Vận dụng phương pháp dạy học dự án để rèn luyện kĩ năng giải quyết vấn đề cho học sinh trong dạy học chủ đề vi sinh vật học, bậc trung học phổ thông

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHOA SINH - MÔI TRƢỜNG

TRẦN THỊ NGỌC TRÂM

VẬN DỤNG PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC DỰ ÁN ĐỂ

RÈN LUYỆN KĨ NĂNG GIẢI QYẾT VẤN ĐỀ CHO HỌC SINH

TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ VI SINH VẬT HỌC,

BẬC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐÀ NẴNG, 2015

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHOA SINH - MÔI TRƢỜNG

TRẦN THỊ NGỌC TRÂM

VẬN DỤNG PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC DỰ ÁN ĐỂ

RÈN LUYỆN KĨ NĂNG GIẢI QYẾT VẤN ĐỀ CHO HỌC SINH

TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ VI SINH VẬT HỌC,

BẬC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

Ngành: SƢ PHẠM SINH HỌC

Ngƣời hƣớng dẫn: Th.S Nguyễn Thị Hải Yến

ĐÀ NẴNG, 2015

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.

Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong khóa luận là trung thực và chƣa từng

đƣợc ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả

Trần Thị Ngọc Trâm

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất đến Th.S Nguyễn Thị Hải Yến,

ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn, chỉ bảo để tôi có thể hoàn thành khóa luận này.

Tôi xin chân thành cảm ơn các Thầy giáo, Cô giáo trong khoa Sinh – Môi trƣờng,

các bạn trong nhóm làm khóa luận Phƣơng pháp đã giúp đỡ tạo điều kiện cho tôi

trong suốt quá trình làm khóa luận.

Tôi xin cảm ơn các em học sinh lớp 10/1 và 10/2 trƣờng phổ thông Dân tộc nội

trú tỉnh Quảng Nam đã nhiệt tình hợp tác, hỗ trợ tôi trong quá trình thực nghiệm tại

trƣờng.

Tác giả

Trần Thị Ngọc Trâm

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

GV Giáo viên

HS Học sinh

KN Kĩ năng

ĐC Đối chứng

TN Thực nghiệm

PP Phƣơng pháp

PPDH Phƣơng pháp dạy học

DHDA Dạy học dự án

SGK Sách giáo khoa

THPT Trung học phổ thông

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU.....................................................................................................................1

1. Lí do chọn đề tài......................................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2

3. Giả thuyết khoa học ................................................................................................2

CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU.....................................................................3

1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu .........................................................................3

1.1.1. Những nghiên cứu kĩ năng giải quyết vấn đề ................................................3

1.1.2. Những nghiên cứu về DHDA ........................................................................6

1.2. Cơ sở lí luận .........................................................................................................8

1.2.1. Kĩ năng giải quyết vấn đề ..............................................................................8

1.2.2. Dạy học dự án ..............................................................................................14

1.3. Cơ sở thực tiễn ...................................................................................................26

CHƢƠNG 2. ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..29

2.1. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu ...................................................................29

2.1.1. Đối tƣợng nghiên cứu......................................................................................29

2.1.2. Khách thể nghiên cứu......................................................................................29

2.2. Nội dung nghiên cứu..........................................................................................29

2.3. Phạm vi nghiên cứu............................................................................................29

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu....................................................................................29

2.4.1. Phƣơng pháp nghiên cứu lí thuyết ..................................................................29

2.4.2. Phƣơng pháp điều tra cơ bản...........................................................................30

2.4.3. Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm................................................................30

2.4.4. Phƣơng pháp xử lí số liệu................................................................................30

CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.................................................................31

3.1. Phân tích cấu trúc, nội dung chủ đề vi sinh vật học...........................................31

3.1.1. Khái quát nội dung Phần 3: Sinh học vi sinh vật............................................31

3.1.2.Đặc điểm phần sinh học vi sinh vật Sinh học 10 – THPT ...............................31

3.1.3. Thành phần kiến thức phần sinh học VSV .....................................................32

3.2. Quy trình vận dụng pp dạy học dự án để rèn luyện KN GQVĐ cho học sinh

trong dạy học chủ đề VSV học .................................................................................33

3.3.1. Sơ đồ quy trình tổ chức DHDA ......................................................................33

3.3.2 Ví dụ về giáo án sử dụng PP DHDA................................................................36

3.4. Kết quả thực nghiệm sƣ phạm............................................................................43

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................................50

TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................51

PHỤ LỤC

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1. Kết quả điều tra GV sử dụng PPDH trong dạy học chủ đề vi sinh vật học.....27

Bảng 3.1. Bảng phân phối điểm số theo 2 lần kiểm tra ............................................48

DANH MỤC HÌNH, BIỂU ĐỒ

Hình 1.1. Sơ đồ tóm tắt bản chất của DHDA............................................................17

Hình 3.1. Sơ đồ tƣ duy tìm hiểu virut viêm gan B...................................................44

Hình 3.2. Sơ đồ tƣ duy tìm hiểu bệnh Viêm gan B...................................................45

Hình 3.3. Sơ đồ tƣ duy tìm hiểu tình hình phát triển bệnh do virut gây ra ...............45

Hình 3.4. Các em học sinh trình bày sản phẩm của nhóm........................................46

Hình 3.5. Nhóm 3 trình bày vở kịch nhỏ ..................................................................47

Biểu đồ 1.1. Những khó khăn của GV khi sử dụng PP DHDA ................................28

Biểu đồ 3.1. Biểu đồ phân phối điểm số theo 2 lần kiểm tra (%).............................48

Sơ đồ 3.1. Sơ đồ quy trình tổ chức DHDA ...............................................................35