Tổ chức và hoạt động của thanh tra huyện

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HỒ CHÍ MINH

TRẦN THANH TÂM

TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THANH TRA HUYỆN

LUẬN VĂN THẠC SỸ LUẬT HỌC

Chuyên ngành: Luật Hành chính, Mã số 60.38.20

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Cửu Việt

TP.HỒ CHÍ MINH, NĂM 2009

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của bản thân

với sự giúp đỡ của giáo viên hướng dẫn. Những thông tin, dữ liệu, số

liệu đưa ra trong luận văn được trích dẫn rõ ràng, đầy đủ về nguồn

gốc. Những số liệu thu thập và tổng hợp của cá nhân đảm bảo tính

khách quan và trung thực.

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

TAND: Toà án nhân dân

UBND: Ủy ban nhân dân

VKSND: Viện kiểm sát nhân dân

Trang

PHẦN MỞ ĐẦU …………………………1

CHƯƠNG 1

KHÁI NIỆM THANH TRA NHÀ NƯỚC

VÀ TỔ CHỨC THANH TRA HUYỆN……………………5

1.1. Khái quát về thanh tra nhà nước………………………….………….5

1.1.1. Khái niệm “thanh tra nhà nước”………………..………..……..…….5

1.1.1.1. Bản chất của khái niệm “thanh tra nhà nước”….……………..5

1.1.1.2. Mục đích của thanh tra……………………………...……………6

1.1.1.3. Đặc điểm của thanh tra………………………………………..…7

1.1.2. Hệ thống cơ quan thanh tra nhà nước ..................................................9

1.1.3. Khái niệm “thanh tra hành chính”…………….…………………… 10

1.1.4. Khái niệm “thanh tra chuyên ngành”……………………………. ...12

1.2. Khái quát về sự hình thành và phát triển của tổ chức

thanh tra và thanh tra huyện từ năm 1945 đến trước

Luật Thanh tra 2004……………………………………………………….. 13

1.2.1. Giai đoạn 1945 – 1954.........................................................................13

1.2.2. Giai đoạn 1955 – 1975 ........................................................................14

1.2.3. Giai đoạn 1976 đến trước 1990...........................................................16

1.2.4. Theo Pháp lệnh Thanh tra năm 1990................................................17

1.3. Tổ chức Thanh tra huyện theo Luật thanh tra năm 2004..............19

1.3.1. Vị trí của Thanh tra huyện.............................................................19

1.3.2 Nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra huyện..................................19

1.3.3. Tổ chức và công tác nhân sự của Thanh tra huyện.....................27

1.3.3.1 Chánh thanh tra..............................................................................27

1.3.3.2 Phó Chánh thanh tra huyện…………………………………….27

1.3.3.3 Thanh tra viên…………………………………………………….27

CHƯƠNG 2

HOẠT ĐỘNG CỦA THANH TRA HUYỆN .........................33

2.1 Thủ tục thanh tra...............................................................................33

2.1.1. Xây dựng Chương trình, kế hoạch thanh tra……………………..33

2.1.2 Quyết định thanh tra…………………….…………………………….37

2.1.2.1 Việc thanh tra và ra quyết định thanh tra...................................37

2.1.2.2. Phân loại Quyết định thanh tra...................................................40

2.1.3. Tiến hành thanh tra………………………………………………….42

2.1.4 Kết luận thanh tra và việc thực hiện kết luận thanh tra,

quyết định xử lý về thanh tra……………...………………………………..49

2.1.4.1 Kết luận thanh tra…………..……………………………………49

2.1.4.2 Việc thực hiện kết luận thanh tra, quyết định xử lý

về thanh tra………..………………………………………………………50

2.1.5 Giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động thanh tra …………..53

2.1.5.1 Về quyền khiếu nại, tố cáo của đối tượng thanh tra…..………53

2.1.5.2 Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về thanh tra……….…………..54

2.2. Mối quan hệ giữa Thanh tra huyện với các cơ quan

hữu quan về hoạt động ................................................................................55

2.2.1. Mối quan hệ giữa Thanh tra huyện với Thanh tra tỉnh ................55

2.2.1.1. Chỉ đạo, hướng dẫn về công tác thanh tra ………………...…56

2.2.1.2 Hướng dẫn về nghiệp vụ thanh tra……………………………..57

2.2.1.3. Hướng dẫn chế độ, chính sách, tổ chức biên chế…………….58

2.2.2 Mối quan hệ giữa Thanh tra huyện với cơ quan điều tra

hình sự, Viện kiểm sát nhân dân huyện ...............................................60

2.2.2.1. Phối hợp chung………………………………………………60

2.2.2.2 Về phối hợp theo vụ việc……………………………………...….61

2.3. Công tác văn thư - lưu trữ tại cơ quan Thanh tra huyện..............66

KẾT LUẬN………..………………………………………………………….70

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Thanh tra là nội dung không thể thiếu của quản lý nhà nước, là một

giai đoạn trong chu trình quản lý, có vai trò xem xét, đánh giá hiệu quả của

quản lý nhà nước. Thanh tra có sứ mệnh tìm ra các kiến nghị nhằm khắc

phục kịp thời những sơ hở, yếu kém, đề xuất những biện pháp đổi mới và

nâng cao hiệu quả quản lý, sửa đổi, điều chỉnh cơ chế, chính sách nhằm

quản lý tốt, hiệu quả hơn. Ngày nay, trong thời kỳ đổi mới mà trọng tâm là

đổi mới kinh tế, yêu cầu hệ thống hành chính nhà nước phải có sự thay đổi

phù hợp, từ đó vai trò của công tác thanh tra ngày càng cần thiết và quan

trọng, để Nhà nước thể hiện tốt vai trò quản lý nền kinh tế thị trường định

hướng xã hội chủ nghĩa .

Việc ban hành Luật Thanh tra ngày 26 tháng 5 năm 2004 là một sự

kiện quan trọng trong lịch sử phát triển và xây dựng của ngành thanh tra.

Luật này và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật là cơ sở pháp lý cho việc

củng cố, hoàn thiện thêm một bước về tổ chức và hoạt động của Thanh tra

huyện, góp phần rất quan trong quản lý nhà nước tại địa phương.

Tuy nhiên, do yêu cầu phát triển kinh tế hàng hóa nhiều thành phần

theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, sự hội nhập quốc tế, sự

biến động nhanh của các quan hệ xã hội trong lĩnh vực quản lý nhà nước và

yêu cầu cải cách nền hành chính nhà nước, đòi hỏi việc tổ chức và hoạt

động ngành thanh tra nói chung, Thanh tra huyện nói riêng phải có thay đổi

cho phù hợp sự phát triển. Sau năm năm thực hiện Luật thanh tra, những

quy định của Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành đã bộc lộ nhiều hạn

chế, kiềm hãm hoạt động thanh tra, chưa là động lực, tạo sức bật lớn cho

Thanh tra huyện phát huy hết năng lực trong hoạt động, đáp ứng yêu cầu

của cải cách nền hành chính nhà nước.

Để khắc phục những hạn chế nêu trên, đòi hỏi phải nghiên cứu

những cơ sở lý luận, pháp lý và thực tiễn để làm cơ sở vững chắc cho tiến

trình sửa đổi Luật thanh tra và các văn bản pháp luật có liên quan sắp đến.

2

Vì những lý do trên, tôi chọn đề tài “Tổ chức và hoạt động của

Thanh tra huyện” để làm luận văn tốt nghiệp.

2. Tình hình nghiên cứu

Đến nay, tôi được biết trên phạm vi cả nước chưa có một đề tài nào

nghiên cứu về vấn đề này.

Thanh tra Chính Phủ tổ chức nhiều buổi hội thảo chuẩn bị cho việc

sửa đổi Luật thanh tra, cấp Nhà nước có các đề tài nghiên cứu khoa học

như: Cấp Nhà nước có đề tài “Cơ sở khoa học xác định mô hình và cơ cấu

tổ chức Thanh tra nhà nước các cấp đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính

nhà nước” (mã số 98-98-101/ĐT) do Nguyễn Văn Liêm - Vụ trưởng Vụ tổ

chức - cán bộ Thanh tra Chính phủ làm chủ nhiệm đề tài (nghiệm thu năm

1999), đề tài “Đổi mới tổ chức và hoạt động hệ thống thanh tra nhà nước

theo hướng cải cách hành chính” (mã số 95-98-043/ĐT) do Trần Đức

Lượng - Vụ trưởng Vụ II Thanh tra Nhà nước làm chủ nhiệm đề tài

(nghiệm thu năm 1996). Đề tài luận văn thạc sĩ về “Thanh tra xây dựng

quận, huyện; thanh tra xây dựng xã, phường, thị trấn tại TP.HCM” tại

Trường Đại học Luật thành phố Hồ Chí Minh của Lý Thanh Long.

Tất cả các đề tài, luận văn đã đưa ra nhiều ý kiến đóng góp cho việc

hoàn thiện tổ chức và hoạt động của ngành thanh tra nói chung, là tài liệu

tham khảo cho tác giả nghiên cứu, hoàn thiện luận văn của mình.

3. Mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Mục đích của luận văn:

Trên cơ sở quy định của pháp luật thanh tra và từ thực tiễn tỉnh An

Giang trong 03 năm trở lại đây, tác giả phân tích, đánh giá thực trạng tổ

chức và hoạt động của Thanh tra huyện với những kết quả đạt được, hạn

chế, vướng mắc trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trong

hoạt động và mối quan hệ với các cơ quan hữu quan. Từ đó, đề xuất các

giải pháp hoàn thiện pháp luật nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý

nhà nước tại địa phương theo hướng cải cách hành chính nhà nước.