Tác động của đầu tư công nghệ thông tin đến năng lực cạnh tranh các ngân hàng thương mại Việt Nam: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Nguyễn Ngọc Lâm ; Đặng Văn Dân người hướng dẫn khoa học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN NGỌC LÂM

TÁC ĐỘNG CỦA ĐẦU TƯ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN ĐẾN

NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN NGỌC LÂM

TÁC ĐỘNG CỦA ĐẦU TƯ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN ĐẾN

NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI VIỆT NAM

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 8 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. ĐẶNG VĂN DÂN

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2020

i

TÓM TẮT

Tiêu đề: Tác động của đầu tư công nghệ thông tin đến năng lực cạnh tranh của các ngân

hàng thương mại Việt Nam.

Tóm tắt:

Lý do chọn đề tài: Những năm gần đây, với sự bùng nổ của cuộc cách mạng công

nghệ 4.0, dịch vụ ngân hàng số được các ngân hàng thương mại (NHTM) hết sức quan

tâm và chú trọng phát triển. Các NHTM càng nhận thức rõ tầm quan trọng của việc phải

đầu tư công nghệ thông tin (CNTT) để góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh.

Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá tác động của việc đầu tư CNTT đến năng lực cạnh

tranh của các NHTM Việt Nam.

Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp định lượng gồm: Thống kê mô tả, ma trận

tương quan, kiểm định sự phù hợp của mô hình, kiểm định giả thuyết, lựa chọn mô hình

phù hợp và hồi quy mô hình.

Kết quả nghiên cứu: Tìm thấy bằng chứng thực nghiệm về ảnh hưởng tích cực của

yếu tố đầu tư CNTT đến lợi nhuận của các NHTM thông qua chỉ số lợi nhuận trên vốn

chủ sở hữu (ROE), hay CNTT có tác động tích cực đến năng lực cạnh tranh của các

NHTM.

Kết luận và khuyến nghị: Thông qua mô hình kinh tế lượng được xây dựng với

biến phụ thuộc ROE, kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng biến “Đầu tư CNTT” có ảnh

hưởng tích cực đến năng lực cạnh tranh của các ngân hàng với hệ số hồi quy là +0,0279,

kết quả này cho thấy việc gia tăng đầu tư CNTT sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh

tranh của các NHTM. Trên cơ sở đó, tác giả đã đưa ra một số khuyến nghị nhằm nâng

cao năng lực cạnh tranh của các NHTM trong thời đại số hóa.

Từ khóa: Đầu tư công nghệ thông tin, ngân hàng thương mại, năng lực cạnh

tranh,…

ii

ABTRACT

Title: The impact of information technology investment on the competitiveness of

Vietnamese commercial banks.

Abtract:

The reasons for choosing the topic: In recent years, with the explosion of the

technology revolution 4.0, digital banking services have been very interested in and

developed by commercial banks (commercial banks). Commercial banks are more

aware of the importance of investing in information technology (IT) to contribute to

enhancing their competitiveness.

Research objective: Evaluate the impact of IT investment on the competitiveness

of Vietnamese commercial banks.

Research methodology: Quantitative methods include: Descriptive statistics,

correlation matrix, test the suitability of the model, test hypothesis, choose the

appropriate model and scale the model.

Research results: Find empirical evidence of the positive effect of IT investment

factors on the profitability of commercial banks through return on equity (ROE) or IT

has a positive impact on competitiveness of commercial banks.

Conclusions and recommendations: Through the econometric model built with the

dependent variable ROE, the research results have shown that the variable "IT

investment" has a positive effect on the competitiveness of banks. with the regression

coefficient of +0,0279, this result shows that increasing IT investment will help improve

the competitiveness of commercial banks. On that basis, the author gave some

recommendations to improve the competitiveness of commercial banks in the digital

age.

Keywords: Information technology investment, commercial banking,

competitiveness,...

iii

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên là: Nguyễn Ngọc Lâm

Sinh ngày: 20 tháng 06 năm 1995 tại Khánh Hòa.

Tôi là học viên cao học khóa XXI của Trường Đại Học Ngân Hàng Thành phố Hồ

Chí Minh.

Tôi cam đoan luận văn: “Tác động của đầu tư công nghệ thông tin đến năng lực

cạnh tranh của các ngân hàng thương mại Việt Nam” được thực hiện tại Trường Đại

Học Ngân Hàng Thành phố Hồ Chí Minh.

Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân hàng

Mã ngành: 8 34 02 01

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Đặng Văn Dân

Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường

đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên

cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các

nội dung do người khác thực hiện ngoài trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong

luận văn. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan của mình.

TP.HCM, ngày 09 tháng 09 năm 2020

Người cam đoan

Nguyễn Ngọc Lâm

iv

LỜI CẢM ƠN

Luận văn này được hoàn thành chính là kết quả của những nỗ lực, quyết tâm của

bản thân nhưng quan trọng trước nhất là những kiến thức mà quý thầy cô Khoa Sau đại

học - Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh đã truyền đạt trong suốt

những năm học vừa qua.

Trước tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và sự kính trọng sâu sắc đến PGS.

TS. Đặng Văn Dân – người đã tận tình, tâm huyết hướng dẫn tôi thực hiện nghiên cứu

đề tài: “Tác động của đầu tư công nghệ thông tin đến năng lực cạnh tranh của các ngân

hàng thương mại Việt Nam”.

Tiếp đến, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban Giám Hiệu, Phòng Đào Tạo

Sau Đại Học, Thư viện trường Đại Học Ngân Hàng Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều

kiện thuận lợi nhất hỗ trợ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Cuối cùng, tôi xin gửi đến gia đình và những người bạn sự biết ơn sâu sắc vì

những động viên, hỗ trợ đã dành cho tôi để tôi có thể hoàn thành đề tài nghiên cứu.

Thời gian nghiên cứu cũng như kiến thức cá nhân còn hạn chế, việc sai sót là

không thể tránh khỏi. Vì vậy tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến từ phía quý

thầy cô và Hội đồng phản biện để tôi có thể thấy được các thiếu sót, hoàn thiện hơn vốn

kiến thức của mình và có thể tự tin bước vào cuộc sống với vốn kiến thức có được.

Kính chúc toàn thể quý thầy cô sức khỏe và thành công trong cuộc sống.

Xin chân thành cảm ơn!

v

MỤC LỤC

TÓM TẮT ........................................................................................................................i

ABTRACT ..................................................................................................................... ii

LỜI CAM ĐOAN.......................................................................................................... iii

LỜI CẢM ƠN.................................................................................................................iv

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT.................................................................................... vii

DANH MỤC CÁC BẢNG.......................................................................................... viii

CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU ...................................................................1

1.1 Lý do chọn đề tài....................................................................................................1

1.1.1. Đặt vấn đề .......................................................................................................1

1.1.2 Tính cấp thiết của đề tài...................................................................................1

1.2 Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu .............................................................................2

1.2.1 Mục tiêu tổng quát ...........................................................................................2

1.2.2 Mục tiêu cụ thể.................................................................................................2

1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu..........................................................................3

1.4 Phương pháp và nội dung nghiên cứu....................................................................3

1.5 Đóng góp của đề tài................................................................................................4

1.6 Bố cục bài nghiên cứu............................................................................................4

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1................................................................................................5

CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN.....................................................................................6

2.1 Cơ sở lý luận về đầu tư CNTT của NHTM............................................................6

2.1.1 Công nghệ thông tin trong NHTM ..................................................................6

2.1.2 Đầu tư CNTT của NHTM................................................................................8

2.2 Cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh của NHTM ...............................................10

2.2.1 Khái niệm cạnh tranh.....................................................................................10

2.2.2 Khái niệm năng lực cạnh tranh......................................................................10

2.2.3 Tiêu chí đo lường năng lực cạnh tranh của NHTM.......................................13

2.2.4 Các nhân tố ảnh hưởng năng lực cạnh tranh của NHTM..............................16

2.3 Tác động của đầu tư CNTT đến năng lực cạnh tranh của NHTM.......................20

2.4 Các nghiên cứu có liên quan ................................................................................21

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2..............................................................................................25

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..........................................................26