Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế trồng mít của các nông hộ tại tỉnh Tiền Giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

--------∞0∞--------

PHAN HỮU QUÂN

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ

KINH TẾ TRỒNG MÍT CỦA CÁC NÔNG HỘ

TẠI TỈNH TIỀN GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

KINH TẾ HỌC

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

--------∞0∞--------

PHAN HỮU QUÂN

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ

KINH TẾ TRỒNG MÍT CỦA CÁC NÔNG HỘ

TẠI TỈNH TIỀN GIANG

Chuyên ngành: Kinh tế học

Mã số chuyên ngành: 8 31 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

KINH TẾ HỌC

Giảng viên hướng dẫn : TS. LÊ VĂN HƯỞNG

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2022

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

KHOA ĐÀO TẠO ĐẶC BIỆT

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨAVIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

GIẤY XÁC NHẬN

Tôi tên là : Phan Hữu Quân

Ngày sinh: 23/12/1982 Nơi sinh: Nhị Bình, Châu Thành, Tiền Giang

Chuyên ngành: Kinh tế học Mã học viên: 1783101010025

Tôi đồng ý cung cấp toàn văn thông tin khóa luận tốt nghiệp hợp lệ về bản quyền cho

Thư viện trường đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh. Thư viện trường đại học Mở

Thành phố Hồ Chí Minh sẽ kết nối toàn văn thông tin khóa luận tốt nghiệp vào hệ thống

thông tin khoa học của Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh.

Ký tên

(Ghi rõ họ và tên)

Phan Hữu Quân

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan rằng luận văn “Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế

trồng mít của các nông hộ tại tỉnh Tiền Giang” là bài nghiên cứu của chính tôi.

Ngoài trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn này, tôi cam

đoan rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chưa từng được công bố

hoặc được sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Không có nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong luận văn này mà

không được trích dẫn theo đúng quy định.

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các

trường đại học hoặc cơ sở đào tạo khác.

Thành phố Hồ Chí Minh, 2022

Phan Hữu Quân

ii

LỜI CẢM ƠN

Chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, quý Thầy/Cô Trường Đại học Mở Thành

phố Hồ Chí Minh, đã truyền đạt kiến thức cho tôi trong quá trình hoàn thành khóa học

và bảo vệ đề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Lê Văn Hưởng đã tận tình hướng dẫn, truyền đạt

kiến thức, kinh nghiệm cho tôi trong quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp.

Xin trân trọng cảm ơn Ban lãnh đạo Uỷ ban nhân dân tỉnh Tiền Giang, Hội nông

dân tỉnh Tiền Giang, Sở Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn tỉnh Tiền Giang, Chi

cục Phát Triển Nông Thôn tỉnh Tiền Giang, Cục Thống kê tỉnh Tiền Giang và các cán

bộ ở địa phương, các ông/bà nông dân tại khu vực nghiên cứu đã tạo điều kiện, nhiệt

tình giúp đỡ cung cấp các số liệu, thông tin rất cần thiết để tôi hoàn thành luận văn

nghiên cứu của mình.

Trong quá trình thực hiện, mặc dù đã cố gắng hết sức để hoàn thành luận văn,

trao đổi và tiếp thu những ý kiến đóng góp của quý Thầy/Cô và bạn bè cũng như tham

khảo nhiều tài liệu, sách báo, tạp chí; song vẫn không tránh khỏi có những thiếu sót.

Rất mong nhận được những góp ý của quý Thầy/Cô và bạn đọc.

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2022

Học viên: Phan Hữu Quân

iii

TÓM TẮT

Mục tiêu của đề tài là nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế

trồng mít của nông hộ ở Tiền Giang. Kế thừa nghiên cứu của Đoàn Hoài Nhân & Đỗ

Văn Xê (2016) và dựa trên kết quả lược khảo các nghiên cứu trước, luận văn đã xây

dựng khung phân tích nghiên cứu và đề xuất mô hình nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng

đến hiệu quả kinh tế trồng mít của các nông hộ tại tỉnh Tiền Giang. Dựa trên dữ liệu

khảo sát là 210 quan sát là những nông hộ trồng mít trên các huyện Tân Phước, Cai

Lậy, Cái Bè, Châu Thành, tỉnh Tiền Giang, đề tài vận dụng phương pháp ước lượng

hồi quy tuyến tính OLS để ước lượng mô hình nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu cho thấy trình độ học vấn, kinh nghiệm sản xuất nông nghiệp

và quy mô hộ gia đình có tác động tích cực đến hiệu quả kinh tế trồng mít của nông hộ

ở Tiền Giang. Bên cạnh đó, quy mô canh tác cũng có tác động tích cực đến hiệu quả

kinh tế trồng mít của nông hộ trồng mít của nông hộ ở Tiền Giang. Đồng thời, những

nông hộ thường xuyên cập nhật thông tin thị trường và có nhận thức tốt về tình hình

hạn mặn, thường xuyên theo dõi tình hình hạn mặn, hoặc chủ động trữ nước, gia cố

cống, mương thoát nước của vườn trồng sẽ giúp nâng cao hiệu quả kinh tế trồng mít

của nông hộ. Song song đó, tuổi của chủ hộ và chi phí phân bón, cũng như chi phí

nước tưới sử dụng trong quá trình canh tác sẽ có tác động âm đến hiệu quả kinh tế

trồng mít của nông hộ ở Tiền Giang. Đồng thời, kết quả nghiên cứu cũng cho thấy

khoảng cách từ vườn trồng đến đường giao thông càng ngắn và khoảng cách từ vườn

trồng đến nguồn nước tưới càng ngắn sẽ giúp nâng cao hiệu quả kinh tế trồng mít của

nông hộ.

Trong trường hợp của nghiên cứu, kết quả hồi quy đã chỉ ra hiệu quả kinh tế

trồng mít của nông hộ có chủ hộ là nam giới không khác biệt so với nữ giới, đồng thời

chi phí thuốc bảo vệ thực vật sử dụng trong quá trình canh tác và chi phí lao động

không có tác động đến hiệu quả kinh tế trồng mít của nông hộ ở Tiền Giang. Kết quả

nghiên cứu cũng chỉ ra mặc dù số nông hộ có khả năng tiếp cận được nguồn vốn tín

dụng, và là thành viên của tổ chức hội, đoàn thể, cũng như tham gia các lớp đào tạo,

tập huấn là khá cao, nhưng kết quả hồi quy lại cho thấy các yếu tố này không có tác

động đến hiệu quả kinh tế trồng mít của nông hộ ở Tiền Giang.

ABSTRACT

The objective of the study is to study the factors affecting the economic

efficiency of jackfruit farming of households in Tien Giang. Inheriting the research

of Doan Hoai Nhan & Do Van Xe (2016) and based on the results of the review of

previous studies, the thesis has built a research analysis framework and proposed a

research model for factors affecting economic efficiency of jackfruit farming of

households in Tien Giang province. Based on survey data of 210 observations that

are jackfruit farmers in Tan Phuoc, Cai Lay, Cai Be, Chau Thanh districts, Tien

Giang province, the topic applies OLS linear regression estimation method to

estimate number of research models.

Research results show that education level, experience in agricultural

production and household size have a positive impact on the economic efficiency

of jackfruit farming of households in Tien Giang. In addition, the farming scale

also has a positive impact on the economic efficiency of jackfruit growing

households of households in Tien Giang. At the same time, farmers regularly

update market information and are well aware of the situation of drought and

salinity, regularly monitor the situation of drought and salinity, or actively store

water, strengthen culverts and drainage ditches of their plantations will help

improve the economic efficiency of jackfruit farming of households.

Simultaneously, the age of the household head and the cost of fertilizer, as well as

the cost of irrigation water used in the cultivation process will have a negative

impact on the economic efficiency of jackfruit farming of households in Tien

Giang. At the same time, the research results also show that the shorter the distance

from the plantation to the road and the shorter the distance from the plantation to

the irrigation water source, will help improve the economic efficiency of jackfruit

farming of households.

In the case of the study, the regression results have shown that the economic

efficiency of jackfruit farming of male-headed households is not different from that

of women, and at the same time, the cost of pesticides used in the production

process is not significantly different. Cultivation process and labor costs have no

impact on the economic efficiency of jackfruit farming of households in Tien

Giang. The research results also show that although the number of households that

have the ability to access credit sources, and are members of associations and

unions, as well as participate in training classes, is quite high, but the regression

results show that these factors have no impact on the economic efficiency of

jackfruit farming of households in Tien Giang.

iv

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN...............................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN....................................................................................................................ii

TÓM TẮT.........................................................................................................................iii

MỤC LỤC........................................................................................................................iv

DANH MỤC HÌNH ........................................................................................................vii

DANH MỤC BẢNG ......................................................................................................viii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT...........................................................................................ix

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ............................................................................................1

1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI...........................................................................................1

1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU....................................................................................3

1.2.1. Mục tiêu tổng quát của đề tài............................................................................3

1.2.2. Mục tiêu cụ thể ...................................................................................................3

1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ......................................................................................3

1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU........................................................4

1.4.1. Đối tượng nghiên cứu........................................................................................4

1.4.2. Phạm vi nghiên cứu ...........................................................................................4

1.5. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN ................................................................................4

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT...............................................................................6

2.1. CÁC KHÁI NIỆM...................................................................................................6

2.1.1. Nông hộ ...............................................................................................................6

2.1.2. Hiệu quả kinh tế .................................................................................................6

2.2. CÁC LÝ THUYẾT CÓ LIÊN QUAN ....................................................................7

2.2.1. Lý thuyết hàm sản xuất .....................................................................................8

v

2.2.2. Lý thuyết hàm lợi nhuận ...................................................................................9

2.3. CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC..............................................................................10

2.3.1. Nghiên cứu trong nước....................................................................................10

2.3.2. Nghiên cứu nước ngoài ...................................................................................15

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................24

3.1. QUY TRÌNH NGHIÊN CỨU...............................................................................24

3.2. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU.............................................................................25

3.3. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU....................................................................................32

3.3.1. Hiệu quả kinh tế trồng mít ..............................................................................33

3.3.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế trồng mít.................................34

3.4. DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU.....................................................................................39

3.5. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH DỮ LIỆU ...........................................................39

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU....................................................................41

4.1. TỔNG QUAN ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU............................................................41

4.1.1. Tổng quan về tình hình phát triển kinh tế xã hội tỉnh Tiền Giang.............41

4.1.2. Tổng quan về cây ăn trái địa bàn tỉnh Tiền Giang.......................................42

4.2. THỐNG KÊ MÔ TẢ.............................................................................................43

4.2.1. Đặc điểm nhân khẩu học của mẫu nghiên cứu .............................................43

4.2.2. Hiệu quả kinh tế trồng mít của nông hộ ........................................................44

4.2.3. Đặc điểm của nông hộ trồng mít ....................................................................46

4.3. KẾT QUẢ HỒI QUY VÀ THẢO LUẬN.............................................................48

4.3.1. Kết quả hồi quy ................................................................................................48

4.3.2. Các kiểm định...................................................................................................52

4.3.3. Thảo luận kết quả hồi quy...............................................................................54