Tác động của Thông tư 30/2011-TT-NHNN đến năng lực cạnh tranh của các ngân hàng thương mại trên địa bàn Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRẦN THỊ THƯƠNG THƯƠNG

TÁC ĐỘNG CỦA THÔNG TƯ 30/2011-TT-NHNN

ĐẾN NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2017

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRẦN THỊ THƯƠNG THƯƠNG

TÁC ĐỘNG CỦA THÔNG TƯ 30/2011-TT-NHNN

ĐẾN NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN THÁI NGUYÊN

Ngành: Quản lý Kinh tế

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. BÙI QUANG TUẤN

THÁI NGUYÊN - 2017

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn

được thực hiện nghiêm túc, trung thực và mọi số liệu trong này được trích dẫn

có nguồn gốc rõ ràng.

Tác giả

Trần Thị Thương Thương

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này, tôi đã

nhận được sự quan tâm, giúp đỡ tận tình từ phía tập thể và cá nhân:

Tôi xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn tới tất cả các thầy, cô giáo trường Đại

học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên, Phòng Đào tạo đã giúp đỡ

tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với PGS.TS. Bùi Quang Tuấn,

người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian nghiên cứu đề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, các phòng ban, cùng các cán

bộ nhân viên tại các Ngân hàng thương mại trên địa bàn Thái Nguyên đã giúp

đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình nghiên cứu đề tài.

Tác giả

Trần Thị Thương Thương

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................. vi

DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................viii

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ.......................................................................... ix

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đê tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu của đề tài ........................................................................................ 3

3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của đề tài.................................................... 3

4. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 4

Chương 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NĂNG LỰC CẠNH

TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ NỘI DUNG

THÔNG TƯ 30/2011-TT-NHNN ................................................................... 5

1.1. Năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại........................................ 5

1.1.1. Các khái niệm.......................................................................................... 5

1.1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của NHTM................... 8

1.1.3. Một số tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh của ngân hàng............... 18

1.2. Nội dung của Thông tư 30/2011-TT-NHNN liên quan đến năng lực

cạnh tranh của ngân hàng thương mại ............................................................ 23

1.2.1. Bối cảnh ra đời của Thông tư 30/2011-TT-NHNN .............................. 23

1.3. Tác động của Thông tư 30/2011-TT-NHNN đến năng lực cạnh tranh

của một số NHTM tại Việt Nam..................................................................... 26

1.3.1. Tác động của thông tư 30/2011-TT-NHNN ......................................... 26

1.3.2. Mô hình quản trị tín dụng của Ngân hàng Techcombank..................... 29

1.3.3. Kinh nghiệm huy động vốn và quản trị tín dụng của Vietinbank......... 31

1.3.4. Mô hình quản trị Rủi ro thanh khoản và rủi ro lãi suất của BIDV ....... 33

1.3.5. VPBank xây dựng mô hình chấm điểm tín dụng khách hàng với hệ

thống 'Big data'................................................................................................ 35

iv

Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................. 36

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 36

2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 37

2.2.1. Phương pháp tiếp cận............................................................................ 37

2.2.2. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể..................................................... 37

2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu............................................................. 39

2.3.1. Các chỉ tiêu định tính ............................................................................ 39

2.3.2. Các chỉ tiêu định lượng ......................................................................... 40

Chương 3. THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN THÁI NGUYÊN

VÀ TÁC ĐỘNG CỦA THÔNG TƯ 30/2011-TT-NHNN.......................... 44

3.1. Giới thiệu về các NHTM trên địa bàn Thái Nguyên................................ 44

3.2. Thực trạng năng lực cạnh tranh của các NHTM trên địa bàn Thái

Nguyên trước tác động Thông tư 30/2011-TT-NHNN................................. 47

3.2.1. Phân nhóm ngân hàng trên địa bàn Thái Nguyên................................. 47

3.2.2. Thực trạng cạnh tranh của các ngân hàng TM trên địa bàn tỉnh

Thái Nguyên ................................................................................................... 51

3.3. Tác động của thông tư 30/2011-TT-NHNN đến năng lực cạnh tranh

của các NHTM ................................................................................................ 55

3.3.1. Tác động xét trên huy động vốn............................................................ 56

3.3.2. Tác động xét trên cho vay ..................................................................... 60

3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của các NHTM trên

địa bàn Thái Nguyên dưới tác động của thông tư 30/2011-TT-NHNN ......... 62

3.4.1. Các nhân tố tác động trực tiếp............................................................... 62

3.4.2. Các nhân tố tác động gián tiếp.............................................................. 63

3.5. Đánh giá chung về năng lực cạnh tranh của các NHTM trên địa bàn

Thái Nguyên dưới tác động của thông tư 30/2011-TT-NHNN ...................... 68

3.5.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 71

3.5.2. Hạn chế và nguyên nhân ....................................................................... 71

v

Chương 4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH

TRANH CỦA CÁC NHTM TRÊN ĐỊA BÀN THÁI NGUYÊN DƯỚI

TÁC ĐỘNG CỦA THÔNG TƯ 30/2011-TT-NHNN ......................................73

4.1. Một số quan điểm, định hướng của tác giả nhằm tăng cường năng

lực cạnh tranh của các NHTM trên địa bàn Thái Nguyên .............................. 73

4.2. Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của các NHTM trên

địa bàn Thái Nguyên sau thông tư 30/2011-TT-NHNN................................. 74

4.2.1. Nhóm giải pháp về tài chính ................................................................. 74

4.2.2. Nhóm các giải pháp nâng cao năng lực hoạt động ............................... 76

4.2.3. Nhóm các giải pháp nâng cao năng lực quản trị................................... 79

4.3. Những kiến nghị nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh của các NHTM

trên địa bàn Thái Nguyên sau tác động của thông tư 30/2011-TT-NHNN............ 82

KẾT LUẬN.................................................................................................... 84

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................... 85

PHỤ LỤC....................................................................................................... 86

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Ký tự Nội dung

ABbank Ngân hàng An Bình

ACB Ngân hàng Á châu

Agribank Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn

ATM Cây rút tiền tự động

BIDV Ngân hàng đầu tưu và phát triển

CN Chi nhánh

CT Chỉ thị

GD Giao dịch

GTCG Giấy tờ có giá

HĐQT Hội đồng quản trị

LienvietPostbank Ngân hàng Bưu điện Liên Việt

MaritimeBank Ngân hàng Hằng hải

MB Ngân hàng Quân đội

NĐ-CP Nghị định Chính phủ

NH Ngân hàng

NHNN Ngân hàng nhà nước

NHTM Ngân hàng thương mại

NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần

NHTMNQD Ngân hàng thương mại ngoài quốc doanh

NHTMQD Nhân hàng thương mại quốc doanh

NIM Tỷ lệ thu nhập lãi cận biên

PGD Phòng giao dịch

RRLS Rủi ro lãi suất

RRTK Rủi ro thanh khoản

vii

Sacombank Ngân hàng Sài gòn thương tín

SHB Ngân hàng Sài Gòn Hà Nội

TCTD Tổ chức tín dụng

Techcombank Ngân hàng kỹ thương

TSC Trụ sở chính

TT Thông tư

UBND Ủy ban nhân dân

USD Đô la Mỹ

VAS Tiêu chuẩn Kế toán Việt Nam

VIB Ngân hàng Quốc tế

Vietcombank Ngân hàng Ngoại thương

Vietinbank Ngân hàng Công thương

VNĐ Việt Nam đồng

Vpbank Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng