Tổ chức lao động tại cty ximăng đá vôi Phú Thọ

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Lª Hoµng Huy

Lêi nãi ®Çu

cïng víi sù ph¸t triÓn nh vò b·o cña cuéc c¸crh m¹ng khoa häc kü thuËt

vµ sù c¹nh tranh ngµy cµng khèc liÖt trªn thÞ trêng th× vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi

c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay lµ ph¶i n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng , chÊt lîng s¶n

phÈm vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt ®ång thêi ph¶i cè g¾ng h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm tõ ®ã

mang l¹i lîi nhuËn cao. §Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ lîi nhuËn cao trong s¶n xuÊt ph¶i

tiÕt kiÖm ®îc lao ®éng sèng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ lao ®éng hiÖn cã. Tæ chøc

lao ®éng khoa häc lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao

®éng vµ hiÖu qu¶ s¶n suÊt. ViÖc vËn dông vµ ¸p dông nh÷ng thµnh tùu cña tiÕn

bé khoa häc kü thuËt vµo trong qu¸ tr×nh lao ®éng ®ßi hái ph¶i ®îc thùc hiÖn

mét c¸ch ®ång bé hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p vÒ tæ chøc kü thuËt, t©m sinh lý, kinh

tÕ vµ x· héi. §©y chÝnh lµ nhiÖm vô cña tæ chøc lao ®éng khoa häc.

NhËn thÊy sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng vµ ý nghÜa cña vÊn

®Ò nµy trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i c«ng ty xi m¨ng - ®¸ v«i Phó Thä em ®· ®i

s©u t×m hiÓu vµ lùa chän ®Ò tµi “ Hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng t¹i

c«ng ty xi m¨ng - ®¸ v«i Phó Thä” lµm chuyªn ®Ò thùc tËp.

VÒ kÕt cÊu chuyªn ®Ò, ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn chuyªn ®Ò cña em

gåm 3 phÇn:

PhÇn I: Lý luËn chung vÒ tæ chøc lao ®éng khoa häc

PhÇn II: Thùc tr¹ng tæ chøc lao ®éng t¹i c«ng ty xi m¨ng ®¸ v«i Phó

Thä

PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng

t¹i c«ng ty xi m¨ng ®¸ v«i Phó Thä.

1

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Lª Hoµng Huy

phÇn I- Lý luËn chung vÒ tæ chøc

lao ®éng khoa häc

I. Kh¸i niÖm, môc ®Ých, ý nghÜa, nhiÖm vô cña tæ chøc lao

®éng khoa häc trong doanh nghiÖp.

1. Kh¸i niÖm:

Lao ®éng lµ ho¹t ®éng cã môc ®Ých, cã ý thøc cña con ngêi t¸c ®éng vµo

giíi tù nhiªn biÕn ®æi giíi tù nhiªn nh»m tho¶ m·n nhu cÇu vÒ ®êi sèng cña

m×nh.

Qu¸ tr×nh lao ®éng lµ tæng thÓ nh÷ng hµnh ®éng ( ho¹t ®éng lao ®éng )

cña con ngêi hoµn thµnh mét nhiÖm vô s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh. Qu¸ tr×nh lao ®éng

lu«n lµ mét hiÖn tîng kinh tÕ, v× vËy nã lu«n ®îc xem xÐt trªn hai mÆt: MÆt vËt

chÊt vµ mÆt x· héi.

VÒ mÆt vËt chÊt qu¸ tr×nh lao ®éng lµ sù kÕt hîp 3 yÕu tè: lao ®éng , ®èi

tîng lao ®éng vµ c«ng cô lao ®éng . Trong qu¸ tr×nh nµy con ngêi sö dông c«ng

cô lao ®éng t¸c ®éng lªn ®èi tîng lao ®éng nh»m môc ®Ých lµm cho chóng

thÝch øng víi nhu cÇu cña m×nh.

VÒ mÆt x· héi thÓ hÖn sù ph¸t sinh c¸c mèi quan hÖ qua l¹i gi÷ nh÷ng

ngêi lao ®éng víi nhau trong lao ®éng . C¸c mèi liªn hÖ ®ã lµm h×nh thµnh tÝnh

chÊt tËp thÓ, tÝnh chÊt x· héi cña lao ®éng .

Qu¸ tr×nh lao ®éng lµ bé phËn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt

®îc thùc hiÖn trªn c¬ së thùc hiÖn trän vÑn c¸c qu¸ tr×nh lao ®éng mµ mçi qu¸

tr×nh lao ®éng trong ®ã chØ lµ mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh trong viÖc chÕ t¹o ra s¶n

phÈm. Tuy nhiªn trong mét sè truêng hîp qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng chØ cã t¸c

®éng cña con ngêi trong qu¸ tr×nh lao ®éng mµ cßn cã t¸c ®éng cña lùc lîng tù

nhiªn. Do ®ã trong kh¸i niÖm qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gåm mét tæng thÓ nhÊt

®Þnh c¸c qu¸ tr×nh lao ®éng vµ c¸c qu¸ tr×nh tù nhiªn. Gi÷a chóng cã mèi liªn

hÖ mËt thiÕt víi nhau cã tÝnh ®ång nhÊt vÒ môc ®Ých cuèi cïng.

Cho dï qu¸ tr×nh lao ®éng ®îc diÔn ra trong ®iÒu kiÖn nµo th× còng ph¶i

tæ chøc sù kÕt hîp gi÷a 3 yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh lao ®éng vµ c¸c mèi quan

2

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Lª Hoµng Huy

hÖ gi÷a con ngêi víi con ngêi trong qu¸ tr×nh lao ®éng ®Ó hoµn thµnh môc tiªu

cña qu¸ tr×nh ®ã, tøc lµ ph¶i tæ chøc lao ®éng .

Nh vËy tæ chøc lao ®éng lµ tæng thÓ c¸c biÖn ph¸p, ph¬ng ph¸p, thñ thuËt

nh»m b¶o ®¶m sù kÕt hîp mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt con ngêi trong qóa tr×nh

lao ®éng víi c¸c yÕu tè vËt chÊt cña s¶n xuÊt trong kh«ng gian vµ thêi gian nhÊt

®Þnh . Tæ chøc lao ®éng lµ mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi cña tæ chøc s¶n xuÊt.

Muèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt ®îc diÔn ra nhÞp nhµng, ®em l¹i hiÖu qu¶

cao ®ßi hái ngêi qu¶n lý ph¶i ¸p dông tæ chøc lao ®éng khoa häc vµo trong qu¸

tr×nh s¶n xuÊt.

2. Môc ®Ých cña tæ chøc lao ®éng khoa häc

Tæ chøc lao ®éng khoa häc nh»m ®¹t ®îc kÕt qu¶ lao ®éng cao ®ång thêi

®¶m b¶o søc khoÎ, an toµn cho ngêi lao ®éng vµ ph¸t triÓn toµn diÖn ngêi lao

®éng , gãp phÇn cñng cè c¸c mèi quan hÖ x· héi gi÷a ngêi lao ®éng vµ ph¸t

triÓn tËp thÓ lao ®éng .

Môc ®Ých nµy ®îc xuÊt ph¸t tõ viÖc ®¸nh gi¸ cao vai trß cña con ngêi

trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi . Víi t c¸ch lµ lùc lîng s¶n xuÊt chñ yÕu , ng￾êi lao ®éng chÝnh lµ kÎ s¸ng t¹o lªn nh÷ng thµnh qu¶ kinh tÕ kü thuËt cña x· héi

vµ còng chÝnh lµ ngêi sö dông nh÷ng thµnh qu¶ ®ã. Do ®ã mäi biÖn ph¸p c¶i

tiÕn tæ chøc lao ®éng , c¶i tiÕn tæ chøc s¶n xuÊt ®Òu ph¶i híng vµo viÖc t¹o ®iÒu

kiÖn cho ngêi lao ®éng lµm viÖc cã hiÖu qu¶ h¬n, khuyÕn khÝch vµ thu hót con

ngêi tù gi¸c tham gia vµo qu¸ tr×nh lao ®éng ngµy cµng ®îc hoµn thiÖn.

3. ý nghÜa cña tæ chøc lao ®éng khoa häc

VÒ mÆt kinh tÕ tæ chøc lao ®éng khoa häc cho phÐp n©ng cao n¨ng suÊt

lao ®éng , t¨ng cêng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt nhê tiÕt kiÖm lao ®éng sèng vµ sö dông

cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c nguån vËt t, trang thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu hiÖn cã. Ngoµi

ra nã cßn cã t¸c dông lµm gi¶m hoÆc thËm chÝ lo¹i trõ h¼n nhu cÇu vÒ vèn ®Çu

t c¬ b¶n, v× nã ®¶m b¶o t¨ng n¨ng suÊt nhê ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p tæ chøc c¸c

qu¸ tr×nh lao ®éng hoµn thiÖn nhÊt. §ång thêi nã còng cã t¸c dông trong viÖc

thóc ®Èy sù ph¸t triÓn, hoµn thiÖn cña kü thuËt vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt , n©ng cao

3

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Lª Hoµng Huy

tr×nh ®é kü thuËt ho¸ qu¸ tr×nh lao ®éng vµ ®ã chÝnh lµ ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao

n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt .

VÒ mÆt x· héi tæ chøc lao ®éng khoa häc cã t¸c dông gi¶m nhÑ lao ®éng

vµ an toµn lao ®éng , ®¶m b¶o søc khoÎ cho ngêi lao ®éng , lµm cho ngêi lao

®éng khoa häc kh«ng ngõng hoµn thiÖn chÝnh m×nh , thu hót con ngêi tù gi¸c

tham gia vµo lao ®éng còng nh n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ chuyªn m«n cña hä.

4. NhiÖm vô cña tæ chøc lao ®éng khoa häc .

VÒ mÆt kinh tÕ: Cã nhiÖm vô ®¶m b¶o t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt trªn c¬ së

t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng , tiÕt kiÖm vËt t, tiÒn vèn. §Ó gi¶i quyÕt ®îc nhÖm vô

nµy th× ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nh»m h¹n chÕ nh÷ng l·ng phÝ vÒ mäi mÆt

cña ngêi lao ®éng .

VÒ mÆt x· héi: Cã nhiÖm vô ®¶m b¶o thêng xuyªn n©ng cao tr×nh ®é v¨n

ho¸, tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, tay nghÒ cho ngêi lao ®éng t¹o bÇu kh«ng

khÝ tËp thÓ hoµ hîp, nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó h¹n chÕ ë møc thÊp nhÊt

nh÷ng yÕu tè g©y trë ng¹i cho ngêi lao ®éng ,b»ng mäi c¸ch n©ng cao møc ®é

hÊp dÉn cña lao ®éng tiÕn tíi biÕn lao ®éng thµnh nhu cÇu thiÕt yÕu cña con

ng¬×.

VÒ mÆt t©m sinh lý: §¶m b¶o cè g¾ng t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó

h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt nh÷ng bÊt lîi cña m«i trêng vµ cña tÝnh chÊt c«ng

viÖc ®Ó b¶o vÖ søc khoÎ, duy tr× kh¶ n¨ng lµm viÖc cña ngêi lao ®éng .

II. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña tæ chøc lao ®éng khoa häc .

1. C«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng .

§Þnh møc lao ®éng lµ viÖc x©y dùng vµ ¸p dông c¸c møc lao ®éng ®èi víi

tÊt c¶ c¸c qu¸ tr×nh lao ®éng mét c¸ch chÝnh x¸c vµ cã c¨n cø khoa häc . §©y lµ

qu¸ tr×nh dù tÝnh vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p vÒ tæ chøc vµ kü thuËt ®Ó

thùc hiÖn c«ng viÖc cã n¨ng suÊt lao ®éng cao, trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh møc tiªu

hao lao ®éng ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc.

4

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Lª Hoµng Huy

Møc lao ®éng lµ luîng lao ®éng hao phÝ ®îc quy ®Þnh ®Ó hoµn thµnh mét

®¬n vÞ s¶n phÈm hay mét kh«Ý lîng c«ng viÖc ®óng tiªu chuÈn chÊt lîng trong

®iÒu kiÖn tæ chøc kü thuËt nhÊt ®Þnh.

§iÒu kiÖn tæ chøc kü thuËt ®ã lµ tr×nh ®é tæ chøc vµ phôc vô n¬i lµm

viÖc , lµ m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng cô lao ®éng , chÊt lîng nguyªn vËt liÖu vµ tr×nh

®é lµnh nghÒ cña ngêi c«ng nh©n.

Møc lao ®éng chÝnh lµ c¬ së ®Ó c©n ®èi n¨ng lùc s¶n xuÊt , x¸c ®Þnh

nhiÖm vô cña tõng bé phËn. ViÖc thùc hiÖn ®Çy ®ñ vµ chÆt chÏ møc lao

®éng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn x©y dùng møc cã c¨n cø khoa häc , n©ng cao hiÖu qu¶

sö dông lao ®éng nhÊt lµ thêi gian lµm viÖc cña ngßi lao ®éng ®¶m b¶o thu

nhËp thùc tÕ cu¶ ngêi lao ®éng t¬ng xøng víi sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng

mµ hä bá ra. V× vËy c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng lµ mét néi dung quan

träng cña tæ chøc lao ®éng. Cô thÓ, ®Þnh møc lao ®éng cã c¸c vai trß sau:

- §Þnh møc lao ®éng lµ c¬ së ®Ó kÕ ho¹ch ho¸ lao ®éng

- §Þnh møc lao ®éng lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh hao phÝ lao ®éng tèi u vµ phÊn

®Êu tiÕt kiÖm thêi gian lao ®éng

- §Þnh møc lao ®éng lµ c¬ së ®Ó bæ trÝ lao ®éng hîp lý ®Ó dùa vµo ®ã tiÕn

hµnh ph©n phèi c«ng viÖc cho tõng ngêi

- §Þnh møc lao ®éng lµ c¬ së ®Ó ph©n phèi theo lao ®éng : møc lao ®éng

lµ thíc ®o hao phÝ lao ®éng ®Ó lµm ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, cho ta biÕt hao phÝ

thêi gian mµ c«ng nh©n bá ra ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc. V× vËy nã lµ c¬ së ®Ó tr¶

l¬ng cho ngêi lao ®éng .

Møc thêi gian(Mtg): Lµ lîng thêi gian hao phÝ ®îc quy ®Þnh cho mét

hoÆc mét nhãm ngêi lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n thÝch hîp ®Ó hoµn thµnh

mét ®¬n vÞ s¶n phÈm hoÆc kh«Ý lîng c«ng viÖc ®óng tiªu chuÈn chÊt lîng trong

®iÌu kiÖn tæ chøc kü thuËt nhÊt ®Þnh.

Møc s¶n läng( Msl): Lµ sè lîng ®¬n vÞ s¶n phÈm hay kh«Ý lîng c«ng viÖc

quy ®Þnh cho mét hoÆc mét nhãm ngßi lao ®éng cã tr×nh ®é nghiÖp vô thÝch hîp

ph¶i hoµn thµnh trong mét ®¬n vÞ thêi gian ®óng tiªu chuÈn chÊt lîng trong

nh÷ng ®iÒu kiÖn tæ chøc kü thuËt nhÊt ®Þnh.

5

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Lª Hoµng Huy

Msl = T/Mtg

Trong ®ã: T:§¬n vÞ thêi gian tÝnh trong Msl( giê , ca)

Møc phôc vô ( Mpv): Lµ sè m¸y mãc thiÕt bÞ, sè ®¬n vÞ diÖn tÝch ®îc quy

®Þnh cho mét hoÆc mét nhãm ngêi cã tr×nh ®é nghiÖp vô thÝch hîp ph¶i phôc vô

trong nh÷ng ®iÒu kiÖn tæ chøc kü thuËt nhÊt ®Þnh, c«ng viÖc æn ®Þnh vµ lÆp l¹i

cã chu kú. §¬n vÞ ®o møc phôc vô lµ sè ®èi tîng phôc vô trªn mét hoÆc mét

nhãm ngêi lao ®éng .

Møc biªn chÕ (møc ®Þnh biªn): Lµ sè lîng ngßi lao ®éng cã tr×nh ®é

nghiÖp vô thÝch hîp ®îc quy ®Þnh ®Ó thùc hiÖn mét chøc n¨ng c«ng viÖc cô thÓ

trong mét bé m¸y qu¶n lý nhÊt ®Þnh. §¬n vÞ tÝnh møc biªn chÕ lµ sè ngêi trong

bé m¸y ®ã.

2. Ph©n c«ng vµ hiÖp t¸c lao ®éng

§Ó tæ chøc lao ®éng nhiÖm vô hµng ®Çu lµ ph¶i bè trÝ lao ®éng vµo c¸c

c«ng viÖc cô thÓ ®Ó x¸c ®Þnh sù phèi hîp gi÷a c¸c ho¹t ®éng, nãi c¸ch kh¸c lµ

ph¶i tæ chøc ph©n c«ng vµ hiÖp t¸c lao ®éng. Do ph©n c«ng lao ®éng mµ tÊt c¶

c¸c c¬ cÊu vÒ lao ®éng trong doanh nghiÖp ®îc h×nh thµnh t¹o nªn mét bé m¸y

víi tÊt c¶ c¸c bé phËn chøc n¨ng cÇn thiÕt vµ víi tû lÖ t¬ng øng theo yªu cÇu cña

s¶n xuÊt. HiÖp t¸c lao ®éng lµ sù vËn hµnh c¬ cÊu trong kh«ng gian vµ thêi gian.

2.1. Ph©n c«ng lao ®éng

Ph©n c«ng lao ®éng trong doanh nghiÖp lµ sù chia nhá toµn bé c«ng viÖc

cña doanh nghiÖp ®Ó giao cho tõng ngêi hoÆc nhãm ngêi lao ®éng thùc hiÖn. §ã

lµ qu¸ tr×nh g¾n tõng ngêi lao ®éng víi tõng nhiÖm vô phï hîp víi kh¶ n¨ng cña

hä nh»m môc ®Ých t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m chu kú s¶n xuÊt do viÖc n¾m

b¾t nhanh chãng c¸c kü n¨ng thùc hiÖn c«ng viÖc trong qu¸ tr×nh chuyªn m«n

ho¸ lao ®éng.

Ph©n c«ng lao ®éng chÝnh lµ sù chuyªn m«n ho¸ lao ®éng ®îc thùc hiÖn

trªn c¬ së kh¸ch quan cña s¶n xuÊt, xuÊt ph¸t tõ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lù lîng

s¶n xuÊt, cña ph¬ng ph¸p c«ng nghÖ. Ph©n c«ng lao ®éng lµ quy luËt chung cña

mäi h×nh th¸i kinh tÕ x· héi.

Ph©n c«ng lao ®éng ph¶i ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu sau:

6