Các nhân tố tài chính ảnh hưởng đến tỷ suất sinh lời của các công ty ngành dược phẩm niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Phạm Thị Thu Thảo ; Trần Thị Mộng Tuyết người hướng dẫn khoa học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

PHẠM THỊ THU THẢO

CÁC NHÂN TỐ TÀI CHÍNH ẢNH HƯỞNG ĐẾN

TỶ SUẤT SINH LỜI CỦA CÁC CÔNG TY NGÀNH DƯỢC

PHẨM NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN

VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Thành phố Hồ Chí Minh- Năm 2021

PHẠM THỊ THU THẢO

CÁC NHÂN TỐ TÀI CHÍNH ẢNH HƯỞNG ĐẾN

TỶ SUẤT SINH LỜI CỦA CÁC CÔNG TY NGÀNH DƯỢC

PHẨM NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN

VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ Người hướng dẫn khoa học: TS. TRẦN THỊ MỘNG TUYẾT

Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2021

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ

MINH

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 8 34 02 01

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên Phạm Thị Thu Thảo là học viên lớp cao học CH21A tại trường Đại

học Ngân Hàng TP.HCM niên khóa 2019 –2021. Tôi là tác giả của luận văn tốt

nghiệp “Các nhân tố tài chính ảnh hưởng đến tỷ suất sinh lời của các Công ty ngành

dược phẩm niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam”. Luận văn tốt nghiệp

này do tôi viết ra và chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sỹ ở bất cứ một

trường đại học nào. Luận văn là nghiên cứu của riêng tôi, kết quả nghiên cứu là trung

thực, trong đó không có các nội dung đã công bố trước đây hoặc các nội dung do

người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn đã dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn.

Tôi xin cam đoan những thông tin trên là hoàn toàn đúng sự thật và tôi sẽ chịu trách

nhiệm về lời cam đoan này.

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2021

Người cam đoan

Phạm Thị Thu Thảo

ii

LỜI CẢM ƠN

Trước tiên, tôi xin bày tỏ sự cám ơn chân thành đến Quý Thầy Cô Trường Đại

Học Ngân Hàng TP.HCM luôn luôn nhiệt tình truyền đạt không những về mặt kiến

thức mà còn chia sẻ những kinh nghiệm thực tế trong suốt chương trình đào tạo thạc

sỹ chuyên ngành Tài chính – Ngân hàng mà tôi đã được tham gia. Đặc biệt, tôi trân

trọng cảm ơn TS. Trần Thị Mộng Tuyết đã tận tình, chu đáo hướng dẫn phương pháp

nghiên cứu khoa học, nội dung nghiên cứu đồng thời luôn sát cánh động viên tinh

thần tôi để giúp tôi củng cố và mở rộng thêm kiến thức để có thể hoàn thành luận

văn này. Tôi cũng cảm ơn Thầy Cô Khoa Sau đại học đã hỗ trợ tôi và tập thể lớp

CH21A hoàn thành khóa học chương trình Thạc sỹ Tài chính Ngân hàng. Nhân đây,

tôi gửi lời tri ân sâu sắc đến gia đình luôn luôn đồng hành cũng như tạo mọi điều

kiện thuận lợi nhất để tôi có thể chuyên tâm dành thời gian để tham dự đầy đủ các

buổi học cũng như hoàn thành luận văn. Trong quá trình thực hiện luận văn, dù đã

cố gắng trao đổi và tiếp thu những ý kiến đóng góp của Quý Thầy Cô cũng như không

ngừng nghiên cứu các tài liệu để có thể hoàn thiện luận văn nhưng cũng khó tránh

khỏi thiếu sót. Do đó, tôi rất mong Quý Thầy Cô thông cảm và có những đóng góp

ý kiến để luận văn hoàn chỉnh hơn

Phạm Thị Thu Thảo

iii

TÓM TẮT

Tiêu đề

Các nhân tố tài chính ảnh hưởng đến tỷ suất sinh lời của các công ty ngành

dược phẩm niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Tóm tắt

Lý do chọn đề tài nghiên cứu: Ngành dược phẩm Việt Nam đang trên đà

phát triển. Do đó các công ty dược phẩm cần phải hoạt động hiệu quả, mà trong đó,

tỷ suất sinh lời là một trong những chỉ tiêu phản ánh hiệu quả hoạt động của doanh

nghiệp. Vì vậy, việc phân tích các nhân tố tài chính ảnh hưởng đến tỷ suất sinh lời

sẽ góp phần giúp cho doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn.

Mục tiêu nghiên cứu: Đo lường sự tác động của các nhân tố tài chính đến tỷ

suất sinh lời; qua đó đưa ra những gợi ý chính sách để nâng cao tỷ suất sinh lời cho

các doanh nghiệp trong lĩnh vực dược phẩm niêm trên thị trường chứng khoán Việt

Nam.

Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp thống kê mô tả và phân tích hồi quy

bội dữ liệu bảng.

Kết quả nghiên cứu: Luận văn xác định các nhân tố tài chính ảnh hưởng;

đánh giá mức độ tác động của các nhân tố này đến tỷ suất sinh lời các doanh nghiệp

dược phẩm niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Từ đó, gợi ý các giải

pháp để gia tăng tỷ suất sinh lời của doanh nghiệp dược phẩm niêm yết trên thị trường

chứng khoán Việt Nam trong tương lai.

Kết luận và hàm ý: Kết quả nghiên cứu cung cấp thêm bằng chứng củng cố

các lý thuyết và các nghiên cứu trước về các nhân tố tài chính ảnh hưởng đến tỷ suất

sinh lời của các doanh nghiệp dược phẩm niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt

Nam. Đồng thời, nghiên cứu cũng đưa ra các gợi ý mà các doanh nghiệp dược phẩm

có thể tham khảo trong tương lai nhằm quản lý, điều hành và phát triển doanh nghiệp

theo hướng tích cực để đạt hiệu quả tài chính tốt hơn.

Từ khóa: Nhân tố tài chính ảnh hưởng, tỷ suất sinh lời, công ty dược phẩm

niêm yết.

iv

ABTRACT

Title

Financial factors affecting profitability of pharmaceutical companies listed on

Vietnamese stock market.

Abstract

Reasons for choosing the research topic: Vietnam's pharmaceutical industry

is developing. Therefore, pharmaceutical companies also need to operate effectively,

and profitability ratio is one of the indicators to evaluate the performance of

enterprises. For that reason, the analysis of factors affecting profitability rate will

help businesses operate more efficiently.

Research objective: Measuring the impact of financial factors on

profitability; thereby providing policy suggestions to improve profitability for

companies in the pharmaceutical sector listed on Vietnam's stock market.

Research methods: Descriptive statistical methods, analysis of correlation

and regression analysis of table data.

Research results: The dissertation has identified the influencing factors and

evaluated the impact of these elements on the profitability rate pharmaceutical

companies listed on Vietnamese stock market. As a result, it will suggest solutions

to increase the profitability rate of these.

Conclusions and implications: The result of this research provides more

evidence to reinforce the theories and previous studies on the factors affecting the

profitability rate pharmaceutical companies listed on Vietnamese stock market.

Additionally, the study also offers suggestions that pharmaceutical businesses can

refer to in the future to manage, operate and develop businesses for achieving better

financial performance.

Keywords: Financial factors, profitability rate, pharmaceutical companies

listing.

v

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT

Từ viết tắt Cụm từ tiếng Việt

CPBH Chi phí bán hàng

CPQLDN Chi phí quản lý doanh nghiệp

DN Doanh nghiệp

DTT Doanh thu thuần

HTK Hàng tồn kho

KPT Khoản phải thu

TCTD Tổ chức tín dụng

TSCĐ Tài sản cố định

TSĐB Tài sản đảm bảo

TSSL Tỷ suất sinh lời

vi

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG ANH

Từ viết tắt Cụm từ tiếng Anh Cụm từ tiếng Việt

ETC Ethical drugs Đấu thầu thuốc bán cho bệnh viện

EU-GMP Good Manufacturing

Practices – European

Union

Thực hành sản xuất tốt theo tiêu chuẩn

châu Âu.

FDI Foreign Direct

Investment

Doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp từ

nước ngoài

FEM Fixed Effects Model Mô hình ảnh hưởng cố định

HNX Hanoi Stock Exchange Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội

HOSE Ho Chi Minh Stock

Exchange

Sở Giao Dịch Chứng Khoán thành phố

Hồ Chí Minh

OTC Over The Counter Thuốc không kê toa – phân phối qua các

hiệu thuốc

PIC-S Pharmaceutical

Inspection Co￾operation Scheme

Công ước về Thanh tra Dược và Chương

trình Hợp tác Thanh tra trong lĩnh vực

Thực hành Tốt Sản xuất Thuốc

REM Random Effects

Model

Mô hình ảnh hưởng ngẫu nhiên

ROA Return on assets Tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản

ROE Return On Equity Tỷ suất sinh lời trên tổng nguồn vốn

UPCOM Unlisted Public

Company Market

Thị trường công ty đại chúng chưa niêm

yết

vii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................ i

LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................. ii

TÓM TẮT ...................................................................................................................... iii

ABTRACT..................................................................................................................... iv

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT ................................................................... v

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG ANH ................................................................. vi

DANH MỤC CÁC BẢNG .............................................................................................. x

DANH MỤC BIỂU ĐỒ ................................................................................................ xi

CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI ................................................ 1

1.1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................................................ 1

1.1.1. Đặt vấn đề ............................................................................................................................ 1

1.1.2. Tính cấp thiết của đề tài ..................................................................................................... 1

1.2. Mục tiêu của đề tài ..................................................................................................................... 2

1.2.1. Mục tiêu tổng quát .............................................................................................................. 2

1.2.2. Mục tiêu cụ thể .................................................................................................................... 3

1.3. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................................................... 3

1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................................. 3

1.5. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................................... 4

1.6. Đóng góp của đề tài .................................................................................................................... 4

1.7. Kết cấu đề tài .............................................................................................................................. 4

CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ........ 7

2.1. Tỷ suất sinh lời ........................................................................................................................... 7

2.1.1. Khái niệm ............................................................................................................................. 7

2.1.2. Các chỉ tiêu đo lường tỷ suất sinh lời ................................................................................. 7

2.2. Các nhân tố tài chính ảnh hưởng tới tỷ suất sinh lời .............................................................. 9

2.2.1. Cấu trúc tài chính ................................................................................................................ 9

2.2.2. Vòng quay hàng tồn kho ................................................................................................... 10

2.2.3. Vòng quay khoản phải thu ............................................................................................... 10

2.2.4. Tỷ suất chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp ........................................................ 11

2.2.5. Cơ cấu tài sản..................................................................................................................... 12

2.2.6. Quy mô doanh nghiệp ....................................................................................................... 13

2.2.7. Tốc độ tăng trưởng doanh nghiệp .................................................................................... 13

CHƯƠNG 3. MÔ HÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................. 17