Tác động của quan hệ Trung - Lào đến hoạt động kinh tế của Cộng đồng người Hoa ở Lào từ sau 1989

TAŸC —OƒNG CU¤A QUAN HEƒ TRUNG - LAÿO

—E£N HOAœT —OƒNG KINH TE£

CU¤A COƒNG —O¿NG NG÷‘ÿI HOA ‘¤ LAÿO

T÷ÿ SAU NA M 1989

D÷‘NG VA N HUY*

T

uy chie·m ty˚ le‰ da‚n so· kho‚ng lÙ˘n,

nhˆng ngˆÙ¯i Hoa Ù˚ La¯o cuıng Òaı va¯

Òang giˆı vai tro¯ nga¯y ca¯ng quan troÔng Òo·i

vÙ˘i sˆÔ pha˘t trieÂn kinh te· - xaı ho‰i Ù˚ quo·c gia

na¯y. Nha·t la¯ tˆ¯ khi La¯o thˆÔc hie‰n chÌnh

sa˘ch mÙ˚ cˆ˚a Òo·i vÙ˘i ne‡n kinh te·, va¯ sˆÔ

pha˘t trieÂn trong quan he‰ Trung Quo·c va¯

La¯o, ke˘o theo Òo˘ la¯ sˆÔ gia taÍng nha‚n to·

kinh te· Trung Quo·c cuıng nhˆ di da‚n ngˆÙ¯i

Trung Quo·c mÙ˘i xua·t hie‰n nga¯y ca¯ng nhie‡u

Ù˚ La¯o. —o‡ng thÙ¯i, ca˘c doanh nghie‰p ngˆÙ¯i

Hoa trong khu vˆÔc —o‚ng Nam AŸ cuıng nhˆ

tˆ¯ Hong Kong, —a¯i Loan cuıng xua·t hie‰n Ù˚

La¯o nga¯y ca¯ng nhie‡u. —o˘ la¯ nhˆıng nha‚n to·

thua‰n lÙÔi thu˘c ÒaÂy hoaÔt Òo‰ng kinh te· cu˚a

ngˆÙ¯i Hoa Ù˚ La¯o nga¯y ca¯ng maÔnh meı hÙn.

I. KHAŸI QUAŸT VE¿ HOAœT —OƒNG KINH

TE£ CU¤A NG÷‘ÿI HOA ‘¤ LAÿO TR÷‘ŸC

NA M 1989

Trong thÙ¯i ky¯ Pha˘p thuo‰c, do da‚n so·

ngˆÙ¯i Hoa Ù˚ La¯o nho˚ be˘ ca˘c hoaÔt Òo‰ng kinh

te· cu˚a hoÔ cuıng ye·u ke˘m, chÊ co˘ mo‰t bo‰ pha‰n

ngˆÙ¯i Hoa la¯m aÍn kinh doanh ke·t hÙÔp vÙ˘i

ngˆÙ¯i Hoa Ù˚ BaÈc Ky¯, Nam Ky¯ va¯ Cao Mie‚n.

Sau khi Òo‰c la‰p, lˆÔc lˆÙÔng ngˆÙ¯i Hoa Òo‚ng

Òa˚o le‚n, thˆÔc lˆÔc kinh te· cuıng ÒˆÙÔc taÍng le‚n

maÔng meı, nhie‡u haıng buo‚n cu˚a ngˆÙ¯i Hoa

xua·t hie‰n, ÒaÎc bie‰t la¯ Ù˚ thu˚ Òo‚ Vie‚ng ChaÍn

so· haıng buo‚n ngˆÙ¯i Hoa la¯ 749 trong toÂng

so· 1.500 haıng buo‚n Ù˚ Òa‚y, chie·m 50% so·

haıng buo‚n Ù˚ tha¯nh pho· na¯y naÍm 1959.

Tha‰m chÌ co˘ nhˆıng nÙi ca˘c haıng buo‚n ngˆÙ¯i

Hoa chie·m tuye‰t ÒaÔi Òa so·, cha˙ng haÔn nhˆ

Ù˚ Pakse chie·m 93% (372/390 haıng buo‚n),

Paksane chie·m 92% (37/40 haıng buo‚n),

Luang Prabang 81% (190/233 haıng buo‚n),

v.v. Theo con so· tho·ng ke‚, ty˚ le‰ haıng buo‚n

cu˚a ngˆÙ¯i Hoa Ù˚ mo‰t so· trung ta‚m kinh te·

La¯o va¯o naÍm 1959 chie·m tˆ¯ 50% trÙ˚ le‚n.

Xem ba˚ng tho·ng ke‚ cuÔ the taÔi Ba˚ng 1.

TrˆÙ˘c naÍm 1975, ca˘c doanh nghie‰p cu˚a

ngˆÙ¯i Hoa Ù˚ La¯o co˘ khoa˚ng 240, rie‚ng 3

pho· thˆÙng maÔi lÙ˘n cu˚a ngˆÙ¯i Hoa Ù˚ Vie‚ng

* TS. DˆÙng VaÍn Huy, Vie‰n Nghie‚n cˆ˘u —o‚ng Nam AŸ