Các yếu tố liên quan đến hành vi chăm sóc bàn chân ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2 tại Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn | 108

CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN HÀNH VI CHĂM SÓC BÀN CHÂN

Ở BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYPE 2 TẠI THÁI NGUYÊN

Phùng Văn Lợi*

, Đào Tiến Thịnh, Nguyễn Văn Giang

Khoa Điều dưỡng - Trường Đại học Y Dược- ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Nghiên cứu này nhằm kiểm tra mối liên quan giữa các yếu tố (thu nhập cá nhân, thời gian mắc

bệnh đái tháo đƣờng, kiến thức chăm sóc bàn chân) với hành vi chăm sóc bàn chân của bệnh nhân

đái tháo đƣờng type 2. Dữ liệu đƣợc thu thập bằng cách sử dụng 4 bộ câu hỏi, 286 bệnh nhân đái

tháo đƣờng type 2 tại bệnh viên Đa khoa Trung ƣơng Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên đã đƣợc lựa

chọn để tham gia trong nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng thu nhập cá nhân, thời gian

mắc bệnh đái tháo đƣờng không có liên quan với hành vi chăm sóc bàn chân. Kiến thức chăm sóc

bàn chân có mối liên quan chặt chẽ và tích cực với hành vi chăm sóc bàn chân (r = .35). Những

phát hiện này cho thấy rằng các điều dƣỡng nên giáo dục cho các bênh nhân đái tháo đƣờng type 2

về hành vi chăm sóc bàn chân và thực hành hành vi chăm sóc bàn chân.

Từ khóa: Hành vi chăm sóc bàn chân, kiến thức chăm sóc bàn chân, đái tháo đường type 2.

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Đái tháo đƣờng type 2 là một bệnh mạn tính

không di truyền, bệnh đã trở thành một vấn đề

y tế công cộng quan trọng trên toàn thế giới.

Ở Việt Nam có khoảng 1,1 triệu ngƣời mắc

bệnh đái tháo đƣờng type 2, ƣớc tính có

khoảng 2,1 triệu ngƣời bị bệnh vào năm 2015

[WHO, 2006]. Bệnh nhân đái tháo đƣờng có

các hành vi không đúng sẽ phát triển các biến

chứng khác nhau đặc biệt là biến chứng trên

bàn chân [Lavery, Armstrong, Wunderlich,

Tredwell và Boulton, 2003]. Sự hiện diện của

các biến chứng bàn chân có thể tác động tiêu

cực về thể chất, tâm lý, tinh thần, xã hội cũng

nhƣ kinh tế của các bệnh nhân bệnh đái tháo

đƣờng [Nather và Wu, 2008]. Các nhà nghiên

cứu đã khẳng định vai trò quan trọng của

hành vi chăm sóc bàn chân. Tuy nhiên, ở

nhiều quốc gia hành vi chăm sóc bàn chân

của họ không tốt [Berardis, Pellegrini,

Franciosi, Belfiglio, Nardo et al, 2005;

Sawangjai, 2006] đặc biệt là ở Việt Nam. Từ

tổng quan tài liêu, nhiều yếu tố khác nhau đã

đƣợc xác định có liên quan đến hành vi chăm

sóc bàn chân của bệnh nhân đái tháo đƣờng

type 2. Những bệnh nhân đái tháo đƣờng type

2 có thu nhập thấp, hầu nhƣ ít nhận đƣợc sự

giáo dục về chăm sóc bàn chân. Do đó, hành

vi chăm sóc bàn chân của họ là không đủ

*

[Berardis et al, 2005]. Những bệnh nhân đái

tháo đƣờng có thời gian mắc bệnh trên 10

năm có kiến thức và thực hành chăm sóc bàn

chân tốt hơn [Khamseh, Vatankhah,

Baradaran, 2007]. Kiến thức về chăm sóc bàn

chân có liên quan tích cực với hành vi chăm

sóc bàn chân [Pollock, Unwin, Connolly,

2006; Sawangjai, 2006; Kanan, 2006].

Tuy nhiên có một số nghiên cứu cũng chỉ ra

rằng không có mối liên quan giữa các yếu tố

với hành vi chăm sóc bàn chân. Câu hỏi cần

đặt ra là có mối liên quan giữa các yếu tố với

hành vi chăm sóc bàn chân của bệnh nhân đái

tháo đƣờng type 2 không. Vì vậy, nghiên cứu

về vấn đề này cần đƣợc tiến hành.

Mặc dù mối liên quan của các yếu tố với hành

vi chăm sóc bàn chân đã đƣợc nghiên cứu ở

nhiều quốc gia, tuy nhiên ở Việt Nam các

nghiên cứu này rất ít. Nhằm nâng cao hiệu

quả hành vi chăm sóc bàn chân ở bệnh nhân

đái tháo đƣờng type 2 sự cần thiết để hiểu

thêm về mức độ kiến thức chăm sóc bàn chân,

hành vi chăm sóc bàn chân và mối liên quan

giữa thu nhập cá nhân, thời gian mắc đái tháo

đƣờng, kiến thức chăm sóc bàn chân với hành

vi chăm sóc bàn chân của bệnh nhân đái tháo

đƣờng type 2 tại tỉnh Thái Nguyên.

MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU