Vốn xã hội và chất lượng cuộc sống ở khía cạnh sức khỏe của người lao động Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

-----------------------------------------------

VƯƠNG QUANG MINH

VỐN XÃ HỘI VÀ CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG Ở KHÍA CẠNH SỨC KHỎE

CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TP. HỒ CHÍ MINH-2022

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ HỌC

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

----------------------------------------

VƯƠNG QUANG MINH

VỐN XÃ HỘI VÀ CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG Ở KHÍA CẠNH SỨC KHỎE

CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành : Kinh tế học

Mã số chuyên ngành : 8 31 01 01

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

TS NGUYỄN LÊ HOÀNG THỤY TỐ QUYÊN

TP. HỒ CHÍ MINH- 2022

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn này là công trình nghiên cứu thực sự của cá nhân

tôi, chưa được công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào. Các số liệu, nội

dung được trình bày trong luận văn này là hoàn toàn hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các

quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

Luận văn này được sự hướng dẫn của Tiến sĩ Nguyễn Lê Hoàng Thụy Tố

Quyên.

Tôi xin chịu trách nhiệm về đề tài nghiên cứu của mình.

TP.HCM ngày 12 Tháng 04 năm 2022

Tác giả

ii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i

DANH MỤC BẢNG ......................................................................................................v

DANH MỤC HÌNH ẢNH ........................................................................................... vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................... vii

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN.........................................................................................1

1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ........................................................................................................... 1

1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU:..................................................................................... 4

1.3 CÂU HỎI NGHIÊN CỨU: ....................................................................................... 4

1.4 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:............................................................................ 5

1.5. PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:........................................................ 5

1.5.1 Phạm vi nghiên cứu: ........................................................................................5

1.5.2 Đối tượng nghiên cứu:.....................................................................................6

1.5.3 Khách thể nghiên cứu:.....................................................................................6

1.6 Ý NGHĨA NGHIÊN CỨU ........................................................................................ 6

1.7. KẾT CẤU LUẬN VĂN ........................................................................................... 6

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU.......................8

2.1 Định nghĩa các khái niệm.......................................................................................... 8

2.1.1 Vốn xã hội........................................................................................................8

2.1.2.Vai trò của vốn xã hội ...................................................................................11

2.1.3 Khái niệm về chất lượng cuộc sống ở khía cạnh sức khỏe............................11

2.1.4 Định nghĩa sức khỏe ......................................................................................12

2.2 Cơ sở lý thuyết.........................................................................................................13

2.2.1 Lý thuyết mối liên hệ yếu (Vốn xã hội).........................................................13

2.2.2 Lý thuyết lỗ hổng cấu trúc (Vốn xã hội) .......................................................13

2.2.3 Lý thuyết nguồn lực xã hội (vốn xã hội) .......................................................14

2.3. Mối quan hệ giữa vốn xã hội và chất lượng cuộc sống ở khía cạnh sức khỏe ....... 14

2.3.1 Vai trò của mạng lưới gắn kết với chất lượng cuộc sống..............................15

2.3.2 Vai trò của mạng lưới bắc cầu với chất lượng cuộc sống .............................17

2.3.3. Vai trò của mạng lưới kết nối với chất lượng cuộc sống..............................18

2.4. Các nghiên cứu thực nghiệm có liên quan ............................................................. 18

iii

2.5. Mô hình và giả thuyết nghiên cứu..........................................................................21

2.5.1. Mô hình nghiên cứu đề nghị.........................................................................21

2.5.2. Giả thuyết nghiên cứu:..................................................................................24

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................27

3.1. Quy trình nghiên cứu:............................................................................................. 27

3.2 Thiết kế nghiên cứu:................................................................................................ 28

3.2.1 Xây dựng đề cương thảo luận nhóm..............................................................28

3.2.2 Phương pháp nghiên cứu ...............................................................................28

3.3. Dữ liệu nghiên cứu ................................................................................................. 38

3.3.1. Quy mô mẫu .................................................................................................39

3.3.2. Phương pháp thu thập dữ liệu.......................................................................39

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..................................................................41

4.1. Mô tả mẫu khảo sát................................................................................................. 41

4.1.1. Thảo luận nhóm ............................................................................................41

4.1.2. Kết quả nghiên cứu định lượng ̣...................................................................43

4.2 Đánh giá thang đo bằng hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha ....................................... 46

4.3 Phân tích nhân tố khám phá EFA............................................................................ 47

4.3.1 Vốn xã hội Gắn kết(GK) , Bắc cầu(BC) , Kết nối (KN) ...............................48

4.3.2 Chất lượng cuộc sống ở khía cạnh sức khỏe .................................................49

4.4 Kiểm định các giả thuyết và mô hình nghiên cứu................................................... 50

4.4.1 Xem xét ma trận tương quan giữa các biến trong mô hình ...........................51

4.4.2 Tác động của đặc điểm cá nhân, vốn vật chất, vốn con người và vốn xã hội

với chất lượng cuộc sống:.......................................................................................52

4.3.3. Kết quả kiểm định mô hình lý thuyết ...........................................................54

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ ................................................60

5.1. Thảo luận về kết quả mô hình ................................................................................ 60

5.2. Một số hàm ý quản trị đề xuất .........................................................................61

5.2.1. Gia tăng vốn xã hội ở mạng lưới gắn kết .....................................................61

5.2.2. Gia tăng vốn xã hội ở mạng lưới bắc cầu .....................................................62

5.2.3. Gia tăng vốn xã hội ở mạng lưới kết nối ......................................................62

5.3. Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo................................................. 62

iv

TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................65

PHỤ LỤC .....................................................................................................................72

v

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1 : Đặc trưng của các loại vốn xã hội...........................................................8

Bảng 3.1 Bảng các câu hỏi đo lường ......................................................................29

Bảng 3.2. Thang đo vốn xã hội của người lao động tại TP.HCM..........................32

Bảng 3.3 Bảng câu hỏi về sức khỏe........................................................................35

Bảng 3.4. Bảng thông tin về sức khỏe ....................................................................35

Bảng 4.1: Tóm tắt thông tin mẫu khảo sát nhóm....................................................41

Bảng 4.2. Thang đo vốn xã hội...............................................................................42

Bảng 4.3: Đặc điểm mẫu khảo sát Giới tính...........................................................44

Bảng 4.4. Độ tuổi....................................................................................................44

Bảng 4.5 Tình trạng hôn nhân ................................................................................44

Bảng 4.6. Trình độ học vấn ....................................................................................45

Bảng 4.7 Thu nhập..................................................................................................45

Bảng 4.8: Kết quả kiểm định Cronbach’s Alpha....................................................47

Bảng 4.9. Kết quả EFA thang đo vốn xã hội..........................................................48

Bảng 4.10. Kết quả EFA thang đo Chất lượng cuộc sống......................................49

Bảng 4.11. Tóm tắt kết quả kiểm định thang đo

Bảng 4.12 :Bảng ma trận hệ số tương quan............................................................51

Bảng 4.13: Mô hình đầy đủ ....................................................................................52

Bảng 4.14: Phân tích ANOVA ...............................................................................53

Bảng 4.15: Các thông số của từng biến trong phương trình hồi quy......................53

Bảng 4.16: Bảng tổng hợp kết quả kiểm định giả thuyết .......................................58

vi

DANH MỤC HÌNH ẢNH

Hình 2.1.Nhóm biến bên cạnh vốn xã hội ..............................................................24

Hình 3.1: Quy trình nghiên cứu .............................................................................27

Hình 4.1: Mô hình nghiên cứu............................................................................5855

vii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

CLCS Chất lượng cuộc sống

TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh

EFA Phân tích nhân tố khám phá

(Exploratory Factor Analysis)

ILO Tổ chức lao động quốc tế

(International Labour Organization)