Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

--------∞0∞--------

PHẠM THỊ TÚY NỊ

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG

SINH LỜI CỦA CÁC NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ

TÀI CHÍNH-NGÂN HÀNG

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

--------∞0∞--------

PHẠM THỊ TÚY NỊ

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG

SINH LỜI CỦA CÁC NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI VIỆT NAM

Chuyên ngành: Tài chính-Ngân hàng

Mã số chuyên ngành: 8 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

TÀI CHÍNH-NGÂN HÀNG

Giảng viên hướng dẫn : TS. PHẠM HÀ

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

KHOA ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

GIẤY XÁC NHẬN

Tôi tên là: PHẠM THỊ TÚY NỊ

Ngày sinh: 05/06/1992 Nơi sinh: Tây Ninh

Chuyên ngành: Tài chính-Ngân hàng Mã học viên: 1883402010017

Tôi đồng ý cung cấp toàn văn thông tin luận văn tốt nghiệp hợp lệ về bản quyền cho

Thư viện trường đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh. Thư viện trường đại học Mở

Thành phố Hồ Chí Minh sẽ kết nối toàn văn thông tin luận văn tốt nghiệp vào hệ thống

thông tin khoa học của Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh.

Ký tên

(Ghi rõ họ và tên)

Phạm Thị Túy Nị

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

Ý KIẾN CHO PHÉP BẢO VỆ LUẬN VĂN THẠC SĨ

CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN

Giảng viên hướng dẫn: TS. Phạm Hà

Học viên thực hiện: Phạm Thị Tuý Nị Lớp: MFB018A

Ngày sinh: 05/06/1992 Nơi sinh: Tây Ninh

Tên đề tài: “Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các Ngân hàng thương mại

Việt Nam.”

Ý kiến của giáo viên hướng dẫn về việc cho phép học viên: Phạm Thi Tuý Nị

được bảo vệ luận văn trước Hội đồng: .Đồng ý cho học viên được bảo vệ luận văn với đề tài.

“Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các Ngân hàng thương mại Việt Nam.”

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày…15…..tháng …07 năm 2021

Người nhận xét

Phạm Hà

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan rằng luận văn “Các yếu tố ảnh hƣởng đến khả năng sinh lời của các

ngân hàng thƣơng mại Việt Nam” là bài luận văn của cá nhân tôi.

Ngoại trừ những tài liệu tham khảo đƣợc trích dẫn trong luận văn này, tôi cam đoan

rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chƣa từng đƣợc công bố hoặc

đƣợc sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Không có sản phẩm/nghiên cứu nào của ngƣời khác đƣợc sử dụng trong luận văn

này mà không đƣợc trích dẫn theo đúng quy định.

Luận văn này chƣa bao giờ đƣợc nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các trƣờng đại

học hoặc cơ sở đào tạo khác.

TP. Hồ Chí Minh, năm 2021

Chữ ký

ii

LỜI CÁM ƠN

Trƣớc hết, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến TS Phạm Hà - ngƣời

trực tiếp hƣớng dẫn khoa học luôn dành nhiều thời gian, công sức hƣớng dẫn tôi

trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu này.

Tôi xin cám ơn Ban giám hiệu cùng toàn thể các thầy cô giáo tại Khoa Đào Tạo Sau

Đại Học - Trƣờng Đại Học Mở Thành phố Hồ Chí Minh đã tận tình truyền đạt

những kiến thức quý báu, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Ngoài ra, tôi xin chân thành cảm ơn các bạn, đồng nghiệp và gia đình đã hỗ trợ và

giúp đỡ tôi rất nhiều trong quá trình thực hiện luận văn này.

Tuy đã cố gắng rất nhiều nhƣng trong quá trình nghiên cứu các thiếu sót vẫn là nhân

tố không thể tránh khỏi. Tôi kính mong quý thầy cô, các chuyên gia, những ngƣời

quan tâm đến đề tài, tiếp tục có những ý kiến đóng góp, giúp đỡ để đề tài đƣợc hoàn

thiện hơn.

Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn!

iii

TÓM TẮT

Bài viết này đã dùng GMM nhằm xác định mức độ và chiều hƣớng tác động

của các yếu tố ảnh hƣởng đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thƣơng mại đƣợc

thể hiện qua các chỉ tiêu ROA, ROE, NIM đƣợc niêm yết trên Sở giao dịch chứng

khoán Hà Nội (HNX) và Sở giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE) của

28 ngân hàng thƣơng mại tại Việt Nam, trong thời kỳ từ năm 2012 đến năm 2020.

Kết quả kiểm định thể hiện: Tỷ lệ chi phí trên tổng thu nhập hoạt động

(COSR), Tăng trƣởng tiền gửi (DEPOSIT), Chu kỳ kinh tế (EC), Tỷ lệ chi phí dự

phòng trên tổng dƣ nợ (LLR) so với mức sinh lời của các ngân hàng thƣơng mại

Việt Nam tác động ngƣợc chiều đƣợc đại diện qua hai chỉ tiêu gồm lợi nhuận trên

tổng tài sản (ROA), lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) và thu nhập lãi cận biên

(NIM). Đồng thời, theo kết quả hồi quy, Tỷ lệ vốn chủ sở hữu trên tổng tài sản

(EA), cấu trúc kỳ hạn lãi suất (RATE) và mức sinh lời có có ảnh hƣởng cùng chiều.

Các NHTMCP, Ngân hàng mới thành lập có KNSL thấp hơn so với NH có vốn sở

hữu nhà nƣớc. ngân hàng thành lập lâu đời.

iv

ABSTRACT

This article used GMM to determine the level and direction of impact of the

following factors to the Bank's profitability. Expressed through the indicators ROA,

ROE, NIM which have been listed on the Hanoi Stock Exchange, respectively.

(HNX) and Ho Chi Minh City Stock Exchange. Ho Chi Minh City Stock Exchange

(HOSE) of 28 commercial banks in Vietnam, during the period from 2012 to 2020.

The test results show: Cost to Total Operating Income (COSR), Deposit

Growth (DEPOSIT), Business Cycle (EC), Provision expense to total outstanding

balance (LLR) Compared to profitability of commercial banks in Vietnam, the

opposite effect is represented by two criteria including return on total assets (ROA),

return on equity (ROE) and interest income. margin (NIM).. At the same time,

according to the regression results, the ratio of equity to total assets (EA), 5-year

and 2-year government bond yield difference (RATE) and profitability have a

positive effect. Joint-stock commercial banks, younger banks of Viet Nam have

lower profitability compared to state-owned banks, older banks of Viet Nam .

v

MỤC LỤC Trang

LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i

LỜI CÁM ƠN........................................................................................................... ii

TÓM TẮT................................................................................................................ iii

ABSTRACT............................................................................................................. iv

MỤC LỤC..................................................................................................................v

DANH MỤC BẢNG.............................................................................................. viii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................. ix

CHƢƠNG 1. GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU...........................................................1

1.1. Lý do nghiên cứu.............................................................................................1

1.2. Vấn đề nghiên cứu...........................................................................................3

1.3. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu.....................................................................3

1.3.1. Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................3

1.3.2. Câu hỏi nghiên cứu...................................................................................4

1.4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .................................................................4

1.4.1. Đối tƣợng nghiên cứu...............................................................................4

1.4.2. Phạm vi nghiên cứu..................................................................................4

1.5. Phƣơng pháp nghiên cứu ...............................................................................5

1.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn.................................................5

1.7. Bố cục luận văn ...............................................................................................5

TÓM TẮT CHƢƠNG 1..............................................................................................8

CHƢƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN .....9

2.1. Cơ sở lý thuyết....................................................................................................9

2.1.1. Tổng quan về khả năng sinh lời của ngân hàng ....................................9

2.1.1.1. Khái niệm khả năng sinh lời của ngân hàng........................................9

2.1.1.2. Các chỉ số thể hiện khả năng sinh lời của ngân hàng .......................11

vi

2.1.2. Các yếu tố ảnh hƣởng đến khả năng sinh lời của ngân hàng.............12

2.1.2.1. Các yếu tố tố bên trong ngân hàng..................................................12

2.1.2.2. Các yếu tố vĩ mô................................................................................15

2.2. Các nghiên cứu trƣớc liên quan......................................................................16

2.2.1. Các nghiên cứu nƣớc ngoài ...................................................................17

2.2.2. Các nghiên cứu trong nƣớc ...................................................................18

TÓM TẮT CHƢƠNG 2............................................................................................24

CHƢƠNG 3. PHƢƠNG PHÁP VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU........................25

3.1. Giả thuyết nghiên cứu và mô hình nghiên cứu .............................................25

3.1.1. Giả thuyết nghiên cứu............................................................................25

3.1.2. Mô hình nghiên cứu ...............................................................................30

3.2. Phƣơng pháp nghiên cứu.................................................................................33

3.2.1. Dữ liệu nghiên cứu .................................................................................33

3.2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu.......................................................................33

TÓM TẮT CHƢƠNG 3............................................................................................37

CHƢƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU & THẢO LUẬN ................................38

4.1. Thống kê mô tả dữ liệu nghiên cứu ................................................................38

4.2. Phân tích tƣơng quan.......................................................................................40

4.3. Kiểm định các khuyết tật của mô hình ..........................................................41

4.3.1. Kiểm định đa cộng tuyến bằng VIF......................................................41

4.3.2. Kiểm định Hausman Test......................................................................42

4.3.3. Kiểm tra tính nội sinh của các biến trong mô hình.............................44

4.3.4. Kiểm tra tính thích hợp của phƣơng pháp GMM ..............................45

4.3.5. Kết quả hồi quy bằng phƣơng pháp GMM .........................................47

4.3.6. Thảo luận kết quả nghiên cứu...............................................................50

TÓM TẮT CHƢƠNG 4............................................................................................54

vii

CHƢƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH ......................................55

5.1. Kết luận .............................................................................................................55

5.2. Hàm ý chính sách .............................................................................................55

5.3. Hạn chế của đề tài và hƣớng nghiên cứu tiếp theo .......................................61

TÓM TẮT CHƢƠNG 5............................................................................................62

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................63

PHỤ LỤC.................................................................................................................66

A. Các ngân hàng trong mẫu nghiên cứu ........................................................66

B. Xử lý dữ liệu ..................................................................................................67