Xây dựng các phương án giải quyết vấn đề trong dạy học tổ hợp ở lớp 11

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ TÚ

XÂY DỰNG CÁC PHƯƠNG ÁN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

TRONG DẠY HỌC TỔ HỢP Ở LỚP 11

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN, NĂM 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ TÚ

XÂY DỰNG CÁC PHƯƠNG ÁN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

TRONG DẠY HỌC TỔ HỢP Ở LỚP 11

Ngành: Lý luận và phương pháp dạy học bộ môn toán học

Mã số: 8 14 01 11

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Cán bộ hướng dẫn khoa học: GS. TS Nguyễn Hữu Châu

THÁI NGUYÊN, NĂM 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu

và kết quả nghiên cứu trong đề tài là trung thực, không trùng lặp với kết quả

của một công trình nào khác. Nếu có gì sai sót tôi xin hoàn toàn chịu trách

nhiệm.

Thái Nguyên, tháng năm 2018

Học viên

Nguyễn Thị Tú

ii

LỜI CẢM ƠN

Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến GS.TS Nguyễn Hữu Châu, người thầy

đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ em trong suốt quá trình làm luận văn.

Em xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu, Khoa Toán, Bộ phận sau đại học

Phòng đào tạo trường Đại học sư phạm – Đại học Thái Nguyên đã tạo mọi điều

kiện thuận lợi cho em trong suốt quá trình học tập và làm luận văn.

Em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, các thầy cô ở tổ Tự nhiên, các em

học sinh khối 11 trường THPT Lê Quý Đôn – Bắc Ninh đã giúp đỡ, tạo mọi điều

kiện thuận lợi cho em trong suốt quá trình học tập.

Mặc dù đã rất cố gắng, xong luận văn cũng không tránh khỏi những thiếu sót,

tác giả mong nhận được sự góp ý của các thầy, cô giáo và các bạn đọc.

Thái Nguyên, tháng 5 năm 2018

Nguyễn Thị Tú

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii

MỤC LỤC ..........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT....................................................................iv

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ .................................................................................v

MỞ ĐẦU .............................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài ..........................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu....................................................................................2

3. Khách thể , đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............................................3

4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................3

5. Giả thuyết khoa học......................................................................................3

6. Phương pháp nghiên cứu..............................................................................3

7. Dự kiến đóng góp của luận văn....................................................................4

8. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................4

Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN..................................................5

1.1. Dạy học giải quyết vấn đề .........................................................................5

1.1.1. Cơ sở khoa học của dạy học giải quyết vấn đề ...................................5

1.1.2. Một số khái niệm cơ bản .....................................................................6

1.1.3. Đặc điểm của dạy học giải quyết vấn đề.............................................8

1.1.4. Những hình thức của dạy học giải quyết vấn đề.................................8

1.1.5. Các bước thực hiện dạy học giải quyết vấn đề ...................................9

1.1.6. Ưu điểm và thách thức của dạy học giải quyết vấn đề.........................13

1.1.7. Một số cách thức thiết lập tình huống gợi vấn đề trong dạy học

môn Toán.....................................................................................................14

1.2. Quan niệm về phương án dạy học...........................................................15

1.3. Nội dung “Tổ hợp” trong chương trình môn Toán ở trường phổ thông. 16

1.4. Thực trạng việc xây dựng và sử dụng các phương án GQVĐ trong dạy

và học chủ đề Tổ hợp ở một số trường THPT................................................19

1.5. Kết luận chương 1 ...................................................................................20

iv

Chương 2. XÂY DỰNG CÁC PHƯƠNG ÁN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

TRONG DẠY HỌC “TỔ HỢP” .......................................................................21

2.1. Nguyên tắc xây dựng các phương án trong dạy học. ..............................22

2.2. Một số biện pháp để giải quyết vấn đề trong dạy học chủ để Tổ hợp

cho HS. ...........................................................................................................22

2.3. Kết luận chương 2 ..................................................................................50

Chương 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ..........................................................50

3.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm..............................................................50

3.2. Đối tượng thực nghiệm sư phạm.............................................................50

3.3. Tiến trình thực nghiệm sư phạm .............................................................50

3.4. Nội dung thực nghiệm sư phạm ..............................................................51

3.5. Kết quả thực nghiệm sư phạm.................................................................67

3.7. Kết luận chương 3 ...................................................................................69

KẾT LUẬN .......................................................................................................70

TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................71

PHỤ LỤC ..........................................................................................................73

iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

GV Giáo viên

HS Học sinh

THPT Trung học phổ thông

SGK Sách giáo khoa

GQVĐ Giải quyết vấn đề

v

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

Trang

Sơ đồ 1.1: Sơ đồ thực hiện dạy học giải quyết vấn đề ở những năm 60 của thế

kỷ trước..............................................................................................................10

Sơ đồ 1.2: Sơ đồ dạy học giải quyết các vấn đề đang hướng tới. .....................11