Các yếu tố tác động đến hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam, 2021

1

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ NGỌC HẠNH

CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN HIỆU QUẢ KINH

DOANH CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

CỔ PHẦN VIỆT NAM

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP

CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

MÃ SỐ : 52340201

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

2

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ NGỌC HẠNH

CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN HIỆU QUẢ KINH

DOANH CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

CỔ PHẦN VIỆT NAM

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP

CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

MÃ SỐ : 52340201

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

PGS TS. LÊ THỊ TUYẾT HOA

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

3

TÓM TẮT

Bài nghiên cứu này được tác giả thực hiện với mục tiêu là xác định được các yếu tố và

phân tích mức độ tác động của những yếu tố đến hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng thương

mại cổ phần Việt Nam. Bài nghiên cứu lấy số liệu của 22 ngân hàng TMCP niêm yết trên thị

trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn từ 2015 đến 2020. Nghiên cứu sử dụng phương pháp

thống kê mô tả để xem xét các yếu tố đặc trưng của biến phụ thuộc và các biến độc lập của mô

hình hồi quy sau đó sử dụng mô hình FEM, REM và Pooled OLS để tìm ra mối quan hệ tương

quan giữa các biến giải thích với biến phụ thuộc, sử dụng chương trình STATA 14 xử lí số liệu

đã thu thập được. Kết quả nghiên cứu cho thấy hiệu quả kinh doanh của ngân hàng bị tác động

bởi các yếu tố: quy mô ngân hàng, tỷ lệ an toàn vốn, hiệu quả quản lý, tỷ lệ thanh khoản, dự phòng

rủi ro tín dụng, tốc độ tăng trưởng kinh tế, tỷ lệ lạm phát. Từ kết quả nghiên cứu tác giả đề xuất

một số góp ý giúp các ngân hàng thương mại nâng cao hiệu quả kinh doanh và đề xuất hướng

nghiên cứu tiếp theo trong tương lai.

Từ khoá: hiệu quả kinh doanh, ngân hàng thương mại cổ phần, niêm yết trên thị trường

chứng khoán

4

ABSTRACT

This study was conducted by the author with the goal of determining elements and

analyzing their impacts on the business efficiency of joint stock commercial bank in Viet

Nam. The study utilizes data from 22 joint stock commercial banks listed on Vietnam’s

stock market in the period from 2015 to 2020. The study makes use of descriptive statistical

method to qualify elements unique to dependent variable and independent variable of the

regression model, then uses FEM, REM and Pooled OLS models to find out the working

relationships between the explanatory variables and the dependent variable, as well as

employs STATA 14 to process collected data. Results show that productivity of banks is

affected by: bank size, capital adequacy ratio, management efficiency, liquidity ratio, credit

risk provision, economical growth rates, inflation rates. With there results, the author

proposes some suggestions to help commercial banks improve business efficiency and

directions for future researches

Keywords: business efficiency, join stock commercial bank, listing on stock market

5

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên Nguyễn Thị Ngọc Hạnh, sinh viên lớp HQ5-GE01, ngành Tài chính –

Ngân hàng của trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh.

Tôi cam đoan đề tài Khóa luận tốt nghiệp: “Các yếu tố tác động đến hiệu quả

kinh doanh của các Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam” là công trình nghiên

cứu riêng của tác giả được tiến hành công khai dưới sự hướng dẫn nhiệt tình của PGS.

TS Lê Thị Tuyết Hoa. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong đề tài là trung thực và

hoàn toàn không sao chép hoặc sử dụng kết quả của đề tài nghiên cứu nào tương tự

ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong khoá luận. Nếu phát hiện có sự

sao chép của đề tài nghiên cứu khác, tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Thành phố Hồ Chí Minh, Ngày … Tháng … Năm…

Tác giả

NGUYỄN THỊ NGỌC HẠNH

6

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên, tôi xin trân trọng cảm ơn PGS.TS Lê Thị Tuyết Hoa – Giảng viên

hướng dẫn khóa luận tốt nghiệp đã tận tình hỗ trợ tôi trong quá trình học tập cũng như

trong việc hoàn thành khóa luận.

Tôi xin chân thành cảm ơn các Thầy, Cô thuộc khoa Tài Chính – Ngân Hàng

trường Đại Học Ngân Hàng TP.HCM đã tận tình giảng dạy cho tôi trong thời gian học

tập.

Do giới hạn kiến thức và khả năng lý luận của bản thân còn nhiều thiếu sót và hạn

chế, kính mong sự chỉ dẫn và đóng góp của các Thầy, Cô để tài khóa luận của tôi được

hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn!

Thành phố Hồ Chí Minh, Ngày … Tháng … Năm…

Tác giả

NGUYỄN THỊ NGỌC HẠNH

7

MỤC LỤC

DANH MỤC BẢNG VÀ HÌNH.............................................................................11

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................12

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI.......................................................................13

1.1 TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ....................................................................13

1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .............................................................................15

1.2.1 Mục tiêu tổng quát..................................................................................................... 15

1.2.2 Mục tiêu cụ thể .......................................................................................................... 15

1.3 CÂU HỎI NGHIÊN CỨU .............................................................................15

1.4 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU..................................................15

1.5 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................................................................16

1.6 ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI...............................................................................16

1.7 BỐ CỤC CỦA KHÓA LUẬN..........................................................................17

TÓM TẮT CHƯƠNG 1..........................................................................................18

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ YẾU TỐ TÁC ĐỘNG HIỆU QUẢ KINH

DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.....................................................19

2.1 TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.........................................19

2.1.1 Khái niệm ngân hàng thương mại.............................................................................. 19

2.1.2 Các hoạt động kinh doanh cơ bản của ngân hàng thương mại ............................ 20

2.1.2.1 Hoạt động huy động vốn........................................................................................ 20

2.1.2.2 Hoạt động sử dụng vốn......................................................................................... 21

2.2 HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.............22

2.2.1 Khái niệm hiệu quả.................................................................................................... 22

2.2.2 Khái niệm hiệu quả kinh doanh của ngân hàng thương mại...................................... 23

8

2.2.3 Các chỉ tiêu đo lường hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM ..................... 24

2.3 CÁC NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM CÓ LIÊN QUAN ...........................25

2.3.1 Các nghiên cứu trong nước........................................................................................ 25

2.3.2 Các nghiên cứu nước ngoài ....................................................................................... 27

2.3.3 Khoảng trống nghiên cứu .................................................................................... 33

2.4 CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA NGÂN

HÀNG THƯƠNG MẠI..........................................................................................35

2.4.1 Nhóm nhân tố nội tại của ngân hàng ................................................................... 35

2.4.1.1 Quy mô ngân hàng................................................................................................. 35

2.4.1.2 Mức độ an toàn vốn ............................................................................................... 36

2.4.1.3 Hiệu quả chi phí quản lý....................................................................................... 36

2.4.1.4 Tỷ lệ dự phòng rủi ro tín dụng............................................................................... 37

2.4.1.5 Tỷ lệ thanh khoản .................................................................................................. 38

2.4.2 Nhóm nhân tố vĩ mô ............................................................................................ 39

2.4.2.1 Tốc độ tăng trưởng kinh tế GDP............................................................................ 39

2.4.2.2 Tỷ lệ lạm phát ........................................................................................................ 39

TÓM TẮT CHƯƠNG 2..........................................................................................40

CHƯƠNG 3: MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. 41

3.1 MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU........................................................................................... 41

3.1.1 Mô hình nghiên cứu đề xuất ..................................................................................... 41

3.1.2 Giải thích các biến trong mô hình............................................................................. 41

3.1.3 Giả thuyết nghiên cứu................................................................................................ 43

3.1.3.1 Quy mô ngân hàng................................................................................................. 43

3.1.3.2 Tỷ lệ an toàn vốn ................................................................................................... 44

3.1.3.3 Hiệu quả quản lý chi phí....................................................................................... 44