Tác động của quản trị vốn lưu động đến hiệu quả sinh lợi của các doanh nghiệp ngành công nghiệp năng lượng Việt Nam: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Nguyễn Viết Xuân ; Phan Đức Dũng người hướng dẫn khoa học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN VIẾT XUÂN

TÁC ĐỘNG CỦA QUẢN TRỊ VỐN LƢU ĐỘNG ĐẾN HIỆU

QUẢ SINH LỢI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NGÀNH CÔNG

NGHIỆP NĂNG LƢỢNG VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN VIẾT XUÂN

TÁC ĐỘNG CỦA QUẢN TRỊ VỐN LƢU ĐỘNG ĐẾN HIỆU

QUẢ SINH LỢI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NGÀNH CÔNG

NGHIỆP NĂNG LƢỢNG VIỆT NAM

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 8 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHAN ĐỨC DŨNG

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên: Nguyễn Viết Xuân

Sinh ngày 03 tháng 02 năm 1993 tại huyện Vĩnh Thạnh, tỉnh Bình Định.

Là học viên cao học khóa XXI của Trường Đại Học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh.

Mã số học viên: 020121190260.

Cam đoan đề tài: “Tác động của quản trị vốn lƣu động đến hiệu quả sinh lợi của

các doanh nghiệp ngành công nghiệp năng lƣợng Việt Nam”.

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng.

Mã số: 8 34 02 01

Luận văn này được thực hiện tại Trường Đai Học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh.

Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại

học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu

là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội

dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong

luận văn.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan danh dự của tôi.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 09 năm 2020

Ký tên

Nguyễn Viết Xuân

ii

LỜI CẢM ƠN

Đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn quý Thầy Cô Khoa Ngân hàng Trường Đại Ngân

Hàng Thành phố Hồ Chí Minh trong suốt thời gian qua đã quan tâm, dạy dỗ em, giúp

đỡ em có những kiến thức chuyên ngành góp phần giúp em hoàn thành bài nghiên cứu

này. Và hơn hết, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Thầy Phan Đức Dũng - người đã

luôn quan tâm, động viên và giúp đỡ em trong suốt quá trình thực hiện bài nghiên cứu

này.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng do sự hạn chế về kiến thức nên chắc chắn bài

nghiên cứu sẽ không tránh khỏi những sai sót. Em rất mong nhận được sự góp ý của

quý Thầy Cô.

Cuối cùng, em xin chân thành cảm ơn quý Thầy Cô và kính chúc quý Thầy Cô sức

khỏe và thành công.

TP. Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 09 năm 2020

Sinh viên thực hiện

Nguyễn Viết Xuân

iii

TÓM TẮT

1. Tiêu đề: Tác động của quản trị vốn lưu động đến hiệu quả sinh lợi của các Doanh

nghiệp ngành công nghiệp năng lượng Việt Nam

2. Tóm tắt: Vốn luân chuyển là một chỉ tiêu đặc biệt quan trọng, ảnh hưởng trực

tiếp đến tính thanh khoản và tính liên tục trong quá trình duy trì hoạt động của

một doanh nghiệp. Việc đánh giá mức độ quan trọng trong quản trị vốn luân

chuyển đối với hiệu quả sinh lợi của doanh nghiệp là mục tiêu của rất nhiều các

nghiên cứu về tài chính, tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào đánh giá các chỉ tiêu

này đối với nhóm ngành công nghiệp năng lượng tại Việt Nam. Nhóm ngành

công nghiệp năng lượng Việt Nam bao gồm các ngành như năng lượng than,

khoáng sản, dầu khí, điện, sinh khối,…đây là nhóm ngành đóng vai trò cốt lõi

đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế, có đủ nguồn lực để thực hiện công

nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Luận văn sử dụng dữ liệu bảng của 32 doanh nghiệp phi tài chính thuộc nhóm

ngành công nghiệp năng lượng được niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán

Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) và Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX)

trong giai đoạn 2010 – 2018 nhằm mục đích xem xét tác động của vốn luân

chuyển đến khả năng sinh lợi của công ty. Thông qua việc ước lượng các mô

hình, đặc biệt là sử dụng phương pháp ước lượng GLS, kết quả cho thấy có một

mối quan hệ ngược chiều giữa quản trị vốn luân chuyển (được đo lường bằng chu

kỳ chuyển đổi tiền mặt) và hiệu quả sinh lợi công ty ( được đo lường bằng chỉ số

ROA ), mặc dù hệ số ước lượng khá thấp nhưng có ý nghĩa thống kê. Như vậy,

tại điều kiện hoạt động của thị trường Việt Nam, các doanh nghiệp ngành công

nghiệp năng lượng kiểm soát được chu kỳ chuyển đổi tiền mặt tốt hơn sẽ có hiệu

quả sinh lợi cao hơn. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa đối với các nhà điều hành

doanh nghiệp, nhóm cổ đông góp vốn, cơ quan nhà nước hoặc các tổ chức tín

dụng cho vay đưa ra các quyết định phù hợp với nhóm ngành này.

3. Từ khóa: vốn luân chuyển, chu kỳ chuyển đổi tiền mặt, hiệu quả sinh lợi.

iv

ABSTRACT

1. Title: The impact of working capital management on the profitability efficiency

of Vietnamese energy industry enterprises.

2. Abstract: Working capital is a particularly important indicator, directly

influencing the liquidity and continuity of the process of maintaining an

enterprise. The assessment of the importance of working capital management to

the profitability of the business is the goal of many financial studies, but there are

no studies to evaluate these indicators for energy industry group in Vietnam.

Vietnam's energy industry group includes industries such as coal energy,

minerals, oil and gas, electricity, biomass, ... this is the group of industries that

play a core role in contributing to the development of the economy having

enough resources to industrialize and modernize the country.

Thesis using tabular data of 32 non-financial enterprises in the energy industry

group listed on the Ho Chi Minh City Stock Exchange (HOSE) and Hanoi Stock

Exchange (HNX) in The period 2010 - 2018 aims to consider the impact of

working capital on the profitability of the company. Through the estimation of

the models, in particular using the GLS estimation method, the results show that

there is an inverse relationship between working capital management (as

measured by the cash conversion cycle) and Firm returns (measured by ROA),

although the estimated coefficient is quite low, is statistically significant. Thus,

under the operating conditions of the Vietnamese market, energy industry

enterprises that have better control over the cash conversion cycle will have

higher profitability. The research results are meaningful for business executives,

capital contributors, state agencies or credit institutions to make decisions

suitable for this industry group.

3. Keywords: working capital, cash conversion cycle, profitability efficiency.

v

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

EPS Earning Per Share Lợi nhuận (thu nhập) trên mỗi cổ phiếu

GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội

P/E Price to Earning Ratio Hệ số giá trên thu nhập một cổ phiếu

BCTC Financial report Báo cáo tài chính

OLS Ordinary Least Squares Bình phương tối thiểu thông thường

FEM Fixed Effects Model Mô hình tác động cố định

REM Random Effects Model Mô hình tác động ngẫu nhiên

FGLS/GLS Feasible Generalized Least Squares Phương pháp bình phương tối thiểu

tổng quát khả thi

TP.HCM Ho Chi Minh City Thành phố Hồ Chí Minh

TSS Total assets Tổng Tài Sản

VCSH Equity Vốn chủ sở hữu

VLC Working capital Vốn luân chuyển

vi

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

TÓM TẮT

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

MỤC LỤC

DANH MỤC BẢNG BIỂU

DANH MỤC HÌNH

CHƢƠNG 1. PHẦN MỞ ĐẦU.....................................................................................1

1.1 Tính cấp thiết của đề tài............................................................................1

1.2 Mục tiêu của đề tài ...................................................................................2

1.3 Câu hỏi nghiên cứu...................................................................................3

1.4 Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu .........................................3

1.5 Những đóng góp của luận văn..................................................................4

1.6 Bố cục của luận văn..................................................................................4

CHƢƠNG 2. TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU .......................................................6

2.1 Lý thuyết về vốn luân chuyển và hiệu quả sinh lời của doanh nghiệp: ...6

2.1.1 Khái niệm .................................................................................................6

2.1.2 Các chỉ tiêu đo lường vốn luân chuyển ....................................................6

2.1.3 Quan niệm về hiệu quả và hiệu quả sinh lợi trên phương diện tài chính

của doanh nghiệp ......................................................................................................9

2.2 Mối quan hệ giữa vốn luân chuyển với hiệu quả sinh lợi của doanh

nghiệp và các nghiên cứu thực nghiệm......................................................................12

2.2.1 Khoản phải thu tác động đến hiệu quả sinh lợi của doanh nghiệp.........12

2.2.2 Hàng tồn kho tác động đến hiệu quả sinh lợi của doanh nghiệp............13

2.2.3 Khoản phải trả tác động đến hiệu quả sinh lợi của doanh nghiệp..........13

2.2.4 Chu kỳ luân chuyển tiền mặt tác động đến hiệu quả sinh lợi của doanh

nghiệp ................................................................................................................13

2.2.5 Các nghiên cứu thực nghiệm về vốn luân chuyển..................................14

CHƢƠNG 3. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.......................................................20

3.1 Phương pháp nghiên cứu........................................................................20

3.2 Xây dựng giả thuyết nghiên cứu ............................................................21

3.3 Đề xuất mô hình nghiên cứu ..................................................................23

3.3.1 Điều kiện của dữ liệu thu thập và biến lựa chọn trong mô hình nghiên

cứu ................................................................................................................23

3.3.2 Lựa chọn biến phụ thuộc ........................................................................23

3.3.3 Lựa chọn biến độc lập và biến kiểm soát ...............................................24