Tác động của các yếu tố vĩ mô đến chỉ số VN30 - INDEX - sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Nguyễn Ngọc Nhi; Lê Minh Sơn người hướng dẫn khoa học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN NGỌC NHI

TÁC ĐỘNG CỦA CÁC YẾU TỐ VĨ MÔ ĐẾN CHỈ

SỐ VN30-INDEX - SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SỸ

TP. Hồ Chí Minh – Năm 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN NGỌC NHI

TÁC ĐỘNG CỦA CÁC YẾU TỐ VĨ MÔ ĐẾN CHỈ

SỐ VN30-INDEX - SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SỸ

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 8 34 02 01

Người hướng dẫn khoa học: TS. Lê Minh Sơn

TP. Hồ Chí Minh – Năm 2019

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Luận văn nghiên cứu về sự tác động của các biến số vĩ mô gồm lạm phát, tỷ giá,

cung tiền, lãi suất, sản lượng công nghiệp, đầu tư nước ngoài, chỉ số chứng khoán

Mỹ, giá dầu thế giới đến chỉ số giá chứng khoán VN30 trên thị trường chứng khoán

Việt Nam từ 02/2012 đến 02/2019.

Thông qua việc tổng hợp cơ sở lý thuyết và các nghiên cứu thực nghiệm, luận

văn đã lựa chọn ra mô hình nghiên cứu phù hợp cho thị trường chứng khoán Việt

Nam. Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng, phân tích dữ liệu chuỗi

thời gian thông qua mô hình hồi quy VECM và FMOLS kết hợp với kiểm định đồng

liên kết Johansen.

Kết quả mô hình chỉ ra các biến lạm phát, lãi suất có tác động nghịch biến đến

chỉ số VN30, tức là khi các biến này tăng lên thì sẽ gây hiệu ứng tiêu cực đến chỉ số

VN30; biến cung tiền, giá dầu và chỉ số sản xuất công nghiệp tác động cùng chiều

đến chỉ số VN30, tức là sự tăng lên của các biến này tạo hiệu ứng tích cực lên thị

trường; biến tỷ giá, đầu tư nước ngoài và chỉ số chứng khoán Mỹ không có mối liên

vệ với VN30, tức là sự biến động của các biến này không gây ra hiệu ứng gì trên thị

trường chứng khoán trong giai đoạn nghiên cứu.

Cuối cùng, dựa vào kết quả phân tích từ mô hình trên cùng với định hướng phát

triển TTCK của Chính phủ, bài luận án đã gợi ý các giải pháp trong việc xây dựng,

quản lý và hoàn thiện các chính sách vĩ mô liên quan đến các yếu tố lạm phát, cung

tiền, lãi suất và chỉ số sản xuất công nghiệp với mục đích thúc đẩy sự phát triển bền

vững của thị trường chứng khoán và nền kinh tế Việt Nam.

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ kinh tế “TÁC ĐỘNG CỦA CÁC YẾU TỐ

VĨ MÔ ĐẾN CHỈ SỐ VN30-INDEX - SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH” chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại

bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác

giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công

bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được

dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn.

TP.HCM, ngày tháng năm 2019

Tác giả luận văn

Nguyễn Ngọc Nhi

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn “TÁC ĐỘNG CỦA CÁC YẾU TỐ VĨ MÔ ĐẾN

CHỈ SỐ VN30-INDEX - SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN THÀNH PHỐ HỒ

CHÍ MINH”, tôi xin chân thành cảm ơn trường Đại học Ngân Hàng TP.HCM và TS.

Lê Minh Sơn đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi với những chỉ dẫn khoa học đáng

quý trong suốt quá trình thực hiện luận văn này.

Dù đã rất cố gắng nhưng vẫn không tránh khỏi những sai sót trong quá trình làm

luận văn, tôi mong nhận được những lời đóng góp, phê bình tích cực của TS. Lê Minh

Sơn và quý thầy cô để luận văn được hoàn thiện hơn.

Xin chân thành cảm ơn!

MỤC LỤC

PHẦN 1: GIỚI THIỆU ............................................................................................... 1

1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................ 1

1.2. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ............................................................. 2

1.3. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI ......................................................................... 5

1.3.1. Mục tiêu tổng quát ............................................................................... 5

1.3.2. Mục tiêu cụ thể .................................................................................... 5

1.4. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ......................................................................... 5

1.5. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ........................................... 5

1.6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................................. 6

1.7. ĐÓNG GÓP CỦA LUẬN VĂN ................................................................ 6

1.8. BỐ CỤC CỦA LUẬN VĂN ...................................................................... 6

PHẦN 2: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ....................................................................... 8

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ SỰ TÁC ĐỘNG CỦA CÁC YẾU TỐ

KINH TẾ VĨ MÔ ĐẾN CHỈ SỐ GIÁ CHỨNG KHOÁN .......................................... 8

1.1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ SỰ TÁC ĐỘNG CỦA CÁC YẾU TỐ KINH TẾ

VĨ MÔ ĐẾN CHỈ SỐ GIÁ CHỨNG KHOÁN ........................................................... 8

1.2. KINH TẾ VĨ MÔ VÀ SỰ TÁC ĐỘNG CỦA CÁC BIẾN SỐ KINH TẾ VĨ

MÔ LÊN CHỈ SỐ GIÁ CHỨNG KHOÁN ................................................................ 9

1.2.1. Lạm phát và sự tác động của yếu tố lạm phát đến Chỉ số giá chứng khoán

9

1.2.2. Lãi suất và sự tác động của yếu tố lãi suất lên Chỉ số giá chứng khoán .. 10

1.2.3. Tỷ giá và sự tác động của yếu tố tỷ giá lên Chỉ số giá chứng khoán ....... 12

1.2.4. Cung tiền và sự tác động của yếu tố cung tiền lên Chỉ số giá chứng khoán

13

1.2.5. Sản lượng công nghiệp và sự tác động của yếu tố sản lượng công nghiệp

lên Chỉ số giá chứng khoán ................................................................................... 14

1.2.6. Đầu tư trực tiếp nước ngoài và sự tác động của yếu tố đầu tư trực tiếp

nước ngoài lên Chỉ số giá chứng khoán ................................................................ 15

1.2.7. Sự tác động của yếu tố giá dầu lên Chỉ số giá chứng khoán .................... 16

1.2.8. Sự tác động của yếu tố chỉ số giá chứng khoán Mỹ lên Chỉ số giá chứng

khoán 17

1.3. TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI

18

1.3.1. Những công trình nghiên cứu ở nước ngoài ............................................ 19

1.3.2. Những công trình nghiên cứu ở Việt Nam ............................................... 21

1.3.3. Đánh giá chung về các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài. ... 22

TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ............................................................................................ 23

CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VỀ SỰ TÁC ĐỘNG CỦA CÁC

YẾU TỐ KINH TẾ VĨ MÔ ĐẾN CHỈ SỐ CHỨNG KHOÁN ................................ 24

2.1. LÝ THUYẾT SƠ LƯỢC VỀ CÁC MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ...................... 24

2.1.1. Mô hình Vector tự hồi quy VAR .............................................................. 24

2.1.2. Mô hình Vector hiệu chỉnh sai số VECM .................................................. 25

2.2. QUY TRÌNH NGHIÊN CỨU ............................................................................ 26

2.3. PHƯƠNG PHÁP THU THẬP DỮ LIỆU ....................................................... 27

2.4. DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU .............................................................................. 27

2.5. XÂY DỰNG CÁC GIẢ THUYẾT ................................................................. 29

TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ............................................................................................ 30

CHƯƠNG 3: TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM

VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ SỰ TÁC ĐỘNG CỦA CÁC YẾU TỐ KINH

TẾ VĨ MÔ ĐẾN CHỈ SỐ CHỨNG KHOÁN ........................................................... 31

3.1. TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM VÀ CHỈ

SỐ GIÁ CHỨNG KHOÁN VN30 ............................................................................ 31

3.1.1. TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM ....... 31

3.1.1.1. Giới thiệu ........................................................................................... 31

3.1.1.2. Vai trò của Thị trường chứng khoán Việt Nam đối với nền kinh tế . 31

3.1.1.3. Diễn biến của thị trường chứng khoán qua các năm trong giai đoạn

nghiên cứu ......................................................................................................... 32

3.1.2. CHỈ SỐ GIÁ CHỨNG KHOÁN VN30 ................................................... 35

3.1.2.1. Giới thiệu ........................................................................................... 35

3.1.2.2. Tiêu chuẩn chọn cổ phiếu vào chỉ số VN30 ...................................... 35

3.1.2.3. Phương pháp tính chỉ số và tỷ trọng cổ phiếu VN30 ........................ 37

3.2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ TÁC ĐỘNG CỦA CÁC YẾU TỐ KINH TẾ

VĨ MÔ ĐẾN CHỈ SỐ GIÁ CHỨNG KHOÁN VN30 .............................................. 38

3.2.1. Phân tích thống kê mô tả dữ liệu .............................................................. 38

3.2.1.1. Thống kê mô tả các biến .................................................................... 38

3.2.1.2. Kết quả tương quan các biến ............................................................. 39

3.2.2. Kiểm định tính dừng của chuỗi dữ liệu .................................................... 39

3.2.3. Lựa chọn độ trễ tối ưu .............................................................................. 41

3.2.4. Kiểm định đồng liên kết Johansen ........................................................... 41

3.2.5. Kết quả phân tích mô hình Vector hiệu chỉnh sai số (VECM) ................ 43

3.2.6. Kiểm tra phương sai sai số thay đổi ......................................................... 44

3.2.7. Kiểm tra tự tương quan chuỗi mô hình VECM ....................................... 45

3.2.8. Các kết quả phân tích hàm phản ứng đẩy................................................. 45

3.2.8.1. Phản ứng của CSGCK VN30 với CPI ............................................... 45

3.2.8.2. Phản ứng của CSGCK VN30 với IR ................................................. 46

3.2.8.3. Phản ứng của CSGCK VN30 với EX................................................ 47

3.2.8.4. Phản ứng của CSGCK VN30 với IP ................................................. 48

3.2.8.5. Phản ứng của CSGCK VN30 với M2 ............................................... 49

3.2.8.6. Phản ứng của CSGCK VN30 với FDI .............................................. 49

3.2.8.7. Phản ứng của CSGCK VN30 với CRUDE ....................................... 50

3.2.8.8. Phản ứng của CSGCK VN30 với SP500 .......................................... 51

3.2.9. Kết quả phân rã phương sai của VN30-Index .......................................... 51

3.2.10. Phương trình hồi quy đồng liên kết bằng mô hình FMOLS ................. 53

3.3. PHÂN TÍCH SỰ TÁC ĐỘNG CỦA CÁC YẾU TỐ VĨ MÔ ĐẾN VN30-

INDEX TỪ KẾT QUẢ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ................................................. 53

3.3.1. Kết quả tác động của chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đến VN30 .................... 53

3.3.2. Kết quả tác động của lãi suất (IR) đến VN30 .......................................... 54

3.3.3. Kết quả tác động của tỷ giá (EX) đến VN30 ........................................... 54

3.3.4. Kết quả tác động của biến cung tiền (M2) đến VN30 ............................. 55

3.3.5. Kết quả tác động của biến sản lượng công nghiệp (IP) đến VN30 .......... 56

3.3.6. Kết quả tác động của đầu tư nước ngoài (FDI) đến VN30 ...................... 56

3.3.7. Kết quả tác động của biến giá dầu thế giới (CRUDE) đến VN30 ........... 56

3.3.8. Kết quả tác động của biến chỉ số giá chứng khoán Mỹ (SP500) đến VN30

57

TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ............................................................................................ 57

CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ GỢI Ý CÁC CHÍNH SÁCH VĨ MÔ NHẰM PHÁT

TRIỂN ỔN ĐỊNH THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM ........................ 59

4.1. KẾT LUẬN ..................................................................................................... 59

4.2. GỢI Ý VỀ CHÍNH SÁCH VĨ MÔ NHẰM PHÁT TRIỂN ỔN ĐỊNH THỊ

TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM .............................................................. 59

4.3. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ................................................... 63

4.4. HẠN CHẾ VÀ HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO CỦA ĐỀ TÀI .......... 64

PHẦN KẾT LUẬN ................................................................................................... 66

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................... 68