Vốn xã hội và khả năng đa dạng hóa thu nhập của những hộ gia đình sau thu hồi đất, đền bù, tái định cư tại huyện Đức Hòa, tỉnh Long An

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

VŨ HỒNG HẠNH

VỐN XÃ HỘI VÀ KHẢ NĂNG ĐA DẠNG HÓA THU

NHẬP CỦA NHỮNG HỘ GIA ĐÌNH SAU THU HỒI

ĐẤT, ĐỀN BÙ, TÁI ĐỊNH CƯ TẠI HUYỆN ĐỨC

HÒA, TỈNH LONG AN

Chuyên ngành : Kinh tế học

Mã số chuyên ngành : 60 31 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HỌC

Người hướng dẫn khoa học:

TS. HÀ MINH TRÍ

TP. Hồ Chí Minh năm 2019

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn “Vốn xã hội và khả năng đa dạng hóa nguồn thu

nhập của những hộ dân sau thu hồi đất, đền bù, tái định cư trên địa bàn huyện Đức

Hòa, tỉnh Long an” là nghiên cứu do tôi thực hiện.

Tôi xin can đoan các thông tin trích dẫn đều được chỉ rõ nguồn gốc và có độ chính

xác cao trong phạm vi hiểu biết của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung

thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.

Học viên thực hiện luận văn

VŨ HỒNG HẠNH

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên tôi xin gửi lòng biết ơn đến Quý Thầy Cô khoa sau Đại Học đã truyền

dạy cho tôi những kiến thức quý báu trong suốt thời gian học tập tại trường.

Đặc biệt tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Thầy Hà Minh Trí, người đã tận tình

hướng dẫn, chỉ bảo tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn tốt nghiệp này.

Tôi xin gửi lời cảm ơn quý lãnh đạo Hội Đồng Nhân Dân- Ủy Ban Nhân Dân tỉnh

Long an, lãnh đạo Ủy Ban Nhân Dân huyện Đức Hòa, Tổng giám đốc công ty Hải Sơn và

các anh chị đồng nghiệp đã tham gia thảo luận đóng góp ý kiến giúp tôi hoàn thành luận

văn này.

Đức Hòa, ngày 10 tháng 9 năm 2019

Học viên

VŨ HỒNG HẠNH

TÓM TẮT NỘI DUNG

Tiến trình công nghiệp hóa, đô thị hóa dẫn đến việc thu hồi đất đang diễn ra rất

nhanh nhất là đối với các xã vùng hạ của huyện Đức Hòa, đã góp phần giải quyết việc

làm, tăng thu thập ổn định cuộc sông cho người dân của địa phương trong đó có lao động

là con em của hộ dân bị thu hồi đất, bên cạnh các khu cụm công nghiệp còn đóng góp rất

lớn cho ngân sách của huyện, hình thành nền tảng các cơ cở kinh tế, làm chuyển dịch cơ

cấu kinh tế theo hướng tích cực.

Đề tài “Vốn xã hội và khả năng đa dạng hóa thu nhập của những hộ gia đình

sau thu hồi đất, đền bù tái định cư tại huyện Đức Hòa tỉnh Long an” nhằm mục đích

đánh giá những yếu tố tác động đến khả năng đa dạng hóa thu nhập của những hộ dân sau

thu hồi đất đền bù, tái định cư tại 7 dự án năm 2017 trên địa 6 xã thị trấn của huyện Đức

Hòa.

Qua kết quả điều tra, phỏng vấn 313 hộ gia định bị thu hồi đất, đền bù tái dịnh cư,

đề tài hy vọng sẽ cho thấy được khă năng đa dạng hóa thu nhập của hộ dân sau thu hồi

đất, đền bù, tái định cư. Bằng phương pháp thu thập số liệu mẫu và phương pháp thống kê

mô tả, hồi quy binary logistic nghiên cứu chỉ ra năm yếu tố ảnh hưởng đến khả năng đa

dạng hóa thu nhập của hộ dân sau thu hồi đất, đền bù tái định cư gồm: tuổi của chủ hộ,

trình độ học vấn chủ hộ, sử dụng tiền đền bù, khoảng cách từ nhà đến khu cụm công

nghiệp, đến các trung tâm hành chính và vốn xã hội. Các nhân tố này vừa đảm bảo về mặt

thống kê hồi quy và các kiểm định đã có mức độ giải thích mạnh đến khả năng đa dạng

hóa thu nhập của người dân trong điều kiện sinh kế mới, căn cứ vào kết qủa nghiên cứu

tác giả đề xuất với chính quyền địa phương nơi tiến hành nghiên cứu đề ra những giải

pháp tích cực trong công tác tái định cư cho những hộ dân trong diện bị thu hồi đất, nhận

tiền đền bù và ổn định cuộc sống theo hướng bền vững.

EXECUTIVE SUMMARY

The process of industrialization and urbanization has led to the rapid acquisition of land,

especially for the lowland communes of Duc Hoa district, which has contributed to

creating jobs, increasing income and making people’s lives stable. Local people,

including laborers who are children of households whose land is reclaimed, etc. In

addition, industrial clusters also contribute greatly to the district's budget, forming the

basis of economic bases, making economic restructuring in a positive way.

The study "Social capital and the ability to diversify income of households after land

acquisition, compensation and resettlement in Duc Hoa district, Long An province" aims

to evaluate the factors affecting the ability to diversify the income of households after

land acquisition, compensation and resettlement in 7 projects in 2017 in 6 communes and

towns of Duc Hoa district.

Based on the results of 313 household interviews, the study shows the ability to diversify

income of households after land acquisition, compensation, and re-settlement. By

collecting sample data and using descriptive statistics and binary logistic regression, the

study showed five factors affecting the ability of households to diversify their income

after land acquisition, compensation and resettlement. These include the age of the head

of the household, education of the head of household, use of compensation money,

distance from home to industrial complex, administrative centers and social capital. Based

on these findings, policy implications are proposed.

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Giải nghĩa Tiếng Anh Giải nghĩa Tiếng Việt

DFID Department of International

Development, U.K

Bộ Phát triển Quốc tế Vương Quốc

Anh

FAO Food and Agriculture

Organization of the United

Nations

Tổ chức nông lương của Liên Hiệp

Quốc

CT HĐND Chủ Tịch Hội Đồng Nhân Dân

CT UBND Chủ Tịch Ủy Ban Nhân Dân

DDH Đa dạng hóa

HĐND- UBND Hội đồng nhân dân- ủy ban nhân

dân

KCCN, TTHC Khu cụm công nghiệp, trung tâm

hành chính

NĐ- CP Nghị định chính phủ

QSDĐ Quyền sử dụng đất

QLDA Quản lý dự án

TP HCM Thành phố Hồ Chí Minh

TT- BTNMT Thông Tư Bộ Tài Nguyên Môi

Trường

MỤC LỤC

CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI ............................................................................................................... 1

1.1 Đặt vấn đề ........................................................................................................................................... 1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu .......................................................................................................................... 2

1.3. Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................................................................... 3

1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................................................... 3

1.5. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................................................. 4

1.6. Đóng góp nghiên cứu ......................................................................................................................... 4

1.7. Kết cấu luận văn ................................................................................................................................ 4

CHƯƠNG II: CƠ SỞ LÝ THUYẾT .............................................................................................................. 6

2.1 Khái niệm về thu hồi đất, bồi thường, tái định cư và các chính sách có liên quan đến bồi

thường, hỗ trợ tái định cư cho người có đất bị thu hồi ......................................................................... 6

2.1.1 Các khái niệm ................................................................................................................................ 6

2.2.2 Các chính sách có liên quan đến bồi thường tái định cư .............................................................. 7

2.2 Nông hộ, các nguồn thu nhập của nông hộ, đa dạng hóa thu nhập ............................................... 9

2.3 Vốn xã hội .........................................................................................................................................11

2.4 Các yếu tố ảnh hưởng tới thu nhập và đa dạng hóa thu nhập .....................................................12

2.5 Khung sinh kế bền vững ..................................................................................................................17

2.5.1. Tài sản sinh kế ............................................................................................................................19

2.5.2. Chiến lược sinh kế ......................................................................................................................20

2.5.3. Kết quả sinh kế ...........................................................................................................................21

2.5.4. Sự chuyển đổi cấu trúc và quy trình ...........................................................................................21

2.5.5. Bối cảnh bị tổn thương ...............................................................................................................21

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .........................................................................................24

3.1. Tổng quan về thu hồi đất giải phóng mặt bằng và tác động tới sinh kế của người dân tại 7 dự

án trên địa bàn 6 xã thị trấn huyện Đức Hòa ......................................... Error! Bookmark not defined.

3.1.1 Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội Huyện Đức Hòa ........ Error! Bookmark not defined.

3.1.2. Thực trạng cơ sở hạ tầng của huyện Đức Hòa ............................. Error! Bookmark not defined.

3.2. Tình hình sử dụng và biến động đất đai huyện Đức Hòa giai đoạn 2015-2018 . Error! Bookmark

not defined.

3.3. Đánh giá công tác bồi thường, GPMB của huyện Đức Hòa ........................................................24

3.4. Khái quát về 7 dự án (Phụ lục số 2) ...............................................................................................26

3.5 Quy trình nghiên cứu .......................................................................................................................26

3.6 Thiết kế nghiên cứu ..........................................................................................................................27

3.7 Mô hình nghiên cứu: ........................................................................................................................27

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ....................................................................................................39

4.1 Kết quả thống kê mô tả ....................................................................................................................39

4.1.1 Tình trạng đa dạng hóa thu nhập: ..............................................................................................39

4.1.2 Thống kê mô tả ............................................................................................................................39

4.2 Kết quả mô hình hồi quy Logistic ...................................................................................................42

4.2.2 Kiểm định Omnibus đánh gia mức độ phù họp chung của mô hình: ..........................................44

4.2.3 Kiểm định Hosmer và Lemeshow ................................................................................................44

Nguồn: Tác giả tính toán. .....................................................................................................................45

4.2.4 Kiểm định mức độ giải thích của mô hình ...................................................................................45

Nguồn: Tác giả tính toán. .....................................................................................................................45

4.2.5 Kiểm định mức độ dự báo tính chính xác của mô hình (xem Phụ lục 7) .....................................45

4.3 Thảo luận kết quả từ mô hình hồi quy ...........................................................................................45

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH .............................................................................52

5.1 Kết luận .............................................................................................................................................52

5.2 Hàm ý chính sách .............................................................................................................................52

5.3 Hạn chế của luận văn .......................................................................................................................55

5.4 Hướng nghiên cứu tiếp theo: ...........................................................................................................56

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................................................57

PHỤ LỤC .....................................................................................................................................................63

Phụ lục 1: Bảng hỏi ................................................................................................................................63

Phụ lục 2: Khái quát về 7 dự án ............................................................................................................69

Phụ lục 3: Tình hình phát triển kinh tế - xã hội theo hướng công nghiệp hóa đô thị hóa. ..............72

Phụ lục 4: Thực trạng cơ sở hạ tầng của huyện Đức Hòa ..................................................................73

Phụ lục 5: Tình hình sử dụng đất và biến động đất đai huyện Đức Hòa giai đoạn năm 2015-2018

..................................................................................................................................................................73

Phụ lục 6: Xử lý các quan sát dị biệt (Outlier) ....................................................................................73

Phụ lục 7: Mức độ dự báo của mô hình ...............................................................................................74