Tác động của chất lượng thể chế tới đầu tư tư nhân ở các nước Châu Á

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

ĐẶNG THỊ NGỌC THẾ

TÁC ĐỘNG CỦA CHẤT LƯỢNG THỂ CHẾ TỚI

ĐẦU TƯ TƯ NHÂN Ở CÁC NƯỚC CHÂU Á

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HỌC

TP. Hồ Chí Minh – năm 2021

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

ĐẶNG THỊ NGỌC THẾ

TÁC ĐỘNG CỦA CHẤT LƯỢNG THỂ CHẾ TỚI

ĐẦU TƯ TƯ NHÂN Ở CÁC NƯỚC CHÂU Á

Chuyên ngành: Kinh tế học

Mã số chuyên ngành: 8310101

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HỌC

Người hướng dẫn khoa học:

PGS.TS NGUYỄN THUẤN

TP. Hồ Chí Minh – năm 2021

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan rằng luận văn ““Tác động của chất lượng thể chế tới đầu tư tư

nhân các nước châu Á”” là bài nghiên cứu của chính tôi.

Ngoại trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn này, tôi cam

đoan rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chưa từng được công

bố hoặc được sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Không có sản phẩm/nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong luận văn

này mà không được trích dẫn theo đúng quy định.

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các trường

đại học hoặc cơ sở đào tạo khác.

Thành phố Hồ Chí Minh, Năm 2021

…………..

ĐẶNG THỊ NGỌC THẾ

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình hoàn thành bài luận văn từ tháng 05/2021 đến hết tháng

11/11/2021, tôi xin cảm ơn sự quan tâm và hướng dẫn tận tình của PGS.TS. Nguyễn

Thuấn đã giúp tôi có thể hoàn thành bài luận văn tốt nhất trong khả năng và thời gian

cho phép.

Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến anh Nguyễn Ngọc Tuấn đã hỗ trợ thêm cho tôi

về các kĩ thuật kinh tế lượng cần thiết và đưa ra lời khuyên giúp tôi hoàn thành tốt

chương 3 của luận văn.

iii

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Đề tài nghiên cứu “Tác động của chất lượng thể chế lên đầu tư tư nhân các

quốc gia Châu Á” sử dụng bộ dữ liệu công khai của 41 quốc gia châu Á trên World

Bank từ năm 2002-2019. Nghiên cứu thông qua phương pháp hồi quy dữ liệu bảng,

với điểm mới là sử dụng phương pháp phân tích thành phần chính PCA, tìm ra yếu

tố đại diện cho 6 chỉ số thể chế thành phần để đánh giá tác động của chất lượng thể

chế đến đầu tư tư nhân các quốc gia châu Á giai đoạn 2002-2019. Kết quả nghiên

cứu cho thấy thể chế có tác động tích cực đến thu hút đầu tư tư nhân các nước châu

Á. Ngoài ra, nghiên cứu cũng tìm thấy bằng chứng về tác động dương của các yếu

tố đầu tư FDI, chỉ số lạm phát, trong khi đầu tư công, biến tác động của FDI và thể

chế lại có tác động âm. Ngoài ra biến chỉ số công nghiệp cũng được đưa vào trong

mô hình nghiên cứu, tuy nhiên chưa có bằng chứng kết luận về sự tác động của yếu

tố này đến đầu tư tư nhân các quốc gia châu Á.

Từ khóa: Đầu tư tư nhân, chất lượng thể chế, phương pháp phân tích thành

phần chính PCA.

iv

THE ABSTACT OF GRADUATION THESIS

The study “The Impact of institutional quality on private investment in

Asian countries” uses a panel data-set of 41 Asian countries with annual data

over the period 2002–2019 taken from the World Development Indicators and

World Governance Indicators. Using data panel rgression and Principal

Component Analysis – PCA, the empirical results show that institutional quality

positively and significantly impacts private investment in Asian countries. In

addition, the study also reveals the evidence of a significant positive impact of

FDI, inflation rate and the significant negative impact of public investment, the

interaction variable FDI*Institution. Moreover, the study also uses industry index

in regression model but there is no evidence about the effects of it on private

investment.

Keywords: Private investment, institutional quality, Principal

Component Analysis – PCA

v

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii

TÓM TẮT LUẬN VĂN .......................................................................................... iii

MỤC LỤC..................................................................................................................v

DANH MỤC BẢNG................................................................................................ ix

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT....................................................................................x

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU......................................................................................1

1.1. Đặt vấn đề và lý do nghiên cứu .....................................................................1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu.......................................................................................5

1.3. Câu hỏi nghiên cứu.........................................................................................5

1.4. Giới hạn và Phạm vi nghiên cứu...................................................................6

1.5. Kết cấu luận văn.............................................................................................6

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ........................................................................8

2.1. Các khái niệm, phân loại ...............................................................................8

2.1.1. Đầu tư và đầu tư tư nhân: .......................................................................8

2.1.2. Đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI ............................................................9

2.1.3. Thể chế và chất lượng thể chế ...............................................................10

2.1.4. Đo lường chất lượng thể chế thông qua các chỉ số chất lượng thể

chế .....................................................................................................................14

2.1.4. Đầu tư công ............................................................................................18

2.1.5. Độ mở nền kinh tế ..................................................................................19

2.2. Các lý thuyết về đầu tư ................................................................................20

vi

2.2.1. Lý thuyết gia tốc đầu tư..........................................................................20

2.2.2. Lý thuyết đầu tư của Keynes (1936) ......................................................21

2.2.3. Lý thuyết đầu tư tân cổ điển ..................................................................24

2.3. Khung lý thuyết về thể chế ..........................................................................25

2.3.1. Kinh tế học thể chế cũ............................................................................26

2.3.2. Kinh tế học thể chế mới .........................................................................28

2.4. Các nghiên cứu thực nghiệm về tác động của chất lượng thể chế đến đầu

tư tư nhân.............................................................................................................30

2.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến đầu tư tư nhân..............................................36

2.6. Khoảng trống nghiên cứu ............................................................................41

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................43

3.1. Phương pháp nghiên cứu và mô hình nghiên cứu.....................................43

3.2. Phương pháp phân tích thành phần chính Principal Components

Analysis – PCA ....................................................................................................44

3.2.1. Định nghĩa và đặc điểm phương pháp PCA ......................................44

3.2.2. Mô hình PCA. .......................................................................................45

3.2.3. Sử dụng PCA trong mô hình nghiên cứu tác động chất lượng thể chế

lên đầu tư tư nhân các quốc gia châu Á........................................................48

3.3. Dữ liệu nghiên cứu và mô tả các biến trong mô hình ...............................51

3.3.1. Dữ liệu nghiên cứu ................................................................................51

3.3.2. Mô tả các biến trong mô hình................................................................52

3.3. Các kiểm định trong nghiên cứu.................................................................58

3.3.1. Kiểm định t..............................................................................................58

3.3.2. Kiểm định Ramsey RESET test .............................................................58

vii

3.3.3. Kiểm định F............................................................................................58

3.3.4. Kiểm định Pearson .................................................................................59

3.3.5. Kiểm định Durbin–Watson hoặc Breusch-Godfrey hoặc Wooldridge 59

3.3.6. Kiểm định Hausman ..............................................................................60

3.3.7. Kiểm định LM – Breusch and pagan Lagrangian Multiplier..............60

CHƯƠNG 4: TÁC ĐỘNG CỦA CHẤT LƯỢNG THỂ CHẾ ĐẾN ĐẦU TƯ TƯ

NHÂN CÁC QUỐC GIA CHÂU Á .......................................................................62

4.1. Kết quả phương pháp phân tích thành phần chính PCA ........................62

4.2. Tác động của chất lượng thể chế lên đầu tư tư nhân các quốc gia châu Á

...............................................................................................................................64

4.2.1. Ma trận tương quan giữa các biến........................................................65

4.2.2. Kết quả hồi quy tác động của chất lượng thể chế đến đầu tư tư nhân67

4.2.3. Kết quả hồi quy với mô hình đầy đủ 6 biến chất lượng thể chế thể

chế .....................................................................................................................75

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN ......................................................................................78

5.1. Kết luận .........................................................................................................78

5.2. Gợi ý chính sách ...........................................................................................79

5.3. Ý nghĩa nghiên cứu.......................................................................................81

5.4. Hạn chế nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo.................................82

5.4.1. Hạn chế nghiên cứu...............................................................................82

5.4.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo..................................................................82

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................84

viii

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1: Đầu tư tư nhân ở một số nước châu Á năm 2018

Hình 2.1. Mối quan hệ giữa thể chế và các thành phần khác điều chỉnh hành

vi ứng xử

Hình 2.2. Mô hình đầu tư của Keynes

Hình 2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến đầu tư tư nhân

Hình 4.1. Giá trị riêng (Eigenvalue) của các thành phần được biểu diễn theo

Scree plot

ix

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1: Tổng hợp các ngiên cứu về tác động của thể chế đến đầu tư tư

nhân

Bảng 3.1: Hiện tượng đa cộng tuyến của 6 biến chất lượng thể chế

Bảng 3.2: Kiểm tra hiện tượng đa cộng tuyến sau sử dụng PCA

Bảng 3.2: Danh sách các nước châu Á trong bài nghiên cứu

Bảng 3.3: Mô tả các biến và kì vọng biến

Bảng 3.4: Thống kê mô tả các biến trong mẫu

Bảng 4.1. Phân tích thành phần chính 6 chỉ tiêu chất lượng thể chế

Bảng 4.2. Trọng số của các thành phần trong phương pháp PCA

Bảng 4.3 Ma trận tương quan giữa các biến

Bảng 4.4. Các kết quả ước lượng mô hình FEM, REM, PoolOLS

Bảng 4.5: Kết quả kiểm định Hausman

Bảng 4.6. Kết quả kiểm định phương sai sai số thay đổi

Bảng 4.7. Kết quả kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến

Bảng 4.8. Kết quả kiểm định tự tương quan

Bảng 4.9. Kết quả nghiên cứu tác động của chất lượng thể chế lên đầu tư tư

nhân các nước châu Á, 2002-2019

Bảng 4.10. Kết quả mô hình hồi quy đầy đủ 6 biến chất lượng thể chế