Sử dụng đa phương tiện để nâng cao chất lượng dạy học chương từ trường vật lý 11 nâng cao

T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 2(46) Tập 2/N¨m 2008

53

Sö dông ®a ph−¬ng tiÖn ®Ó n©ng cao chÊt l−îng d¹y häc ch−¬ng tõ tr−êng

(vËt lÝ 11 n©ng cao)

Lª TuÊn Anh (Tr−êng §H S− ph¹m- §H Th¸i Nguyªn)

1. §Æt vÊn ®Ò

Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®a ph−¬ng tiÖn (§PT) ®( ®−îc sö dông nhiÒu h¬n trong qu¸

tr×nh d¹y häc.VËy §PT lµ g× ? §a ph−¬ng tiÖn lµ “Sù tÝch hîp nhiÒu thµnh phÇn ph−¬ng tiÖn (©m

thanh, h×nh ¶nh, v¨n b¶n, m« pháng …) trong mét thÓ thèng nhÊt vµ cïng t¸c ®éng ®Õn c¸c gi¸c

quan cña con ng−êi mang l¹i hiÖu qu¶ ®Æc biÖt mµ tõng thµnh phÇn ph−¬ng tiÖn riªng lÎ kh«ng

thÓ thùc hiÖn ®−îc” [2]

ViÖc sö dông §PT trong d¹y häc ®( t¸c ®éng cã hiÖu qu¶ cao vµo chÊt l−îng cña ho¹t

®éng d¹y häc.Trong mét sè tr−êng hîp, viÖc sö dông §PT ®( kh¾c phôc ®−îc nh÷ng h¹n chÕ cña

c¸c ph−¬ng tiÖn d¹y häc truyÒn thèng, cung cÊp cho ng−êi häc m«i tr−êng vµ c«ng cô ®Ó tiÕn

hµnh ho¹t ®éng häc mét c¸ch chñ ®éng, tõ ®ã t×m ®−îc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt, s¾p xÕp vµ xö

lÝ chóng ®Ó h×nh thµnh c¸c biÓu t−îng, kh¸i niÖm.ViÖc sö dông §PT cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn

viÖc h×nh thµnh, ph¸t triÓn kh¶ n¨ng tù häc vµ nhu cÇu tù häc suèt ®êi cña ng−êi häc. [1]

Trong d¹y häc vËt lý §PT ®( ®−îc sö dông theo c¸c h−íng sau:

- Víi c¸c thÝ nghiÖm häc sinh khã quan s¸t, khi tiÕn hµnh thÝ nghiÖm sÏ ®−îc quay trùc

tiÕp b»ng camera kÕt nèi víi m¸y vi tÝnh råi ®−îc chiÕu b»ng m¸y chiÕu lªn mµn h×nh hoÆc c¸c

thÝ nghiÖm ®ã ®−îc quay t¹o thµnh c¸c ®o¹n video ®Ó chiÕu phèi hîp khi lµm thÝ nghiÖm.

- Sö dông c¸c phÇn mÒm m« pháng qu¸ tr×nh, hiÖn t−îng vËt lÝ, ho¹t ®éng cña c¸c thiÕt bÞ

kÜ thuËt.

- Sö dông thÝ nghiÖm ¶o

- Sö dông phÇn mÒm Powerpoint x©y dùng kÕt qu¶ cña mét sè thÝ nghiÖm ®¬n gi¶n, scan

c¸c h×nh vÏ, ¶nh chôp ®Ó gi¸o viªn dÔ sö dông khi d¹y.

- Sö dông §PT trong kiÓm tra ®¸nh gi¸, tæ chøc ngo¹i kho¸ tr−íc vµ sau khi häc mét ch−¬ng.

- Dïng internet ®Ó khai th¸c häc liÖu liªn quan ®Õn bµi d¹y.

2. Sö dông ®a ph−¬ng tiÖn hç trî d¹y häc ch−¬ng Tõ tr−êng

KiÕn thøc vÒ tõ tr−êng trong ch−¬ng tr×nh vËt lÝ líp 11 n©ng cao cã thÓ chia lµm hai

nhãm, nhãm kiÕn thøc vÒ tõ tr−êng vµ nhãm kiÕn thøc vÒ lùc tõ. Nhãm thø nhÊt trang bÞ cho häc

sinh c¸c kh¸i niÖm t−¬ng t¸c tõ, tõ tr−êng vµ c¶m øng tõ. Nhãm thø hai cho häc sinh biÕt vµ hiÓu

vÒ tÝnh chÊt c¬ b¶n cña tõ tr−êng: §ã lµ t¸c dông lùc lªn c¸c ®iÖn tÝch chuyÓn ®éng trong nã, lùc

tõ t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn mang dßng ®iÖn, lùc tõ t¸c dông lªn ®iÖn tÝch chuyÓn ®éng trong tõ

tr−êng còng nh− c¸c øng dông cña nã. Nh×n chung, kiÕn thøc cña ch−¬ng nµy khã vµ trõu t−îng,

nhiÒu hiÖn t−îng kh«ng thÓ quan s¸t trùc tiÕp (sù tån t¹i cña lùc Lo-ren-x¬, tõ tr−êng cña tr¸i

®Êt), mÆc dï GV ®( sö dông thÝ nghiÖm nh−ng häc sinh vÉn kh«ng thÊy râ hoÆc vÉn khã h×nh

dung ra c¸c yÕu tè mang tÝnh b¶n chÊt cña hiÖn t−îng.