Rèn luyện năng lực tự học lịch sử cho học sinh góp phần nâng cao hiệu quả dạy học bộ môn ở trường phổ thông

LI LUAN GIAO DUC - DAY HOC

R e n Luve n non e Lir e TI T HO C LIC H SI T CH O HO C SIO H

GOP PHAN NANG CAD HIEU QUA DAY HOC BO MDN 0 TRUflNG PHD THDNG

• • • •

O GS. TS. NGUYEN TH| COI*

1. Tdm quan trong cua ren luyen nang

li/c tu/ hoc

Hogt dgng hgc tap Id mdt khdu cua qua

trinh dgy hgc, trong hgc tap thi «ldy tu hoc

(TH) Idm cot" (Bdc Hd). TH Id mdt van de quan

trong, Id nhdn to ndi luc quyet dinh chdt lugng

hgc tap, con hogt ddng dgy Id ngogi luc cd tdc

dung dinh hudng, kich thich, dieu khien vd chi

dgo true tiep hope gian tiep qua trinh hoc. Cdc

Mdc dd chi rd: «Sy hinh thanh con ngudi

khdng chi Id kit qua cua nhung tdc ddng ben

ngodi, md Id mdt qua trinh hien thuc khdeh

quan cua su thay ddi, tu chuyen hda" (7). Qua

trinh dgy hgc chi cd ket qua khi ngudi hgc tu

no luc, TH de ndm vung nhung tri thuc md nhdn

logi dd tich luy dugc, tuc Id viec «ty chuyen

hda" nhu Mdc ndi.

Xudt phat tu su quan tdm dgc biet tdi gido

dye (GD), nhdt Id ddi vdi the he tre, Chu tjch

Hd Chi Minh ludn nhdc nhd phdi coi trong phat

trien todn dien hoc sinh (HS) «nhdm ddo tgo

nhung ngudi ke tyc sy nghiep cdch mgng to

Idn cua Ddng vd nhdn ddn ta" (2) vd nen GD

dd phdi phat trien todn dien nhung ndng lyc

sdn cd cua HS, trong dd cd ndng lyc tu hoc

(NLTH). De ddo tgo nhung con ngudi Viet Nam

dap ung yeu cdu xdy dung vd bdo ve ddt nude

trong tinh hinh hien nay, Ddng ta nhdn mgnh

viec ddi mdi ndi dung, phuang phdp day hoc

(PPDH): «Phdt huy tinh than ddc lap, suy nghT

vd sang tgo cua HS, sinh vien, de cao NLTH,

ty hodn thien hgc vdn vd tay nghe..." (3). Ludt

GD cung khdng djnh rd: «Phuang phdp CD

phdi phat huy tinh tich cue, ty gidc, chu dgng,

tu duy, sang tgo cua ngudi hgc; bdi dudng cho

ngudi hgc NLTH, khd ndng thyc hdnh, long

say me hgc tap vd y chi vuan len" (4).

Ndng luc Id mdt thudc tinh tdm li phuc hap,

Id diem hdi ty cua nhung yeu to: tri thuc, kT

ndng (KN), kinh nghiem, sdn sang hoat ddng,

trdch nhiem dgo due... Ndng lyc dugc hinh

thdnh vd phat trien trong hogt ddng, hogt ddng

Id phuang thuc ca bdn de phat hien ndng lyc.

Neu khdng to chuc hogt ddng vd con ngudi

khdng Idn minh vdo hogt ddng thi ndng luc

khdng the bdc Id vd phat trien.

Trong hoc tap bao gid cung cd TH, nghTa Id

ngudi hoc tu minh lao ddng tri dc de chiem

hnh lay kien thuc. Theo GS. Nguyen Cdnh

Todn «TH Id tu minh ddng ndo, suy nghT, su

dung cdc ndng lyc tri tue (quan sat, so sdnh,

phdn tich, tdng hgp...) vd cd khi cd co bdp

(khi phdi su dung cdng cy) cung cdc phdm

chdt cua minh, cd ddng ca, tinh cam, cd nhdn

sinh quan, the gidi quan (trung thyc, khdeh

quan, cd chi tien thu, khdng nggi khd, nggi

khd, kien tri, nhdn ngi, long say me khoa hgc,

y mudn thi do, bien khd khan thdnh thudn

Igi...) de chiem linh mdt Imh vyc hieu biet

ndo dd cua nhdn logi, bien hnh vyc dd thdnh

sd huu cua minh" (5). Con GS.TS Ddng Vu

Hogt cho rdng: «TH Id mdt hinh thuc hogt

ddng nhdn thuc cua cd nhdn nhdm nam vung

he thdng tri thuc vd KN do chinh bdn thdn

ngudi hgc tien hdnh d tren lap hodc d ngodi

lap, hodc khdng theo chuang trinh vd SGK

dd dugc quy dinh. TH cd quan he chat che

tdi qua trinh dgy hgc, nhung cd tinh ddc lap

cao vd mang dam net, sdc thdi cd nhdn" (6).

Tu nhung nghien cuu tren, chung ta cd the

hieu, TH Id mdt bd phdn cua viec hoc tap, Id

sy nd luc cua mdi cd nhdn nhdm dgt den mdt

* Tracing Dai hoc sir pham Ha Npi

Tap chi Giao due so 26 0 (k, 2 - 4/201 p