Tác động của sở hữu nước ngoài tới rủi ro thanh khoản của các ngân hàng thương mại Việt Nam

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

KHOA ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC

NGUYỄN THỊ ÁNH TUYẾT

TÁC ĐỘNG CỦA SỞ HỮU NƯỚC NGOÀI

TỚI RỦI RO THANH KHOẢN

TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

TP. Hồ Chí Minh, năm 2021

2

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

KHOA ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC

NGUYỄN THỊ ÁNH TUYẾT

TÁC ĐỘNG CỦA SỞ HỮU NƯỚC NGOÀI

TỚI RỦI RO THANH KHOẢN

CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

VIỆT NAM

Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng

Mã số chuyên ngành: 83 402 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

Người hướng dẫn khoa học:

TS. NGUYỄN THẮNG HÒA

TP. Hồ Chí Minh, năm 2021

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan rằng luận văn “Tác động của sở hữu nước ngoài tới rủi ro thanh

khoản tại các Ngân hàng thương mại Việt Nam” là bài nghiên cứu của chính tôi.

Ngoại trừ những tư liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn ra, tôi cam

đoan rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chưa được công bố hoặc

được sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Không có sản phẩm nghiên cứu nào của tác giả khác được sử dụng trong luận

văn mà không được trích dẫn theo quy định.

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các

trường đại học hoặc cơ sở đào tạo khác.

TP. Hồ Chí Minh, tháng 12 năm 2021.

NGUYỄN THỊ ÁNH TUYẾT

ii

LỜI CẢM ƠN

Nghiên cứu được thực hiện dưới sự hướng dẫn, giúp đỡ, hỗ trợ và động viên

của giảng viên hướng dẫn, người thân và bạn bè. Em xin gửi đến tất cả lời cảm ơn

chân thành nhất.

Trước tiên, với tất cả lòng thành kính của mình, em xin chân thành cảm ơn

đến giảng viên hướng dẫn Thầy TS. NGUYỄN THẮNG HÒA đã tận tâm hướng

dẫn và giúp đỡ, truyền đạt những ý kiến khoa học về lý thuyết cũng như những kinh

nghiệm thực tế để giúp em hoàn thành luận văn này.

Đồng thời, em cũng xin gửi lời cảm ơn đến Quý Thầy Cô giảng viên Khoa sau

đại học Trường Đại Học Mở TP. Hồ Chí Minh đã truyền đạt những kiến thức vô cùng

quý báu, cũng như tạo điều kiện thuận lợi nhất cho em trong suốt quá trình học tập

và thực hiện đề tài nghiên cứu này.

Cuối cùng, em kính chúc quý Thầy, Cô nhiều sức khỏe và thành công trong

sự nghiệp cao quý.

Trân trọng!

TP. Hồ Chí Minh, tháng 12 năm 2021.

NGUYỄN THỊ ÁNH TUYẾT

iii

TÓM TẮT

Nghiên cứu nhằm xác định tác động của tỷ lệ sở hữu nước ngoài tới rủi ro

thanh khoản tại các ngân hàng TM Việt Nam, từ đó đưa ra các kiến nghị có liên quan

để các NHTM hoạt động một cách hiệu quả nhất giảm thiểu rủi ro thanh khoản có thể

xảy ra. Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng để phân tích dữ liệu của 24 ngân

hàng thương mại cổ phần Việt Nam trong giai đoạn từ 2011-2020.

Kết quả cho thấy, sở hữu nước ngoài trong thời điểm hiện tại không còn mang

lại hiệu quả tích cực đối với việc làm giảm rủi ro thanh khoản tại các NHTMVN. Bên

cạnh đó, rủi ro tín dụng và rủi ro thanh khoản của năm trước có quan hệ cùng chiều

với rủi ro thanh khoản của NHTM trong thời điểm hiện tại.

Kết quả nghiên cứu này cũng hàm ý cung cấp thêm bằng chứng thực nghiệm

chứng minh vai trò của cổ đông nước ngoài trong việc quản trị rủi ro thanh khoản nếu

như có đủ tỷ lệ tham gia vào các cuộc họp điều hành để mang lại những đóng góp

của nhà đầu tư nước ngoài đối với NHTMVN.

Từ khóa: Ngân hàng thương mại, rủi ro thanh khoản, sở hữu nước ngoài.

iv

ABSTRACT

This paper investigates the impact of foreign ownership on liquidity risk at

Vietnamese commercial banks, there by making relevant recommendations for

commercial banks to operate in the most effective manner to minimize possible

liquidity. The study uses quantitative methods to analyze data of 24 commercial

banks in Vietnam in the period from 2011-2020.

The results show that, at present, foreign ownership no longer has a positive

effect on reducing liquidity risk at Vietnamese commercial banks. In addition, the

credit risk and liquidity risk of the previous year are positively related to the liquidity

risk of commercial banks at the present time.

The results of this study also imply to provide more empirical evidence to

prove the role of foreign shareholders in liquidity risk management if there is enough

participation rate in executive meetings to bring about positive results. Contribution

of foreign investors to Vietnam commercial banks.

Keywords: Commercial bank, Liquidity risk, Foreign ownership, Vietnam.

v

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ……………………………………………………………………i

LỜI CẢM ƠN ……………………………………………………………………….ii

TÓMTẮT …………………………………………………………………………..iii

MỤC LỤC……………………………………………………………………… …..v

DANH MỤC BIỂU ĐỒ …………………………………………………………………..vii

DANH MỤC BẢNG……………………………………………………………...viii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT……………………………………………………………..ix

CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU...........................................1

1.1. Lý do nghiên cứu...........................................................................................1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................2

1.3. Câu hỏi nghiên cứu........................................................................................3

1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu....................................................................3

1.5. Phương pháp nghiên cứu..................................................................................3

1.6. Ý nghĩa nghiên cứu ..........................................................................................4

1.7. Kết cấu của luận văn .......................................................................................4

CHƯƠNG II: CƠ SỞ LÝ THUYẾT .......................................................................6

2.1. Các khái niệm...................................................................................................6

2.2. Phân loại rủi ro thanh khoản...........................................................................10

2.3. Các nguyên nhân dẫn đến rủi ro thanh khoản ................................................10

2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro thanh khoản................................................11

2.5. Đo lường khả năng thanh khoản ....................................................................13

2.6. Mối liên hệ giữa sở hữu nước ngoài và rủi ro thanh khoản ...........................14

2.6.1. Lý thuyết..................................................................................................14

2.6.2. Tổng hợp một số nghiên cứu thực nghiệm trước ....................................16

2.7. Tóm tắt chương 2 ...........................................................................................20

CHƯƠNG III: DỮ LIỆU VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU..................................21

3.1. Quy trình nghiên cứu......................................................................................21

3.2. Giả thuyết nghiên cứu ....................................................................................23

3.3. Mô hình nghiên cứu........................................................................................24

vi

3.3.1. Xây dựng mô hình hồi quy ......................................................................24

3.3.2. Giải thích và đo lường các biến trong mô hình .......................................25

3.4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................29

3.5. Các hướng tiếp cận mô hình...........................................................................30

3.5.1. Mô hình tác động cố định – Fixed Effect Model (FEM).........................30

3.5.2. Mô hình tác động ngẫu nhiên – Random Effect Model (REM)..............30

3.5.3. Mô hình hồi quy gộp – Pooled Ordinary Least Squared (Pooled OLS)..31

3.6. Lựa chọn mô hình...........................................................................................32

3.7. Hồi quy khắc phục khuyết tật của mô hình nghiên cứu .................................33

3.8. Tóm tắt chương 3 ...........................................................................................34

CHƯƠNG IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ...........................35

4.1. Phân tích thống kê mô tả các biến số định lượng...........................................35

4.2. Phân tích ma trận hệ số tương quan và đa cộng tuyến ...................................44

4.2.1. Phân tích ma trận hệ số tương quan.........................................................44

4.2.2. Phân tích đa cộng tuyến...........................................................................45

4.3. Phân tích và thảo luận kết quả nghiên cứu.....................................................46

4.3.1. Lựa chọn mô hình....................................................................................46

4.3.2. Phân tích ý nghĩa các biến .......................................................................51

4.4. Tóm tắt chương 4 ...........................................................................................55

CHƯƠNG V: KẾT LUẬN .....................................................................................56

5.1. Kết luận ..........................................................................................................56

5.2. Khuyến nghị ...................................................................................................57

5.2.1. Khuyến nghị đối với Ngân hàng nhà nước..............................................57

5.2.2. Khuyến nghị đối với NHTM ...................................................................58

5.3. Hạn chế của đề tài ..........................................................................................59

5.4. Hướng nghiên cứu tiếp theo ...........................................................................60

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................61

PHỤ LỤC …………………………………………………………………………64