Toàn tập V.I.Lê - Nin 17

V « s ¶ n t Ê t c ¶ c ¸ c n − í c, ® o µ n k Õ t l ¹ i!

V.I. Lª-nin

Toµn tËp

V.I. Lª-nin

Toµn tËp

TËp

Th¸ng Ba 1908 - th¸ng S¸u 1909

Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia

Hµ Néi - 2005

Nh÷ng t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin trong tËp nµy in theo b¶n dÞch

cña Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-néi

10 102⎯222

Л 016(01)

⎯79 790⎯80 0101020000

Lêi nhµ xuÊt b¶n

Kh¼ng ®Þnh chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh

lµ nÒn t¶ng t

− t

−ëng vµ kim chØ nam hµnh ®éng lµ vÊn ®Ò

cã tÝnh nguyªn t¾c ®èi víi c¸ch m¹ng ViÖt Nam; lµ b

−íc ph¸t

triÓn vÒ nhËn thøc vµ t

− duy lý luËn cña §¶ng ta trong c«ng

cuéc ®æi míi, quyÕt t©m x©y dùng ®Êt n

−íc theo con ®

−êng x·

héi chñ nghÜa.

Nh÷ng thµnh tùu mäi mÆt do c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n

−íc

mang l¹i trong nh÷ng n¨m qua thËt ®¸ng tr©n träng vµ khÝch lÖ,

®ång thêi ®ßi hái toµn §¶ng, toµn d©n ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu,

ph¸t triÓn lý luËn c¸ch m¹ng khoa häc cña chñ nghÜa M¸c -

Lªnin ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn ®ang ®Æt ra trong sù

nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n

−íc trong giai ®o¹n

hiÖn nay.

Víi tinh thÇn ®ã, viÖc t×m hiÓu, nghiªn cøu cã hÖ thèng vµ

vËn dông s¸ng t¹o nh÷ng t

− t

−ëng, nh÷ng tinh hoa cña chñ

nghÜa M¸c - Lªnin lµ v« cïng quan träng vµ cÊp thiÕt ®èi víi

chóng ta hiÖn nay.

§¸p øng nhu cÇu häc tËp, nghiªn cøu lý luËn cña ®«ng ®¶o

b¹n ®äc, ®Æc biÖt lµ cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c nhµ

khoa häc, c¸c nhµ nghiªn cøu, gi¶ng viªn vµ sinh viªn c¸c

−êng ®¹i häc, nh©n dÞp kû niÖm 135 n¨m ngµy sinh cña

Vla®imia IlÝch Lªnin (22-4-1870 - 22-4-2005), Nhµ xuÊt b¶n

ChÝnh trÞ quèc gia xuÊt b¶n Bé s¸ch quý V. I. Lªnin - Toµn tËp

gåm 55 tËp vµ 2 tËp Tra cøu.

Bé s¸ch V. I. Lªnin - Toµn tËp ra m¾t b¹n ®äc lÇn nµy

−îc xuÊt b¶n theo ®óng nguyªn b¶n cña Bé V. I. Lªnin -

Toµn tËp, tiÕng ViÖt, do Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ Néi, hîp

t¸c víi Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸txc¬va, xuÊt b¶n vµo nh÷ng

n¨m 70-80 thÕ kû XX.

* *

TËp 17 gåm nh÷ng t¸c phÈm do V. I. Lªnin viÕt vµo thêi

gian tõ th¸ng Ba 1908 ®Õn th¸ng S¸u 1909. Néi dung tËp nµy

ph¶n ¸nh cuéc ®Êu tranh cña Lªnin chèng chñ nghÜa c¬ héi vµ

chñ nghÜa xÐt l¹i trong néi bé §¶ng vµ trªn tr

−êng quèc tÕ, luËn

chøng cho lËp tr

−êng cña chñ nghÜa b«nsªvÝch vÒ vÊn ®Ò phong

trµo gi¶i phãng d©n téc ë c¸c n

−íc thuéc ®Þa vµ phô thuéc, vÊn

®Ò ®Êu tranh chèng chñ nghÜa qu©n phiÖt vµ nguy c¬ chiÕn

tranh ®Õ quèc.

Néi dung nh÷ng t¸c phÈm chÝnh trong tËp nµy ®

−îc ph©n

tÝch kh¸ toµn diÖn trong phÇn Lêi tùa in ë ®Çu s¸ch, do ViÖn

Nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lªnin (Liªn X«) viÕt cho lÇn xuÊt

b¶n b»ng tiÕng ViÖt.

PhÇn Phô lôc vµ c¸c B¶n chØ dÉn (víi nh÷ng sè trang t

−¬ng

øng cña phÇn néi dung trong tËp) ë cuèi s¸ch ®

−îc tr×nh bµy

hÕt søc khoa häc vµ chuÈn x¸c; ®©y lµ phÇn tra cøu rÊt bæ Ých,

gãp phÇn lµm s¸ng tá nhiÒu vÊn ®Ò trong néi dung t¸c phÈm,

gióp b¹n ®äc hiÓu s©u s¾c h¬n t

− t

−ëng cña V. I. Lªnin.

Chó thÝch cuèi trang b»ng dÊu (*) lµ cña V. I. Lªnin; Chó

thÝch b»ng ch÷ sè ArËp (1)) lµ cña ViÖn Nghiªn cøu chñ nghÜa

M¸c - Lªnin trùc thuéc Ban ChÊp hµnh Trung

−¬ng §¶ng céng

s¶n Liªn X« (tr

−íc ®©y).

Hy väng Bé s¸ch sÏ lµ tµi liÖu nghiªn cøu vµ tham kh¶o

bæ Ých cho b¹n ®äc.

Th¸ng 9 n¨m 2005

Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia

VII

Lêi tùa

TËp 17 trong V. I. Lª-nin Toµn tËp gåm nh÷ng t¸c phÈm

viÕt tõ th¸ng Ba 1908 ®Õn th¸ng S¸u 1909, trong thêi kú bän

ph¶n ®éng Tr¨m ®en hoµnh hµnh ë Nga. C¨n cø vµo tÝnh chÊt

nh÷ng vÊn ®Ò tr×nh bµy trong c¸c tr

−íc t¸c cña tËp nµy th×

nh÷ng tr

−íc t¸c Êy cã liªn quan trùc tiÕp víi nh÷ng t¸c phÈm in

trong tËp 16.

Trong nh÷ng n¨m nµy Lª-nin ®Êu tranh ®Ó duy tr× vµ cñng

cè ®¶ng, tiÕp tôc tæng kÕt nh÷ng bµi häc cña cuéc c¸ch m¹ng

Nga lÇn thø nhÊt, ph©n tÝch lùc l

−îng so s¸nh gi÷a c¸c giai cÊp,

nghiªn cøu vÊn ®Ò ruéng ®Êt, x¸c ®Þnh nh÷ng nhiÖm vô vµ

chÝnh s¸ch cña ®¶ng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn míi. C¸c tr

−íc t¸c

in trong tËp nµy ph¶n ¸nh cuéc ®Êu tranh cña Lª-nin chèng chñ

nghÜa c¬ héi vµ chñ nghÜa xÐt l¹i trong néi bé ®¶ng vµ trªn

−êng quèc tÕ, luËn chøng cho lËp tr

−êng cña chñ nghÜa b«nsª-vÝch vÒ vÊn ®Ò phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë c¸c n

−íc

thuéc ®Þa vµ phô thuéc, vÒ vÊn ®Ò ®Êu tranh chèng chñ nghÜa

qu©n phiÖt vµ nguy c¬ chiÕn tranh ®Õ quèc.

Lª-nin xuÊt ph¸t tõ chç nh÷ng nhiÖm vô kh¸ch quan cña

cuéc c¸ch m¹ng t

− s¶n ë Nga vÉn ch

−a ®

−îc gi¶i quyÕt vµ

v× thÕ cho nªn mét cuéc khñng ho¶ng c¸ch m¹ng míi lµ

kh«ng sao tr¸nh khái. KÕ ho¹ch chiÕn l

−îc cña nh÷ng

−êi b«n-sª-vÝch thùc hiÖn trong thêi kú c¸ch m¹ng 1905 -

1907 vÉn cßn gi÷ nguyªn tÊt c¶ ý nghÜa cña nã. Trong c¸c

bµi b¸o "VÒ "b¶n chÊt" cña cuéc c¸ch m¹ng Nga", "VÒ viÖc

VIII Lêi tùa

®¸nh gi¸ cuéc c¸ch m¹ng Nga", ""Xu h

−íng t¶" cña giai cÊp t

−

s¶n vµ nhiÖm vô cña giai cÊp v« s¶n", khi v¹ch ra tÝnh chÊt v«

c¨n cø trong sù ®¸nh gi¸ cña nh÷ng ng

−êi men-sª-vÝch vÒ tÝnh

chÊt vµ ®éng lùc cña c¸ch m¹ng Nga, Lª-nin nhÊn m¹nh r»ng

b¸ quyÒn l·nh ®¹o cña giai cÊp v« s¶n trong cuéc c¸ch m¹ng

d©n chñ - t

− s¶n míi s¾p tíi lµ ®iÒu tÊt yÕu vµ cã thÓ thùc hiÖn

−îc. "§ît thø nhÊt cña cuéc c¸ch m¹ng t

− s¶n ë n

−íc ta (n¨m

1905 - 1907),

― Ng

−êi viÕt,

― ®· chøng minh mét c¸ch kh«ng

thÓ chèi c·i ®

−îc r»ng giai cÊp t

− s¶n n

−íc ta cã tÝnh chÊt hoµn

toµn ng¶ nghiªng vµ ph¶n c¸ch m¹ng, r»ng giai cÊp v« s¶n n

−íc

ta cã kh¶ n¨ng trë thµnh l·nh tô cña cuéc c¸ch m¹ng th¾ng lîi,

r»ng quÇn chóng n«ng d©n d©n chñ cã kh¶ n¨ng gióp giai cÊp

v« s¶n ®

−a cuéc c¸ch m¹ng ®ã tíi th¾ng lîi" (tr. 507).

Lª-nin phª ph¸n kÞch liÖt s¸ch l

−îc c¬ héi chñ nghÜa

cña nh÷ng ng

−êi men-sª-vÝch muèn giíi h¹n c¸ch m¹ng

trong nh÷ng khu«n khæ t

− s¶n chËt hÑp, giao quyÒn l·nh

®¹o c¸ch m¹ng vµo tay giai cÊp t

− s¶n. Ng

−êi chØ ra r»ng

tiÕn tr×nh cña c¸ch m¹ng Nga chøng thùc luËn ®iÓm cña

chñ nghÜa M¸c cho r»ng muèn b¶o ®¶m vµ cñng cè v÷ng

ch¾c th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng t

− s¶n th× cÇn ph¶i ®

−a cuéc

c¸ch m¹ng ®ã ®i thËt xa h¬n nh÷ng môc tiªu trùc tiÕp,

nh÷ng môc tiªu mang tÝnh chÊt t

− s¶n cña nã. Lª-nin l¹i

nhÊn m¹nh r»ng do tÝnh chÊt ph¶n c¸ch m¹ng cña giai cÊp

t− s¶n Nga nªn th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng d©n chñ - t

− s¶n ë

Nga víi tÝnh c¸ch lµ th¾ng lîi cña giai cÊp t

− s¶n lµ ®iÒu

kh«ng thÓ nµo cã ®

−îc. ChØ khi nµo thiÕt lËp ®

−îc nÒn

chuyªn chÝnh d©n chñ - c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n vµ

n«ng d©n th× míi thùc hiÖn ®

−îc nh÷ng nhiÖm vô cña

c¸ch m¹ng d©n chñ - t

− s¶n vµ më ra kh¶ n¨ng chuyÓn

biÕn c¸ch m¹ng d©n chñ - t

− s¶n thµnh c¸ch m¹ng x· héi

chñ nghÜa. Giai cÊp c«ng nh©n ph¶i tiÕn hµnh mét chÝnh

s¸ch ®éc lËp cña ®éi tiªn phong, cña ng

−êi l·nh ®¹o c¸ch

m¹ng, ph¶i c« lËp ph¸i tù do vµ b¶o ®¶m mét sù liªn minh v÷ng

Lêi tùa IX

ch¾c víi n«ng d©n, gi¶i tho¸t hä khái ¶nh h

−ëng cña giai cÊp

t− s¶n.

Trong thêi kú nµy Lª-nin rÊt chó ý tíi viÖc tiÕp tôc nghiªn

cøu vµ luËn chøng cho c

−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña ®¶ng. Trong

tËp nµy cã t¸c phÈm "VÊn ®Ò ruéng ®Êt ë Nga cuèi thÕ kû XIX",

b¶n thuyÕt tr×nh "C

−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña §¶ng d©n chñ - x·

héi trong cuéc c¸ch m¹ng ë Nga", c¸c bµi b¸o "P. Ma-xlèp trong

c¬n ®iªn lo¹n", "Plª-kha-nèp vµ phe nhãm b¶o vÖ chñ nghÜa xÐt

l¹i nh

− thÕ nµo?", "Nh÷ng cuéc th¶o luËn vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt

t¹i §u-ma III", trong ®ã Lª-nin b¶o vÖ vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn lý

luËn m¸c-xÝt vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt.

Trong c¸c t¸c phÈm cña m×nh, Lª-nin ®· chØ râ tÝnh chÊt ®Þa

chñ - t

− s¶n cña cuéc c¶i c¸ch ruéng ®Êt do Xt«-l

−-pin ®

−a ra

nh»m ph¸ hñy c«ng x· n«ng d©n vµ t¹o ra ë n«ng th«n mét

tÇng líp cu-l¾c ®«ng ®¶o lµm chç dùa v÷ng ch¾c cho chÕ ®é

Nga hoµng trong cuéc ®Êu tranh chèng l¹i phong trµo c¸ch

m¹ng. Lª-nin nhËn ®Þnh chÝnh s¸ch nµy lµ mét b

−íc chuyÓn cña

chÕ ®é chuyªn chÕ Nga hoµng vÒ phÝa chñ nghÜa B«-na-p¸c-t¬

trong lÜnh vùc ruéng ®Êt, lµ sù ve v·n bän cu-l¾c. Dùa vµo

nh÷ng ý kiÕn cña M¸c, Lª-nin ®

−a ra mét ®Þnh nghÜa cã tÝnh

chÊt kinh ®iÓn vÒ chñ nghÜa B«-na-p¸c-t¬. Lª-nin viÕt: thùc chÊt

cña thuyÕt nµy lµ sù lùa chiÒu cña chÕ ®é qu©n chñ ®· mÊt ®i

chç dùa thñ cùu tr

−íc ®©y cña nã vµ lóc nµy buéc ph¶i "gi÷ thÕ

th¨ng b»ng ®Ó khái bÞ sôp ®æ, ve v·n ®Ó cai trÞ, mua chuéc ®Ó

lµm võa lßng, kÕt b¹n víi bän cÆn b· cña x· héi, víi bän ¨n c¾p

vµ bÞp bîm c«ng khai ®Ó kh«ng ph¶i chØ dùa vµo l

−ìi lª mµ

®øng v÷ng" (tr. 332).

Dùa trªn nhiÒu tµi liÖu thèng kª nãi râ nh÷ng quan hÖ

kinh tÕ - x· héi ë n«ng th«n, Lª-nin ®· chØ râ r»ng nh÷ng

tµn tÝch cña chÕ ®é n«ng n«, d

−íi h×nh thøc c¸c ®¹i ®iÒn

trang cña ®Þa chñ, chÕ ®é n«ng d©n së h÷u phÇn ruéng ®Êt

−îc chia kiÓu trung cæ vµ chÕ ®é lao dÞch lµ nh÷ng trë ng¹i

X Lêi tùa

chñ yÕu ®· k×m h·m sù ph¸t triÓn lùc l

−îng s¶n xuÊt trong

−íc. Khi nªu râ vai trß cña phÇn ruéng ®Êt ®

−îc chia trong

nÒn kinh tÕ n«ng d©n ®· bÞ gi¶m xuèng, Lª-nin nhÊn m¹nh

r»ng sù ph¸ vì chÕ ®é chiÕm h÷u ruéng ®Êt cò (cña ®Þa chñ

còng nh

− cña n«ng d©n) ®· trë thµnh mét ®iÒu tÊt yÕu tuyÖt ®èi

vÒ mÆt kinh tÕ. Trong ®iÒu kiÖn nh

− vËy gi÷a c¸c giai cÊp vµ c¸c

®¶ng ph¸i diÔn ra mét cuéc ®Êu tranh, mét cuéc ®Êu tranh xoay

quanh vÊn ®Ò h×nh thøc vµ ph

−¬ng thøc ph¸ vì chÕ ®é chiÕm

h÷u ruéng ®Êt cò: nªn tiÕn hµnh ph¸ vì theo kiÓu Xt«-l

−-pin,

tøc lµ duy tr× quyÒn chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®Þa chñ vµ ®Ó cho

bän cu-l¾c c

−íp bãc c«ng x· cña n«ng d©n, hoÆc lµ tiÕn hµnh

ph¸ vì b»ng con ®

−êng c¸ch m¹ng, tøc lµ thñ tiªu hoµn toµn

quyÒn chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®Þa chñ, xãa bá mäi ch

−íng

ng¹i kiÓu trung cæ.

Lª-nin luËn chøng mét c¸ch toµn diÖn cho c

−¬ng lÜnh b«nsª-vÝch vÒ quèc h÷u hãa ruéng ®Êt, v¹ch ra ý nghÜa chÝnh trÞ vµ

kinh tÕ cña c

−¬ng lÜnh ®ã. LuËn ®iÓm sau ®©y cña Lª-nin lµ mét

luËn ®iÓm cùc kú quan träng: ®Êu tranh ®Ó quèc h÷u hãa ruéng

®Êt lµ ®iÒu kiÖn tÊt yÕu cho th¾ng lîi hoµn toµn cña cuéc c¸ch

m¹ng d©n chñ - t

− s¶n ë Nga vµ sù chuyÓn biÕn cuéc c¸ch

m¹ng ®ã thµnh cuéc c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa.

Lª-nin xem xÐt c¸c c

−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña nh÷ng

−êi d©n chñ - lËp hiÕn, nh÷ng ng

−êi x· héi chñ nghÜa -

c¸ch m¹ng vµ nh÷ng ng

−êi men-sª-vÝch d

−íi gãc ®é cña

cuéc ®Êu tranh gi÷a hai con ®

−êng ph¸t triÓn c¸c quan hÖ

ruéng ®Êt ë Nga. Ng

−êi nhÊn m¹nh r»ng vÒ thùc chÊt

nh÷ng ng

−êi d©n chñ - lËp hiÕn t¸n thµnh chÝnh s¸ch cña

Xt«-l

−-pin. Lª-nin kiªn quyÕt chèng l¹i nh÷ng quan ®iÓm c¬

héi chñ nghÜa cña ph¸i men-sª-vÝch (Ma-xlèp, v. v.) trong

vÊn ®Ò ruéng ®Êt. Trong mét sè tr

−íc t¸c cña m×nh, Lªnin chØ râ r»ng Ma-xlèp vµ nh÷ng ng

−êi ñng hé Ma-xlèp

®øng trªn lËp tr

−êng xÐt l¹i, hä b¸c bá lý luËn vÒ ®Þa t« tuyÖt ®èi

Lêi tùa XI

cña M¸c vµ b¶o vÖ t

− t

−ëng t

− s¶n gi¶ dèi vÒ c¸i gäi lµ "ruéng

®Êt ngµy cµng gi¶m mÇu mì". Ng

−êi kÞch liÖt phª ph¸n Plªkha-nèp, kÎ ®· bªnh vùc nh÷ng lêi lÏ xÐt l¹i cña Ma-xlèp. Lªnin v¹ch trÇn tÝnh chÊt v« c¨n cø cña c

−¬ng lÜnh men-sª-vÝch vÒ

®Þa ph

−¬ng c«ng h÷u hãa ruéng ®Êt, Ng

−êi gi¶i thÝch r»ng

trong c¸ch m¹ng t

− s¶n, c

−¬ng lÜnh ®ã lµ mét biÖn ph¸p ph¶n

®éng v× nã c¶n trë qu¸ tr×nh

― mét qu¸ tr×nh tÊt yÕu vµ kh«ng

thÓ tr¸nh khái vÒ mÆt kinh tÕ

― thñ tiªu chÕ ®é së h÷u ruéng

®Êt kiÓu trung cæ, dÉn tíi chÕ ®é liªn bang vµ t×nh tr¹ng ph©n

t¸n cña c¸c tØnh.

ViÖc bän men-sª-vÝch xa rêi chñ nghÜa M¸c trong c¸c vÊn

®Ò c

−¬ng lÜnh vµ s¸ch l

−îc cña ®¶ng nhÊt ®Þnh dÉn hä tíi

chñ nghÜa c¬ héi c¶ trong nh÷ng vÊn ®Ò tæ chøc, trong nh÷ng

vÊn ®Ò vÒ h×nh thøc tæ chøc vµ ph

−¬ng thøc ho¹t ®éng cña

®¶ng trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng hoµnh hµnh. Ph¸i

men-sª-vÝch tiÕp tôc s¸ch l

−îc sai lÇm lµ ñng hé giai cÊp t

−

s¶n tù do chñ nghÜa, lËp khèi liªn minh víi bän d©n chñ - lËp

hiÕn. Hä tõ bá mét c¸ch nhôc nh· c

−¬ng lÜnh c¸ch m¹ng vµ

nh÷ng khÈu hiÖu c¸ch m¹ng cña ®¶ng, ra søc ho¹t ®éng

nh»m chÊm døt c«ng t¸c c¸ch m¹ng bÊt hîp ph¸p, vµ trªn

thùc tÕ hä tiÕn hµnh viÖc thñ tiªu ®¶ng c¸ch m¹ng cña giai

cÊp c«ng nh©n. B»ng c¸ch tõ bá nh÷ng truyÒn thèng c¸ch

m¹ng ph¸i men-sª-vÝch m

−u toan tranh thñ chÝnh phñ Nga

hoµng cho phÐp tån t¹i mét ®¶ng c«ng nh©n hîp ph¸p, theo

chñ nghÜa c¶i l

−¬ng.

Lª-nin ®· tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh kh«ng ®iÒu hßa

vÒ mÆt t

− t

−ëng vµ tæ chøc chèng l¹i trµo l

−u c¬ héi chñ

nghÜa ®ã trong §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga.

Vµo nh÷ng n¨m 1908 - 1909, khi c

− tró ë n

−íc ngoµi, lóc

®Çu ë Gi¬-ne-v¬ råi sau ë Pa-ri, Lª-nin lu«n gi÷ mèi liªn

l¹c hÕt søc chÆt chÏ víi c¸c tæ chøc ®¶ng ë Nga. V

−ît qua

nh÷ng khã kh¨n kh«ng l

−êng ®

−îc, tõ n

−íc ngoµi Ng

−êi

®· chØ ®¹o c«ng t¸c cña ®¶ng b«n-sª-vÝch. Trªn tê b¸o bÊt

hîp ph¸p "Ng

−êi v« s¶n" do Ng

−êi biªn tËp, mµ thùc tÕ lµ c¬

XII Lêi tùa

quan trung

−¬ng cña nh÷ng ng

−êi b«n-sª-vÝch, ®· gi¶i thÝch

réng r·i nh÷ng vÊn ®Ò ®Êu tranh trong néi bé ®¶ng. Trong c¸c

bµi ®¨ng trªn tê "Ng

−êi v« s¶n" Lª-nin ®· v¹ch trÇn b¶n chÊt

chèng ®¶ng, c¬ héi chñ nghÜa cña ph¸i thñ tiªu, kÞch liÖt lªn ¸n

ph¸i men-sª-vÝch vÒ viÖc hä ®· sa vµo "thãi ngu ngèc nghÞ

−êng hÕt søc ti tiÖn", vÒ nh÷ng hµnh ®éng ph¶n béi cña hä

chèng l¹i tæ chøc ®¶ng bÊt hîp ph¸p.

Héi nghÞ V toµn Nga cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi

Nga häp t¹i Pa-ri vµo cuèi th¸ng Ch¹p 1908 cã mét ý nghÜa to lín

trong viÖc ®Êu tranh chèng ph¸i thñ tiªu. B¶n b¸o c¸o cña Lª-nin

"VÒ t×nh h×nh hiÖn t¹i vµ vÒ nhiÖm vô cña ®¶ng" chiÕm vÞ trÝ

trung t©m trong c«ng t¸c cña héi nghÞ. VÒ vÊn ®Ò nµy héi nghÞ ®·

th«ng qua víi sù söa ®æi ®«i chót b¶n nghÞ quyÕt do Lª-nin ®

−a

ra (xem tËp nµy, tr. 399 - 403). NghÞ quyÕt cña héi nghÞ thõa nhËn

mét trong nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu cña ®¶ng lµ ph¶i ®Êu tranh

chèng l¹i nh÷ng hµnh ®éng ®i trÖch ra khái chñ nghÜa M¸c c¸ch

m¹ng vµ nh÷ng khÈu hiÖu c¸ch m¹ng cña ®¶ng, chèng l¹i nh÷ng

−u toan thñ tiªu tæ chøc bÊt hîp ph¸p cña §¶ng c«ng nh©n d©n

chñ - x· héi Nga "ë mét sè phÇn tö trong ®¶ng do chÞu ¶nh

−ëng cña tho¸i trµo".

Trong khi ®Êu tranh chèng nh÷ng ng

−êi men-sª-vÝch theo

ph¸i thñ tiªu, Lª-nin ®ång thêi còng chèng c¶ chñ nghÜa c¬ héi

"t¶ khuynh" trong ®¶ng, chèng c¸i gäi lµ chñ nghÜa triÖu håi. Che

®Ëy b»ng nh÷ng lêi lÏ c¸ch m¹ng su«ng, ph¸i triÖu håi tuyªn bè

r»ng trong ®iÒu kiÖn thÕ lùc ph¶n ®éng hoµnh hµnh th× ®¶ng chØ

−îc tiÕn hµnh ho¹t ®éng bÊt hîp ph¸p th«i, ®ång thêi hä kªu

gäi ®¶ng tõ bá viÖc sö dông nh÷ng h×nh thøc ho¹t ®éng hîp

ph¸p vµ triÖu håi ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi trong §u-ma nhµ

−íc III vÒ.

Vµo th¸ng S¸u 1908, theo ®Ò nghÞ cña Lª-nin, trªn tê

"Ng

−êi v« s¶n" ®· b¾t ®Çu cuéc tranh luËn víi ph¸i triÖu

håi vÒ vÊn ®Ò th¸i ®é ®èi víi §u-ma vµ ®¶ng ®oµn d©n

Lêi tùa XIII

chñ - x· héi trong §u-ma. Tê b¸o ®· ®¨ng nh÷ng bµi tranh

luËn cña ph¸i triÖu håi. §ång thêi tê b¸o còng ®¨ng

nh÷ng bµi cña Lª-nin v¹ch râ lËp tr

−êng cña ph¸i triÖu håi

lµ sai lÇm vµ cã h¹i. Tê "Ng

−êi v« s¶n" ®· ®¨ng nh÷ng bµi

cña V. I. Lª-nin nh

− "VÒ hai bøc th

−", "VÒ bµi b¸o "VÒ

nh÷ng vÊn ®Ò tr

−íc m¾t"" vµ "Sù biÕm häa chñ nghÜa b«nsª-vÝch". Trong t¸c phÈm "Sù biÕm häa chñ nghÜa b«n-sªvÝch", Ng

−êi phª ph¸n mét c¸ch cÆn kÏ c

−¬ng lÜnh hµnh

®éng cña ph¸i triÖu håi ë Pª-tÐc-bua ®

−a ra trong thêi

gian bÇu ®¹i biÓu ®i dù Héi nghÞ V toµn Nga cña §¶ng

c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Trong bµi nµy Lª-nin ®·

chØ ra r»ng nh÷ng khÈu hiÖu "§¶ ®¶o tæ chøc hîp ph¸p",

"§¶ ®¶o ®¶ng ®oµn hîp ph¸p trong §u-ma" cña ph¸i triÖu

håi chØ cã lîi cho ph¸i thñ tiªu, nh÷ng kÎ rÊt h©n hoan

−îc gi¶i tho¸t khái sù kiÓm so¸t cña ®¶ng. Trªn thùc tÕ,

c¸i gäi lµ "tinh thÇn c¸ch m¹ng" vµ "bÖnh t¶ khuynh" cña

nh÷ng ng

−êi thuéc ph¸i triÖu håi chØ lµ biÓu hiÖn cña sù

bèi rèi vµ bÊt lùc tr

−íc mét c«ng t¸c khã kh¨n, tØ mØ vµ

phøc t¹p do nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ch quan cña thêi ®¹i ®Æt

ra cho ®¶ng. Sù bèi rèi ®ã tr

−íc nh÷ng khã kh¨n cña c«ng

t¸c ®¶ng vµo nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng hoµnh hµnh ®·

lµm cho nh÷ng ng

−êi thuéc ph¸i triÖu håi xÝch gÇn l¹i víi

bän thñ tiªu. C¶ bän thñ tiªu, tøc lµ nh÷ng kÎ ®· c«ng khai

kªu gäi tõ bá hoµn toµn c«ng t¸c ®¶ng bÊt hîp ph¸p, lÉn

ph¸i triÖu håi tøc lµ nh÷ng kÎ phñ nhËn c¸c h×nh thøc liªn

hÖ hîp ph¸p cña ®¶ng víi quÇn chóng vµ ®

−a ®¶ng tíi chç

bÌ ph¸i,

― ®Òu lµ mèi nguy c¬ nghiªm träng ®èi víi chÝnh

b¶n th©n sù tån t¹i cña ®¶ng c¸ch m¹ng m¸c-xÝt cña giai cÊp

c«ng nh©n. ChÝnh v× thÕ Lª-nin ®· gäi nh÷ng ng

−êi thuéc

ph¸i triÖu håi lµ "ph¸i thñ tiªu lén tr¸i". Khi v¹ch ra r»ng c¶

ph¸i thñ tiªu lÉn ph¸i triÖu håi ®Òu lµ biÓu hiÖn ¶nh h

−ëng

cña giai cÊp t

− s¶n ®èi víi giai cÊp v« s¶n, Lª-nin ®· kªu gäi

®Êu tranh trªn hai trËn tuyÕn: chèng bän thñ tiªu thiªn h÷u vµ

bän thñ tiªu thiªn t¶.

XIV Lêi tùa

Héi nghÞ V toµn Nga cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi

Nga sau khi lªn ¸n gay g¾t ph¸i thñ tiªu nh

− mét trµo l

−u c¬

héi chñ nghÜa, ®ång thêi còng kiªn quyÕt ®o¹n tuyÖt c¶ víi

ph¸i triÖu håi. Nh÷ng bµi ph¸t biÓu cña Lª-nin chèng nh÷ng

−êi thuéc ph¸i triÖu håi lµ mét tÊm g

−¬ng s¸ng vÒ ®Êu tranh

chèng chñ nghÜa gi¸o ®iÒu vµ chñ nghÜa bÌ ph¸i, chèng viÖc ¸p

dông mét c¸ch rËp khu«n nh÷ng khÈu hiÖu cò kh«ng cßn phï

hîp víi bèi c¶nh lÞch sö míi.

Lª-nin coi nh÷ng nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ V toµn Nga

cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga lµ mét b

−íc

ngoÆt trong sù ph¸t triÓn cña phong trµo c«ng nh©n ë Nga

tõ sau thÊt b¹i cña cuéc c¸ch m¹ng 1905 - 1907. Sau cuéc héi

nghÞ nµy Ng

−êi ®· tæng kÕt c«ng t¸c cña héi nghÞ qua bµi

−íc vµo con ®

−êng ®óng", viÕt cho tê b¸o "Ng

−êi d©n

chñ - x· héi", C¬ quan ng«n luËn trung

−¬ng cña ®¶ng. Lªnin chØ ra r»ng, trªn c¬ së ph©n tÝch theo quan ®iÓm m¸c-xÝt

nh÷ng mèi quan hÖ qua l¹i gi÷a c¸c giai cÊp vµ chÝnh s¸ch

cña chÕ ®é Nga hoµng, héi nghÞ ®· gi¶i quyÕt ®óng ®¾n

nh÷ng vÊn ®Ò vÒ mèi quan hÖ gi÷a ho¹t ®éng hîp ph¸p vµ

ho¹t ®éng bÊt hîp ph¸p cña ®¶ng, luËn chøng cho sù cÇn

thiÕt ph¶i sö dông diÔn ®µn §u-ma, vµ ®

−a ra nh÷ng chØ thÞ

chØ ®¹o ho¹t ®éng cña ®¶ng ®oµn trong §u-ma. Lª-nin kªu

gäi ®oµn kÕt ®¶ng vÒ mÆt t

− t

−ëng, cñng cè vÒ mÆt tæ chøc

c¸c ®¶ng bé bÊt hîp ph¸p mµ ®øng ®Çu ph¶i lµ nh÷ng c¸n

bé l·nh ®¹o xuÊt th©n tr

−íc hÕt lµ tõ giai cÊp c«ng nh©n.

−êi chØ ra sù cÇn thiÕt ph¶i ph¸t triÓn c«ng t¸c cæ ®éng

d©n chñ - x· héi mét c¸ch toµn diÖn trong quÇn chóng.

Nh»m môc ®Ých cñng cè ®¶ng bÊt hîp ph¸p, Lª-nin ®Ò

nghÞ thµnh lËp c¸c chi bé ®¶ng tr

−íc hÕt lµ ë c¸c xÝ nghiÖp

c«ng nghiÖp. NhiÖm vô cña c¸c chi bé ®¶ng vµ c¸c ban

chÊp hµnh ®¶ng bé nµy lµ sö dông tÊt c¶ c¸c tæ chøc hîp

ph¸p vµ nöa hîp ph¸p ®Ó gi÷ v÷ng mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi

quÇn chóng nh»m ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu cña quÇn chóng, g¾n

tõng vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt riªng biÖt víi nh÷ng nhiÖm vô

Lêi tùa XV

chung cña giai cÊp v« s¶n, víi cuéc ®Êu tranh cho chñ nghÜa x·

héi, b¶o ®¶m vai trß l·nh ®¹o cña ®¶ng trong tÊt c¶ c¸c tæ chøc

hîp ph¸p cña giai cÊp v« s¶n.

C¸c nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ V toµn Nga cña §¶ng c«ng

nh©n d©n chñ - x· héi Nga còng ®

−îc Lª-nin nãi râ trong bøc

− "Göi Ban l·nh ®¹o §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi §øc",

trong ®ã Ng

−êi ®· thay mÆt Ban chÊp hµnh trung

−¬ng ®¶ng

bµy tá sù ph¶n ®èi viÖc xuyªn t¹c nh÷ng nghÞ quyÕt cña héi

nghÞ nµy trªn b¸o "Vorw@rts", C¬ quan ng«n luËn trung

−¬ng

cña §¶ng d©n chñ - x· héi §øc. Nh÷ng l·nh tô c¬ héi chñ nghÜa

cña §¶ng d©n chñ - x· héi §øc vµ cña Quèc tÕ II th

−êng xuyªn

ñng hé ph¸i men-sª-vÝch, cho hä sö dông réng r·i b¸o chÝ cña

m×nh ®Ó ®¶ kÝch vu khèng nh÷ng ng

−êi b«n-sª-vÝch.

Trong mét lo¹t t¸c phÈm in trong tËp nµy, Lª-nin ®·

phª ph¸n lý luËn vµ s¸ch l

−îc cña nh÷ng ng

−êi theo chñ

nghÜa c¬ héi trong Quèc tÕ II. Trong sè nh÷ng t¸c phÈm ®ã,

bµi "Chñ nghÜa M¸c vµ chñ nghÜa xÐt l¹i" chiÕm vÞ trÝ quan

träng nhÊt; bµi nµy tiªu biÓu cho cuéc ®Êu tranh cña Lª-nin

chèng chñ nghÜa c¬ héi vµ chñ nghÜa xÐt l¹i trªn vò ®µi

quèc tÕ. Lª-nin viÕt t¸c phÈm nµy vµo nöa cuèi th¸ng Ba

1908 ®Ó ®

−a vµo v¨n tËp "C¸c M¸c (1818 - 1883)", xuÊt b¶n

nh©n dÞp 25 n¨m ngµy M¸c mÊt. §iÒu quan träng lµ Lª-nin

®· lÊy chÝnh nh÷ng vÊn ®Ò ®Êu tranh víi chñ nghÜa xÐt l¹i

®Ó lµm ®Ò tµi cho bµi b¸o viÕt cho v¨n tËp nµy, v× Ng

−êi cho

r»ng trong thêi kú nµy ®ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt.

Sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa M¸c, viÖc truyÒn b¸ vµ

cñng cè nh÷ng t

− t

−ëng cña chñ nghÜa M¸c trong giai cÊp

c«ng nh©n, Lª-nin viÕt, nhÊt ®Þnh sÏ lµm cho tÊt c¶ nh÷ng

häc thuyÕt thï ®Þch víi chñ nghÜa M¸c ph¶i t¨ng c

−êng ®¶

kÝch chñ nghÜa M¸c. Chñ nghÜa M¸c bÞ tÊn c«ng tõ hai

phÝa: cïng víi nh÷ng cuéc tÊn c«ng trùc tiÕp cña khoa häc

t− s¶n chÝnh thøc, mét nÒn khoa häc ®· tõng uæng c«ng t×m

XVI Lêi tùa

c¸ch b¸c bá vµ thñ tiªu chñ nghÜa M¸c, cßn cã nh÷ng h×nh

thøc ®Êu tranh ngÊm ngÇm mµ nh÷ng phÇn tö xÐt l¹i ®ang

¸p dông. Nguy c¬ cña chñ nghÜa xÐt l¹i lµ ë chç nã m

−u toan

ph¸ ho¹i chñ nghÜa M¸c tõ bªn trong, m

−în cí söa ®æi vµ

xem xÐt l¹i häc thuyÕt cña C. M¸c. Lª-nin bãc trÇn b¶n chÊt

cña nh÷ng quan ®iÓm xÐt l¹i vµ chØ ra r»ng nh÷ng "t×m tßi"

cña bän xÐt l¹i vÒ mÆt lý luËn lµ sù l¾p l¹i nh÷ng gi¸o ®iÒu cò

rÝch, lçi thêi cña hÖ t

− t

−ëng t

− s¶n, r»ng vÒ thùc chÊt chñ

nghÜa xÐt l¹i lµ mét biÕn d¹ng cña nh÷ng quan ®iÓm t

− s¶n -

tù do chñ nghÜa.

Lª-nin nhÊn m¹nh r»ng chñ nghÜa xÐt l¹i h

−íng nh÷ng

®ßn tÊn c«ng cña hä kh«ng ph¶i vµo mét sè luËn ®iÓm riªng

biÖt cña chñ nghÜa M¸c, mµ lµ muèn xÐt l¹i tÊt c¶ c¸c mÆt cña

chñ nghÜa M¸c nh

− triÕt häc, kinh tÕ chÝnh trÞ häc vµ chñ

nghÜa x· héi khoa häc. Trong lÜnh vùc triÕt häc bän theo chñ

nghÜa xÐt l¹i lÕt theo ®u«i "khoa häc" t

− s¶n, phñ nhËn chñ

nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ thay thÕ biÖn chøng c¸ch m¹ng

b»ng "sù tiÕn hãa gi¶n ®¬n (vµ yªn lÆng)", cßn chñ nghÜa duy

vËt th× thay b»ng chñ nghÜa duy t©m chñ quan.

Nh÷ng lý thuyÕt kinh tÕ cña bän xÐt l¹i, ®Æc biÖt lµ nh÷ng lêi kh¼ng ®Þnh cña chóng nãi r»ng c¸c cuéc khñng

ho¶ng kinh tÕ d

−êng nh

− ®· ®i vµo qu¸ khø, lµ hoµn toµn

kh«ng cã c¨n cø. B¶n th©n cuéc sèng ®· hoµn toµn b¸c bá

nh÷ng lËp luËn cña bän xÐt l¹i cho r»ng c¸c cuéc khñng

ho¶ng ®· biÕn mÊt. "H×nh thøc, sù kÕ tôc, bé mÆt cña mét

sè cuéc khñng ho¶ng ®· thay ®æi,

― Lª-nin viÕt,

― nh

−ng

khñng ho¶ng vÉn lµ bé phËn cÊu thµnh kh«ng thÓ tr¸nh

khái cña chÕ ®é t

− b¶n chñ nghÜa" (tr. 25). Lª-nin nªu lªn

nh÷ng hiÖn t

−îng míi trong nÒn kinh tÕ cña x· héi t

− b¶n

chñ nghÜa, ®Æc tr

−ng cho thêi ®¹i ®Õ quèc chñ nghÜa: c«ng

nghiÖp ®

−îc thèng nhÊt l¹i thµnh nh÷ng c¸c-ten vµ t¬-rít,

®ång thêi t×nh tr¹ng v« chÝnh phñ trong s¶n xuÊt t¨ng lªn,

møc sèng cña ng

−êi lao ®éng gi¶m xuèng vµ ¸ch ¸p bøc

cña t

− b¶n t¨ng lªn. Ng

−êi phª ph¸n nh÷ng "lý luËn" cña

Lêi tùa XVII

bän xÐt l¹i cho r»ng trong ®iÒu kiÖn d©n chñ t

− s¶n c¸c m©u

thuÉn giai cÊp vµ cuéc ®Êu tranh giai cÊp sÏ dÞu ®i. B»ng nh÷ng

sù kiÖn lÞch sö, Ng

−êi chøng minh r»ng chÕ ®é ®¹i nghÞ t

− s¶n

kh«ng lo¹i trõ ®

−îc "nh÷ng cuéc khñng ho¶ng vµ nh÷ng cuéc

c¸ch m¹ng chÝnh trÞ".

Thùc chÊt cña chñ nghÜa xÐt l¹i

― ®ã lµ sù tõ bá môc tiªu

cuèi cïng cña giai cÊp c«ng nh©n, tõ bá cuéc ®Êu tranh giµnh

th¾ng lîi cho chñ nghÜa x· héi. Nh÷ng kÎ theo chñ nghÜa xÐt

l¹i hy sinh nh÷ng lîi Ých c¬ b¶n cña giai cÊp v« s¶n v× nh÷ng

c¸i lîi phï du h

− ¶o. Chñ nghÜa xÐt l¹i lµ mét hiÖn t

−îng

quèc tÕ, cã nh÷ng gèc rÔ giai cÊp s©u xa trong x· héi t

− b¶n

chñ nghÜa, cho nªn nhiÖm vô cña ®¶ng,

― Lª-nin d¹y,

― lµ

ph¶i tiÕn hµnh ®Êu tranh mét c¸ch th

−êng xuyªn, cã hÖ

thèng vµ ngoan c

−êng chèng l¹i sù truyÒn b¸ chñ nghÜa xÐt

l¹i trong phong trµo c«ng nh©n. Nh×n thÊy tr

−íc cuéc ®Êu

tranh chèng chñ nghÜa xÐt l¹i sÏ trë nªn gay g¾t thªm tïy

theo møc ®é c¸c vÞ trÝ cña chñ nghÜa céng s¶n khoa häc ®

−îc

t¨ng c

−êng thªm, Lª-nin tiªn ®o¸n r»ng chñ nghÜa M¸c nhÊt

®Þnh sÏ chiÕn th¾ng chñ nghÜa xÐt l¹i. Nh÷ng lêi kÕt luËn cña

luËn v¨n næi tiÕng nµy ®· tiªn tri: "Cuéc ®Êu tranh t

− t

−ëng

cña chñ nghÜa M¸c c¸ch m¹ng chèng chñ nghÜa xÐt l¹i håi

cuèi thÕ kû XIX chØ lµ b

−íc ®Çu cña nh÷ng cuéc chiÕn ®Êu

c¸ch m¹ng lín lao cña giai cÊp v« s¶n ®ang tiÕn tíi th¾ng lîi

hoµn toµn cña sù nghiÖp cña m×nh, bÊt chÊp tÊt c¶ nh÷ng sù

do dù vµ yÕu hÌn cña nh÷ng phÇn tö tiÓu t

− s¶n" (tr. 30).

Bµi "Chñ nghÜa M¸c vµ chñ nghÜa xÐt l¹i" cña Lª-nin cã

ý nghÜa cÊp b¸ch trong cuéc ®Êu tranh cña phong trµo

céng s¶n quèc tÕ chèng chñ nghÜa c¶i l

−¬ng vµ chñ nghÜa

xÐt l¹i hiÖn ®¹i. Nh÷ng luËn ®iÓm cña bµi b¸o ®ã vÒ chñ

nghÜa xÐt l¹i nh

− lµ biÓu hiÖn cña ¶nh h

−ëng t

− s¶n ®èi

víi giai cÊp v« s¶n, vÒ nguån gèc giai cÊp cña chñ nghÜa

xÐt l¹i, vÒ tÝnh chÊt quèc tÕ cña nã, vÒ nh÷ng ph

−¬ng ph¸p

mµ chñ nghÜa xÐt l¹i ¸p dông ®Ó chèng l¹i chñ nghÜa M¸c

XVIII Lêi tùa

c¸ch m¹ng,

― nh÷ng luËn ®iÓm Êy gióp chóng ta nhËn biÕt

−îc râ rµng h¬n thùc chÊt cña chñ nghÜa xÐt l¹i hiÖn ®¹i vµ

nh÷ng h×nh thøc ho¹t ®éng chia rÏ cña nã trong phong trµo

céng s¶n.

Bµi "Chñ nghÜa M¸c vµ chñ nghÜa xÐt l¹i" lµ lêi ph¸t

biÓu ®Çu tiªn cña Lª-nin trªn b¸o chÝ chèng l¹i bän Ma-kh¬

ë n

−íc Nga vµ nh÷ng kÎ theo thuyÕt t¹o thÇn. Tr¶ lêi ®Ò

nghÞ cña Goãc-ki lµ kh«ng nªn ph¸t biÓu c«ng khai chèng

l¹i B«-g®a-nèp, Ba-da-rèp vµ Lu-na-ts¸c-xki, Lª-nin viÕt:

"DÜ nhiªn ®ång chÝ cÇn hiÓu vµ sÏ hiÓu r»ng khi mét ®¶ng

viªn ®· thÊy râ mét häc thuyÕt nµo ®ã lµ hoµn toµn sai tr¸i

vµ cã h¹i th× ng

−êi ®¶ng viªn Êy ph¶i ph¶n ®èi häc thuyÕt

®ã. T«i sÏ ch¼ng lªn tiÕng, nÕu nh

− t«i hoµn toµn kh«ng tin

(t«i cµng ®äc nh÷ng nguyªn b¶n t¸c phÈm cña Ba-da-rèp,

B«-g®a-nèp vµ bÌ lò th× t«i cµng tin) r»ng cuèn s¸ch cña hä

lµ v« lý, cã h¹i, tÇm th

−êng, cã tÝnh chÊt hoµn toµn ngu d©n

kiÓu thÇy tu, tõ ®Çu ®Õn cuèi, tõ ngän ®Õn gèc, ®Õn Ma-kh¬

vµ A-vª-na-ri-ót" (Toµn tËp, tiÕng Nga, xuÊt b¶n lÇn thø 5,

t. 47, tr. 151). Khi th«ng b¸o cho Goãc-ki biÕt ®· göi bµi ®i

®Ó ®¨ng, Lª-nin gäi bµi b¸o ®ã lµ "lêi tuyªn chiÕn chÝnh

thøc" víi nh÷ng ng

−êi theo chñ nghÜa xÐt l¹i.

Trong phÇn chó thÝch cña bµi "Chñ nghÜa M¸c vµ chñ

nghÜa xÐt l¹i", Lª-nin tuyªn bè r»ng trong thêi gian s¾p tíi,

trong mét sè bµi b¸o hoÆc mét cuèn s¸ch riªng, Ng

−êi sÏ

phª ph¸n cÆn kÏ nh÷ng quan ®iÓm triÕt häc cña B«-g®anèp, Ba-da-rèp vµ nh÷ng phÇn tö xÐt l¹i kh¸c. Lª-nin ®·

thùc hiÖn ý ®Þnh ®ã trong cuèn s¸ch "Chñ nghÜa duy vËt vµ

chñ nghÜa kinh nghiÖm phª ph¸n"; cuèn s¸ch nµy lµ mÉu

mùc s¸ng ngêi vÒ ®Êu tranh kh«ng ®iÒu hßa chèng nh÷ng

kÎ thï cña triÕt häc m¸c-xÝt, lµ mÉu mùc cña tÝnh ®¶ng b«nsª-vÝch vµ lµ mét ®ãng gãp xuÊt s¾c vµo triÕt häc m¸c-xÝt.

Trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng hoµnh hµnh, Lª-nin

rÊt chó ý tíi vÊn ®Ò th¸i ®é cña ®¶ng ®èi víi t«n gi¸o, cho

Lêi tùa XIX

r»ng ®ã lµ mét vÊn ®Ò cùc kú quan träng vµ bøc thiÕt. Nh÷ng

giíi ph¶n ®éng cè g¾ng lµm cho t«n gi¸o ho¹t ®éng s«i næi lªn,

hä trï tÝnh dïng viÖc truyÒn gi¸o ®Ó l«i kÐo quÇn chóng nh©n

d©n ra khái cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng, sö dông t

− t

−ëng t«n

gi¸o ®Ó cñng cè chÕ ®é Nga hoµng vµ chÕ ®é ®Þa chñ - t− s¶n.

Trong c¸c bµi "VÒ th¸i ®é cña ®¶ng c«ng nh©n ®èi víi

t«n gi¸o", "Th¸i ®é cña c¸c giai cÊp vµ cña c¸c ®¶ng ph¸i ®èi

víi t«n gi¸o vµ gi¸o héi", Lª-nin ®· nªu ra nh÷ng nguyªn

t¾c c¬ b¶n cña thuyÕt v« thÇn cña giai cÊp v« s¶n. Ng

−êi chØ

ra r»ng luËn ®iÓm cña M¸c "t«n gi¸o lµ thuèc phiÖn ®èi víi

nh©n d©n" lµ hßn ®¸ t¶ng cña toµn bé thÕ giíi quan m¸c-xÝt

vÒ vÊn ®Ò t«n gi¸o. V¹ch trÇn nh÷ng gèc rÔ x· héi cña t«n

gi¸o, Lª-nin chØ ra r»ng kh«ng nªn ®em cuéc ®Êu tranh víi

t«n gi¸o quy l¹i thµnh mét sù thuyÕt gi¸o trõu t

−îng vÒ

mÆt t

− t

−ëng, r»ng ph¶i g¾n liÒn cuéc ®Êu tranh ®ã víi thùc

tiÔn cô thÓ cña cuéc ®Êu tranh giai cÊp ®ang dÉn tíi chç

lo¹i trõ nh÷ng gèc rÔ x· héi cña t«n gi¸o.

Chó ý tíi nh÷ng bµi häc ®Êu tranh chèng t«n gi¸o trong

phong trµo x· héi chñ nghÜa, Lª-nin ph¶n ®èi hai kiÓu xa

rêi c¸c nguyªn t¾c cña thuyÕt v« thÇn cña giai cÊp v« s¶n.

−êi phª ph¸n nh÷ng kÎ ba hoa "t¶ khuynh" muèn thay

thÕ sù tuyªn truyÒn thuyÕt v« thÇn mét c¸ch cã hÖ thèng vµ

viÖc b¶o vÖ chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng b»ng nh÷ng

biÖn ph¸p hµnh chÝnh nh»m chèng l¹i nhµ thê vµ c¸c tÝn

®å. Lª-nin chøng gi¶i r»ng sù tuyªn chiÕn nh

− vËy ®èi víi

t«n gi¸o vµ viÖc dùa vµo c¸c ®¹o luËt ®Ó ng¨n cÊm t«n gi¸o

chØ cã thÓ lµm cho t«n gi¸o ®

−îc t¨ng c

−êng vµ lµm c¶n trë

cuéc ®Êu tranh giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n. §ång thêi, Lªnin còng c«ng kÝch kÞch liÖt nh÷ng sù xuyªn t¹c cña bän c¬

héi ®èi víi c¸c nguyªn t¾c cña thuyÕt v« thÇn cña giai cÊp

v« s¶n, khi bän chóng ®em thay thÕ luËn ®iÓm cña M¸c

cho r»ng t«n gi¸o ph¶i lµ c«ng viÖc riªng ®èi víi nhµ n

−íc

b»ng nh÷ng lêi lÏ xÐt l¹i nãi r»ng t«n gi¸o lµ c«ng viÖc riªng

XX Lêi tùa

®èi víi tõng ®¶ng viªn còng nh

− ®èi víi toµn ®¶ng nãi

chung. Mét lËp tr

−êng nh

− vËy sÏ dÉn tíi chç ®iÒu hßa víi

t«n gi¸o vµ nhµ thê, ®iÒu nµy hoµn toµn m©u thuÉn víi thÕ

giíi quan m¸c-xÝt.

Trong bµi "VÒ th¸i ®é cña ®¶ng c«ng nh©n ®èi víi t«n

gi¸o", Lª-nin phª ph¸n kÞch liÖt thuyÕt t¹o thÇn. Lª-nin nhÊn

m¹nh r»ng ¡ng-ghen ®· tr¸ch cø Ph¬-b¸ch ë chç «ng ta ®Êu

tranh víi t«n gi¸o kh«ng ph¶i ®Ó thñ tiªu t«n gi¸o mµ lµ ®Ó

®æi míi t«n gi¸o, ®Ó x©y dùng mét thø t«n gi¸o míi, Ng

−êi

phª ph¸n thuyÕt t¹o thÇn cña Lu-na-ts¸c-xki vµ chØ ra r»ng

lêi kh¼ng ®Þnh cña Lu-na-ts¸c-xki "chñ nghÜa x· héi lµ t«n

gi¸o" lµ mét h×nh thøc qu¸ ®é tõ chñ nghÜa x· héi chuyÓn

sang t«n gi¸o. C¸c t¸c phÈm nãi trªn cña V. I. Lª-nin ®· ph¸t

triÓn nh÷ng c¬ së lý luËn cña thuyÕt v« thÇn m¸c-xÝt vµ

chÝnh s¸ch cña ®¶ng ®èi víi t«n gi¸o vµ nhµ thê.

Bµi "LÐp T«n-xt«i, tÊm g

−¬ng ph¶n chiÕu c¸ch m¹ng

Nga" chiÕm mét vÞ trÝ ®Æc biÖt. T¸c phÈm nµy viÕt vµo

dÞp kû niÖm 80 n¨m ngµy sinh cña L. N. T«n-xt«i vµ cã

mét ý nghÜa v« cïng to lín. Bµi cña Lª-nin nh»m tr

−íc

hÕt ph¶n ®èi giíi b¸o chÝ chÝnh thøc tr

−íc ®©y ®· tõng

lµm cho nhµ v¨n ph¶i khã chÞu, nh

−ng trong lÔ kû niÖm

ngµy sinh cña «ng th× l¹i t¸n d

−¬ng hÕt lêi, "®Ó gi÷ g×n lÔ

®é tr

−íc ch©u ¢u"; nh»m ph¶n ®èi nh÷ng nhµ nghiªn cøu

v¨n häc vµ nh÷ng chÝnh kh¸ch cña giai cÊp t

− s¶n - tù do

chñ nghÜa ®· gi¶ nh©n gi¶ nghÜa ca ngîi T«n-xt«i lµ mét

"con ng

−êi vÜ ®¹i ®i t×m Th

−îng ®Õ". V¹ch trÇn sù gi¶

nh©n gi¶ nghÜa cña nh÷ng lêi t¸n tông ®ã, Lª-nin chØ râ

nh÷ng g× lµ thiªn tµi thùc sù, vÜ ®¹i thùc sù trong sù s¸ng

t¸c cña T«n-xt«i. Lª-nin coi «ng lµ mét nghÖ sÜ thiªn tµi

ch¼ng nh÷ng ®· t¹o nªn nh÷ng bøc tranh v« song vÒ cuéc

sèng n

−íc Nga mµ cßn x©y dùng ®

−îc nh÷ng t¸c phÈm kiÖt

xuÊt cña nÒn v¨n häc thÕ giíi. Lª-nin xem xÐt nh÷ng t¸c phÈm

cña T«n-xt«i trong mèi liªn hÖ trùc tiÕp víi nh÷ng nhiÖm vô

Lêi tùa XXI

cña c¸ch m¹ng Nga. Lª-nin nªu lªn sù ph¶n ®èi ch©n thùc cña

nhµ v¨n chèng l¹i nh÷ng ®iÒu dèi tr¸ vµ gi¶ dèi cña x· héi

−¬ng thêi, phª ph¸n kh«ng th

−¬ng tiÕc sù bãc lét cña chñ

nghÜa t

− b¶n, v¹ch trÇn nh÷ng hµnh ®éng b¹o ng

−îc cña chÝnh

quyÒn; Ng

−êi nhÊn m¹nh chñ nghÜa hiÖn thùc cùc kú s¸ng suèt

cña T«n-xt«i, mét thø chñ nghÜa hiÖn thùc ®· lét mÆt n¹ hÕt

thÈy mäi hiÖn t

−îng xÊu xa. "T«n-xt«i vÜ ®¹i,

― Lª-nin viÕt,

― lµ

ë chç «ng ®· nãi lªn ®

−îc nh÷ng t

− t

−ëng vµ nh÷ng t©m tr¹ng

®· h×nh thµnh trong hµng triÖu n«ng d©n Nga khi b¾t ®Çu cuéc

c¸ch m¹ng t

− s¶n Nga. T«n-xt«i ®éc ®¸o, v× toµn bé quan ®iÓm

cña «ng, nh×n chung, ®· diÔn ®¹t chÝnh nh÷ng ®Æc ®iÓm cña

cuéc c¸ch m¹ng cña chóng ta, lµ mét cuéc c¸ch m¹ng t

− s¶n

c¸c quan ®iÓm, häc thuyÕt vµ t¸c phÈm cña T«n-xt«i vµ

®iÒu kiÖn cña ®êi sèng n

−íc Nga vµo 30 n¨m cuèi cña thÕ kû

XIX. Lª-nin ®¸nh gi¸ cao tµi n¨ng vÜ ®¹i cña nhµ v¨n, nh

−ng

còng v¹ch ra nh÷ng nh

−îc ®iÓm trong thÕ giíi quan cña «ng

muèn "®em thay thÕ nh÷ng gi¸o tr

−ëng lµm c«ng chøc cho

nhµ n

−íc b»ng nh÷ng gi¸o tr

−ëng cã ®øc tin", thay thÕ cuéc

®Êu tranh tÝch cùc chèng nh÷ng ®iÒu ¸c trong x· héi b»ng lêi

kªu gäi yÕu ít lµ h·y tù tu d

−ìng ®¹o ®øc vµ b»ng sù thuyÕt

gi¸o "kh«ng nªn dïng b¹o lùc chèng l¹i ®iÒu ¸c". Lª-nin chÕ

giÔu nh÷ng ng

−êi Nga vµ nh÷ng ng

−êi n

−íc ngoµi theo chñ

nghÜa T«n-xt«i ®· t×m c¸ch biÕn nh÷ng khÝa c¹nh yÕu nhÊt,

l¹c hËu nhÊt cña c¸c quan ®iÓm cña T«n-xt«i thµnh gi¸o lý.

Bµi viÕt cña Lª-nin "LÐp T«n-xt«i, tÊm g

−¬ng ph¶n chiÕu

x· héi b¶n chÊt cña v¨n häc vµ quan ®iÓm cña ®¶ng ®èi víi

v¨n häc.

Nh÷ng tr

−íc t¸c cña Lª-nin vÒ c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ quèc

XXII Lêi tùa

−íc

thuéc ®Þa vµ phô thuéc, cã mét ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng.

Trong c¸c bµi "Nh÷ng chÊt dÔ ch¸y trªn tr

−êng chÝnh trÞ thÕ

−îc chèng

biÕn ë vïng Ban-c¨ng vµ ë Ba-t

−", "Phiªn häp cña Côc quèc

tÕ x· héi chñ nghÜa", Lª-nin lµm s¸ng tá nh÷ng sù kiÖn tèi

quan träng trong sinh ho¹t quèc tÕ vµ x¸c ®Þnh s¸ch l

−îc cña

phiÖt vµ nguy c¬ chiÕn tranh.

V. I. Lª-nin rÊt chó ý tíi viÖc bãc trÇn chÝnh s¸ch ®Õ quèc ¨n

¸. LÊy thÝ dô

Ba-t

−, Ên-®é vµ nh÷ng n

−íc kh¸c, Lª-nin chØ râ r»ng "nh÷ng

nh÷ng tr

−êng cao cÊp nhÊt cña chñ nghÜa lËp hiÕn biÕn thµnh

nh÷ng thó d÷ nh

− thÕ nµo khi t×nh h×nh ®i tíi chç thøc tØnh

cuéc ®Êu tranh cña quÇn chóng chèng l¹i t

− b¶n vµ chèng l¹i

chÕ ®é thuéc ®Þa t

− b¶n chñ nghÜa, tøc lµ chÕ ®é n« dÞch, c

−íp

bãc vµ b¹o lùc" (tr. 212). Lª-nin nhÊn m¹nh r»ng kh«ng mét lêi

tr¸ nµo cã thÓ che giÊu ®

−îc sù liªn minh ph¶n c¸ch m¹ng cña

nh÷ng n

ch©u

¸ ®ang khao kh¸t tù do. Ng

−êi viÕt r»ng cÇn ph¶i lét mÆt

n¹ cña bän ®¹o ®øc gi¶ t

− s¶n, v¹ch trÇn tr

−íc qu¶ng ®¹i quÇn

− s¶n

v× lo sî cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n trªn ®Êt n

−íc m×nh

¸.

−u cña c¸c

Lêi tùa XXIII

−¬ng §«ng, tiÕp tôc viÖc c

l·nh thæ.

Lª-nin vui mõng nªu lªn nh÷ng th¾ng lîi cña phong trµo

−, Thæ-nhÜ-kú,

Ên-®é, Trung-quèc.

Lª-nin coi cuéc ®Êu tranh cña c¸c n

−íc thuéc ®Þa vµ phô

thuéc ®Ó tù gi¶i phãng m×nh lµ mét bé phËn cña phong trµo

c¸ch m¹ng thÕ giíi. Lª-nin tuyªn bè nhiÖm vô trùc tiÕp cña

giai cÊp v« s¶n quèc tÕ lµ ®Êu tranh chèng l¹i mäi ¸ch thùc

®Þa, ®¶ ®¶o toµn bé chÝnh s¸ch can thiÖp! §¶ ®¶o mäi cuéc

®Êu tranh do bän t

− b¶n tiÕn hµnh nh»m th«n tÝnh ®Êt ®ai

cña n

−íc kh¸c, nh»m ®o¹t

−îc nh÷ng ®Æc quyÒn ®Æc lîi míi vµ nh÷ng thÞ tr

−êng míi,

nh»m kiÓm so¸t nh÷ng eo biÓn, v.v.!" (tr. 280).

Lª-nin phª ph¸n kÞch liÖt bän c¬ héi chñ nghÜa Hµ-lan vµ

§øc, chóng m

−u toan lÊy chÝnh s¸ch thùc hiÖn nh÷ng c¶i

c¸ch t

− s¶n ë c¸c thuéc ®Þa ®Ó thay thÕ cho cuéc ®Êu tranh

chèng sù c

−íp bãc thuéc ®Þa, trªn thùc tÕ chóng ®· ®øng

trªn lËp tr

nhµ n

−íc t

tíi cuéc ®Êu tranh cña nh÷ng ng

chèng l¹i sù c

−íp bãc thuéc ®Þa, tíi viÖc thøc tØnh tinh thÇn

chèng ®èi vµ kh¸ng cù cña quÇn chóng bÞ ¸p bøc ë c¸c thuéc

®Þa, mµ chØ tËp trung chó ý vµo nh÷ng cuéc "c¶i c¸ch" nÕp

sèng ë thuéc ®Þa "d

−íi nh÷ng trËt tù nhÊt ®Þnh".

TÊt c¶ nh÷ng luËn ®iÓm ®ã cña Lª-nin cã mét ý nghÜa

®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, khi mµ hÖ thèng thuéc

®Þa cña chñ nghÜa ®Õ quèc ®ang sôp ®æ d

−íi nh÷ng ®ßn

−îc c¸c

XXIV Lêi tùa

lùc l

−îng tiÕn bé ñng hé, khi mµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô

quan träng nhÊt cña thêi ®¹i chóng ta lµ ®Êu tranh ®Ó hoµn

−íi mäi h×nh thøc vµ biÓu hiÖn cña nã.

Trong c¸c bµi viÕt vÒ t×nh h×nh quèc tÕ, Lª-nin v¹ch ra mét

sè nÐt quan träng ®Æc tr

−ng cho thêi ®¹i ®Õ quèc chñ nghÜa.

−êi nªu râ cuéc ®Êu tranh ngµy thªm gay g¾t cña giai cÊp v«

s¶n chèng giai cÊp t

− s¶n ë tÊt c¶ c¸c n

−íc t

− b¶n chñ nghÜa

chèng l¹i c¸c t¬-rít, viÖc kÕt hîp cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña

giai cÊp v« s¶n ë c¸c n

®iÒu kiÖn cho sù th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa.

"Nh÷ng chÊt dÔ ch¸y,

― V. I. Lª-nin viÕt,

― ®· chÊt ®èng l¹i

nhanh chãng ë tÊt c¶ c¸c n

−íc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi, ®¸m ch¸y

râ rµng lµ ®ang lan ®Õn phÇn lín c¸c n

−íc ch©u

¸ h«m qua h·y

cßn trong giÊc ngñ mª man ®Õn nçi tuyÖt ®èi kh«ng thÓ tr¸nh

khái ®

−îc t×nh h×nh lµ ho¹t ®éng ph¶n ®éng cña giai cÊp t

− s¶n

quèc tÕ t¨ng lªn vµ c¸ch m¹ng trong mçi n

−íc riªng biÖt gay

g¾t h¬n" (tr. 221).

Khi nªu lªn sù lín m¹nh cña phong trµo c¸ch m¹ng cña giai

cÊp v« s¶n, Lª-nin nhÊn m¹nh r»ng phong trµo ®ã kh«ng thÓ

diÔn ra ®ång ®Òu vµ d

−íi nh÷ng h×nh thøc gièng nhau ë tÊt c¶

c¸c n

−íc. Sù kh¸c biÖt vÒ ®iÒu kiÖn lÞch sö, chÕ ®é chÝnh trÞ ë

c¸c n

−íc kh¸c nhau vµ vÒ nh÷ng h×nh thøc cña phong trµo c«ng

cña mét qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng thèng nhÊt. Lª-nin chøng minh

r»ng mçi mét n

−íc ®Òu ®ãng gãp nh÷ng nÐt ®éc ®¸o, cã gi¸ trÞ

cña m×nh vµo dßng th¸c chung.

Trong nh÷ng n¨m ®ã Lª-nin rÊt chó ý tíi nguy c¬

chiÕn tranh thÕ giíi ®ang ngµy cµng t¨ng vµ cuéc ®Êu tranh

Lêi tùa XXV

chèng l¹i nguy c¬ ®ã. Ng

−êi chØ ra r»ng c¸c giíi cÇm quyÒn cña

c¸c n

−íc ®Õ quèc, Èn giÊu d

−íi nh÷ng lêi lÏ ngo¹i giao vÒ cñng

cè hßa b×nh, ®ang chuÈn bÞ chiÕn tranh nh

− thÕ nµo, ®ang t¹o ra

mét mµng l

−íi réng r·i nh÷ng hiÖp

−íc c«ng khai vµ bÝ mËt, vµ

− thÕ nµo.

Lª-nin dÉn ra luËn ®iÓm trong nghÞ quyÕt cña §¹i héi

x· héi chñ nghÜa Stót-ga cho r»ng c¸c cuéc chiÕn tranh cã

nguån gèc trong chÝnh b¶n chÊt cña chñ nghÜa t

− b¶n. G¾n

cña chñ nghÜa x· héi trªn toµn thÕ giíi, Lª-nin ®ång thêi

tranh ®Õ quèc chñ nghÜa, vµ Ng

−êi còng v¹ch ra ý nghÜa to

trong quÇn chóng lao ®éng nh÷ng t

− t

−ëng ®oµn kÕt quèc

tÕ. Lª-nin ®· phª ph¸n nh÷ng lËp luËn cña nh÷ng ng

−êi

−êng tÊt nhiªn cña chñ nghÜa t

− b¶n th× ch¼ng cÇn g×

ph¶i ®Êu tranh chèng l¹i chóng, ch¼ng cÇn g× ph¶i tiÕn

Lª-nin viÕt r»ng sù cÇn thiÕt ph¶i tuyªn truyÒn chèng chñ

cã tÝnh chÊt nguyªn t¾c mµ cßn ®

−îc kinh nghiÖm lÞch

sö x¸c nhËn r»ng trªn thùc tÕ nã hîp lý vµ mang l¹i kÕt

qu¶ tèt. Lª-nin dÉn ra mét sè thÝ dô tèt vÒ c«ng t¸c cæ

tranh ngµy cµng t¨ng, vµ tr×nh bµy b¶n nghÞ quyÕt ®· ®

−îc

XXVI Lêi tùa

th«ng qua trong cuéc mÝt-tinh ®ã nãi r»ng viÖc gi¶i quyÕt vÊn

Lª-nin chØ ra r»ng nh÷ng lËp luËn cña Ph«n-ma, N«-xkª vµ

nh÷ng kÎ ®ång t×nh víi hä vÒ sù cÇn thiÕt ph¶i tham gia vµo

cuéc chiÕn tranh "phßng thñ", ®· ®Èy hä vµo con ®

−êng chñ

−êng b¶o vÖ tæ quèc t

− s¶n cña hä.

−êi phª ph¸n s¸ch l

−îc c¬ héi chñ nghÜa cña nh÷ng ng

−êi

−îc nµy vÒ sau, trong nh÷ng

n¨m chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, ®· dÉn hä tíi lËp tr

−êng

chñ nghÜa x· héi - s«-vanh.

Khi v¹ch ra r»ng lËp tr

®iÓm cña "Tuyªn ng«n cña §¶ng céng s¶n" cho r»ng trong

nh÷ng ®iÒu kiÖn cña chñ nghÜa t

− b¶n "nh÷ng ng

−êi v« s¶n

kh«ng cã tæ quèc", Lª-nin kiªn quyÕt chèng l¹i nh÷ng lêi nãi

v¨n hoa trèng rçng theo kiÓu v« chÝnh phñ vµ thuyÕt h

− v«

Ðc-vª, mét ng

−êi x· héi chñ nghÜa

Ph¸p, mét kÎ ®· tuyªn bè r»ng ®èi víi giai cÊp v« s¶n th×

sèng ë tæ quèc nµo còng thÕ. Lª-nin v¹ch râ thùc chÊt cña

chñ nghÜa yªu n

cã mét chót g× gièng víi chñ nghÜa yªu n

−íc gi¶ dèi, vô lîi

cña giai cÊp t

− s¶n. "Tæ quèc, nghÜa lµ hoµn c¶nh chÝnh trÞ,

v¨n hãa vµ x· héi,

― Lª-nin nhÊn m¹nh,

m¹nh mÏ nhÊt trong cuéc ®Êu tranh giai cÊp cña giai cÊp v«

s¶n... Giai cÊp v« s¶n kh«ng thÓ cã th¸i ®é thê ¬ vµ l·nh ®¹m

®èi víi nh÷ng ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ, x· héi vµ v¨n hãa cña cuéc

®Êu tranh cña m×nh, do ®ã còng kh«ng thÓ thê ¬ ®èi víi vËn

mÖnh cña ®Êt n

−íc m×nh" (tr. 230).

VÊn ®Ò th¸i ®é ®èi víi chiÕn tranh,

― Lª-nin d¹y,

―

nh÷ng ng

ph¶i ®øng trªn quan ®iÓm cuéc chiÕn tranh ®ã mang

tÝnh chÊt phßng thñ hoÆc tiÕn c«ng, mµ lµ ®øng trªn lËp

−êng b¶o vÖ lîi Ých giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n quèc tÕ.

Lêi tùa XXVII

Lª-nin víi t

− c¸ch lµ mét chiÕn sÜ hßa b×nh vÜ ®¹i ®· kªu

gäi ®Êu tranh chèng c¸c cuéc chiÕn tranh ®Õ quèc chñ

nghÜa. Ng

−êi ®

−a ra lêi kªu gäi ®ã ngay tõ khi mµ chñ

nghÜa t

− b¶n ®· thèng trÞ trªn vò ®µi quèc tÕ cßn c¸c lùc

l−îng x· héi vµ chÝnh trÞ kh«ng muèn chiÕn tranh th× vÉn

cßn yÕu, ch

−a ®

−îc tæ chøc mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ kh«ng cã

kh¶ n¨ng ng¨n chÆn bän ®Õ quèc. Ngµy nay, khi mµ chñ

−êi, th× chiÕn

tranh kh«ng cßn lµ mét ®iÒu tÊt yÕu kh«ng thÓ tr¸nh khái

n÷a. Víi nh÷ng nç lùc chung cña hÖ thèng x· héi chñ nghÜa

−íc chèng chiÕn tranh, vµ tÊt

c¶ c¸c lùc l

−îng yªu chuéng hßa b×nh, ng

−êi ta cã thÓ ng¨n

ngõa ®

−îc chiÕn tranh thÕ giíi.

* *

Trong tËp 17 cã 12 v¨n kiÖn cña Lª-nin lÇn ®Çu ®

−îc ®

−a

vµo bé V. I. Lª-nin Toµn tËp. T¸m trong sè nh÷ng v¨n kiÖn ®ã

−íc ®©y ®· ®

−îc in trong V¨n tËp Lª-nin, t. XXV, lµ nh÷ng

b¶n tuyªn bè, dù th¶o quyÕt ®Þnh vµ nghÞ quyÕt do Lª-nin ®

−a

ra trong héi nghÞ toµn thÓ Ban chÊp hµnh trung

−¬ng vµo

th¸ng T¸m 1908 vµ trong Héi nghÞ V toµn Nga cña §¶ng c«ng

liÖu ®ã cho ta thÊy Lª-nin ®· ph¶i tiÕn hµnh mét cuéc ®Êu

tranh c¨ng th¼ng nh

− thÕ nµo ®Ó chèng l¹i bän men-sª-vÝch

theo ph¸i thñ tiªu, giµnh th¾ng lîi cho s¸ch l

−îc c¸ch m¹ng

cña ®¶ng.

ë phÇn "C¸c tµi liÖu chuÈn bÞ" cã in 4 v¨n kiÖn cña

Lª-nin: "Nh÷ng ®iÓm söa ®æi cho b¶n dù th¶o nghÞ quyÕt

―

−îc ®

−a ra th¶o luËn t¹i héi nghÞ toµn thÓ Ban chÊp hµnh trung

― vÒ viÖc triÖu tËp

Thư viện tri thức trực tuyến

Toàn tập V.I.Lê - Nin 17

Nội dung xem thử

Mô tả chi tiết

Tài liệu tương tự (6)

Toàn tập V.I.Lê - Nin 3

Toàn tập V.I.Lê - Nin 11

Toàn tập V.I.Lê - Nin 6

Toàn tập V.I.Lê - Nin 9

Toàn tập V.I.Lê - Nin 19

Toàn tập V.I.Lê - Nin 8