Tổ chức và hoạt động của cảng hàng không miền Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN VĂN LONG

TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA

CẢNG VỤ HÀNG KHÔNG MIỀN NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2013

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN VĂN LONG

TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA

CẢNG VỤ HÀNG KHÔNG MIỀN NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Chuyên ngành: LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

Mã số: 60.38.01.02

Người hướng dẫn khoa học:

PGS. TS. VŨ VĂN NHIÊM

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2013

LỜI CAM ĐOAN

Đề tài "Tổ chức và hoạt động của Cảng vụ hàng không miền Nam" là công

trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của TS Vũ Văn Nhiêm. Các tư

liệu, số liệu được sử dụng trong luận văn này đều được tác giả sưu tầm, phân tích và

có trích dẫn đầy đủ nguồn theo đúng quy định. Nội dung của luận văn không sao

chép bất kỳ công trình nghiên cứu nào.

Tác giả xin chịu trách nhiệm hoàn toàn về Lời cam đoan nói trên.

Tác giả

Nguyễn Văn Long

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

CHXHCN

HKDD

: Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa

: Hàng không dân dụng

XLVPHC : Xử lý vi phạm hành chính

ICAO : International Civil Aviation Organization - Tổ chức Hàng

không dân dụng quốc tế

UBND : Ủy ban nhân dân

TP. HCM : Thành phố Hồ Chí Minh

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU.................................................................................................. 1

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN, PHÁP LÝ VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT

ĐỘNG CỦA CẢNG VỤ HÀNG KHÔNG MIỀN NAM ............................. 4

1.1. Vị trí, tính chất pháp lý và vai trò của Cảng vụ hàng không .........................4

1.1.1. Vị trí, tính chất pháp lý của Cảng vụ hàng không........................................4

1.1.2. Vai trò của các Cảng vụ hàng không............................................................7

1.2. Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Cảng vụ hàng không...........................8

1.2.1. Nguyên tắc một Cảng vụ hàng không thực hiện chức năng quản lý nhà

nước về hàng không đối với tất cả các cảng hàng không, sân bay của một khu vực

tương ứng..................................................................................................................8

1.2.2. Nguyên tắc tập trung thống nhất theo ngành hàng không dân dụng, các

Cảng vụ hàng không chỉ trực tiếp trực thuộc Cục hàng không Việt Nam, không

trực thuộc chính quyền địa phương..........................................................................9

1.2.3. Tổ chức và hoạt động của Cảng vụ hàng không không chỉ tuân thủ pháp

luật về hàng không của Việt Nam, mà còn phải tuân theo các điều ước quốc tế mà

Việt Nam là thành viên ...........................................................................................10

1.3. Nhiệm vụ, quyền hạn của Cảng vụ hàng không miền Nam .........................11

1.3.1. Quản lý đất đai, quy hoạch và xây dựng các công trình tại cảng hàng

không, sân bay ........................................................................................................11

1.3.2. Cấp thẻ kiểm tra an ninh cho người, giấy phép cho phương tiện vào, ra và

hoạt động tại khu vực hạn chế của cảng hàng không, sân bay..............................14

1.3.3. Quản lý việc bảo đảm an ninh, an toàn cho hoạt động hàng không dân

dụng tại các cảng hàng không, sân bay .................................................................16

1.3.4. Kiểm tra, thanh tra và xử lý các vi phạm pháp luật về hàng không tại các

cảng hàng không, sân bay ......................................................................................18

1.3.5. Các nhiệm vụ, quyền hạn khác nhằm thực hiện chức năng quản lý nhà

nước về hàng không tại cảng hàng không, sân bay ...............................................20

1.4. Cơ cấu tổ chức của Cảng vụ hàng không miền Nam ....................................20

1.4.1. Lãnh đạo Cảng vụ hàng không miền Nam..................................................21

1.4.2. Các phòng chức năng của Cảng vụ hàng không miền Nam.......................22

1.4.3. Đại diện Cảng vụ hàng không miền Nam tại các cảng hàng không, sân bay29

1.5.Mối quan hệ giữa Cảng vụ hàng không miền Nam với các cơ quan, tổ chức

hữu quan ..................................................................................................................32

1.5.1. Mối quan hệ giữa Cảng vụ hàng không miền Nam với Cục hàng không Việt

Nam.........................................................................................................................32

1.5.2. Mối quan hệ giữa Cảng vụ hàng không miền Nam với các cơ quan, tổ chức

hữu quan khác tại các cảng hàng không, sân bay..................................................34

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1: ............................................................................ 35

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA

CẢNG VỤ HÀNG KHÔNG MIỀN NAM VÀ KIẾN NGHỊ .................... 37

2.1.Thực trạng về tổ chức của Cảng vụ hàng không miền Nam và nhận xét ...37

2.1.1. Sự thành lập và vị trí, vai trò của Cảng vụ hàng không miền Nam ...........37

2.1.2. Thực trạng tổ chức của Cảng vụ hàng không miền Nam ...........................38

2.1.3. Nhận xét về thực trạng tổ chức Cảng vụ hàng không miền Nam ...............49

2.2.Thực trạng về hoạt động của Cảng vụ hàng không miền Nam và nhận xét52

2.2.1. Thực hiện quản lý đất đai, quy hoạch và xây dựng các công trình tại các

cảng hàng không, sân bay ......................................................................................52

2.2.2. Cấp thẻ kiểm tra an ninh cho người, giấy phép cho phương tiện vào, ra và

hoạt động tại khu vực hạn chế của cảng hàng không, sân bay..............................56

2.2.3. Quản lý việc bảo đảm an ninh, an toàn cho hoạt động hàng không dân

dụng tại các cảng hàng không, sân bay .................................................................57

2.2.4. Kiểm tra, giám sát và xử lý các vi phạm pháp luật về hàng không tại các

cảng hàng không, sân bay ......................................................................................61

2.3.Thực trạng thực hiện các mối quan hệ của Cảng vụ hàng không miền Nam

với các cơ quan, tổ chức hữu quan và nhận xét ...................................................66

2.3.1. Thực trạng thực hiện các mối quan hệ của Cảng vụ hàng không miền Nam

với các cơ quan, tổ chức hữu quan.........................................................................66

2.3.2. Nhận xét về thực trạng thực hiện các mối quan hệ của Cảng vụ hàng

không miền Nam với các cơ quan, tổ chức hữu quan ............................................68

2.4.Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện tổ chức và hoạt động các Cảng vụ hàng

không nói chung, Cảng vụ hàng không miền Nam nói riêng..............................69

2.4.1. Sửa đổi, bổ sung Luật HKDD năm 2006 và các văn bản pháp luật liên

quan tổ chức và hoạt động các Cảng vụ hàng không ............................................69

2.4.2. Kiện toàn về tổ chức và biên chế của Cảng vụ hàng không.......................73

2.4.3. Hoàn thiện các hoạt động của Cảng vụ hàng không..................................74

2.4.4. Tăng cường sự phối hợp giữa Cảng vụ hàng không với các cơ quan, tổ

chức hữu quan ........................................................................................................75

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2.............................................................................. 76

KẾT LUẬN.................................................................................................... 78

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

1

LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Khác với Luật Hàng không dân dụng Việt Nam năm 1991 (sửa đổi, bổ sung

năm 1995) không quy định về Cảng vụ hàng không, Luật Hàng không dân dụng

Việt Nam năm 2006 (sau đây gọi tắt là Luật HKDD năm 2006) quy định: "các Cảng

vụ hàng không là cơ quan trực thuộc Cục hàng không Việt Nam, thực hiện chức

năng quản lý nhà nước về hàng không dân dụng tại các cảng hàng không, sân

bay"1

.

Cụ thể hóa quy định của Luật HKDD năm 2006, ngày 22/6/2007, Bộ trưởng

Bộ Giao thông vận tải ban hành Quyết định số 27/2007/QĐ-BGTVT Về tổ chức và

hoạt động của Cảng vụ hàng không và ban hành các quyết định thành lập và quy

định vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của các Cảng vụ hàng

không miền Bắc, miền Trung và miền Nam.

Đây là điểm mới rất quan trọng của Luật HKDD năm 2006, phù hợp với tiêu

chuẩn quốc tế và khuyến cáo của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) về

quản lý hàng không dân dụng. Vì đã tách hoàn toàn chức năng quản lý nhà nước về

hàng không dân dụng với quản lý, khai thác và cung cấp các dịch vụ hàng không

của các Cụm cảng hàng không2 vốn chỉ là doanh nghiệp nhà nước khai thác và cung

cấp dịch vụ hàng không tại các cảng hàng không, sân bay. Sau 6 năm được tổ chức

và đi vào hoạt động, các Cảng vụ hàng không miền Bắc, miền Trung và miền Nam

đã và đang khẳng định vị trí, vai trò của cơ quan quản lý nhà nước tại các cảng hàng

không, sân bay.

Tuy nhiên, đây là cơ quan mới được thành lập, nhiều vấn đề về lý luận, pháp

lý và thực tiễn tổ chức và hoạt động của các Cảng vụ hàng không nói chung, Cảng

vụ hàng không miền Nam nói riêng cũng còn có những hạn chế, bất cập, vướng mắc

rất cần được nghiên cứu một cách cơ bản, hệ thống dưới góc độ Luật hành chính. Vì

vậy, tác giả chọn đề tài "Tổ chức và hoạt động của Cảng vụ hàng không miền

Nam" làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Luật Hành chính.

2. Tình hình nghiên cứu của đề tài

Khác với các cơ quan quản lý nhà nước khác, các Cảng vụ hàng không là

những cơ quan mới được thành lập và đi vào hoạt động khoảng 6 năm nay nên có

thể khẳng định chắc chắn rằng: ở nước ta, cho đến nay chưa có công trình nào

1 Điều 59 Luật HKDD năm 2006.

2 Sau này là các Tổng công ty Cảng hàng không miền Bắc, miền Trung, miền Nam và từ 08/02/2012, ba

Tổng công ty Cảng hàng không này được hợp nhất để thành lập Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam.

2

nghiên cứu về tổ chức và hoạt động của Cảng vụ hàng không nói chung, Cảng vụ

hàng không miền Nam nói riêng. Trong 5 năm (từ năm 2005 đến năm 2010), Cục

Hàng không Việt Nam có 18 đề tài nghiên cứu khoa học, nhưng các đề tài này chỉ

nghiên cứu những vấn đề về công nghệ hàng không, về các giải pháp kỹ thuật hàng

không, về phát triển công nghiệp hàng không, về xây dựng khung giá và giải pháp

kiểm soát giá dịch vụ hàng không 3

. Còn 2 năm gần đây nhất (2011-2012), theo tìm

hiểu của tác giả, có 5 đề tài nghiên cứu khoa học về lĩnh vực hàng không dân dụng,

nhưng cũng không có đề tài nào nghiên cứu về tổ chức và hoạt động của Cảng vụ

hàng không4

. Vì vậy, có thể khẳng định rằng: đề tài "Tổ chức và hoạt động của

Cảng vụ hàng không miền Nam" do tác giả thực hiện nghiên cứu dưới góc độ

chuyên ngành Luật Hành chính là công trình nghiên cứu đầu tiên ở nước ta và hoàn

toàn không trùng với đề tài nào đã được công bố ở nước ta từ trước đến nay.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục đích nghiên cứu:

Trên cơ sở phân tích những vấn đề lý luận, pháp lý và thực tiễn tổ chức và

hoạt động của các Cảng vụ hàng không nói chung, Cảng vụ hàng không miền Nam

nói riêng, Luận văn đề xuất những kiến nghị nhằm hoàn thiện tổ chức và hoạt động

của các Cảng vụ hàng không ở nước ta trong giai đoạn hiện nay.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu:

Để đạt được mục đích nói trên, Luận văn có nhiệm vụ:

 Phân tích những vấn đề lý luận, pháp lý về tổ chức và hoạt động của

các Cảng vụ hàng không;

 Phân tích thực trạng tổ chức và hoạt động của Cảng vụ hàng không

miền Nam, những hạn chế, vướng mắc và nguyên nhân của những hạn

chế này;

 Đề xuất các kiến nghị nhằm hoàn thiện về tổ chức và hoạt động của

các Cảng vụ hàng không ở nước ta trong giai đoạn hiện nay.

4. Phạm vi nghiên cứu:

- Đề tài tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận, pháp lý về tổ chức và hoạt động

của các Cảng vụ hàng không theo Luật HKDD năm 2006 và các văn bản pháp luật

hiện hành liên quan đến các Cảng vụ hàng không.

3 Tổng kết hoạt động Khoa học Công nghệ và Môi trường ngành Hàng không dân dụng giai đoạn 2005-2010.

(Trang Thông tin điện tử Cục Hàng không Việt Nam -

http://www.caa.gov.vn/Default.aspx?tabid=0&catid=514.516&articleid=8206).

4 Danh mục các đề tài NCKH năm 2011-2012 của Cục hàng không Việt Nam

(http://www.caa.gov.vn/Default.aspx?tabid=0&catid=514.516&articleid=8620).