Trí tuệ cảm xúc tác động đến hiệu quả làm việc cá nhân thông qua sự hài lòng công việc tại công ty trách nhiệm hữu hạn dược phẩm và thiết bị y tế Hoàng Đức

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn “Trí tuệ cảm xúc tác động đến hiệu quả làm

việc cá nhân thông qua sự hài lòng công việc tại công ty TNHH Dƣợc phẩm và

Thiết bị y tế Hoàng Đức” là do chính tôi thực hiện.

Ngoại trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn này, tôi

cam đoan rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chưa được công bố

hoặc được sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Không có sản phẩm/nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong luận

văn này mà không được trính dẫn đúng theo quy định.

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các

trường đại học hoặc cơ sở đào tạo khác.

TP. Hồ Chí Minh, 2017

NGÔ THỊ BÍCH TRÂM

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành đề tài “Trí tuệ cảm xúc tác động đến hiệu quả làm việc cá

nhân thông qua sự hài lòng công việc tại công ty TNHH Dƣợc phẩm và Thiết

bị y tế Hoàng Đức” ngoài những nỗ lực, cố gắng của bản thân tôi còn có sự hướng

dẫn tận tình của giảng viên hướng dẫn, sự hỗ trợ của Khoa Sau Đại học Trường Đại

học Mở thành phố Hồ Chí Minh và sự giúp đỡ của các đồng nghiệp đã giúp tôi hoàn

thành bài luận văn của mình.

Trước tiên tôi chân thành cám ơn Tiến sĩ Cao Minh Trí, người đã trực tiếp

hướng dẫn, hỗ trợ tôi trong quá trình thực hiện luận văn. Cám ơn thầy đã truyền đạt

cho tôi nguồn kiến thức quý báu, chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn giúp tôi hoàn

thành bài nghiên cứu của mình.

Bên cạnh đó, tôi cũng xin gởi lời cám ơn đến các thầy, cô của Khoa Sau Đại

học - Trường Đại học Mở thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện tốt nhất cho bản

thân tôi cũng như những học viên cao học khác hoàn thành chương trình cao học

Quản trị kinh doanh với chương trình đào tạo khoa học, môi trường học tập tốt và

có cơ hội tiếp thu kiến thức từ những giảng viên giỏi giàu kinh nghiệm.

Ngoài ra, tôi cũng chân thành cám ơn sự hỗ trợ của các cấp lãnh đạo và đồng

nghiệp trong Công ty TNHH Dược phẩm và Thiết bị y tế Hoàng Đức đã dành thời

gian đóng góp ý kiến, trả lời bảng câu hỏi khảo sát, giúp tôi có được nguồn dữ liệu

tin cậy để hoàn thành bài nghiên cứu của mình.

iii

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Mục đích của bài nghiên cứu nhằm đo lường mức độ tác động của trí tuệ

cảm xúc đến hiệu quả làm việc cá nhân của nhân viên trong Công ty TNHH Dược

Phẩm và TBYT Hoàng Đức với biến trung gian là sự hài lòng công việc. Từ đó đề

xuất các hàm ý quản trị nhằm nâng cao hiệu quả làm việc cá nhân của nhân viên.

Bài nghiên cứu sử dụng định nghĩa và thang đo trí tuệ cảm xúc của hai tác giả

Mayer và Salovey (1997), sự hài lòng công việc của Hackman và Oldham (1974),

hiệu quả làm việc của Tseng và Huang (2011) được thực hiện thông qua ba giai

đoạn gồm: giai đoạn nghiên cứu định tính lần 1, giai đoạn nghiên cứu định lượng

và giai đoạn nghiên cứu định tính lần 2. Sau giai đoạn nghiên cứu định tính lần 1,

bài nghiên cứu sử dụng 2 yếu tố: Tiền công và Cơ hội phát triển để đo lường Sự

hài lòng công việc thay vì 5 yếu tố theo Hackman và Oldham (1974); thang đo

được tinh chỉnh gồm 37 biến quan sát.

Quá trình nghiên cứu định lượng được tiến hành bằng cách dùng bảng câu

hỏi đã được góp ý từ các chuyên gia. Để tăng tính đại diện cho tổng thể tác giả tiến

hành phát đi 400 bảng câu hỏi khảo sát điều tra lấy ý kiến và thu thập được 360

bảng câu hỏi đạt yêu cầu. Sau quá trình kiểm định Cronbach’s Alpha, 4 biến quan

sát bị loại bỏ do không đảm bảo độ tin cậy. Thang đo sử dụng trong nghiên cứu

còn lại 33 biến quan sát được sử dụng phân tích nhân tố khám phá và phân tích

nhân tố khẳng định, kết quả cho thấy thang đo đảm bảo giá trị hội tụ và giá trị phân

biệt đồng thời đủ tiêu chuẩn để tiến hành phân tích bằng mô hình SEM. Kết quả

sau khi chạy mô hình SEM cho thấy 3/3 giả thuyết nghiên cứu tác giả đặt ra ban

đầu đều được chấp nhận. Từ kết quả trên, tác giả tiến hành thảo luận về kết quả

nghiên cứu làm cơ sở để đề ra các hàm ý quản trị nhằm nâng cao hiệu quả làm việc

cá nhân của nhân viên tại Công ty TNHH Dược Phẩm và Thiết bị y tế Hoàng Đức.

Bài nghiên cứu cũng giúp bổ sung khoảng trống nghiên cứu về trí tuệ cảm

xúc tác động đến hiệu quả làm việc cá nhân thông qua sự hài lòng công việc, cụ thể

là nghiên cứu trong ngành Dược phẩm ở Việt Nam.

iv

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................ii

TÓM TẮT LUẬN VĂN .......................................................................................iii

DANH MỤC HÌNH .............................................................................................vii

DANH MỤC BẢNG .............................................................................................viii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ...............................................................................ix

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU ..............................................1

1.1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................1

1.2. Tổng quan về công ty TNHH Dược Phẩm và TBYT Hoàng Đức....................3

1.3. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................6

1.4. Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................................6

1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ..................................................................7

1.6. Phương pháp nghiên cứu ...............................................................................7

1.7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ........................................................8

1.8. Kết cấu luận văn ............................................................................................8

CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ...............9

2.1. Các khái niệm ................................................................................................9

2.1.1. Khái niệm trí tuệ cảm xúc .......................................................................9

2.1.2. Khái niệm sự hài lòng công việc .............................................................10

2.1.3. Hiệu quả làm việc cá nhân ......................................................................11

2.2. Các mô hình trí tuệ cảm xúc tác động đến sự hài lòng công việc và hiệu quả

làm việc cá nhân ...................................................................................................12

2.2.1. Mô hình nghiên cứu trí tuệ cảm xúc tác động đến hiệu quả làm việc của

các giáo viên ở Malaysia của tác giả Mohamad và Jais .....................................12

2.2.2. Mô hình mối quan hệ giữa trí tuệ cảm xúc và sự hài lòng công việc ........13

2.2.3. Mô hình sự tác động của trí tuệ cảm xúc đến hiệu quả làm việc thông qua

biến trung gian là sự hài lòng công việc của tác giả Ivan và cộng sự (2016) .....14

2.3. Mô hình nghiên cứu đề xuất ...........................................................................16

v

CHƢƠNG 3: THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU .........................................................20

3.1. Thứ tự các bước nghiên cứu ...........................................................................20

3.2. Thiết kế nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng ................................21

3.2.1. Thiết kế thang đo sử dụng trong nghiên cứu ...........................................21

3.2.2. Nghiên cứu định tính lần 1 ......................................................................24

3.2.3. Nghiên cứu định lượng ...........................................................................30

3.2.3.1. Quy mô mẫu nghiên cứu ..................................................................30

3.2.3.2. Phương pháp chọn mẫu và phương pháp tiếp xúc đáp viên ..............31

3.2.3.3. Phương pháp xử lí số liệu ................................................................31

3.2.4. Nghiên cứu định tính lần 2 ......................................................................32

CHƢƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ...........................33

4.1. Kết quả thống kê mô tả ..................................................................................33

4.2. Kiểm tra độ tin cậy thang do thông qua kiểm định Cronbach’s Alpha ............36

4.3. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) ...............................................................40

4.4. Phân tích mô hình cấu trúc SEM (Structural Equation Modeling) ..................43

4.4.1. Phân tích nhân tố khẳng định (CFA) .......................................................44

4.4.1.1. Hệ số tin cậy tổng hợp (composite reliability) ..................................47

4.4.1.2. Giá trị hội tụ (Convergent validity) ..................................................48

4.4.2. Kiểm định mô hình cấu trúc tuyến tính SEM ..........................................49

4.5. Thảo luận kết quả nghiên cứu ........................................................................55

4.5.1. Thảo luận về việc 4 biến quan sát bị loại bỏ sau khi kiểm định Cronbach’s

Alpha do không đảm bảo độ tin cậy .................................................................56

4.5.2. Thảo luận kết quả Trí tuệ cảm xúc (EI) tác động dương đến Hiệu quả làm

việc (JP) ...........................................................................................................58

4.5.3. Thảo luận kết quả Trí tuệ cảm xúc (EI) tác động dương đến Sự hài lòng

công việc (JS) ...................................................................................................61

4.5.4. Thảo luận kết quả Sự hài lòng công việc (JS) tác động dương đến Hiệu quả

làm việc (JP) ....................................................................................................62

CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ .........................................64

vi

5.1. Kết luận .........................................................................................................64

5.2. Các hàm ý quản trị nâng cao hiệu quả làm việc cá nhân tại công ty TNHH

Dược Phẩm và TBYT Hoàng Đức ........................................................................65

5.3. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo .........................................................68

TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................69

vii

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1: Cơ cấu tổ chức của công ty Hoàng Đức .................................................4

Hình 2.1: Mô hình nghiên cứu trí tuệ cảm xúc tác động đến hiệu quả làm việc .....13

Hình 2.2: Mô hình mối quan hệ giữa trí tuệ cảm xúc và sự hài lòng công việc .....13

Hình 2.3: Mô hình mối quan hệ giữa trí tuệ cảm xúc và sự hài lòng công việc với

biến trung gian là kiểm soát công việc ..................................................................14

Hình 2.4: Mô hình sự tác động của trí tuệ cảm xúc đến hiệu quả làm việc thông qua

biến trung gian là sự hài lòng công việc ................................................................15

Hình 2.5: Mô hình nghiên cứu đề xuất ..................................................................19

Hình 3.1: Thứ tự các bước nghiên cứu ..................................................................20

Hình 4.1: Mô hình cấu trúc tuyến tính SEM (đã chuẩn hóa) .................................50

Hình 4.2: Kết quả nghiên cứu ...............................................................................54

viii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1: Thang đo sử dụng trong đề tài nghiên cứu ............................................22

Bảng 3.2: Thông tin các chuyên gia ......................................................................25

Bảng 3.3: Tổng hợp thang đo trước và sau khi điều chỉnh .....................................26

Bảng 4.1: Thống kê mô tả các biến quan sát .........................................................33

Bảng 4.2: Kết quả kiểm định Cronbach’s Alpha ...................................................37

Bảng 4.3: Bảng tổng hợp kết quả kiểm định Cronbach’s Alpha ............................39

Bảng 4.4: kiểm định KMO và Bartlett's Test ........................................................40

Bảng 4.5: Ma trận nhân tố sau khi xoay ................................................................41

Bảng 4.6: Trọng số hồi quy chưa chuẩn hóa (Regression weight) .........................44

Bảng 4.7: Trọng số hồi quy đã chuẩn hóa (Standardized Regression Weights) .....45

Bảng 4.8: Hệ số tương quan ..................................................................................46

Bảng 4.9: Kết quả hệ số tin cậy tổng hợp ..............................................................47

Bảng 4.10 : Kết quả Giá trị hội tụ .........................................................................49

Bảng 4.11: Các trọng số hồi quy chưa chuẩn hóa của mô hình cấu trúc tuyến tính

SEM .....................................................................................................................51

Bảng 4.12: Các trọng số hồi quy đã chuẩn hóa của mô hình cấu trúc tuyến tính SEM

.............................................................................................................................52

Bảng 4.13: Tổng hợp kết quả kiểm định mô hình cấu trúc tuyến tính SEM ...........54

Bảng 4.14: Kết quả Trí tuệ cảm xúc (EI) tác động đến Hiệu quả làm việc (JP) .....55

Bảng 4.15: Thông tin các chuyên gia thảo luận kết quả nghiên cứu ......................56

ix

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

TBYT : Thiết bị y tế

TNHH : Trách nhiệm hữu hạn

Hoàng Đức : Công ty TNHH Dược Phẩm và TBYT Hoàng Đức

EI : Trí tuệ cảm xúc

1

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

Nguồn nhân lực là nhân tố chủ yếu tạo lợi nhuận cho doanh nghiệp và đảm

bảo mọi nguồn sáng tạo trong tổ chức. Yếu tố giúp ta nhận biết được một tổ chức

hoạt động tốt hay không hoạt động tốt, thành công hay không thành công hay

không thành công nằm ở những con người có trong tổ chức đó. Dần dần các tổ

chức đã thấy một sự thay đổi cơ bản trong phong cách quản lý, cá nhân có quyền tự

chủ hơn trong tổ chức thậm chí là ở các cấp bậc thấp. Vì vậy, việc nghiên cứu các

nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả làm việc của các cá nhân trong tổ chức là hết sức

quan trọng và cần thiết đối với doanh nghiệp nếu muốn phát triển bền vững.

Để khai thác tốt tiềm năng của một con người, chúng ta phải hiểu được toàn

bộ các khía cạnh về lý trí và cảm xúc của họ. Đôi khi chúng ta đã đồng nhất trí tuệ

cảm xúc với chỉ số IQ. Đó là cách hiểu phiến diện bởi trí tuệ cảm xúc cũng là một

dạng trí tuệ vô cùng quan trọng, làm cho con người mang đầy đủ tính người cũng

như có thể thành đạt trong cuộc sống và trong công việc. Các nhà tâm lý học ngày

càng đánh giá cao vai trò của cảm xúc lên đời sống con người. Nghệ thuật kiểm

soát cảm xúc và định hướng nó một cách đúng đắn được gọi là “Trí tuệ cảm

xúc”(EI). Trí tuệ cảm xúc, một dạng trí thông minh mà các cuộc nghiên cứu gần

đây khẳng định rằng chúng quan trọng hơn cả trí thông minh truyền thống trong

việc dự đoán sự thành công và hạnh phúc của con người. Goleman (1995) cho

rằng: “Nếu bạn không có những khả năng về cảm xúc thì bạn không thể nào tiến xa

được”. Trong cuộc sống, bất cứ ai cũng có thể trở nên giận dữ - điều này thật dễ

dàng. Tuy nhiên, để giận đúng người, đúng mức, đúng lúc, đúng mục đích, và đúng

cách là không dễ. Ở Việt Nam trí tuệ cảm xúc vẫn còn là khái niệm khá mới với

nhiều người và tác giả tìm được một bài nghiên cứu hoàn chỉnh trong lĩnh vực

quản trị đó chính là “Emotional intelligence as the departure of the path to

corporate governance” (Tạm dịch: Trí tuệ cảm xúc là khởi đầu của con đường

quản trị doanh nghiệp) của Lưu Trọng Tuấn (2013).