Thành phần sâu mọt hại nguyên liệu thuốc lá nhập khẩu tại lang sơn, cao bằng, đặc điểm sinh học, sinh thái của mọt lasioderma serricorne fabricius và biện pháp phòng trừ năm 2010

BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO

TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI

------------
 ----------

HOÀNG LỆ HẰNG

THÀNH PHẦN SÂU MỌT HẠI NGUYÊN LIỆU THUỐC LÁ

NHẬP KHẨU TẠI CỬA KHẨU LẠNG SƠN, CAO BẰNG,

ðẶC ðIỂM SINH HỌC, SINH THÁI CỦA MỌT Lasioderma

serricorne Fabricius VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ NĂM 2010

LUẬN VĂN THẠC SĨ NÔNG NGHIỆP

Chuyên ngành: BẢO VỆ THỰC VẬT

Mã số : 60.62.10

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS.NGƯT. HÀ QUANG HÙNG

HÀ NỘI - 2010

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... i

LỜI CAM ðOAN

Tôi xin cam ñoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này

là hoàn toàn trung thực và chưa từng ñược sử dụng hoặc công bố trong

bất kỳ công trình nào khác.

Tôi xin cam ñoan rằng mọi sự giúp ñỡ cho việc thực hiện luận văn

này ñã ñược cám ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn ñều ñược

ghi rõ nguồn gốc.

Tác giả luận văn

Hoàng Lệ Hằng

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... ii

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới GS.TS.NGƯT. Hà Quang Hùng,

người ñã hướng dẫn, chỉ bảo tận tình và giúp ñỡ tôi trong suốt quá trình thực

hiện ñề tài và hoàn chỉnh luận văn của mình.

Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo trong Bộ môn Côn trùng,

Khoa Nông học, Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội ñã tạo mọi ñiều kiện

thuận lợi, giúp ñỡ tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn này.

Tôi xin bảy tỏ lòng biết ơn ñến sự giúp ñỡ nhiệt tình của lãnh ñạo và

tập thể cán bộ Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 7 - Lạng Sơn, ñã ñộng viên

và tạo ñiều kiện thuận lợi cho tôi thực hiện ñề tài nghiên cứu và hoàn thành

khoá học cao học.

Tôi xin bảy tỏ lòng biết ơn ñến các cán bộ công nhân viên Công ty

Cổ phần Ngân Sơn, Tiên Sơn, Bắc Ninh ñã nhiệt tình giúp ñỡ và tạo ñiều kiện

thuận lợi cho tôi trong quá trình thực hiện ñề tài nghiên cứu.

ðể hoàn thành luận văn, tôi còn nhận ñược sự ñộng viên, khích lệ của

bạn bè và những người thân trong gia ñình. Cuối cùng tôi xin chân thành cảm

ơn tất cả những tình cảm cao quý ñó.

Hà Nội, ngày 10 tháng 11 năm 2010

Tác giả luận văn

Hoàng Lệ Hằng

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... iii

MỤC LỤC

Lời cam ñoan i

Lời cảm ơn ii

Mục lục iii

Danh mục chữ viết tắt vi

Danh mục bảng vii

Danh mục hình ix

Danh mục hình ix

1. MỞ ðẦU 1

1.1 Tính cấp thiết của ñề tài 1

1.2 Mục ñích và yêu cầu của ñề tài 2

1.3 Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của ñề tài 3

1.4 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu của ñề tài 3

2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 5

2.1 Tình hình nghiên cứu ngoài nước 5

2.1.1 Nguồn gốc và tình hình sản xuất thuốc lá trên thế giới 5

2.1.2 Sinh vật hại kiểm dịch thực vật và thành phần côn trùng, nhện hại

trong kho bảo quản nông sản 5

2.1.3 Nghiên cứu ñặc ñiểm hình thái, sinh học, sinh thái học của loài

Lasioderma serricorne (F.) 8

2.1.4 Biện pháp phòng trừ côn trùng gây hại trong kho bảo quản nông

sản 10

2.2 Tình hình nghiên cứu trong nước 13

2.2.1 Những nghiên cứu trong công tác kiểm dịch thực vật 13

2.2.2 Nghiên cứu thành phần côn trùng và nhện hại trong kho bảo quản

nông sản 14

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... iv

2.2.3 Nghiên cứu ñặc ñiểm hình thái, sinh học và sinh thái học loài mọt

thuốc lá Lasioderma serricorne (F.) 16

2.2.4 Biện pháp phòng trừ côn trùng gây hại trong kho bảo quản nông sản 18

3. ðỐI TƯỢNG, VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 21

3.1 ðối tượng nghiên cứu 21

3.2 ðịa ñiểm và thời gian nghiên cứu 21

3.3 Vật liệu nghiên cứu, dụng cụ và hóa chất thí nghiệm 21

3.4 Nội dung nghiên cứu 22

3.5 Phương pháp nghiên cứu 22

3.6 Phương pháp xử lý số liệu 30

4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 31

4.1 Kết quả ñiều tra thành phần sâu mọt hại và thiên ñịch của chúng

trên nguyên liệu thuốc lá nhập khẩu và bảo quản trong kho năm

2010 31

4.1.1 Thành phần sâu mọt hại nguyên liệu thuốc lá nhập khẩu tại Lạng

Sơn, Cao Bằng 31

4.1.2 Thành phần sâu mọt hại nguyên liệu thuốc lá nhập khẩu bảo quản

trong kho sau nhập khẩu của Công ty Cổ phần Ngân Sơn tại

Tiên Sơn, Bắc Ninh 31

4.1.3 Thành phần sâu mọt hại nguyên liệu thuốc lá sấy khô nguồn gốc

nội ñịa tại Bắc Sơn - Lạng Sơn 35

4.1.4 ðặc ñiểm hình thái sâu mọt hại nguyên liệu thuốc lá nhập khẩu

và bảo quản trong kho 37

4.1.5 Thành phần thiên ñịch của sâu mọt hại nguyên liệu thuốc lá nhập

khẩu và trong kho bảo quản 45

4.2 ðặc ñiểm hình thái và sinh học của mọt thuốc lá Lasioderma

serricorne (F.) 50

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... v

4.2.1 ðặc ñiểm hình thái của mọt thuốc lá Lasioderma serricorne (F.) 50

4.2.2 ðặc ñiểm sinh học của mọt thuốc lá Lasioderma serricorne (F.) 55

4.3 Thiệt hại trọng lượng khô do Lasioderma serricorne (F.) gây ra

với nguyên liệu thuốc lá 67

4.4 Thử nghiệm phòng trừ Lasioderma serricorne (F.) hại nguyên

liệu thuốc lá bằng biện pháp hoá học 70

5. KẾT LUẬN VÀ ðỀ NGHỊ 73

5.1 Kết luận 73

5.2 ðề nghị 74

TÀI LIỆU THAM KHẢO 75

PHỤ LỤC 82

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

STT Chữ viết tắt Từ viết vắt

1 BVTV Bảo vệ thực vật

2 CT Công thức

3 CP Cổ phần

4 FAO Food and Agriculture Organization

5 HLT Hiệu lực thuốc

6 IPM Quản lý dịch hại tổng hợp

7 KDTV Kiểm dịch thực vật

8 NXB Nhà xuất bản

9 SVGH Sinh vật gây hại

10 STT Số thứ tự

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... vii

DANH MỤC BẢNG

STT Tên bảng Trang

4.1. Thành phần sâu mọt gây hại trên nguyên liệu thuốc lá sấy khô

nhập khẩu tại Lạng Sơn (từ tháng 1/2010 ñến tháng 6/2010) 32

4.2. Thành phần sâu mọt gây hại trên nguyên liệu thuốc lá sấy khô

nhập khẩu tại Cao Bằng (từ tháng 1/2010 ñến tháng 6/2010) 33

4.3. Thành phần sâu mọt gây hại trên nguyên liệu thuốc lá sấy khô

nhập khẩu ñược bảo quản tại Công ty Cổ Phần Ngân Sơn, Tiên

Sơn, Bắc Ninh (từ tháng 1/2010 ñến tháng 6/2010) 34

4.4. Thành phần sâu mọt gây hại trên nguyên liệu thuốc lá sấy khô

nguồn gốc nội ñịa tại Bắc Sơn, Lạng Sơn (từ tháng 1/2010 ñến

tháng 6/2010) 36

4.5. Thành phần thiên ñịch của sâu mọt hại nguyên liệu thuốc lá nhập

khẩu và trong kho bảo quản (từ tháng 1/2010 ñến tháng 6/2010) 46

4.6. Kích thước pha trứng Lasioderma serricorne (F.) nuôi ở các

nhiệt ñộ khác nhau (n=30) 50

4.7. Kích thước trung bình các tuổi của pha sâu non Lasioderma

serricorne (F.) nuôi trên các thức ăn khác nhau (n=30) 52

4.8. Kích thước pha nhộng, pha trưởng thành Lasioderma serricorne (F.)

nuôi trên lá thuốc lá nhập khẩu sấy khô (n=30) 53

4.9. Thời gian phát dục của Lasioderma serricorne (F.) nuôi trên lá

thuốc lá nhập khẩu sấy khô (n=30) 56

4.10. Sức sinh sản của Lasioderma serricorne (F.) nuôi trên các dạng

nguyên liệu thuốc lá (n=20) 58

4.11. Tỷ lệ trứng nở của Lasioderma serricorne (F.) nuôi trên các dạng

nguyên liệu thuốc lá 60

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... viii

4.12. Mật ñộ Lasioderma serricorne (F.) trên nguyên liệu thuốc lá

nhập từ tỉnh Quý Châu, Trung Quốc qua cửa khẩu Lạng Sơn từ

tháng 1 - 6 năm 2010 61

4.13. Mật ñộ Lasioderma serricorne (F.) trên nguyên liệu thuốc lá

nhập từ tỉnh Vân Nam, Trung Quốc qua cửa khẩu Cao Bằng từ

tháng 1 - 6 năm 2010 62

4.14. Diễn biến mật ñộ Lasioderma serricorne (F.) trên nguyên liệu

thuốc lá bảo quản tại Công ty Cổ phần Ngân Sơn, Tiên Sơn, Bắc

Ninh ñợt nhập từ tháng 1 - 3 năm 2010 65

4.15. Diễn biến mật ñộ Lasioderma serricorne (F.) trên nguyên liệu

thuốc lá bảo quản tại Công ty Cổ phần Ngân Sơn, Tiên Sơn, Bắc

Ninh ñợt nhập từ tháng 4 - 6 năm 2010 66

4.16. Mất mát trọng lượng khô của nguyên liệu thuốc lá nhập khẩu bảo

quản do Lasioderma serricorne (F.) gây ra 68

4.17. Hiệu lực phòng trừ Lasioderma serricorne (F.) của thuốc xông

hơi Phosphine (Quickphos 56% dạng viên) 71

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... ix

DANH MỤC HÌNH

STT Tên hình Trang

4.1. Mọt gạo Sitophilus oryzae L 43

4.2. Mọt cà phê Araecerus fasciculatus De Geer 43

4.3. Mọt râu dài Cryptolestes pusillus Schönherr 43

4.4. Mọt thò ñuôi ñiểm vàng Carpophilus hemipterus L. 43

4.5. Mọt thò ñuôi Carpophilus dimidiatus F. 43

4.6. Mọt bột ñỏ Tribolium castaneum Herbst. 43

4.7. Mọt gạo dẹt Ahasverus advena Waltl. 43

4.8. Mọt răng cưa Oryzaephilus surinamensis L. 44

4.9. Mọt thuốc lá Lasioderma serricorne F. 44

4.10. Mọt ñục tre Dinoderus minutus Fabricius 44

4.11. Mọt ñục hạt nhỏ Rhizopertha dominica Fabricius 44

4.12. Ngài ðịa trung hải Ephestia cautella Walker 44

4.13. Ngài thuốc lá Ephestia elutella Hubner 44

4.14. Rận sách Liposcelis sp. 44

4.15. Mọt thóc lớn Tenebroides mauritanicus L. 49

4.16. Côn trùng bắt mồi Thaneroclerus buqueti L 49

4.17. Nhện càng cua mình dài Pseudoscopiones sp1 49

4.18. Nhện càng cua mình tròn Pseudoscopiones sp2 49

4.19. Trứng của Lasioderma serricorne (F.) 54

4.20. Sâu non Lasioderma serricorne (F.) các tuổi từ 1- 4 54

4.21. Nhộng Lasioderma serricorne (F.) 54

4.22. Trưởng thành Lasioderma serricorne (F.) 54

4.23. Sức sinh sản của Lasioderma serricorne (F.) nuôi trên các dạng

nguyên liệu thuốc lá 58