Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam

Các yếu tố tác động đến cơ cấu vốn và tốc độ điều chỉnh về cơ cấu vốn mục tiêu của các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Đặng Hoàng Minh ; người hướng dẫn khoa học Nguyễn Trần Phúc
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH
ĐẶNG HOÀNG MINH
CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN CƠ CẤU VỐN
VÀ TỐC ĐỘ ĐIỀU CHỈNH VỀ CƠ CẤU VỐN
MỤC TIÊU CỦA CÁC DOANH NGHIỆP
NIÊM YẾT TẠI VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH
ĐẶNG HOÀNG MINH
CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN CƠ CẤU VỐN
VÀ TỐC ĐỘ ĐIỀU CHỈNH VỀ CƠ CẤU VỐN
MỤC TIÊU CỦA CÁC DOANH NGHIỆP
NIÊM YẾT TẠI VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã ngành: 8 34 02 01
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Trần Phúc
TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2020
NHẬN XÉT CỦA NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày …… tháng …… năm 2020
Người hướng dẫn khoa học
TS. Nguyễn Trần Phúc
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG XÉT DUYỆT
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày …… tháng …… năm 2020
Chủ tịch Hội đồng xét duyệt
i
LỜI CAM ĐOAN
----------------------------
Tôi tên là: Đặng Hoàng Minh
Sinh ngày 11 tháng 08 năm 1989 – Tại tỉnh Bình Dương
Quê quán: huyện Dĩ An, Bình Dương
Đơn vị công tác: Ban quản trị Chung cư D1 - Ủy ban nhân dân Quận 8
Hiện cư trú tại: Chung cư D1, KDC Phú Lợi, Phường 7, Quận 8, Thành phố Hồ
Chí Minh.
Là học viên cao học khóa 19 của Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí
Minh – Mã số học viên: 020120180058
Đề tài luận văn:
“Các yếu tố tác động đến cơ cấu vốn và tốc độ điều chỉnh về cơ cấu vốn mục tiêu
của các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam”
Chuyên ngành Tài chính – Ngân hàng. Mã số: 8 34 02 01
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Trần Phúc
Luận văn được thực hiện tại Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh.
Tôi cam đoan luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ
một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết
quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước
đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn
đầy đủ trong luận văn.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan danh dự của mình.
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày…. tháng…. năm 2020
Tác giả
Đặng Hoàng Minh
ii
LỜI CÁM ƠN
----------------------------
Suốt khoảng thời gian là học viên cao học của Trường Đại học Ngân hàng Thành
phố Hồ Chí Minh, tôi đã được trau dồi và tích lũy thêm nhiều kiến thức quý báu cho
mình. Luận văn là kết quả của quá trình nghiên cứu, học tập kết hợp với những kiến
thức được truyền đạt tại trường.
Bên cạnh sự nỗ lực của bản thân, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến tất cả các giảng
viên của trường nói chung và tập thể giảng viên Khoa sau đại học nói riêng đã trang bị
cho tôi những kiến thức nền tảng cùng các kỹ năng nghiên cứu để hoàn thành đề tài
luận văn này.
Đặc biệt, tôi kính gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Trần Phúc đã tận tình
hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn chỉnh luận văn.
Cuối cùng, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè và những người thân
đã hỗ trợ rất lớn về mặt tinh thần, động viên, giúp đỡ tôi vượt qua những khó khăn để
hoàn thành luận văn thạc sĩ.
iii
TÓM TẮT LUẬN VĂN
----------------------------
Đề tài nghiên cứu cơ cấu vốn công ty, một lĩnh vực khá quen thuộc với các nhà
quản lý và các nhà nghiên cứu; tuy nhiên chủ đề nghiên cứu tốc độ điều chỉnh về cơ
cấu vốn mục tiêu của các doanh nghiệp dưới tác động của các yếu tố vi mô và các yếu
tố kinh tế vĩ mô còn khá mới ở Việt Nam. Với mục tiêu muốn tìm kiếm cơ sở lý
thuyết, mô hình nghiên cứu và bằng chứng thực nghiệm của vấn đề này trong bối cảnh
của nền kinh tế Việt Nam, tác giả lựa chọn chủ đề này làm đề tài nghiên cứu cho luận
văn cao học. Ngoài ra, với vai trò quan trọng của việc ban hành các chính sách nhằm
tái cơ cấu hệ thống tổ chức tín dụng để cung cấp nguồn vốn cho nền kinh tế nên tác giả
lựa chọn hai giai đoạn trước khi tái cấu trúc và sau khi tái cấu trúc hệ thống ngân hàng
là đối tượng để nghiên cứu với mục tiêu xem xét liệu có sự khác biệt trong tốc độ điều
chỉnh về cơ cấu vốn mục tiêu của các công ty trước tái cấu trúc so với tốc độ điều
chỉnh về cơ cấu vốn mục tiêu của các công ty sau tái cấu trúc hệ thống ngân hàng dưới
tác động của các yếu tố vi mô và các yếu tố kinh tế vĩ mô hay không.
Cơ sở lý thuyết làm nền tảng cho đề tài nghiên cứu này dựa vào sự phát triển của
các lý thuyết về cơ cấu vốn, từ cơ cấu vốn tĩnh đến cơ cấu vốn động và cơ cấu vốn tối
ưu (mục tiêu); các lý thuyết về tốc độ điều chỉnh cơ cấu vốn mục tiêu; và nội dung
quan trọng làm cơ sở để nghiên cứu đề tài này là định nghĩa các giai đoạn khác nhau,
cách xác định giai đoạn trước và sau tái cấu trúc hệ thống ngân hàng được dựa vào sự
kiện Chính phủ và Ngân hàng nhà nước thông qua phương án sáp nhập ba tổ chức tín
dụng thành ngân hàng TMCP Phát triển thành phố Hồ Chí Minh – HDBank vào ngày
01 tháng 01 năm 2014; các bằng chứng thực nghiệm về các yếu tố tác động cơ cấu vốn
và tốc độ điều chỉnh về cơ cấu vốn mục tiêu ở các nước trên thế giới và Việt Nam, từ
đó làm cơ sở dẫn chiếu cho việc nghiên cứu đề tài này.
Mô hình nghiên cứu của đề tài là mô hình điều chỉnh từng phần tích hợp (IDPAM)
được xây dựng dựa vào mô hình nghiên cứu của Cook and Tang (2010), Rubio and
Sogorb (2011) và Haron and Ibrahim (2012), để nghiên cứu tác động của các yếu tố vi
mô thuộc về đặc tính công ty và các yếu tố kinh tế vĩ mô thuộc về kiều kiện bên ngoài
đến cơ cấu vốn và tốc độ điều chỉnh về cơ cấu vốn mục tiêu của các công ty cổ phần
niêm yết tại Việt Nam trong suốt giai đoạn 2008-2019 và trong các giai đoạn khác
iv
nhau, cụ thể là giai đoạn trước tái cấu trúc hệ thống ngân hàng và giai đoạn sau tái cấu
trúc hệ thống ngân hàng.
Tác giả áp dụng phương pháp ước lượng System GMM hai bước trên phần mềm
Stata 14 cho mô hình dữ liệu bảng động và kết quả bằng chứng thực nghiệm đạt được
như sau: (i) kỳ vọng về chiều hướng tác động của các yếu tố vi mô thuộc về đặc tính
doanh nghiệp và các yếu tố kinh tế vĩ mô thuộc về điều kiện bên ngoài tạo ra sự khác
biệt trong các quyết định của nhà quản trị công ty về cơ cấu vốn và tốc độ điều chỉnh
về cơ cấu vốn mục tiêu của các công ty cổ phần niêm yết tại Việt Nam trong suốt giai
đoạn từ năm 2008 đến năm 2019; (ii) trong giai đoạn từ năm 2008 đến năm 2019, các
công ty cổ phần đại chúng niêm yết tại Việt Nam có hệ số điều chỉnh về cơ cấu vốn tối
ưu là không cao (32,10% mỗi năm); và (iii) các công ty cổ phần niêm yết tại Việt Nam
có tốc độ điều chỉnh về cơ cấu vốn mục tiêu trong giai đoạn trước tái cấu trúc hệ thống
ngân hàng nhanh hơn tốc độ điều chỉnh cơ cấu vốn trong giai đoạn sau tái cấu trúc hệ
thống ngân hàng.
Đề tài đã đạt được mục tiêu nghiên cứu đặt ra, từ đó có thể đóng góp cơ sở lý
thuyết, mô hình nghiên cứu và bằng chứng thực nghiệm về vấn đề quản trị nguồn vốn
cho các nghiên cứu tiếp theo; cũng như có những đóng góp hữu ích trong việc đề xuất
cho các nhà quản trị và cơ quan nhà nước nhằm hỗ trợ công ty ứng dụng phân tích
định lượng để đưa ra các quyết định về cơ cấu vốn phù hợp; đồng thời có thể dễ dàng
tiếp cận nguồn vốn vay trung và dài hạn; huy động nguồn vốn thông qua kênh phát
hành cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp, từ đó có thể giúp các công ty chủ động điều
chỉnh cơ cấu vốn của mình về cơ cấu vốn mục tiêu vào những thời điểm thích hợp.
v
MỤC LỤC
Lời cam đoan......................................................................................................... i
Lời cám ơn ........................................................................................................... ii
Tóm tắt luận văn .................................................................................................. iii
MỤC LỤC............................................................................................................ v
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. ix
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT....................................................................... x
CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ....................................... 1
Giới thiệu chương 1.............................................................................................. 1
1.1 Đặt vấn đề nghiên cứu .................................................................................... 1
1.2 Lý do nghiên cứu ............................................................................................ 2
1.3 Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu....................................................................... 3
1.3.1 Mục tiêu tổng quát ....................................................................................... 3
1.3.2 Mục tiêu chi tiết ........................................................................................... 3
1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................... 4
1.5 Phương pháp nghiên cứu................................................................................. 4
1.6 Quy trình nghiên cứu ...................................................................................... 6
1.7 Ý nghĩa thực tiễn của đề tài............................................................................. 6
1.8 Bố cục của luận văn ........................................................................................ 7
Kết luận chương 1 ................................................................................................ 8
CHƢƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ CƠ CẤU VỐN VÀ CÁC LÝ THUYẾT VỀ
CƠ CẤU VỐN..................................................................................................... 9
Giới thiệu chương 2.............................................................................................. 9
2.1 Tổng quan về cơ cấu vốn ................................................................................ 9
2.1.1 Khái niệm và các lý thuyết về cơ cấu vốn..................................................... 9
2.1.1.1 Khái niệm cơ cấu vốn................................................................................ 9
2.1.1.2 Các lý thuyết về cơ cấu vốn......................................................................10
2.1.2 Cơ cấu vốn mục tiêu và tốc độ điều chỉnh cơ cấu vốn .................................15
vi
2.1.2.1 Cơ cấu vốn mục tiêu và cơ cấu vốn động..................................................15
2.1.2.2 Tốc độ điều chỉnh về cơ cấu vốn mục tiêu ................................................18
2.2 Nghiên cứu về các yếu tố tác động đến cơ cấu vốn và tốc độ điều chỉnh về cơ
cấu vốn mục tiêu..................................................................................................20
2.2.1 Nghiên cứu ở nước ngoài ............................................................................20
2.2.2 Nghiên cứu trước tại Việt Nam ...................................................................22
2.2.3 Khoảng trống nghiên cứu ............................................................................23
Kết luận chương 2 ...............................................................................................24
CHƢƠNG 3: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ DỮ LIỆU ................26
Giới thiệu chương 3.............................................................................................26
3.1 Mẫu nghiên cứu và bộ dữ liệu........................................................................26
3.1.1 Mẫu nghiên cứu ..........................................................................................26
3.1.2 Bộ dữ liệu ...................................................................................................27
3.1.3 Nguồn dữ liệu .............................................................................................28
3.2 Phương pháp ước lượng các yếu tố tác động đến cơ cấu vốn..........................28
3.2.1 Mô hình ước lượng các yếu tố tác động cơ cấu vốn.....................................29
3.2.1.1 Đo lường biến ..........................................................................................30
3.2.1.2 Giả thuyết về sự tác động của các yếu tố đến cơ cấu vốn .........................31
3.2.2 Phương pháp phân tích dữ liệu....................................................................36
3.2.2.1 Phân tích thống kê mô tả..........................................................................36
3.2.2.2 Phân tích tương quan giữa các biến.........................................................37
3.2.2.3 Kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến thông qua hệ số VIF........................38
3.2.2.4 Các mô hình ước lượng và phương pháp ước lượng áp dụng cho dữ liệu
bảng.....................................................................................................................39
3.2.2.5 Phương pháp ước lượng GMM ................................................................41
3.3 Phương pháp ước lượng tốc độ điều chỉnh về cơ cầu vốn tối ưu.....................42
3.3.1 Mô hình ước lượng sử dụng ........................................................................42
3.3.2 Ước lượng tốc độ điều chỉnh về cơ cấu vốn mục tiêu ..................................44
vii
3.4 Phương pháp ước lượng tốc độ điều chỉnh về CCV ở các GĐ khác nhau .......47
3.4.1 Mô hình ước lượng cho từng giai đoạn........................................................47
3.4.1.1 Mô hình ước lượng tốc độ điều chỉnh về CCV giai đoạn trước TCT .........47
3.4.1.2 Mô hình ước lượng tốc độ điều chỉnh về CCV giai đoạn sau TCT ............47
3.4.2 Ước lượng tốc độ điều chỉnh về cơ cấu vốn mục tiêu cho từng giai đoạn ....48
3.4.2.1 Giai đoạn trước tái cấu trúc hệ thống ngân hàng .....................................48
3.4.2.2 Giai đoạn sau tái cấu trúc hệ thống ngân hàng ........................................49
Kết luận chương 3 ...............................................................................................50
CHƢƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN.....................51
Giới thiệu chương 4.............................................................................................51
4.1 Kết quả ước lượng các yếu tố tác động đến cơ cấu vốn và thảo luận ..............51
4.1.1 Phân tích thống kê mô tả và kiểm định lựa chọn mô hình............................51
4.1.1.1 Phân tích thống kê mô tả..........................................................................51
4.1.1.2 Phân tích hệ số tương quan giữa các biến (correlation)...........................53
4.1.1.3 Kết quả kiểm định lựa chọn phương pháp ước lượng ...............................54
4.1.2 Kiểm định đa cộng tuyến, phương sai thay đổi và tự tương quan.................56
4.1.2.1 Kết quả kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến thông qua hệ số VIF ...........56
4.1.2.2 Kết quả kiểm định hiện tượng phương sai thay đổi...................................56
4.1.2.3 Kết quả kiểm định hiện tượng tự tương quan............................................57
4.1.3 Kết quả ước lượng.......................................................................................58
4.1.4 Thảo luận kết quả ước lượng.......................................................................60
4.2 Kết quả ước lượng hệ số điều chỉnh về cơ cấu vốn tối ưu và thảo luận ...........64
4.2.1 Kết quả ước lượng.......................................................................................64
4.2.2 Thảo luận kết quả ước lượng.......................................................................67
4.3 Kết quả ước lượng tốc độ điều chỉnh về CCV ở các giai đoạn khác nhau ......68
4.3.1 Kết quả ước lượng.......................................................................................68
4.3.2 Thảo luận kết quả ước lượng.......................................................................70
4.4 So sánh kết quả nghiên cứu với các nghiên cứu trên thế giới và Việt Nam.....71
viii
4.4.1 So sánh với các nghiên cứu trên thế giới .....................................................71
4.4.2 So sánh với các nghiên cứu trước ở Việt Nam.............................................73
Kết luận chương 4 ...............................................................................................74
CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ CÁC KHUYẾN NGHỊ .................................76
Giới thiệu chương 5.............................................................................................76
5.1 Kết quả nghiên cứu ........................................................................................76
5.1.1 Giải quyết mục tiêu nghiên cứu và trả lời câu hỏi nghiên cứu .....................76
5.1.2 Phương pháp nghiên cứu phù hợp ...............................................................77
5.1.3 Kết quả nghiên cứu so với giả thuyết nghiên cứu ........................................77
5.2 Các hàm ý và khuyến nghị .............................................................................78
5.2.1 Hàm ý kết quả nghiên cứu...........................................................................78
5.2.2 Khuyến nghị ...............................................................................................80
5.2.2.1 Các công ty gặp khó khăn khi đưa ra các quyết định về CCV...................81
5.2.2.2 Các công ty gặp khó khăn khi tiếp cận nguồn vốn vay trung và dài hạn ...82
5.2.2.3 Đối với các công ty được ngân hàng đánh giá tốt.....................................83
5.2.2.4 Một số chính sách bổ trợ..........................................................................83
Kết luận chương 5 ...............................................................................................84
KẾT LUẬN CHUNG ..........................................................................................86
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................ i
CÁC PHỤ LỤC................................................................................................... vi
Phụ lục 01 – Danh sách các doanh nghiệp trong bài nghiên cứu.......................... vii
Phụ lục 02 – Bộ dữ liệu nghiên cứu ...................................................................... x
ix
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1 Cấu trúc bộ dữ liệu bảng .......................................................................28
Bảng 3.2 Đo lường biến phụ thuộc (cơ cấu vốn) trong mô hình ...........................30
Bảng 3.3 Đo lường các biến giải thích trong mô hình ..........................................30
Bảng 3.4 Tổng hợp các giả thuyết nghiên cứu......................................................35
Bảng 4.1 Các giá trị thống kê cơ bản của toàn mẫu nghiên cứu............................51
Bảng 4.2 Phân tích hệ số tương quan giữa các biến..............................................53
Bảng 4.3 Kết quả kiểm định Breusch and Pagan ..................................................54
Bảng 4.4 Kết quả kiểm định Hausman .................................................................55
Bảng 4.5 Kết quả kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến (multicollinearity)...........56
Bảng 4.6 Kết quả kiểm định phương sai sai số thay đổi (heteroskedasticity)........56
Bảng 4.7 Kết quả kiểm định tự tương quan (kiểm định Wooldridge) ...................57
Bảng 4.8 So sánh kết quả ước lượng đối với các phương pháp khác nhau ............57
Bảng 4.9 Kết quả hồi quy mô hình ước lượng các yếu tố tác động đến CCV........58
Bảng 4.10 So sánh kết quả nghiên cứu với giả thuyết nghiên cứu ........................63
Bảng 4.11 Kết quả hồi quy mô hình ước lượng hệ số điều chỉnh về CCV tối ưu ..64
Bảng 4.12 So sánh kết quả nghiên cứu với các nghiên cứu trước trên thế giới và
Việt Nam.............................................................................................................67
Bảng 4.13 Kết quả hồi quy hệ số điều chỉnh về cơ cấu vốn ở các giai đoạn khác
nhau.....................................................................................................................68
Bảng 4.14 Tổng hợp hệ số điều chỉnh ở các giai đoạn khác nhau .........................71
Bảng 4.15 Tổng hợp hệ số điều chỉnh so với các nước khác trên thế giới.............72
Bảng 4.16 Tổng hợp hệ số điều chỉnh so với các nghiên cứu trước ở Việt Nam...73
Bảng 5.1 Tổng hợp các hàm ý từ kết quả nghiên cứu ...........................................79
Bảng 5.2 Sơ đồ hàm ý và khuyến nghị chính sách đối với các nhà quản trị và cơ
quan Nhà nước.....................................................................................................80