Các yếu tố ảnh hưởng hệ số an toàn vốn của ngân hàng thương mại : Bằng chứng thực nghiệm tại Việt Nam: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Nguyễn Thị Thanh Xuân ; người hướng dẫn khoa học Lê Phan Thị Diệu Thảo

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ THANH XUÂN

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG HỆ SỐ AN TOÀN VỐN CỦA

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI: BẰNG CHỨNG

THỰC NGHIỆM TẠI VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ THANH XUÂN

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG HỆ SỐ AN TOÀN VỐN CỦA

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI: BẰNG CHỨNG

THỰC NGHIỆM TẠI VIỆT NAM

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 8 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS. TS LÊ PHAN THỊ DIỆU THẢO

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2020

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ kinh tế: “Các yếu tố ảnh hưởng hệ số an

toàn vốn tại của ngân hàng thương mại: Bằng chứng thực nghiệm tại Việt Nam” là

kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu độc lập và nghiêm túc cùng với sự hướng

dẫn của PGS.TS. Lê Phan Thị Diệu Thảo.

Các thông tin, số liệu trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đáng tin cậy. Tôi

xin cam đoan không sao chép của người khác, chỉ sử dụng tài liệu, số liệu tham

khảo từ các bài nghiên cứu, sách, giáo trình, báo cáo, tạp chí và các nguồn thông tin

tham khảo từ Internet. Kết quả nghiên cứu trong luận văn chưa được ai công bố

trong bất cứ công trình nghiên cứu nào khác.

TP. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm

Tác giả

Nguyễn Thị Thanh Xuân

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn, tác giả đã nhận

được sự động viên, khuyến khích và đạo điều kiện một cách tốt nhất của các cấp

lãnh đạo, của các thầy giáo, cô giáo, anh chị em, bạn bè đồng nghiệp và gia đình.

Trước hết, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Lê Phan Thị

Diệu Thảo – người đã trực tiếp hướng dẫn, tận tình chỉ bảo, giúp đỡ tác giả tiến

hành các hoạt động nghiên cứu khoa học để hoàn thành luận văn này.

Tác giả cũng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy cô giáo, phòng Sau đại

học trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh và đặc biệt là các thầy cô

giáo trực tiếp giảng dạy các chuyên đề của toàn khoá học đã tận tình truyền đạt

những kiến thức quý báu, giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Với thời gian nghiên cứu còn hạn chế, thực tiễn về đề tài nghiên cứu lại vô

cùng phong phú và đa dạng, luận văn không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế.

Tác giả rất mong nhận được ý kiến đóng góp chân thành từ các thầy cô, đồng

nghiệp và bạn bè.

TP. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm

Tác giả

Nguyễn Thị Thanh Xuân

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Tên đề tài: Các yếu tố ảnh hưởng hệ số an toàn vốn tại của ngân hàng thương

mại: Bằng chứng thực nghiệm tại Việt Nam.

Hệ số an toàn vốn là một trong những chỉ tiêu quan trọng để đánh giá mức độ

an toàn hoạt động của ngân hàng. Đặc biệt trong những năm gần đây, yêu cầu về việc

tuân thủ hệ số an toàn vốn tối thiểu của các ngân hàng càng trở nên khắt khe và quyết

liệt hơn. Chính vì vậy, luận văn đã chọn đề tài nghiên cứu liên quan đến hệ số an toàn

vốn của ngân hàng, cụ thể là các ngân hàng thương mại tại Việt Nam.

Nghiên cứu này được tiến hành nhằm mục đích kiểm định mức độ tác động của

các yếu tố đến hệ số an toàn vốn (CAR) của các ngân hàng thương mại (NHTM) tại

Việt Nam trong giai đoạn từ 2009 đến 2019, thông qua mẫu nghiên cứu gồm 22

NHTM Việt Nam. Bài nghiên cứu sử dụng mô hình Pooled OLS, FEM, REM say đó

lựa chọn mô hình phù hợp là FEM. Các kiểm định khuyết tật của mô hình lần lượt

được tiến hành, phát hiện mô hình FEM có hiện phương sai sai số thay đổi và tự tương

quan. Để khắc phục tình trạng này, tác giả sử dụng mô hình hồi quy theo phương pháp

bình phương tối thiểu tổng quát khả thi (FGLS) để đảm bảo hiệu quả của mô hình.

Nghiên cứu xem xét các yếu tố tác động đến CAR của NHTM là quy mô ngân hàng,

vốn huy động, quy mô cho vay, rủi ro tín dụng, khả năng thanh khoản, khả năng sinh

lời và vốn chủ sở hữu. Kết quả ước lượng cho thấy với mức ý nghĩa thống kê 1%, quy

mô ngân hàng và khả năng sinh lời trên tổng tài sản có tác động ngược chiều đến hệ số

an toàn vốn của ngân hàng. Trong khi đó, vốn chủ sở hữu trên tổng tài sản có tác động

cùng chiều đến hệ số an toàn vốn của ngân hàng. Nghiên cứu này chưa tìm thấy bằng

chứng tác động của hệ số thanh khoản, tỷ lệ dự phòng rủi ro tín dụng, tỷ lệ huy động

vốn và tỷ lệ cho vay đến hệ số an toàn vốn của ngân hàng.

Dựa trên những kết quả thu được, đề tài nghiên cứu cung cấp thêm một bằng

chứng thực nghiệm về các yếu tố tác động đến hệ số an toàn vốn của các NHTM tại

Việt Nam và đưa ra một số khuyến nghị.

Từ khoá: yếu tố ảnh hưởng; hệ số an toàn vốn; ngân hàng thương mại; Việt

Nam; FGLS.

ABSTRACT

Title of thesis: DETERMINANTS OF CAPITAL ADEQUACY RATIO:

EMPIRICAL EVIDENCE IN VIET NAM.

Capital adequacy ratio is one of the important criteria to assess the bank's

operational safety. Especially in recent years, the requirements on compliance with

minimum capital adequacy ratio of banks have become more and more stricter.

Therefore, the thesis has chosen research topic related to the capital adequacy ratio of

banks, particularly commercial banks in Vietnam.

The main objective of the study is to indentify the factors affecting the capital

adequacy ratio in Vietnamese commercial banks over the period 2009-2019, using

data for 22 commercial banks in Vietnam. The study used the Pooled OLS, FEM,

REM and then chose the appropriate FEM model. The defect tests of the model were

carried out, detecting the FEM model with heteroskedasticity phenomena. To

overcome this situation, the study used the Feasible Generalized Least Squares

(FGLS) regression model to ensure the effectiveness of the model. The study

considers the factors affecting CAR of commercial banks including bank size,

mobilized capital, lending scale, credit risk, liquidity, profitability and equity. These

results of empirical research revealed that with statistically significant 1%, bank size

and return on assets have a negative impact on the capital adequacy ratio. And equity

ratio is positively correlated with the CAR. This study has not found evidence of the

impact of liquidity ratio, loans loss reserves, capital mobilization rate and loans on

assets to denpendent variable.

Based on the obtained results, the research provides an additional empirical

evidence on factors affecting capital adequacy ratios of Vietnamese commercial

banks and makes some recommendations.

Keywords: determinants; capital adequacy ratio; commercial bank;

Vietnamese; FGLS.

MỤC LỤC

Trang

Danh mục các từ viết tắt.............................................................................................i

Danh mục bảng biểu ....................................................................................................ii

Danh mục biểu đồ, sơ đồ..............................................................................................iii

CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU

1.1 Lý do chọn đề tài .....................................................................................................1

1.1.1 Đặt vấn đề............................................................................................................. 1

1.1.2. Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................................... 2

1.2 Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ..............................................................................3

1.2.1 Mục tiêu tổng quát................................................................................................ 3

1.2.2 Mục tiêu cụ thể..................................................................................................... 3

1.2.3 Câu hỏi nghiên cứu .............................................................................................. 4

1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu..........................................................................4

1.4 Phương pháp nghiên cứu...................................................................................... 4

1.5 Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ............................................................ 6

1.6 Kết cấu của luận văn............................................................................................. 6

CHƯƠNG 2. LÝ THUYẾT VÀ NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM

2.1 Cơ sở lý luận về hệ số an toàn vốn........................................................................8

2.1.1 Khái niệm hệ số an toàn vốn ................................................................................ 8

2.1.2 Đo lường hệ số an toàn vốn...................................................................................9

2.1.3 Ý nghĩa của hệ số an toàn vốn .............................................................................10

2.2 Một số nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến hệ số an toàn vốn…………11

2.2.1 Những nghiên cứu trên thế giới………………………………………………..14

2.2.2 Những nghiên cứu tại Việt Nam……………………………………………….15

2.3 Các yếu tố tác động đến hệ số an toàn vốn của NHTM………………………18

CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1 Giả thuyết nghiên cứu.........................................................................................22

3.2 Mô hình nghiên cứu ............................................................................................24

3.3 Dữ liệu nghiên cứu ..............................................................................................27

3.4 Trình tự nghiên cứu ............................................................................................27

3.4.1 Thống kê mô tả biến...........................................................................................28

3.4.2 Phân tích tương quan..........................................................................................28

3.4.3 Phân tích hồi quy................................................................................................29

3.4.4 Kiểm định mô hình.............................................................................................30

CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1 Thống kê mô tả các biến .....................................................................................36

4.2 Phân tích tương quan..........................................................................................48

4.3. Phân tích hồi quy................................................................................................50

4.3.1 Phân tích mô hình hồi quy .................................................................................50

4.3.2 Kiểm định lựa chọn mô hình..............................................................................52

4.3.2.1 Kiểm định F-test..............................................................................................52

4.3.2.2 Kiểm định Hausman........................................................................................52

4.3.2.3 Kiểm định Wald...............................................................................................53

4.3.2.4 Kiểm định Wooldridge ....................................................................................53

4.4 Phân tích kết quả hồi quy...................................................................................54