Xây dựng các trường trung học phổ thông đạt chuẩn quốc gia trên địa bàn huyện trà cú tỉnh trà vinh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐẠI HỌC ĐÀ NẲNG

TRẦM PHƢỚC BỀN

XÂY DỰNG CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC

PHỔ THÔNG ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA

TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TRÀ CÚ

TỈNH TRÀ VINH

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC

Đà Nẵng - Năm 2016

Công trình được hoàn thành tại

ĐẠI HỌC ĐÀ NẲNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. HỒ VĂN LIÊN

Phản biện 1: TS. NGUYỄN THỊ TRÂM ANH

Phản biện 2: PGS,TS. NGUYỄN VĂN ĐỆ

Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt nghệp

thạc sĩ Giáo dục học họp tại Đại học Đà Nẵng vào ngày 22 tháng

10 Năm 2016

Có thể tìm hiểu luận văn tại:

- Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng

- Thư viện trường Đại học sư phạm Đà Nẵng, Đại học Đà Nẵng

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài nghiên cứu

Xây dựng hệ thống trường đạt chuẩn quốc gia ở các cấp học,

bậc học là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành GD &

ĐT, là việc làm có ý nghĩa nhằm tạo điều kiện GD toàn diện cho các

thế hệ học sinh, nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân

tài cho xã hội.

Công tác xây dựng trường THPT ĐCQG ở tỉnh Trà Vinh nói

chung và huyện Trà Cú nói riêng đã được các cấp lãnh đạo, các ban

ngành địa phương quan tâm và cơ bản đã đạt về các tiêu chuẩn.

Nhưng đến nay trên địa bàn huyện Trà Cú vẫn chưa có trường

THPT nào được công nhận trường ĐCQG.

Với những lí do trên, việc xây dựng các trường THPT trên địa

bàn huyện Trà Cú theo mô hình trường chuẩn quốc gia là một trong

những nhiệm vụ cấp thiết mà các cấp QLGD cần quan tâm. Từ đó,

nghiên cứu đề tài " Xây dựng các trường trung học phổ thông đạt

chuẩn quốc gia trên địa bàn huyệnTrà Cú tỉnh Trà Vinh"sẽ góp

phần nâng cao chất lượng GD toàn diện.

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng đề xuất các biện

pháp xây dựng các trường THPT theo mô hình trường chuẩn quốc

gia trên địa bàn huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh.

2

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

3.2. Đối tượng nghiên cứu

4. Phạm vi nghiên cứu

Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng xây dựng trường THPT

theo chuẩn quốc gia, từ đó đề xuất các biện pháp xây dựng trường

THPT theo chuẩn quốc gia tại 6 trường THPT trên địa bàn huyện Trà

Cú – tỉnh Trà Vinh bao gồm: THPT Long Hiệp, THPT Trà Cú,

THPT Tập Sơn, THPT Hàm Giang, THPT Đại An, Trường THCS,

THPT DTNT Trà Cú.

5. Giả thuyết khoa học

Việc QL xây dựng các trường THPT ĐCQG trên địa bàn

huyện Trà Cú vẫn còn nhiều bất cập và tiến độ còn chậm. Do đó, trên

cơ sở xác định rõ cơ sở lý luận và thực trạng sẽ đề xuất được các

biện pháp QL mang tính cấp thiết và khả thi cao nhằm giúp đẩy

nhanh tiến độ xây dựng các trường THPT ĐCQG trên địa bàn huyện

Trà Cú.

6. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu lý luận về xây dựng trường THPT ĐCQG.

- Phân tích, đánh giá thực trạng xây dựng trường THPT

ĐCQG trên địa bàn huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh

- Đề xuất các biện pháp xây dựng các trường THPT ĐCQG

trên địa bàn huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh

7. Phƣơng pháp nghiên cứu

7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận

7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn

7.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi:

3

7.2.3. Các phương pháp bổ trợ

7.3. Nhóm phương pháp toán thốngkê.

8. Bố cục: gồm 3 phần

Phần 1: Mở đầu

Phần 2: Nội dung nghiên cứu

Chương 1. Cơ sở lý luận về vấn đề xây dựng trường THPT

ĐCQG.

Chương 2. Thực trạng xây dựng các trường THPT ĐCQG

trên địa bàn huyện Trà Cú

Chương 3: Biện pháp xây dựng các trường THPT ĐCQG trên

địa bàn huyện Trà Cú.

Phần 3: Kết luận và khuyến nghị

Tài liệu tham khảo

Phụ lục

4

CHƢƠNG 1

CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ XÂY DỰNG TRƢỜNG TRUNG HỌC

PHỔ THÔNG ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA

1.1. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ

1.1.1. Xây dựng trƣờng học đạt chuẩn của một số nƣớc

trên thế giới

1.1.2. Xây dựng trƣờng đạt chuẩn quốc gia ở Việt Nam

Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) 2011-

2020, Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI xác định: "Phát

triển GD là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền GD

Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, HĐH, xã hội hóa, dân chủ hóa và

hội nhập quốc tế, trong đó đổi mới cơ chế QLGD, phát triển đội ngũ

GV (GV) và CB QL (CBQL) là khâu then chốt".

Hội nghị lần thứ 2 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa

VIII về định hướng chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo

(GD&ĐT) trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH)

đất nước và nhiệm vụ đến năm 2000 đã chỉ ra những nhiệm vụ trọng

tâm của GD&ĐT, trong đó xây dựng và "Ban hành chuẩn quốc gia

về trường học".

Để đáp ứng yêu cầu phát triển GD trong giai đoạn mới, ngày

07/12/2012 Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư số: 47/2012/TT￾BGDĐT ban hành Quy chế công nhận trường Trung học cơ sở,

trường THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học ĐCQG.

Qua nghiên cứu các đề tài luận văn thạc sỹ về xây dựng trường

ĐCQG của các tác giả chúng tôi nhận thấy hầu hết các đề tài đều

phân tích kỹ thực trạng việc xây dựng trường chuẩn quốc gia của

tỉnh nhà và đề xuất các giải pháp xây dựng nhà trường ĐCQG ở

5

phạm vi trường THCS và THPT. Cho đến nay, chưa có công trình

nào nghiên cứu xây dựng trường THPT trên địa bàn tỉnh Trà Vinh

nói chung và huyện Trà Cú nói riêng. Vì vậy, chúng tôi đề xuất các

giải pháp nhằm xây dựng các trường THPT trên địa bàn huyện Trà

Cú đạt chuẩn quốc gia.

1.2. CÁC KHÁI NIỆM

1.2.1. Quản lý, quàn lý giáo dục, quản lý nhà trƣờng

a. Khái niệm quản lý

Quản lý là hoạt động có ý thức của con người, là sự tác động

có chủ đích của chủ thể QL đến khách thể QL trong môi trường tổ

chức nhất định nhằm đạt được những mục tiêu đã đề ra.

b. Khái niệm quản lý giáo dục

QLGD chính là quá trình mà lí luận và thực tiễn phải gắn bó

mật thiết với nhau, phải xây dựng cơ chế QL sao cho phù hợp.

QLGD là sự tác động nhiều chiều, biện chứng giữa chủ thể QL và

đối tượng QL.

c. Khái niệm quản lý nhà trường

QL nhà trường chính là hoạt động có chủ đích của chủ thể QL

nhằm tác động đến các thành phần có liên quan đến nhà trường nhằm

đạt được mục tiêu GD toàn diện HS.

1.2.2. Quản lý trƣờng trung học phổ thông

Ủy ban nhân dân cấp Tỉnh ra quyết định thành lập hoặc cho

phép thành lập đối với trường THPT và trường phổ thông có nhiều

cấp học có cấp học cao nhất là THPT.

Giám đốc sở GD & ĐT quyết định cho phép hoạt động GD đối với

trường THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học có cấp học cao nhất

là THPT.

6

1.2.3. Trƣờng Trung học phổ thông đạt chuẩn quốc gia

Một trường THPT bất kì muốn được công nhận ĐCQG phải

được thẩm định, kiểm tra hồ sơ theo 5 tiêu chuẩn của Thông tư số

47/2012/TT-BGD&ĐT của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ngày 07/12/2012:

Tiêu chuẩn 1 - Tổ chức và QL nhà trường

Tiêu chuẩn 2 - CB QL, GV và NV

Tiêu chuẩn 3 - Chất lượng GD

Tiêu chuẩn 4 – Tài chính, cơ sở vật chất và thiết bị dạy học

Tiêu chuẩn 5 – Quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội

1.3. XÂY DỰNG TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THEO

CHUẨN QUỐC GIA

1.3.1. Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và quản lý trƣờng trung

học phổ thông

1.3.2. Kế hoạch hóa phát triển trƣờng trung học phổ thông

a. Phát triển đội ngũ

b. Nâng cao chất lượng GD

 Quản lí việc xác định và cụ thể hóa mục tiêu GD

 Quản lí thực hiện chương trình GD THPT

 Quản lí đội ngũ GV với hoạt động GD

 Quản lí HS với hoạt động GD

 Quản lí hoạt động đánh giá chất lượng GD THPT theo

chuẩn quốc gia

c. Phát triển cơ sở vật chất, thiết bị trường học và tài chính

d. Phát triển mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã

hội

7

1.3.3. Tổ chức thực hiện kế hoạch

1.3.4. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch

1.3.5. Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch

1.4. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ XÂY

DỰNG TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ĐẠT CHUẨN

QUỐC GIA

1.4.1. Yếu tố khách quan

1.4.2. Yếu tố chủ quan

TIỂU KẾT CHƢƠNG 1

Thông qua một số hệ thông cơ sở lý luận về xây dựng trường

THPT ĐCQG, trong chương này chúng tôi đã đề cập đến một số nội

dung cơ bản về QL trường THPT ĐCQG như hoàn thiện cơ cấu tổ

chức QL nhà trường, việc xây dựng KH hóa, tổ chức và chỉ đạo việc

thực hiện KH và quan trọng hơn là khâu kiểm tra đánh giá việc thực

hiện xây dựng trường học theo chuẩn. Nhận ra được các yếu tố có

ảnh hưởng đến việc xây dựng trường THPT ĐCQG. Qua đó, chúng

tôi đã rút ra những lý luận cơ bản như sau:

Xây dựng trường THPT ĐCQG với 5 tiêu chuẩn mà Bộ

GD&ĐT quy định nhằm mục đích làm cho hệ thống trường THPT

ngày càng HĐH, nâng cao chất lượng cấp học, phát huy có hiệu quả

công tác XHH GD, thực hiện công bằng về điều kiện GD, đáp ứng

yêu cầu CNH, HĐH đất nước. Đây là mô hình về chất lượng GD

toàn diện, tiến tới phổ cập GD THPT toàn diện, góp phần hiện thực

hóa quan điểm "chuẩn hóa" của Đảng về lĩnh vực GD&ĐT.

8

CHƢƠNG 2

THỰC TRẠNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG TRƢỜNG TRUNG

HỌC PHỔ THÔNG ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA TRÊN ĐỊA BÀN

HUYỆN TRÀ CÚ, TỈNH TRÀ VINH

2.1. KHÁI QUÁT KINH TẾ - XÃ HỘI – GIÁO DỤC CỦA

HUYỆN TRÀ CÚ, TỈNH TRÀ VINH

2.1.1. Khái quát đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội của

huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh hiện nay

2.1.2. Định hƣớng và các giải pháp chủ yếu phát triển kinh

tế - văn hóa xã hội huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh đến năm 2020

2.1.3. Tình hình phát triển giáo dục của huyện Trà cú, tỉnh

Trà Vinh

2.2. KHÁI QUÁT QUÁ TRÌNH KHẢO SÁT THỰC TRẠNG

2.2.1. Nội dung khảo sát

2.2.2. Đối tƣợng, địa bàn khảo sát

2.2.3. Các giai đoạn tiến hành khảo sát

2.2.4. Phƣơng pháp khảo sát

2.3. THỰC TRẠNG CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ

THÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TRÀ CÚ, TỈNH TRÀ VINH

SO VỚI 5 TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

2.3.1. Tổ chức và quản lý của nhà trƣờng

2.3.2. Cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên

2.3.3. Chất lƣợng giáo dục

2.3.4. Tài chính, cơ sở vật chất và thiết bị dạy học

2.3.5. Quan hệ giữa nhà trƣờng, gia đình và xã hội.

9

2.4. THỰC TRẠNG XÂY DỰNG CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC

PHỔ THÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TRÀ CÚ, TỈNH TRÀ

VINH THEO CHUẨN QUỐC GIA

2.4.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và nhân

viên về xây dựng trƣờng trung học phổ thông đạt chuẩn quốc gia

Kết quả khảo sát cho thấy có 96% CBQL, GV, NV được khảo

sát đã nhận thức tích cực về tầm quan trọng xây dựng trường THPT

ĐCQG, kết quả này cho thấy sẽ có kết quả tốt về công tác triển khai

thực hiện đồng thời cũng đặt ra nhiệm vụ với lãnh đạo nhà trường

cần nâng cao nhận thức cho đội ngũ GV, NV về sự cần thiết của việc

xây dựng trường THPT ĐCQG .

2.4.2. Thực trạng cơ cấu tổ chức và quản lý trƣờng trung

học phổ thông

* Ưu điểm

Các trường đều có quy mô nhỏ dưới 30 lớp; đầy đủ các khối

lớp 10,11,12, m i trường có lớp học không quá 40 HS. Có đủ tổ

chuyên môn, các tổ chức, đoàn thể và hội đồng trong nhà trường,

Ban đại diện PHHS,…

* Hạn chế

Hoạt động của các tổ này còn nhiều trì trệ, chưa phát huy được

vai trò trong nhà trường. Một số trường còn thiếu NV thiết bị, y tế,

bảo vệ sẽ gặp khó khăn trong hoạt động GD, chăm sóc sức khỏe HS

và bảo vệ nhà trường.

2.4.3. Thực trạng xây dựng kế hoạch phát triển trƣờng

trung học phổ thông

Các trường đã xây dựng KH QL để phấn đấu trường ĐCQG

theo từng năm học và từng giai đoạn theo các tiêu chuẩn cụ thể.

10

Đánh giá về mức độ có 97,3% được đánh giá đạt yêu cầu trở lên và

2,7% chưa đạt yêu cầu về KH.

2.4.4. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch

Qua khảo sát có 92% cho rằng các nhà trường đã có công tác

tổ chức đạt khá tốt, còn 8% ở mức độ đạt yêu cầu, điều này cho thấy

các trường đã phân công nhiệm vụ cụ thể trong các thành viên, bộ

phận trong Ban chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ QL xây dựng trường

ĐCQG thuận lợi và hợp logic.

2.4.5. Thực trạng chỉ đạo thực hiện kế hoạch

Qua kết quả khảo sát cho thấy 93,33% các trường đã thực hiện

khá tốt việc chỉ đạo thực hiện KH, còn 6,67% đạt yêu cầu công tác

này. Như vậy, CBQL các nhà trường đã thực hiện tốt chức năng chỉ

đạo thực hiện KH.

2.4.6. Thực trạng kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế

hoạch

Từ kết quả điều tra cho thấy 93,33% đánh giá khá tốt, 6,67%

đạt yêu cầu điều này cho thấy các cấp QL ở các trường có sự sâu sát

vào KH, lộ trình phấn đấu xây dựng trường ĐCQG tự khảo sát từng

tiêu chuẩn, phấn đấu thực hiện các tiêu chí và thời gian đạt, tổ chức

sơ kết, tổng kết đánh giá tình hình thực hiện KH đề ra trong từng học

kỳ, từng năm học để rút kinh nghiệm.

2.4.7. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả xây dựng trƣờng

trung học phổ thông đạt chuẩn quốc gia

Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả xây dựng trường THPT

ĐCQG có điểm trung bình từ 2,85 đến 4.2. Trong đó, công tác chỉ

đạo của BGH nhà trường được cho là yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất

đến hiệu quả xây dựng trường THPT ĐCQG (ĐTB = 4.2: xếp thứ 1),

11

tiếp theo đó là chất lượng đội ngũ (ĐTB = 3,85 : xếp thứ 2). Yếu tố

được đánh giá ít có ảnh hưởng nhất là phối hợp với các cấp, ngành

và PHHS (ĐTB = 2,85 : xếp thứ 6).

2.5. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC XÂY

DỰNG CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ĐẠT

CHUẨN QUỐC GIA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TRÀ CÚ, TỈNH

TRÀ VINH

2.5.1. Ƣu điểm

- Được sự quan tâm chỉ đạo cấp Ủy Đảng, chính quyền địa

phương.

- Đội ngũ CBQL, GV trong các nhà trường được học tập nâng

cao trình độ chuyên môn,nghiệp vụ, trình độ chinh trị.

- Chất lượng GD ở các trường THPT trên địa bàn huyện ngày

càng được nâng lên.

- CSVC của các trường THPT từng bước được đầu tư, nâng

cấp.

- Công tác quản lý tài chính ngày càng mở ra cơ chế thông

thoáng cho các trường THPT về tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài

chính.

- Công tác XHH GD đã có những chuyển biến tích cực về mặt

nhận thức trong cộng đồng.

2.5.2. Hạn chế

- Toàn huyện Trà Cú có 6 trường THPT cho đến nay chưa có

trường nào ĐCQG.

- Nhận thức của một bộ phận nhỏ CB QLGD các cấp và đội

ngũ GV chưa thật quan tâm đến công tác xây dựng trường THPT trở

thành trường ĐCQG.

12

- Ngân sách dành cho GD gặp nhiều khó khăn.

- Các trường đều chưa đạt tiêu chuẩn về CSVC.

- Chất lượng GD còn thấp và chưa ổn

- Về công tác XHH GD chưa được phát huy đúng mức.

2.5.3. Nguyên nhân

- Nguyên nhân khách quan

- Nguyên nhân chủ quan

TIỂU KẾT CHƢƠNG 2

Thực trạng đã phản ánh mức độ đạt được của các trường so

với chuẩn quy định về các khía cạnh: Tổ chức và QL nhà trường;

đội ngũ CB QL, GV và NV; chất lượng GD; tài chính, CSVC và

TBDH ; quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội. Từ thực

trạng đó, cho thấy việc xây dựng các trường THPT ĐCQG bước

đầu của các cấp QLGD đã có nhiều cố gắng và đạt được một số

tiêu chí của các tiêu chuẩn. Tuy nhiên, công tác xây dựng các

trường THPT ĐCQG của Huyện vẫn còn nhiều hạn chế nhất định

về các mặt: Nhận thức chưa đầy đủ của các lực lượng tham gia GD;

công tác xây dựng phát triển đội ngũ nhà giáo (CBQL, GV) chưa được

chú trọng; CSVC, TBDH cũng như công tác XHH GD còn bất cập;

công tác tổ chức và QL chưa đảm bảo yêu cầu đối với việc xây dựng

trường chuẩn; chất lượng GD, đặc biệt là học lực của HS đạt chỉ số

thấp so với chuẩn.

13

CHƢƠNG 3

BIỆN PHÁP XÂY DỰNG CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ

THÔNG ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN

TRÀ CÚ, TỈNH TRÀ VINH

3.1. NGUYẾN TẮC ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP

3.1.1. Đảm bảo tính pháp lý

3.1.2. Đảm bảo tính hệ thống

3.1.3. Đảm bảo tính mục tiêu

3.1.4. Đảm bảo tính thực tiễn

3.1.5. Đảm bảo tính khả thi

3.2. BIỆN PHÁP XÂY DỰNG CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC

PHỔ THÔNG ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA TRÊN ĐỊA BÀN

HUYỆN TRÀ CÚ, TỈNH TRÀ VINH

3.2.1. Nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên, nhân viên

và học sinh về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc xây dựng trƣờng

trung học phổ thông đạt chuẩn quốc gia

a. ục tiêu c a biện pháp

b. Nội dung biện pháp

Cần làm tốt công tác tuyên truyền cho m i CB, GV, NV và HS

hiểu biết có tính chất bao quát về trường THPT ĐCQG.

Nâng cao nhận thức cho CBQL, GV, NV và HS về trách

nhiệm bản thân mình trong việc thực hiện tốt nội dung của 5 tiêu

chuẩn trong Quy chế công nhận trường THPT ĐCQG của Bộ trưởng

Bộ GD&ĐT.

- Tham mưu với các cấp Đảng uỷ, chính quyền địa phương

đưa vấn đề xây dựng trường THPT ĐCQG vào Nghị quyết, chương

trình hành động của địa phương.