Tổ chức lãnh thổ kinh tế tỉnh Hà Giang

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

HOÀNG THỊ HUỆ

TỔ CHỨC LÃNH THỔ KINH TẾ

TỈNH HÀ GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC ĐỊA LÝ

THÁI NGUYÊN, NĂM 2014

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

HOÀNG THỊ HUỆ

TỔ CHỨC LÃNH THỔ KINH TẾ

TỈNH HÀ GIANG

Chuyên ngành: Địa lí học (Địa lí kinh tế - xã hội)

Mã số: 60310501

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC ĐỊA LÝ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Xuân Trƣờng

THÁI NGUYÊN, NĂM 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi, các số liệu trích

dẫn có nguồn gốc rõ ràng. Kết quả trong luận văn chưa được công bố trong

bất cứ công trình nghiên cứu nào khác.

Thái Nguyên, tháng 5 năm 2014

Học viên

Hoàng Thị Huệ

Xác nhận của khoa chuyên môn Nguời huớng dẫn khoa học

TS. Nguyễn Xuân Trƣờng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

LỜI CẢM ƠN

Trong thời gian nghiên cứu, thực hiện đề tài này, tôi đã nhận được sự quan

tâm, giúp đỡ của Ban Giám hiệu, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái

Nguyên, Sở Xây dựng tỉnh Hà Giang, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Giang, Cục

Thống kê Hà Giang, các thầy giáo, cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.

Nhân dịp này tôi xin được bày tỏ long kính trọng biết ơn sâu sắc tới:

1. TS. Nguyễn Xuân Trường - Đại học Thái Nguyên, đã tận tình giúp đỡ tôi

trong quá trình hoàn thành Luận văn này.

2. Ban Giám hiệu, Khoa Sau đại học, Khoa Địa lý và các thầy giáo, cô

giáo giảng dạy chuyên ngành của Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái

Nguyên đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập.

3. Cục Thống kê tỉnh Hà Giang, các cơ quan sở, ban, ngành tỉnh Hà

Giang, cùng bạn bè đồng nghiệp và người thân đã quan tâm giúp đỡ và động

viên tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.

Trong quá trình thực hiện đề tài luận văn, bản thân tôi đã có nhiều cố gắng

nhưng không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, tôi rất mong nhận được những

ý kiến đóng góp của các thầy, cô và các bạn đồng nghiệp để đề tài luận văn được

hoàn thiện hơn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn!

-

Thái Nguyên, tháng 5 năm 2014

Học viên

Hoàng Thị Huệ (Khóa học 2012 - 2014)

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa

Lời cam đoan.........................................................................................................i

Lời cảm ơn .......................................................................................................... ii

Mục lục............................................................................................................... iii

Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt...............................................................iv

Danh mục các bảng ..............................................................................................v

Danh mục các hình..............................................................................................vi

MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1

1. Lí do chọn đề tài.............................................................................................. 1

................................................................... 2

3. Phạm vi nghiên cứu......................................................................................... 2

4. Khái lược lịch sử nghiên cứu của đề tài......................................................... 3

5. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu của đề tài......................................... 6

6. Những đóng góp chính của đề tài ................................................................... 7

7. Cấu trúc của luận văn...................................................................................... 8

PHẦN NỘI DUNG ............................................................................................ 9

Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN........................ 9

VỀ TỔ CHỨC LÃNH THỔ KINH TẾ........................................................... 9

1.1. Cở sở lý luận về tổ chức lãnh thổ kinh tế..................................................... 9

1.1.1. Khái niệm, bản chất của tổ chức lãnh thổ kinh tế..................................... 9

1.1.2. Nguyên tắc và nội dung chủ yếu của tổ chức lãnh thổ kinh tế ............... 11

1.1.3. Các yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến tổ chức lãnh thổ kinh tế .................. 12

1.2. Khái quát các lý thuyết xét dưới góc độ kinh tế lãnh thổ ................................. 15

1.2.1. Lí thuyết tăng trưởng nội sinh và ngoại sinh .......................................... 15

1.2.2. Lí thuyết định vị công nghiệp của A.Weber........................................... 15

1.2.3. Lí thuyết phát triển các vành đai nông nghiệp trong phạm vi ảnh

hưởng của thành phố....................................................................................... 16

1.2.4. Lí thuyết về các điểm trung tâm của W. Christaller............................... 16

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1.2.5. Lí thuyết cực phát triển ........................................................................... 17

1.2.6. Lý thuyết .............................................................. 17

1.3. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ kinh tế và thực tiễn Việt Nam............. 18

1.3.1. Theo không gian...................................................................................... 18

1.3.2. Một số hình thức tổ chức kinh tế ngành.................................................. 23

1.4. Tổ chức lãnh thổ kinh tế vùng biên giới phía Bắc và vận dụng cho tỉnh

Hà Giang ........................................................................................................... 28

1.4.1. Nhận diện vùng biên giới Việt - Trung................................................... 28

1.4.2. Chính sách phát triển các địa phương vùng biên giới Việt - Trung ...... 30

1.4.3. Các nội dung TCLTKT cấp tỉnh vận dụng cho tỉnh Hà Giang .................. 32

Tiểu kết chương 1.............................................................................................. 33

Chƣơng 2: CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG VÀ HIỆN TRẠNG TỔ

CHỨC LÃNH THỔ KINH TẾ HÀ GIANG................................................. 35

2.1. Các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức lãnh thổ kinh tế tỉnh Hà Giang......... 35

2.1.1. Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ .............................................................. 35

2.1.2. Các điều kiện và nguồn lực tự nhiên chủ yếu ......................................... 37

2.1.3. Các nhân tố kinh tế - xã hội .................................................................. 47

2.1.4. Đánh giá chung ....................................................................................... 63

2.2. Hiện trạng tổ chức lãnh thổ kinh tế tỉnh Hà Giang .................................... 65

2.2.1. Khái quát chung về nền kinh tế............................................................... 65

2.2.2. Tổ chức lãnh thổ kinh tế theo ngành....................................................... 73

2.2.3. Tổ chức lãnh thổ kinh tế theo không gian............................................... 92

2.2.4. Đánh giá chung về TCLTKT tỉnh Hà Giang ........................................ 102

Tiểu kết chương 2............................................................................................ 103

Chƣơng 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP TỔ CHỨC LÃNH THỔ

KINH TẾ TỈNH HÀ GIANG ĐẾN NĂM 2020........................................ 105

3.1. Quan điểm, mục tiêu và định hướng phát triển kinh tế tỉnh Hà Giang.... 105

3.1.1. Quan điểm phát triển............................................................................. 105

3.1.2. Mục tiêu phát triển ................................................................................ 105

3.1.3. Định hướng phát triển ........................................................................... 109

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

3.2. Quan điểm, mục tiêu và định hướng tổ chức lãnh thổ kinh tế tỉnh Hà

Giang ............................................................................................................... 112

3.2.1. Quan điểm phát triển lãnh thổ tỉnh Hà Giang ....................................... 112

3.2.2. Định hướng phát triển không gian vùng ............................................... 113

3.2.3. Định hướng phát triển bộ khung lãnh thổ: Hệ thống giao thông .......... 122

3.3. Giải pháp tổ chức lãnh thổ kinh tế đến 2020 ........................................... 125

3.3.1. Quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Hà Giang............................................. 125

3.3.2. Phát triển cơ sở hạ tầng ......................................................................... 126

3.3.3. Giải pháp huy động vốn đầu tư............................................................. 127

3.3.4. Phát triển nguồn nhân lực ..................................................................... 128

3.3.5. Khoa học - công nghệ và bảo vệ môi trường........................................ 128

3.3.6. Cơ chế chính sách ................................................................................. 129

3.3.7. Hợp tác phát triển, khu vực và các địa phương khác............................ 130

3.3.8. Giải pháp các chính sách và biện pháp bảo vệ, giảm thiểu ô nhiễm môi

trường, giảm nhẹ thiên tai ............................................................................... 130

Tiểu kết chương 3............................................................................................ 131

KẾT LUẬN .................................................................................................... 132

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 135

PHỤ LỤC....................................................................................................... 139

iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

- TỪ - NGHĨA

- CN - Công nghiệp

- NN - Nông nghiệp

- DV - Dịch vụ

- KT - XH - Kinh tế - Xã hội

- TCLTKT - Tổ chức lãnh thổ kinh tế

- TCLT - Tổ chức lãnh thổ

- UBND - Ủy ban nhân dân

- QL - Quốc lộ

- CNH - HĐH - Công nghiệp hóa - hiện đại hóa

- KCN - Khu công nghiệp

- TTCN - Tiểu thủ công nghiệp

- KTT - Khu kinh tế

- TP - Thành phố

- CMH - Chuyên môn hóa

- CVĐC - Công viên địa chất

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Trang

Bảng 1.1. Các hành lang kinh tế quan trọng của Việt Nam....................................... 19

Bảng 1.2: Các Khu kinh tế của Việt Nam (tính đến 2/2011)..................................... 20

Bảng 1.3: Các khu nông nghiệp công nghệ cao ở Việt Nam, năm 2007................... 27

Bảng 2.1: Các đơn vị hành chính của tỉnh Hà Giang năm 2012................................ 37

Bảng 2.2: Nhiệt độ trung bình trong năm của tỉnh Hà Giang.................................... 39

Bảng 2.3: Thực trạng sử dụng đất tỉnh Hà Giang năm 2010, định hướng 2020........ 42

Bảng 2.4: Bảng thống kê di tích được xếp hạng trên địa bàn tỉnh Hà Giang ............ 45

Bảng 2.5: Sự phân bố địa bàn cư trú một số dân tộc ở tỉnh Hà Giang ...................... 49

Bảng 2.6: Dân số, lao động, nghề nghiệp trung bình qua các năm............................ 51

Bảng 2.7: Cơ cấu lao động theo ngành của tỉnh Hà Giang giai đoạn 2001 – 2012... 51

Bảng 2.8: Một số chỉ tiêu kinh tế xã hội chủ yếu ...................................................... 66

Bảng 2.9: Giá trị sản xuất và cơ cấu giá trị sản xuất ngành nông nghiệp (Giá

hiện hành) tỉnh Hà Giang giai đoạn 2001-2012........................................... 68

Bảng 2.10: Số lượng một số vật nuôi của tỉnh Hà Giang 2005 - 2012 ...................... 70

Bảng 2.11: Diện tích và sản lượng gieo trồng cây lương thực có hạt theo tiểu

vùng năm 2010 ........................................................................................ 75

Bảng 2.12: Một số cây trồng, vật nuôi tập trung theo địa bàn 2012.......................... 77

Bảng 2.13: Hệ thống các đô thị, tính chất, chức năng, quy mô, tỷ lệ đô thị hóa ....... 96

Bảng 2.14: Hiện trạng hệ thống đô thị tỉnh Hà Giang ............................................. 101

Bảng 3.1: Một số mục tiêu phát triển chủ yếu của tỉnh Hà Giang thời kỳ 2010 - 2020.. 108

Bảng 3.2: Các chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội tỉnh Hà Giang đến 2020............... 109

Bảng 3.3: Tổng hợp các chỉ tiêu cơ bản theo các tiểu vùng kinh tế tỉnh Hà Giang....... 114

Bảng 3.3: Quy hoạch hệ thống đô thị tỉnh Hà Giang đến năm 2020 ....................... 117

vi

DANH MỤC CÁC HÌNH

Trang

Hình 2.1: Bản đồ hành chính tỉnh Hà Giang ............................................................36

Hình 2.2: Quy mô và gia tăng dân số tỉnh Hà Giang giai đoạn 2001 - 2012 .........47

Hình 2.3: Cơ cấu dân tộc tỉnh Hà Giang năm 2011 .................................................48

Hình 2.4: Bản đồ Địa lí dân cư tỉnh Hà Giang năm 2010 ........................................50

Hình 2.5: Tăng trưởng kinh tế tỉnh Hà Giang giai đoạn 2001 – 2012 ....................66

Hình 2.7: Bản đồ Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp Hà Giang.....................................74

Hình 2.8: Bản đồ Tổ chức lãnh thổ công nghiệp Hà Giang .....................................81

Hình 2.9: Bản đồ tuyến và điểm du lịch Hà Giang ..................................................91

Hình 2.10: Phác thảo mô hình không gian kinh tế Hà Giang :.................................97

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Tổ chức lãnh thổ kinh tế là một trong những khái niệm cơ bản của Địa lí học,

là gạch nối giữa nhận thức lý luận và hành động thực tiễn của khoa học này. Tổ chức

lãnh thổ kinh tế là một trong những kế hoạch và hành động nhằm phát huy tốt nhất

các nguồn lực để phát triển kinh tế của mỗi quốc gia hay mỗi vùng lãnh thổ. Đây là

vấn đề không mới đối với thế giới, nhưng đối với Việt Nam cũng còn nhiều vấn đề từ

lí luận đến thực tiễn chưa được làm rõ và còn phải tiếp tục nghiên cứu.

Tổ chức lãnh thổ kinh tế là sự sắp xếp các thành phần trong mối liên hệ đa

ngành, đa lãnh thổ ở một vùng nhằm đạt hiệu quả cao nhất về các mặt kinh tế, xã hội,

môi trường và phát triển bền vững trên cơ sở sử dụng hợp lý các nguồn lực.

TCLTKT hợp lí được xem là một trong những giải pháp có tính nghệ thuật hàng đầu

để phát huy tốt nhất các nguồn lực phát triển và có thể khắc phục được tình trạng

chồng chéo, quá tải về sức chứa lãnh thổ cũng như giải quyết tốt tình trạng phát triển

rời rạc giữa các lãnh thổ với nhau và giữa các ngành trong một lãnh thổ để hướng tới

sự phát triển bền vững.

Trong những năm gần đây, tổ chức lãnh thổ kinh tế đã thu hút được sự quan

tâm đặc biệt và được coi như một trong những công cụ quan trọng để phát triển

vùng. Hay nói cách khác, muốn phát triển một cách có hiệu quả thì không thể không

tiến hành tổ chức lãnh thổ kinh tế một cách hợp lí.

Hà Giang là một trong những tỉnh có nhiều tiềm năng để phát triển kinh tế,

lãnh thổ có sự phân hóa đa dạng về tự nhiên và kinh tế - xã hội. Cho đến nay, Hà

Giang đã tiến hành điều tra nghiên cứu, quy hoạch tổng thể phát triển KT - XH cả theo

ngành và theo không gian, một số hình thức TCLTKT chủ yếu đã hình thành và phát

triển như trang trại, vùng chuyên môn hóa; khu công nghiệp, trung tâm công nghiệp;

điểm, khu, đô thị, tuyến du lịch; khu kinh tế cửa khẩu, trung tâm kinh tế, tiểu vùng

kinh tế… Tuy nhiên, TCLTKT của tỉnh chưa thật sự hợp lí, các hình thức TCLTKT

chưa phát huy hết hiệu quả theo thế mạnh của lãnh thổ cho phát triển kinh tế chung.

Đây là một trong những nguyên nhân chính lý giải vì sao phát triển KT - XH của tỉnh

Hà Giang còn ở trình độ thấp.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

Nghiên cứu một cách hệ thống về “Tổ chức lãnh thổ kinh tế tỉnh Hà Giang”

nhằm đánh giá khách quan nguồn lực, thực trạng TCLTKT, làm cơ sở để TCLTKT

hợp lý hơn, đảm bảo an ninh quốc phòng khu vực biên giới, góp phần thúc đẩy sự

phát triển kinh tế của tỉnh theo hướng công nghiệp hóa - hiện đại hóa (CNH - HĐH),

sớm trở thành một tỉnh phát triển khá là nhiệm vụ cấp thiết và có ý nghĩa cả về mặt

lý luận và thực tiễn.

2.1. Mục tiêu

Đề tài làm sáng tỏ các nhân tố ảnh hưởng và thực trạng TCLTKT theo ngành, theo

không gian ở tỉnh Hà Giang. Từ đó, đề xuất một số giải pháp mang tính khuyến nghị

nhằm TCLTKT của tỉnh hợp lý, có hiệu quả và bền vững đến năm 2020 và tầm nhìn

xa hơn.

:

- Tổng quan có chọn lọc cơ sở lý luận và thực tiễn về TCLTKT; xác định các chỉ

tiêu đánh giá thực trạng TCLTKT cho cấp tỉnh.

- Đánh giá các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến TCLTKT tỉnh Hà Giang.

- Phân tích thực trạng TCLTKT tỉnh Hà Giang theo ngành và theo không gian

trong giai đoạn 2001 - 2012.

- Đề xuất một số định hướng và giải pháp nhằm phát triển và hoàn thiện các hình

thức TCLTKT tỉnh Hà Giang một cách hợp lý, hiệu quả và bền vững.

3. Phạm vi nghiên cứu

- Về nội dung: Luận án đánh giá các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến TCLTKT tỉnh

Hà Giang và một số hình thức TCLTKT tiêu biểu của tỉnh theo ngành và theo không gian.

+ Đối với các hình thức TCLTKT theo ngành, đề tài phân tích một số hình thức

tiêu biểu của TCLT các ngành nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ. Trong đó, về

công nghiệp, luận văn kế thừa và làm rõ thêm về khu công nghiệp; về nông nghiệp,

hình thức được lựa chọn phân tích là trang trại; trong dịch vụ, tổ chức lãnh thổ du

lịch được xác định là trọng tâm nghiên cứu với các hình thức: điểm du lịch, khu du

lịch, đô thị du lịch, tuyến du lịch.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

+ Đối với các hình thức TCLTKT theo không gian, đề tài tập trung nghiên cứu một

số hình thức đang được triển khai và đặc trưng cho Hà Giang: Khu kinh tế cửa khẩu,

trung tâm kinh tế và tiểu vùng kinh tế. Riêng về tiểu vùng kinh tế, đề tài thừa nhận

ranh giới các tiểu vùng đã được tỉnh quy hoạch (dựa trên ranh giới hành chính cấp

huyện) và đánh giá theo các tiêu chí xác định, đó là các tiểu vùng: Khu vực đồi núi

thấp, khu vực vùng cao núi đá, khu vực vùng cao núi đất.

- Về không gian: Đề tài nghiên cứu toàn bộ lãnh thổ tỉnh Hà Giang với 10 huyện

và 1 thành phố (TP), trong đó có chú ý so sánh với vùng Trung du và miền núi phía Bắc

và cả nước.

- Về thời gian: đề tài tập trung nghiên cứu giai đoạn 2006-2012 và tầm nhìn

đến 2020.

4. Khái lƣợc lịch sử nghiên cứu của đề tài

4.1. Trên thế giới

Tổ chức lãnh thổ kinh tế - xã hội là vấn đề không mới trên thế giới, nhiều nhà

khoa học thuộc các ngành khoa học khác nhau đã giành nhiều công sức nghiên cứu

vấn đề này, trong đó tiên phong là các nhà khoa học Địa lí.

Ngay từ đầu thế kỷ XIX, trên thế giới đã có những công trình mà sau này đã

trở thành lý thuyết cơ sở để nghiên cứu và triển khai việc tổ chức nền sản xuất xã hội

theo lãnh thổ, như: Lý thuyết "Phát triển các vành đai nông nghiệp" của V.Thunen

(1833), lý thuyết "Định vị công nghiệp" của A.Weber (1909), lý thuyết "Vị trí trung

tâm " của W.Christaller (1933)... Trong đó, công trình của W.Christaller đã dựa trên

cơ sở của “lực đẩy”, “lực hút” để xác định khoảng ảnh hưởng của các trung tâm

trong từng vùng và những khu vực trống vắng giữa các trung tâm đô thị. Từ việc

nghiên cứu thực tiễn đã hình thành những lí thuyết khái quát có thể được coi là

những lí luận cổ điển về tổ chức lãnh thổ kinh tế quý báu để học tập và áp dụng, như

W.Christaller với việc hình thành các trung tâm tạo vùng; Francoi-Perroux với vấn

đề phát triển các cực tăng trưởng; Von Thunen với tổ chức lãnh thổ nông nghiệp theo

các vành đai xung quanh các đô thị [32].

Đến thế kỷ XX, các nghiên cứu về TCLT nền sản xuất được tiến hành sâu

rộng hơn, điển hình là lý thuyết: "Cực tăng trưởng" của Francoi Perroux (1950)

nhấn mạnh lợi thế của phát triển không cân đối theo lãnh thổ.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

Năm 1947, nhà bác học người Nga N.N. Koloxopski đã đưa ra lý thuyết về phát

triển tổng hợp sản xuất lãnh thổ, trong đó ông đã đề xuất nhiều vấn đề lý luận và những

giải pháp thực tiễn về TCLT cho những vùng lãnh thổ giàu tài nguyên, xem tổ hợp

nông – công nghiệp như những thành phố hạt nhân. Nghiên cứu về tổ chức không gian

cũng được coi trọng trong địa lý Hoa Kỳ vào những năm đầu thập niên 70 của thế kỷ

XX. Điển hình cho sự nghiên cứu này là các công trình: “Tổ chức không gian, cách

nhìn thế giới của các nhà địa lý” của R.Abler, J.Adams và P.Gould.[36].

Cuối thế kỷ XX, nghiên cứu TCLTKT chú trọng đến việc định vị vùng. Đại

diện cho hướng nghiên cứu này là Paul Krugman – một nhà kinh tế học người Mỹ.

Trong nghiên cứu của mình, ông đã đề xuất mô hình phát triển kinh tế quốc gia lấy

công nghiệp hóa làm nòng cốt và một nền nông nghiệp ngoại vi. Theo ông, để tạo ra

sự bứt phá trong phát triển kinh tế, các yếu tố đảm bảo là chi phí vận tải thấp, sản

xuất bền vững và xác định vị trí vùng với nhu cầu ngày càng lớn hơn. Việc xác định

đó phụ thuộc vào tính CMH của sản xuất. Sự khởi sắc của vùng trung tâm hay ngoại

vi phụ thuộc vào chi phí vận tải, các nguồn lực phát triển và đóng góp của sản xuất

vào thu nhập quốc gia.

Báo cáo phát triển thế giới 2009 - quan điểm địa kinh tế mới cũng cho thấy

tầm quan trọng và xu hướng TCLTKT hiện nay là sự tích tụ - tập trung ở các thành

phố với sự di cư và chuyên môn hóa. “Không nước nào trở nên giàu có mà không

phải thay đổi…sản xuất theo không gian”, “các thành phố tăng trưởng, con người cơ

động, thương mại sôi động là những chất xúc tác cho sự tiến bộ của các nước phát

triển trong hai thế kỷ vừa qua. Ngày nay, chính những tác lực đó đang truyền lực

cho những nơi năng động nhất trong khối các nước đang phát triển”[10].

4.2. Ở Việt Nam và tỉnh Hà Giang

Ở Việt Nam, tổ chức lãnh thổ kinh tế là đối tượng nghiên cứu quan trọng của

khoa học Địa lí từ giữa thế kỉ XX. Đã có nhiều luận án, bài báo, giáo trình về tổ chức

lãnh thổ kinh tế được công bố. Viện chiến lược phát triển thuộc Bộ KH&ĐT đã

nghiên cứu và công bố các quy hoạch phát triển cho cả nước cũng như cho từng vùng

lãnh thổ. Tuy vậy, những công trình đó phạm vi nghiên cứu có qui mô lớn, mặt khác

các hình thức tổ chức sản xuất lãnh thổ cũng có nhiều thay đổi do tác động của nền

kinh tế thị trường.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

Đối với tỉnh Hà Giang cũng cố một tác giả viết về địa lí kinh tế xã hội của tỉnh,

trong đó có liên quan ít nhiều đến vấn đề tổ chức lãnh thổ của các ngành kinh tế của

tỉnh. VD, GS.TS. Lê Thông đã giới thiệu tương đối cụ thể về tự nhiên, kinh tế, xã

hội... của Hà Giang trong cuốn “Địa lí các tỉnh và thành phố Việt Nam”.[20]

Năm 2000, trường Cao đẳng Sư phạm Hà Giang đã “Nghiên cứu và biên soạn

giáo trình Địa lý Hà Giang” dùng trong giảng dạy và học tập. Mặc dù, đã khái quát

được toàn bộ các đặc điểm dân cư và kinh tế - xã hội của tỉnh, tuy nhiên đề tài vẫn

chưa làm rõ được những tiềm năng cho phát triển KTXH của tỉnh và hướng phát

triển kinh tế xã hội trong những năm tới.

Năm 2002, Sở Văn hóa thông tin Hà Giang cùng với Trung tâm UNESCO

thông tin tư liệu lịch sử và văn hóa Việt Nam đã biên soạn cuốn Địa chí Hà Giang￾Tập 1. Cuốn sách đã giới thiệu một cách khá cụ thể về địa lý và kinh tế tỉnh Hà

Giang.

Trong “Báo cáo tổng hợp qui hoạch tổng thể phát triển kinh tế-xã hội tỉnh Hà

Giang thời kì 2006-2020„của UBND Hà Giang hay các báo cáo, thống kê khác của

Tỉnh Ủy, UBND Hà Giang, Sở NN&PTNT, Sở KH&ĐT Hà Giang các vấn đề phát

triển KTXH của Hà Giang, và các vấn đề liên quan tổ chức lãnh thổ của các ngành

kinh tế của tỉnh. [27, 28].

Luận văn thạc sĩ: “Địa lí nông nghiệp tỉnh Hà Giang„ của Lê Thị Thu Thủy

cũng đã đề cập đến vấn đề tổ chức lãnh thổ nông nghiệp của Hà Giang. Luận văn

thạc sĩ “Kinh tế Hà Giang thời kì công nghiệp hóa-hiện đại hóa „ của Phan Đức

Tráng đã giới thiệu về sư tổ chức lãnh thổ kinh tế tỉnh Hà Giang với 2 vùng riêng

biệt....

Việc nghiên cứu đề tài về tổ chúc lãnh thổ kinh tế tỉnh Hà giang được hỗ trợ bởi

nguồn tài liệu rât có giá trị. Đó là các quyết định của Chính phủ về Quy hoạch xây

dựng vùng biên giới Việt - Trung đến năm 2020. Quyết định số115/2007/QĐ - TTg,

Hà Nội 30-8-2007, WEBSITE: http://www. google.com/ quyết định

115/2007/QDTTg. Quyết định v/v Quy hoạch phát triển kinh tế cửa khẩu Việt Nam

đến năm 2010. biên giới Việt - Trung đến năm 2020. Quyết định của Chính phủ số 52

/ QĐ-TTg, ngày 24/5/2008. [11 / 12].