(SKKN HAY NHẤT) nâng cao chất lượng dạy các bài luyện từ và câu mở rộng vốn từ cho học sinh lớp 4

PHẦN A: MỞ ĐẦU

I. Lí do chọn đề tài

Như chúng ta đã biết, môn Tiếng Việt ở Tiểu học là một trong những môn

học giữ vị trí vô cùng quan trọng. Mục tiêu chính của môn Tiếng Việt ở Tiểu

học nhằm: Hình thành và phát triển ở học sinh các kỹ năng sử dụng Tiếng Việt

(nghe, nói, đọc, viết), giúp học sinh giao tiếp trong các môi trường hoạt động

của lứa tuổi. Thông qua việc dạy học Tiếng Việt góp phần rèn luyện các thao tác

của tư duy; Cung cấp cho học sinh những kiến thức sơ giản về Tiếng Việt và

những hiểu biết về tự nhiên xã hội, về con người, về văn hoá, văn học Việt Nam

và nước ngoài; Bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn

sự trong sáng, giàu đẹp của Tiếng Việt góp phần hình thành nhân cách con

người Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Trong bộ môn Tiếng Việt phân môn “Luyện từ và câu” có nhiệm vụ cung

cấp nhiều kiến thức sơ giản về Tiếng Việt và rèn luyện kỹ năng dùng từ đặt câu

cho học sinh. Cụ thể là:

1. Mở rộng, hệ thống hoá vốn từ trang bị cho học sinh một số hiểu biết sơ

giản về từ và câu.

2. Rèn luyện cho học sinh các kỹ năng dùng từ đặt câu và sử dụng dấu câu.

3. Bồi dưỡng cho học sinh thói quen dùng từ đúng nói và viết thành câu,

có ý thức sử dụng tiếng Việt văn hoá trong giáo tiếp, rèn luyện phát triển tư duy,

bồi dưỡng tình cảm tốt đẹp cho học sinh.

Qua nhiều năm đứng trên bục giảng, tôi nhận thấy hầu như tất cả giáo

viên đều rất coi trọng môn Tiếng Việt, dành rất nhiều thời gian cho môn học

nhưng chất lượng môn Tiếng Việt vẫn chưa đạt như mong muốn. Một trong

những nguyên nhân đó là do hiệu quả phân môn “Luyện từ và câu” chưa cao,

đặc biệt phần mở rộng vốn từ cho học sinh.

Làm thế nào để dạy học tốt phân môn Luyện từ và câu góp phần nâng

cao chất lượng của môn Tiếng Việt ?

Đây là nỗi trăn trở của rất nhiều thầy cô đang trực tiếp đứng lớp, luôn tìm

tòi nghiên cứu tìm biện pháp thích hợp nâng cao chất lượng giảng dạy. Mặt

khác, “Luyện từ và câu” là một phân môn trong sách Tiếng Việt lớp 4 thường

được đánh giá là khô khan, trừu tượng trong các phân môn Tiếng Việt. Qua thực

tế giảng dạy, tôi nhận thấy nội dung phân môn “Luyện từ và câu” là phù hợp với

năng lực nhận thức của các em. Nếu người giáo viên có phương pháp, kĩ thuật

dạy học tích cực, tổ chức hướng dẫn các hoạt động một cách linh hoạt, nhẹ

nhàng, thì các em sẽ rất hứng thú, chủ động nắm chắc kiến thức. Ngược lại, nếu

giáo viên “ngán” dạy phân môn mà tổ chức bài dạy đơn điệu, phương pháp áp

đặt thì học sinh sẽ khó tiếp thu, “sợ” học, nhất là những em có học lực trung

bình và yếu. Ngoài ra, trong các nội dung của “Luyện từ và câu” thì giáo viên

thường xem nhẹ phần mở rộng vốn từ, học sinh không biết thì giáo viên tìm giúp

nên các em thường rất thụ động dẫn đến vốn từ nghèo nàn, việc dùng từ khi viết

văn chưa hay ảnh hưởng chung đến chất lượng môn Tiếng Việt.

Là một giáo viên Tiểu học trực tiếp giảng dạy lớp 4, tôi không khỏi băn

khoăn suy nghĩ về vấn đề này. Làm thế nào để đồng nghiệp và bản thân có được

phương pháp dạy “Luyện từ và câu” cho học sinh một cách tối ưu? Làm thế nào

0

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

để sự tiếp thu kiến thức của các em có hiệu quả? Để học sinh nắm vững kiến

thức và vận dụng từ ngữ, ngữ pháp Tiếng Việt là chiếc chìa khoá mở cánh cửa

tri thức khoa học? Đây cũng chính là lí do thúc đẩy tôi mạnh dạn tìm hiểu,

nghiên cứu đề tài: “Nâng cao chất lượng dạy các bài Luyện từ và câu Mở rộng

vốn từ cho học sinh lớp 4”.

II. Mục đích nghiên cứu

Quá trình nghiên cứu sáng kiến này, tôi muốn tìm ra phương pháp giảng

dạy phân môn Luyện từ và câu hiệu quả hơn để giúp học sinh một cách tối ưu.

Làm thế nào để sự tiếp thu kiến thức của môn học các em có hiệu quả. Để học

sinh nắm vững kiến thức và vận dụng từ ngữ, ngữ pháp Tiếng Việt cho học sinh

lớp 4 nói riêng, học sinh Tiểu học nói chung.

III. Đối tượng nghiên cứu

- Tập trung nghiên cứu về nội dung chương trình phân môn Luyện từ và

câu SGK Tiếng Việt 4.

- Nghiên cứu phương pháp dạy học phân môn Luyện từ và câu cho học

sinh lớp 4.

- Tìm hiểu việc dạy học phân môn Luyện từ và câu lớp 4 ở trường Tiểu

học Hoằng Thanh- Hoằng Hóa - Thanh Hóa.

- Tổ chức dạy thực nghiệm với học sinh lớp 4D trường Tiểu học Hoằng –

Thanh- Hoằng Hóa- Thanh Hóa.

IV. Phương pháp nghiên cứu

Để thực hiện được sáng kiến tôi đã sử dụng chủ yếu các phương pháp sau:

- Phương pháp điều tra, thu thập thông tin, xử lí số liệu thống kê: Thông

qua kết quả các phiếu học tập xen kẽ trong các bài học và các bài kiểm tra, kết

qủa giảng dạy của các năm.

- Phương pháp phỏng vấn, nghiên cứu sản phẩm: Thông qua việc trao đổi

với đồng nghiệp, phỏng vấn học sinh, phụ huynh và nghiên cứu phân tích kĩ

sách giáo khoa, các tài liệu Tiếng việt, các tài liệu tham khảo.

- Phương pháp quan sát: Dự giờ, thăm lớp; trực tiếp giảng dạy để nắm bắt

được việc thực dạy của giáo viên và việc thực học của học sinh.

PHẦN B: NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

I. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm

- Thực hiện mục tiêu hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng sử

dụng Tiếng Việt (nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp trong các môi

trường hoạt động của lứa tuổi. Sách giáo khoa Tiếng Việt 4 tiếp tục lấy nguyên

tắc giao tiếp làm định hướng cơ bản. Việc rèn luyện kĩ năng sử dụng Tiếng Việt

thông qua tất cả các phân môn Tập đọc, Chính tả, Tập làm văn, Luyện từ và câu.

Phân môn Luyện từ và câu được học từ lớp 2, song đến lớp 4 mới có những tiết

học dành riêng dạy các bài Luyện từ và câu Mở rộng vốn từ để trang bị kiến

thức cho học sinh. Các em được mở rộng, hệ thống hoá vốn từ, được trang bị

kiến thức sơ giản về từ, câu, kĩ năng dùng từ đặt câu, sử dụng dấu câu. Giai đoạn

này, trẻ em có sự thay đổi đáng kể. Các em thích diễn đạt, thích vận dụng từ ngữ

hay để nói, viết... Thế nhưng tư duy các em phát triển chưa hoàn thiện, các em

chưa hiểu nghĩa từ, chưa nắm chắc kiến thức ngữ pháp Tiếng Việt. Vì vậy, việc

1

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]