Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn tín dụng của hộ nghèo tại ngân hàng Chính sách xã hội chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Nguyễn Thị Vân ; Phan Đức Dũng người hướng dẫn khoa học

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ VÂN

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ

SỬ DỤNG VỐN TÍN DỤNG CỦA HỘ NGHÈO

TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

CHI NHÁNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2020

2

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ VÂN

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ

SỬ DỤNG VỐN TÍN DỤNG CỦA HỘ NGHÈO

TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

CHI NHÁNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã ngành: 8 34 02 01

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. PHAN ĐỨC DŨNG

TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên là Nguyễn Thị Vân

Ngày sinh: 16 tháng 09 năm 1981 tại Đắk Lắk,

Đơn vị công tác tại Ngân hàng Chính sách xã hội TP.HCM, là học viên cao học

khóa 21, lớp CH21B1 của Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh.

Tôi xin cam đoan luận văn “Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn tín

dụng của Hộ nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội Thành phố Hồ Chí Minh là công

trình nghiên cứu của tôi, được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn

dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Phan Đức Dũng. Luận văn chưa từng được

trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ cơ sở đào tạo nào. Các thông tin, số liệu được

sử dụng trong luận văn là trung thực, kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn

chưa từng được công bố trong các công trình nghiên cứu nào khác.

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 18 tháng 12 năm 2020

TÁC GIẢ

Nguyễn Thị Vân

ii

LỜI CẢM ƠN

Luận văn này được hoàn thành với sự hướng dẫn giúp đỡ của Khoa Sau Đại học

trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh. Tôi xin cảm ơn nhà trường và

Khoa Sau Đại học đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình làm luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn đến giáo viên hướng dẫn PGD. TS. Phan Đức Dũng

người đã trực tiếp hướng dẫn và cho tôi những ý kiến quý báu trong quá trình hoàn

thành luận văn.

Xin chân thành cảm ơn Ngân hàng Chính sách xã hội chi nhánh Thành phố Hồ

Chí Minh đã tạo môi trường làm việc, học tập tích cực để tôi có điều kiện thuận lợi

hoàn thành luận văn.Tôi xin cảm ơn đến toàn thể người thân trong gia đình, bạn bè và

đồng nghiệp đã quan tâm, giúp đỡ, động viên cho tôi hoàn thành luận văn.

iii

TÓM TẮT

Tiêu đề: Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng nguồn vốn tín dụng

của hộ nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội Chi nhánh Thành phố Hồ Chí

Minh.

Tóm tắt:

Chương trình cho vay Xóa đói giảm nghèo là một trong những chương trình chủ

đạo của Ngân hàng Chính sách xã hội Chi nhánh TP.HCM (NHCSXH CN TP.HCM).

Chính sách hỗ trợ vay vốn đã tạo điều kiện cho hàng ngàn hộ nghèo, hộ cận nghèo tiếp

cận được nguồn vốn để đầu tư vào sản suất, kinh doanh, tăng thu nhập, cải thiện cuộc

sống, giảm nghèo bền vững. Một trong những tiêu chí để quan trọng để xem xét hiệu

quả hoạt động của chương trình này là hiệu quả sử dụng vốn vay của Hộ nghèo. Hiệu

quả sử dụng nguồn vốn tín dụng này là một vấn đề hết sức được quan tâm từ cấp Ủy,

Chính quyền địa phương và NHCSXH CN TP. HCM. Mục đích của nghiên cứu là

kiểm tra tính hiệu quả sử dụng vốn vay của hộ nghèo tại NHCSXH CN TP. HCM. Một

câu hỏi được đặt ra là: đâu là những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn vay

của Hộ nghèo? Để trả lời được câu hỏi đó và có những phân tích sâu hơn đề tài đã xây

dựng và phân tích mô hình đánh giá sự tác động đó bao gồm những yếu tố ảnh hưởng

về đặc điểm nhân khẩu học, đặc điểm liên quan đến khoản vay, đặc điểm về định chế.

Bằng nghiên cứu này, khẳng định các yếu tố tác động đến hiệu quả sử dụng vốn tín

dụng của Hộ nghèo, thông qua các phân tích kiểm định thống kê với mô hình hồi quy

tuyến tính đa biến với số liệu điều tra khảo sát từ 400 hộ nghèo có vay vốn chương

trình Xóa đói giảm nghèo trên địa bàn TP. HCM để xác định yếu tố ảnh hưởng đến

hiệu quả sử dụng vốn vay của hộ nghèo. Kết quả cho thấy yếu tố tín dụng hộ nghèo

với biến đại diện là quy mô vốn vay tác động tích cực đến hiệu quả sử dụng vốn tín

dụng của hộ nghèo, bên cạch đó đặc điểm hộ nghèo thông qua yếu tố học vấn và số lao

động cũng tác động đến hiệu quả sử dụng vốn vay thông qua việc thu nhập tăng thêm

từ nguồn vốn vay. Từ đó, đề xuất các giải pháp nâng cao thu nhập cho hộ nghèo thông

qua sử dụng vốn vay hiệu quả được đề xuất nhằm tăng cường công tác tín dụng của

NHCSXH CN TP. HCM đối với người nghèo góp phần giảm nghèo bền vững tại TP.

HCM.

Từ khóa: Hiệu quả sử dụng vốn vay

iv

ABSTRACT

Title: Factors affecting the efficiency of using credit capital of the poor at

the Bank for Social Policies Ho Chi Minh City Branch.

Abstract:

The loan program for hunger eradication and poverty reduction is one of the key

programs of the Bank for Social Policies HCM City Branch. The loan support policy

has created conditions for thousands of poor and near-poor households to access

capital to invest in production and business, increase income, improve their lives, and

reduce poverty sustainably. One of the important criteria to consider the effectiveness

of this program is the efficiency in using loans from the Poor. The efficiency in using

this credit source is a matter of great concern from the Party Committee, local

authorities and the Bank for Social Policies HCM City Branch. The purpose of the

study is to test the effectiveness of loans used by the poor at the Bank for Social

Policies HCM City Branch. A question is posed: what are the factors affecting the

efficiency of using loans of the Poor? To answer that question and have more in-depth

analysis, the topic has built and analyzed the impact assessment model that includes

factors affecting demographic characteristics, characteristics related to the loan,

institutional characteristics. By this study, confirming the factors affecting the

efficiency of the use of credit capital of the Poor, through statistical verification

analysis with multivariate linear regression model with survey data from 400 poor

households have borrowed money from the hunger eradication and poverty reduction

program in the city. To determine the factors affecting the efficiency of loan use of

poor households. The results show that the credit factor of the poor with the

representative variable being the size of the loan has a positive impact on the

efficiency of the use of credit capital of the poor, in addition to the characteristics of

poor households through educational factors and numbers. Labor also affects the

efficiency of loan use through the increased income from loans. From there, proposing

solutions to improve income for poor households through effective use of loans is

proposed to enhance credit activities of the Bank for Social Policies HCM City Branch

for the poor contributes to sustainable poverty reduction in HCM City.

Keywords: Efficient use of loans

v

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.............................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN................................................................................................................. ii

TÓM TẮT ..................................................................................................................... iii

MỤC LỤC.......................................................................................................................v

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT.............................................................................. vii

DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ......................................................................... viii

DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................................ix

CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ..........................................1

1.1. Tính cấp thiết của đề tài............................................................................................1

1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu của đề tài ..............................................................5

1.3. Mục tiêu của đề tài .................................................................................................12

1.3.1. Mục tiêu tổng quát ...........................................................................................12

1.3.2. Mục tiêu cụ thể.................................................................................................13

1.4. Câu hỏi nghiên cứu.................................................................................................13

1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ..........................................................................13

1.5.1. Đối tượng nghiên cứu: .....................................................................................13

1.5.2. Phạm vi nghiên cứu..........................................................................................14

1.6. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................14

1.7. Quy trình nghiên cứu..............................................................................................15

1.8. Đóng góp của đề tài................................................................................................15

1.8.1. Đóng góp về mặt lý luận..................................................................................15

1.8.2. Đóng góp về mặt thực tiễn...............................................................................16

1.9. Bố cục của luận văn................................................................................................16

CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ..........................18

2.1. Các vấn đề chung về nghèo ....................................................................................18

2.1.1. Khái niệm nghèo ..............................................................................................18

2.1.2. Tiêu chí xác định hộ nghèo..............................................................................21

2.2. Tổng quan về tài chính vi mô .................................................................................25

2.2.1. Tài chính vi mô và sự ra đời của tài chính vi mô tại Việt Nam.......................25

2.2.2. Đặc điểm và vai trò của tài chính vi mô đối với giảm nghèo ..........................27

2.2.3. Cách thức tài chính vi mô hỗ trợ người nghèo ................................................30

2.3. Tổng quan về Ngân hàng Chính sách xã hội..........................................................32

2.3.1. Quá trình ra đời về Ngân hàng Chính sách xã hội...........................................32

2.3.2. Đặc điểm tín dụng hộ nghèo của ngân hàng chính sách xã hội.......................34

2.3.3. Hiệu quả của cho vay tín dụng hộ nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội ...35

2.4. Xây dựng mô hình nghiên cứu ...............................................................................37

2.4.1. Mô hình các yếu tố tác động đến hiệu quả sử dụng vốn vay của hộ nghèo ....37

vi

2.4.2. Xây dựng cơ sở chọn biến và đo lường các biến trong mô hình .....................38

2.4.3. Giả thuyết nghiên cứu ......................................................................................40

CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...........................................................44

3.1. Dữ liệu nghiên cứu .................................................................................................44

3.1.1. Xác định kích thước mẫu:................................................................................44

3.1.2. Quy trình chọn mẫu và thu thập dữ liệu ..........................................................44

3.2. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................47

3.2.1. Phương pháp thống kê mô tả ...........................................................................47

3.2.2. Phân tích mô hình hồi quy tuyến tính đa biến .................................................47

3.2.3. Các kiểm định ..................................................................................................47

3.2.4. Quy trình phân tích và xử lý dữ liệu trên SPSS...............................................49

CHƯƠNG 4. PHÂN TÍCH VÀ THẢO LUẬN KẾT QUẢN NGHIÊN CỨU.............51

4.1. Thực trạng cho vay hộ nghèo tại NHCSXH TP HCM...........................................51

4.2. Thống kê mô tả các biến trong mô hình nghiên cứu:.............................................53

4.3. Kiểm định kết quả nghiên cứu................................................................................54

4.4. Thảo luận kết quả hồi quy ......................................................................................58

CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.........................................................61

5.1. Kết luận...................................................................................................................61

5.2. Khuyến nghị ...........................................................................................................62

5.3. Hạn chế của nghiên cứu và định hướng nghiên cứu tiếp theo ...............................63

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................i

Tài liệu tham khảo tiếng việt........................................................................................... i

Tài liệu tham khảo tiếng anh ......................................................................................... iv

PHỤ LỤC.......................................................................................................................vi

Phụ lục 1: Bảng câu hỏi khảo sát................................................................................... vi

Phụ lục 2: Bảng câu hỏi phỏng vấn và tham khảo ý kiến của các chuyên gia ................x