn nhiều biến động diễn biến phức tạp, hệ thống ngân hàng giữ

vai trò vô cùng quan trọng trong việc thực thi chính sách tiền tệ nhằm ổn định kinh tế

vĩ mô. Việc nghiên cứu về chủ đề khả năng sinh lời của các ngân hàng thƣơng mại thu

hút đƣợc sự quan tâm từ phía các nhà nghiên cứu cả trong và ngoài nƣớc, cũng nhƣ các

nhà quản trị, cổ đông của ngân hàng và các cơ quan quản lý Nhà nƣớc. Xuất phát từ

vấn đề thực tiễn trên, việc nghiên cứu các yếu tố tác động đến khả năng sinh lời của

của ngân hàng thƣơng mại là vấn đề nghiên cứu cần thiết và mang tính thực tiễn cao

đang đặt ra hiện nay.

Mục tiêu tổng quát của luận văn là đánh giá mức độ tác động của các yếu tố vĩ

mô và đặc trƣng của ngân hàng đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thƣơng mại

tại Việt Nam. Để giải quyết đƣợc mục tiêu nghiên cứu này, luận văn sử dụng phƣơng

pháp ƣớc lƣợng cho các mô hình dữ liệu bảng tĩnh gồm Pooled OLS, FEM, REM và

phƣơng pháp GMM cho mô hình dạng bảng động, với bộ dữ liệu nghiên cứu của luận

văn gồm 17 ngân hàng thƣơng mại tại Việt Nam trong giai đoạn 2010-2019. Kết quả

nghiên cứu của luận văn đã cung cấp bằng chứng thực nghiệm về tác động của các yếu

tố đến khả năng sinh lời của ngân hàng nhƣ sau: tăng trƣởng kinh tế, quy mô ngân

hàng, quy mô cho vay, cấu trúc vốn có tác động cùng chiều đến khả năng sinh lời của

ngân hàng thƣơng mại. Ngƣợc lại, rủi ro tín dụng có tác động ngƣợc chiều đến khả

năng sinh lời của ngân hàng, trong khi đó lạm phát và tính thanh khoản không có ý

nghĩa thống kê.

Dựa trên cơ sở kết quả nghiên cứu tìm đƣợc, luận văn đƣa ra một số kiến nghị

nhằm nâng cao khả năng sinh lời của các ngân hàng thƣơng mại tại Việt Nam nhƣ sau:

Chính phủ nên thúc đẩy tăng trƣởng kinh tế qua đó tạo điều kiện kinh tế vĩ mô thuận

lợi, ngân hàng thƣơng mại nên mở rộng quy mô hoạt động, ngân hàng thƣơng mại gia

tăng hoạt động cho vay của mình, ngân hàng thƣơng mai nên có lộ trình tăng vốn chủ

sở hữu.

Từ khóa: khả năng sinh lời ngân hàng.

iv

Title: FACTORS AFFECTING THE PROFIT OF COMMERCIAL BANKS IN

VIET NAM

Abstract: In Viet Nam, the financial market and the commercial banking

market have many complicated changes, the banking system plays a role in

implementing monetary policy to stabilize macroeconomic. Research on the topic of

profitability of commercial banks has attracted the attention of researchers both at

home and abroad, as well as administrators, shareholders of banks and regulatory

bodies. Stemming from the above practical issues, the study of factors affecting the

profitability of commercial banks is a necessary and highly practical research issue that

is posing today.

The overall objective of the thesis is to assess the impact of macro factors and

bank characteristics on the profitability of commercial banks in Vietnam. Solving this

research objective, the thesis uses estimation method for static table data models

including Pooled OLS, FEM, REM and GMM method for dynamic table model model,

with research data set. The thesis consists of 17 commercial banks in Vietnam in the

period 2010-2019. The results of the thesis provide empirical evidence on the impact of

factors on the bank's profitability as follows: economic growth, bank size, loan size,

capital structure have a positive effect on the profitability of commercial banks. In

contrast, credit risk has a negative impact on the profitability of banks, while inflation

and liquidity are not statistically significant.

Based on the findings, the thesis proposes a number of recommendations to

improve the profitability of commercial banks in Vietnam as follows: The Government

should promote economic growth thereby creating favorable macroeconomic

conditions, commercial banks should expand their operations, commercial banks

increase their lending activities, commercial banks. should have a roadmap to increase

equity.

Keywords: bank profitability

v

MỤC LỤC

CHƢƠNG 1 : GIỚI THIỆU......................................................................................... 1

1.1 Lý do lựa chọn đề tài luận văn ....................................................... .......................... 1

1.2 Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu ................................................................................ 2

1.3 Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu............................................................................. 3

1.4 Phƣơng pháp nghiên cứu........................................................................................... 4

1.5 Đóng góp của luận văn.............................................................................................. 6

1.6 Kết cấu luận văn....................................................................................................... 7

CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN KHẢ

NĂNG SINH LỜI CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI.......................................... 9

2.1 Khả năng sinh lời của ngân hàng thƣơng mại........................................................... 9

2.1.1 Khái niệm khả năng sinh lời của ngân hàng thƣơng mại....................................... 9

2.1.2 Đo lƣờng khả năng sinh lời của ngân hàng thƣơng mại ...................................... 10

2.2 Các yếu tố tác động đến khả năng sinh lời của ngân hàng thƣơng mại.................. 11

2.2.1 Các yếu tố đặc trƣng bên trong ngân hàng thƣơng mại ....................................... 11

2.2.2 Các yếu tố kinh tế vĩ mô bên ngoài ngân hàng thƣơng mại................................. 17

2.3 Lƣợc khảo các nghiên cứu thực nghiệm trƣớc đây liên quan đến đề tài của luận

văn ................................................................................................................................. 19

TÓM TẮT CHƢƠNG 2

CHƢƠNG 3: MÔ HÌNH VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU………...………..24

3.1 Hồi quy với dữ liệu bảng ........................................................................................ 24

3.1.1 Dữ liệu luận văn ................................................................................................... 24

3.1.2 Phƣơng pháp ƣớc lƣợng dữ liệu bảng.................................................................. 26

3.2 Mô hình nghiên cứu của luận văn........................................................................... 30

TÓM TẮT CHƢƠNG 3

CHƢƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN.................................. 33