Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam: Khóa luận đại học chuyên ngành tài chính ngân hàng / Trần Thị Kim Thoa ; Trần Thị Bình An người hướng dẫn khoa học

i

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

TRẦN THỊ KIM THOA

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG

SINH LỜI CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG

MẠI TẠI VIỆT NAM

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CHUYÊN NGÀNH TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

MÃ SỐ: 7340201

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2020

ii

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

TRẦN THỊ KIM THOA

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG

SINH LỜI CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG

MẠI TẠI VIỆT NAM

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CHUYÊN NGÀNH TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

MÃ SỐ: 7340201

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

ThS. TRẦN THỊ BÌNH AN

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2020

i

TÓM TẮT

Bài viết này nghiên cứu tác động của các nhân tố ảnh hướng đến lợi nhuận của

các ngân hàng thương mại (NHTM) tại Việt Nam. Bài nghiên cứu thu thập số liệu từ

báo cáo tài chính của 17 NHTM tại Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2011 đến 2018

để xây dựng mô hình hồi quy nhằm ước lượng mối tương quan giữa các yếu tố như

quy mô ngân hàng, tỷ lệ vốn chủ sở hữu, tỷ lệ thanh khoản, tỷ lệ nợ xấu và chi phí

hoạt động tác động như thế nào đến khả năng sinh lời của các NHTM tại Việt Nam.

Tác giả sử dụng phương pháp bình phương bé nhất tổng quát khả thi (FGLS) để khắc

phục hiện tượng tự tương quan giữa các sai số và hiện tượng phương sai sai số thay

đổi nhằm đảm bảo ước lượng thu được vững và hiệu quả.

Kết quả nghiên cứu trong giai đoạn 2011-2018 chỉ ra rằng các nhân tố tác động

cùng chiều với tỷ lệ lợi nhuận trên tài sản (ROA) là tỷ lệ thanh khoản (LQR) và tỷ lệ

vốn chủ sở hữu (TEA), còn lại các yếu tố tác động ngược chiều với ROA là tỷ lệ nợ

xấu (NPL) và chi phí hoạt động (CIR), riêng yếu tố quy mô ngân hàng (SIZE) không

có ý nghĩa thống kê trong mô hình này.

Từ những kết quả thu được, nghiên cứu đề ra một số kết luận và giải pháp

nhằm góp phần tăng cường hiệu quả, cải thiện khả năng sinh lời của các NHTM tại

Việt Nam trong giai đoạn sắp tới.

ii

ABSTRACT

The bank is a financial institution that plays an important role in the operation

and development of the economy. Together with the development of globalization

and free trade in recent years, it has created an environment of development and

competition among economic individualsinancial market is no exception, especially

commercial banks - financial intermediaries that connect supply and demand. In

addition to the competition of domestic financial institutions, banks also have to face

foreign financial institutions which are gradually entering Vietnam. Together with

the increase in the number and size of business of commercial banks, the competition

between banks has become more fierce.

For obvious reasons, the banking system is considered to be the circulatory

system of the whole economy, affecting all aspects of the economy. In order to cope

with the difficulties in the harsh competitive environment, each bank needs to find

ways to adapt, survive and develop effectively, first of all, so as not to be eliminated

by the market. followed is to raise the bar and become bigger and bigger. Besides, it

is impossible not to mention the role of the stock market in the economy. However,

in Vietnam, the stock market is still quite young, the financial system is not really

open, healthy has caused many difficulties and hindered banking activities.

Therefore, it is really necessary to focus on research and point out the factors that

have an impact on the creation and improvement of profitability of banking activities.

This will play an important role in helping the managers of the banking system to

find solutions to the profitability problem. This research will help bank managers find

a solution to the problem of profitability of commercial bank in Vietnam.

Stemming from the practical reasons above, along with the knowledge gained

through the learning process, I also want to learn and go into the analysis to provide

an perspective, a way to assess the level of the impact of internal factors on bank

profits through the topic "Factors affecting the profitability of commercial banks in

Vietnam".

iii

This paper examines the impacts of credit risk on the profitability of joint stock

commercial banks in Vietnam. The topic will consist of 5 chapters:

Chapter 1: Introduction. This chapter presents the reasons for selecting the

topic, research objectives, research questions, subjects and scope of research,

research methods, and the contribution of research in practice and in science.

Chapter 2: Theory and empirical research. The content of chapter 2 presents

the theoretical basis and previous studies on the internal factors affecting the

operating profit of Commercial Bank: presenting the theoretical basis as a basis.

foundation for the reasoning of this research, at the same time, synthesize and analyze

previous related studies as the empirical basis of the research.

Chapter 3: Research methodology. The content of chapter 3 presents the

research model, data processing methods and quantitative methods to estimate the

level of impact of internal factors affecting the ROA of Vietnamese commercial

banks listed on the stock exchange.

Chapter 4: Research results. This chapter presents the results from the

estimation model and discusses the results.

Chapter 5: Conclusions and recommendations. The content of chapter 5

presents a summary of the research results based on answering the research questions

and research objectives set at the beginning of the article, then making policy

suggestions to the regulators. In addition, the State Bank of Vietnam (SBV) has

implemented policies to maximize ROA of commercial banks in Vietnam,

contributing to the construction of a commercial banking system in Vietnam that

operates profitable and sustainable development.

Based on the results of previous international studies, there have been different

views on the relationship between internal factors and profitability of bank. In this

study, the author studies internal factors will have a negative impact on the

profitability of Vietnamese commercial banks via the ROA index.

iv

The author collected data of 17 Vietnam commercial banks listed on the

Vietnamese Stock Exchange from the Financial Statements of banks each year in the

period of 2011 - 2018. After that, proceeded to calculate the profitability variables of

total assets (ROA), bank size (SIZE), total equity on assets (TEA), liquidity ratio

(LQR), cost to income ratio (CIR), bad debt ratio (NPL).

The research results provide more evidence to show that there is an impact of

endogenous factors on the profitability of commercial banks, namely the positive

relationship of asset size, the rate of Equity, or the inverse relationship between

operating costs and the ratio of bad debt to bank profits. The research results also

show that banks that are large enough will have opportunities to exploit economies

of scale, which can increase profits for banks. Besides, having a high equity ratio can

also improve the bank's profitability. In addition, the research results show that the

ability of banks to control operating costs will improve bank profits. In particular,

banks also need to pay more attention to credit risk control in order to improve their

bank's profits. The situation for commercial banks in recent years has shown a visual

view of this relationship, when bad debt increased, along with the provision for credit

risk provisions also increased, making profits The bank saw a significant drop,

causing a lot of difficulties for banks' business activities. However, this study has not

found a relationship between the liquidity rate and profitability of commercial banks

in Vietnam.

Based on the empirical results and business performance of Vietnamese

commercial banks in recent years, the study proposes a number of recommendations

to improve the profitability of commercial banks.

v

LỜI CAM ĐOAN

Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi

xin cam đoan bài khóa luận tốt nghiệp “Các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của

các ngân hàng thương mại tại Việt Nam” là bài báo cáo của riêng tôi, kết quả nghiên

cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc

các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ

trong khóa luận.

Tác giả

TRẦN THỊ KIM THOA

vi

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên, tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy cô cùng Ban giám hiệu

Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM với lòng biết ơn sâu sắc nhất, đã cùng với tri

thức và tâm huyết của mình truyền đạt vốn kiến thức quý báu cho chúng tôi trong

suốt quãng thời gian học tập tại trường.

Đặc biệt, tôi xin cảm ơn cô ThS. TRẦN THỊ BÌNH AN trong quá trình thực

hiện khóa luận tốt nghiệp đã tận tình hướng dẫn, truyền đạt những kiến thức và kinh

nghiệm thực tiễn quý báu trong nghiên cứu, giúp tôi có thể lựa chọn đề tài phù hợp

và hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp của mình một cách tốt nhất.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

vii

MỤC LỤC

Trang

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT........................................................................xi

DANH MỤC BẢNG VÀ HÌNH ...........................................................................xiii

CHƯƠNG 1. MỞ ĐẦU............................................................................................1

1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ....................................................................................1

1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ............................................................................ 2

1.2.1. Mục tiêu tổng quát ................................................................................... 2

1.2.2. Mục tiêu cụ thể........................................................................................ 2

1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ............................................................................... 2

1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ............................................... 3

1.4.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................... 3

1.4.2. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................. 3

1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................................. 4

1.6. NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI ............................................................. 4

1.6.1. Ý nghĩa về mặt khoa học...........................................................................4

1.6.2. Ý nghĩa về mặt thực tiễn ...........................................................................5

1.7. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI ..................................................................................6

CHƯƠNG 2. KHẢO LƯỢC CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU

THỰC NGHIỆM VỀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH

LỜI CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TẠI VIỆT NAM .....................7

2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA NHTM......................7

2.1.1. Hoạt động kinh doanh ngân hàng .............................................................7

2.1.2. Khái niệm khả năng sinh lời .....................................................................9