Thành phần sâu hại lạc và thiên địch của chúng, đặc điểm sinh học, sinh thái của sâu xanh (helicoverpa armigera hubner) và biện pháp phòng chống vụ xuân 2010 tại huyện nghi lộc tỉnh nghệ an

BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO

TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI

----------
----------

NGUYỄN THỊ ðÔNG

THÀNH PHẦN SÂU HẠI LẠC VÀ THIÊN ðỊCH CỦA CHÚNG,

ðẶC ðIỂM SINH HỌC, SINH THÁI CỦA SÂU XANH

(Helicoverpa armigera Hubner) VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG,

VỤ XUÂN NĂM 2010 TẠI HUYỆN NGHI LỘC, TỈNH NGHỆ AN

LUẬN VĂN THẠC SĨ NÔNG NGHIỆP

Chuyên ngành : BẢO VỆ THỰC VẬT

Mã số : 60.62.10

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. HÀ QUANG HÙNG

HÀ NỘI - 2010

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... i

LỜI CAM ðOAN

Tôi xin cam ñoan rằng:

Số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa

từng ñược sử dụng và công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác.

Mọi sự giúp ñỡ cho việc thực hiện luận văn này, ñã ñược cảm ơn và các

thông tin trích dẫn trong luận văn ñều ñược chỉ rõ nguồn gốc.

Nghệ An, ngày ...... tháng ......năm 2010

Tác giả

Nguyễn Thị ðông

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... ii

LỜI CẢM ƠN

Có được kết quả nghiên cứu này

Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến:

GS. TS Hà Quang Hùng - Bộ môn Côn trùng Khoa Nông học Trường

Đại học Nông Nghiệp Hà Nội, người đã hết sức tận tình và chu đáo. Thầy đã

truyền đạt cho tôi những kiến thức và kinh nghiệm quý báu, chỉ dẫn cho tôi

từng bước đi để hoàn thành luận văn nghiên cứu khoa học.

Xin chân thành cảm ơn tập thể các thầy cô giáo Bộ môn Côn trùng -

Khoa Nông học, Khoa Sau đại học Trường Đại học Nông Nghiệp Hà Nội, đã

tạo mọi điều kiện giúp đỡ và có những góp ý sâu sắc trong thời gian học tập

và thực hiện đề tài.

Xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng

VI - Nghệ An và các anh chị đồng nghiệp, những người đã tạo mọi điều kiện

về thời gian và giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu khoa học.

Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn những người thân trong gia

đình, bạn bè đã động viên khích lệ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và

hoàn thành luận văn này.

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Đông

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... iii

MỤC LỤC

Lời cam ñoan i

Lời cảm ơn ii

Mục lục iii

Danh mục chữ viết tắt vi

Danh mục bảng vii

1. MỞ ðẦU 1

1.1. Tính cấp thiết của ñề tài. 1

1.2. Mục tiêu và yêu cầu của ñề tài. 2

1.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của ñề tài. 3

1.4. Phạm vi nghiên cứu của ñề tài. 3

2. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC 4

2.1. Những nghiên cứu nước ngoài. 4

2.2. Những nghiên cứu trong nước. 11

3. VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN

CỨU 22

3.1. ðối tượng nghiên cứu. 22

3.2. ðịa ñiểm nghiên cứu và thời gian thực hiện ñề tài. 22

3.3. Vật liệu nghiên cứu. 22

3.4. Nội dung nghiên cứu. 23

3.5. Phương pháp nghiên cứu. 23

3.6. Phương pháp xử lý, bảo quản và giám ñịnh mẫu. 28

3.7. Chỉ tiêu theo dõi, tính toán và xử lý số liệu. 28

4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 30

4.1. Thành phần sâu hại lạc vụ Xuân năm 2010 tại huyện Nghi Lộc,

Nghệ An. 30

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... iv

4.2. Thành phần thiên ñịch (côn trùng ký sinh, côn trùng và nhện

lớn bắt mồi) sâu hại lạc vụ Xuân năm 2010 tại huyện Nghi

Lộc, Nghệ An. 36

4.3. Diễn biến mật ñộ sâu xanh Helicoverpa armigera Hubner hại

lạc vụ Xuân năm 2010 tại huyện Nghi Lộc, Nghệ An dưới ảnh

hưởng của một số yếu tố sinh thái. 41

4.3.1. Diễn biến mật ñộ sâu xanh Helicoverpa armigera Hubner trên

lạc L14 ở các chân ñất trồng khác nhau, vụ Xuân 2010 tại

huyện Nghi Lộc, Nghệ An. 41

4.3.2. Diễn biến mật ñộ sâu xanh Helicoverpa armigera Hubner trên

lạc L14 vụ Xuân sớm và Xuân chính vụ năm 2010 tại Nghi

Lộc, Nghệ An. 43

4.3.3. Diễn biến mật ñộ sâu xanh Helicoverpa armigera Hubner trên

các giống lạc khác nhau, vụ Xuân năm 2010 tại Nghi Lộc,

Nghệ An. 46

4.3.4. Diễn biến mật ñộ sâu xanh Helicoverpa armigera Hubner trên

lạc L14 trồng thuần và trồng xen ngô MX10, vụ Xuân năm

2010 tại Nghi Lộc, Nghệ An. 48

4.4. ðặc ñiểm sinh học của sâu xanh Helicoverpa armigera Hubner

hại lạc 51

4.4.1. Vòng ñời sâu xanh Helicoverpa armigera Hubner hại lạc (nuôi

trong phòng thí nghiệm Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 6 -

Nghệ An). 51

4.4.2. Nhịp ñiệu ñẻ trứng của trưởng thành cái sâu xanh Helicoverpa

armigera Hubner hại lạc. 52

4.5. Phòng trừ sâu xanh Helicoverpa armigera Hubner hại lạc vụ

Xuân năm 2010 tại Nghi Lộc, Nghệ An. 56

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... v

4.5.1. Thử nghiệm hiệu quả trồng xen cây Hướng dương dẫn dụ

trưởng thành cái sâu xanh Helicoverpa armigera Hubner ñẻ

trứng, ảnh hưởng ñến mật ñộ sâu trên lạc L14 vụ Xuân năm

2010 tại Nghi Lộc, Nghệ An. 56

4.5.2. Thử nghiệm hiệu quả áp dụng mồi bả chua ngọt dẫn dụ trưởng

thành cái sâu xanh, sâu khoang vào bẫy, vụ Xuân năm 2010 tại

Nghi Lộc, Nghệ An. 58

4.5.3. Kết quả khảo sát hiệu lực của một số loại thuốc BVTV phòng

trừ sâu xanh hại lạc vụ Xuân năm 2010 tại Nghi Lộc, Nghệ

An. 63

5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 67

5.1. KẾT LUẬN. 67

5.2. KIẾN NGHỊ. 68

TÀI LIỆU THAM KHẢO 69

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

BVTV : Bảo vệ thực vật

ICRISAT : Viện nghiên cứu cây có dầu quốc tế Ấn ðộ

BMAT : Bắt mồi ăn thịt

GðST : Giai ñoạn sinh trưởng

MðPB : Mức ñộ phổ biến

MðTB : Mật ñộ trung bình

VSV : Vi sinh vật

HTX : Hợp tác xã

Ctv : Cộng tác viên

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... vii

DANH MỤC BẢNG

STT Tên bảng Trang

4.1 Thành phần sâu hại lạc tại huyện Nghi Lộc vụ Xuân 2010 31

4.2 Tỷ lệ các họ, loài sâu hại lạc vụ Xuân năm 2010 tại Nghi Lộc,

Nghệ An. 33

4.3 Thành phần và mức ñộ phổ biến các loài thiên ñịch của sâu hại

lạc tại huyện Nghi Lộc vụ Xuân 2010 37

4.4 Tỷ lệ các họ, các loài thiên ñịch của sâu hại lạc vụ Xuân 2010

tại huyện Nghi Lộc, Nghệ An 37

4.5 Diễn biến mật ñộ sâu xanh Helicoverpa armigera Hubner trên

lạc L14 ở các chân ñất trồng khác nhau, vụ Xuân năm 2010 tại

huyện Nghi Lộc, Nghệ An 41

4.6 Diễn biến mật ñộ sâu xanh Helicoverpa armigera Hubner trên

lạc ở các thời vụ khác nhau của vụ Xuân năm 2010 tại huyện

Nghi Lộc, Nghệ An 44

4.7 Diễn biến mật ñộ sâu xanh Helicoverpa armigera Hubner trên các

giống lạc khác nhau, vụ Xuân năm 2010 tại huyện Nghi Lộc,

Nghệ An 47

4.8 Diễn biến mật ñộ sâu xanh Helicoverpa armigera Hubner trên

lạc L14 ở ruộng trồng thuần và trồng xen ngô MX10, vụ Xuân

năm 2010 tại huyện Nghi Lộc, Nghệ An 49

4.9 Vòng ñời của sâu xanh Helicoverpa armigera Hubner 52

4.10 Nhịp ñiệu ñẻ trứng của trưởng thành cái sâu xanh Helicovera

armigera Hubner 53

4.11 Diễn biến mật ñộ sâu xanh Helicoverpa armigera Hubner trên

lạc L14 trồng thuần và trồng xen cây Hướng dương, vụ Xuân

năm 2010 tại huyện Nghi Lộc, Nghệ An 57

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... viii

4.12 Số trưởng thành cái của sâu xanh, sâu khoang hại lạc vào bả

chua ngọt, vụ Xuân 2010 tại huyện Nghi Lộc, Nghệ An 59

4.13 Diễn biến mật ñộ sâu xanh Helicoverpa armigera Hubner trên

lạc L14 ở ruộng ñặt bẫy bả chua ngọt và ruộng không ñặt bẫy,

vụ Xuân năm 2010 tại huyện Nghi Lộc, Nghệ An. 61

4.14 Hiệu lực của một số thuốc hoá học ñối với sâu xanh

Helicoverpa armigera Hubner hại lạc trong phòng thí nghiệm 63

4.15 Hiệu lực của một số thuốc ñối với sâu xanh Helicoverpa

armigera Hubner trên ñồng ruộng 65