Quản lý nhà nước về công tác giải phóng mặt bằng trên địa bàn thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

LÊ VĂN LƯƠNG

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC

GIẢI PHÓNG MẶT BẰNGTRÊN ĐỊA BÀN

THỊ XÃ ĐÔNG TRIỀU, TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2019

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

LÊ VĂN LƯƠNG

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC

GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TRÊN ĐỊA BÀN

THỊ XÃ ĐÔNG TRIỀU, TỈNH QUẢNG NINH

Ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. ĐỖ ANH TÀI

THÁI NGUYÊN - 2019

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan bản luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học độc lập

của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong bản luận văn là trung thực có nguồn

gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định.

Tác giả luận văn

Lê Văn Lương

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp này, ngoài sự nỗ lực của bản thân, tôi xin

chân thành cảm ơn quý Thầy giáo, Cô giáo Trường Đại học Kinh tế và Quản trị

kinh doanh - Đại học Thái Nguyên, đã tận tình truyền đạt cho tôi những kiến thức

quý báu và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt thời gian học tập tại

trường và viết luận văn tốt nghiệp.

Đặc biệt, xin chân thành cảm ơn Thầy giáo,PGS.TS. Đỗ Anh Tài, trường Đại học

Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên là người hướng dẫn khoa học

tận tình, chu đáo đã giúp đỡ tôi rất nhiều để tôi có thể hoàn thành luận văn này.

Xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới cán bộ, công chức UBND thị xã Đông Triều,

Trung tâm phát triển quỹ đất thị xã Đông Triều, đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình

thu thập số liệu.

Tôi xin cảm ơn cơ quan, đồng nghiệp, gia đình và bạn bè đã động viên giúp

đỡ tôi cả về vật chất lẫn tinh thần để tôi hoàn thành đề tài này.

Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày 08 tháng 8 năm 2019

Tác giả luận văn

Lê Văn Lương

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................................vi

DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................vii

DANH MỤC CÁC HÌNH....................................................................................... viii

LỜI MỞ ĐẦU............................................................................................................1

1. Lý do thực hiện đề tài..............................................................................................1

2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu...........................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................3

4. Đóng góp của luận văn............................................................................................3

5. Bố cục của luận văn ................................................................................................3

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC

VỀ CÔNG TÁC GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG...........................................4

1.1. Cơ sở lý luận vè công tác giải phòng mặt bằng .............................................4

1.1.1. Khái quát chung về giải phóng mặt bằng.......................................................4

1.1.2. Quy trình thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng ....................5

1.1.3. Quản lý nhà nước về giải phóng mặt bằng ....................................................8

1.1.4. Nội dung quản lý nhà nước về công tác giải phóng mặt bằng.....................13

1.1.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước về giải phóng

mặt bằng.......................................................................................................24

1.1.6. Các tiêu chí đánh giá công tác quản lý nhà nước về công tác giải

phóng mặt bằng............................................................................................26

1.2. Cơ sở thực tiễn về công tác giải phóng mặt bằng........................................27

1.2.1. Kinh nghiệm tại một số địa phương trong nước ..........................................27

1.2.2. Bài học rút ra cho thị xã Đông Triều ...........................................................32

Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.......................................................33

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ......................................................................................33

2.2. Các phương pháp nghiên cứu sử dụng.........................................................33

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

iv

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin, số liệu ......................................................33

2.2.2. Phương pháp phân tích thông tin, số liệu.....................................................35

2.2.3. Phương pháp xử lý số liệu............................................................................35

2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu .......................................................................35

Chương 3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC GIẢI

PHÓNG MẶT BẰNG TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ ĐÔNG TRIỀU.............. 37

3.1. Giới thiệu sơ bộ về thị xã Đông Triều .........................................................37

3.1.1. Đặc điểm, vị trí địa lý thị xã Đông Triều.....................................................37

3.1.2. Tình hình phát triển kinh tế..........................................................................38

3.1.3. Tình hình chính trị, xã hội............................................................................41

3.2. Giới thiệu về bộ máy quản lý nhà nước về công tác giải phóng mặt bằng........43

3.3. Một số chính sách, quy định về công tác giải phóng mặt bằng áp dụng

trên địa bàn thị xã Đông Triều hiện nay ......................................................52

3.4. Thực trạng quản lý nhà nước về công tác giải phóng mặt bằng trên địa

bàn thị xã Đông Triều từ năm 2013 đến năm 2017 .....................................53

3.4.1. Phân tích thực trạng công tác lập quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch giải

phóng mặt bằng............................................................................................53

3.4.2. Thực trạng công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước

thu hồi đất.....................................................................................................58

3.4.3. Thực trạng quản lý đất đai và sự phối hợp của các tổ chức trong công

tác giải phóng mặt bằng ...............................................................................68

3.4.4. Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra công tác giải phóng mặt bằng.......72

3.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước về giải phóng

mặt bằng tại thị xã Đông Triều ....................................................................75

3.5.1. Thực hiện chính sách chính sách bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng .....75

3.5.2. Trình độ chuyện môn đội ngũ thực hiện công tác giải phóng mặt bằng......75

3.5.3. Các yếu tố thuộc về Chủ đầu tư ...................................................................78

3.5.4. Công tác tuyên truyền và nhận thức của người dân.....................................78

3.6. Đánh giá chung công tác quản lý nhà nước về giải phóng mặt bằng tại

thị xã Đông Triều giai đoạn 2013-2017.......................................................80

Chương 4. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ GIẢI

PHÓNG MẶT BẰNGTRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ ĐÔNG TRIỀU .........83

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

v

4.1. Các định hướng chung về công tác GPMB tại địa bàn thị xã Đông

Triều trong thời gian tới đến năm 2025 .......................................................83

4.2. Nhóm giải pháp đề xuất ...............................................................................84

4.2.1. Nhóm giải pháp về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất .................................84

4.2.2. Nhóm giải pháp về tổ chức thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và

tái định cư.....................................................................................................86

4.2.3. Nhóm giải pháp tăng cường công tác thông tin tuyên truyền chính

sách, pháp luật và nâng cao nhận thức của người dân.................................90

4.3. Kiến nghị......................................................................................................95

4.3.1. Kiến nghị về quy định của pháp luật ...........................................................95

4.3.2. Đối với tỉnh Quảng Ninh............................................................................100

4.3.3. Đối với thị xã Đông Triều..........................................................................101

KẾT LUẬN............................................................................................................102

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................104

PHỤ LỤC ..............................................................................................................106

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Nghĩa tiếng Việt

BT Bồi thường

HT Hỗ trợ

GCNQSD Giấy chứng nhận quyền sử dụng

GPMB Giải phóng mặt bằng

KT-XH Kinh tế - Xã hội

QLNN Quản lý Nhà nước

TNHH Trách nhiệm hữu hạn

TĐC Tái định cư

TX Thị xã

UBND Ủy ban nhân dân

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Bảng nhóm ngành nghề nhân viên Trung tâm phát triển quỹ đất

TX Đông Triều ......................................................................................51

Bảng 3.2. Chính sách, quy định về công tác giải phóng mặt bằng áp dụng

trên địa bàn thị xã Đông Triều...............................................................52

Bảng 3.3. Bảng tổng hợp dự án các năm theo kế hoạch và thực tế thực hiện .......55

Bảng 3.4. Đánh giá cán bộ thị xã về công tác quy hoạchtrong giải phóng mặt

bằng .......................................................................................................56

Bảng 3.5. Đánh giá của người dân về công tác quy hoạchtrong giải phóng

mặt bằng ................................................................................................57

Bảng 3.6. Cán bộ xã phường đánh giá về công tác quy hoạchtrong giải

phóng mặt bằng .....................................................................................58

Bảng 3.7. Đánh giá cán bộ thị xã về chính sách/đơn giá bồi thườngtrong giải

phóng mặt bằng .....................................................................................62

Bảng 3.8. Người dân đánh giá về chính sách/đơn giá trong giải phóng mặt bằng......63

Bảng 3.9. Cán bộ xã phường đánh giá về Chính sách/đơn giá trong bồi thường........64

Bảng 3.10. Đánh giá cán bộ thị xã về sự phối hợp trong tổ chức công tácgiải

phóng mặt bằng .....................................................................................69

Bảng 3.11. Người dân đánh giá về sự phối hợp trong giải phóng mặt bằngtại

các xã phường........................................................................................70

Bảng 3.12. Cán bộ xã phường đánh giá về Quản lý đất đai của xã/sự phối hợp

của cán bộ thị huyện, xã ........................................................................71

Bảng 3.13. Lĩnh vực, hình thức, đối tượng thanh tra hành chính ............................72

Bảng 3.14. Tình hình đơn thư trong lĩnh vực GPMB..............................................74

Bảng 3.15. Người dân đánh giá về trình độ chuyên môn nghiệp vụcủa cán bộ

thực hiện công tác giải phóng mặt bằng................................................76

Bảng 3.16. Cán bộ xã phường đánh giá về trình độ chuyên viên tham giacông

tác giải phóng mặt bằng.........................................................................77

Bảng 3.17. Đánh giá cán bộ thị xã về nhận thức của người dântrong công tác

giải phóng mặt bằng ..............................................................................80

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

viii

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 3.1. Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý Nhà nước thị xã Đông Triều ....................43

Hình 3.2. Sơ đồ cơ cấu tổ chức Trung tâm phát triển quỹ đất thị xã Đông Triều ....49

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

1

LỜI MỞ ĐẦU

1. Lý do thực hiện đề tài

Đất nước ta đang trong giai đoạn hội nhập và phát triển, quá trình công

nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đang chuyển biến rất nhanh; cùng với đó là việc

đô thị hóa cũng đang diễn ra ở khắp các tỉnh, thành trên toàn quốc. Bên cạnh bộ

mặt mới của đô thị với những công trình tầm vóc, những khu công nghiệp rộng

lớn, những tòa nhà cao tầng là hình ảnh những người dân mất đất, mất nhà hy sinh

cuộc sống ổn định vốn có của bản thân và gia đình vì sự nghiệp phát triển chung

của đất nước.

Để thực hiện được các nhiệm vụ phát triển trên và mang tính khả thi thì mặt

bằng đất đai là một trong những nhân tố quan trọng, nó quyết định đến hiệu quả

trong công tác đầu tư của các nhà đầu tư trong và ngoài nước và ảnh hưởng đến cả

tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá của đất nước. Nhà nước phải thu hồi đất để

thực hiện các dự án phục vụ cho sự phát triển thì nhất thiếtphải có công tác bồi

thường, hỗ trợ cho người bị thu hồi. Việc thực hiện bồi thường giữ vị trí hết sức

quan trọng, là yếu tố có tính quyết định trong toàn bộ quá trình bồi thường giải

phóng mặt bằng. Trong những năm qua,quá trình triển khai thực hiện công

tácGPMB gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc. Để khắc phục những tồn tại đó,

trong những năm gần đây, Nhà nước đã từng bước hoàn thiện pháp luật về đất đai

và ban hành các văn bản pháp lý hướng dẫn thực hiện về công tác bồi thường, hỗ

trợ GPMB và tái định cư thựchiện một cách có hiệu quả. Đặc biệt, Quảng Ninh, một

tỉnh thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc của cả nước do vậy vấn đề công nghiệp

hoá, hiện đại hoá càng rõ nét hơn.

Thị xã Đông Triều là một thị xã nằm ở vị trí cửa ngõ phía tây tỉnh Quảng

Ninh, nơi tiếp giáp nhiều tỉnh thành vùng kinh tế phía bắc khác của cả nước, có điều

kiện thuận lợi trong việc chào đón các nhà đầu tư vào tỉnh Quảng Ninh. Ngày 11

tháng 3 năm 2015, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quyết định thành lập thị xã

Đông Triều trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của huyện Đông Triều

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

2

cũ. Là một thị xã trẻ, với quá trình đô thị hóa phát triển nhanh, thực trạng công tác

quản lý nhà nước về đất đai ở nước ta còn nhiều yếu kém và thiếu chặt chẽ, nhiều

vướng mắc còn tồn đọng dai dẳng và không giải quyết được đã gây cản trở lớn cho

công tác giải phóng mặt bằng thu hồi đất. Quản lý Nhà nước về đất đai nói chung,

về giải phóng mặt bằng nói riêng của chính quyền thị xã Đông Triều cũng như

nhiều địa phương khác trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh gặp phải nhiều hạn chế, bất

cập như: giải phóng mặt bằng một số dự án trọng điểm còn chậm; còn xảy ra tình

trạng vi phạm pháp luật trong quản lý nhà nước về giải phóng mặt bằng, nhiều vụ

việc có tính chất phức tạp; vẫn còn xảy ra khiếu kiện kéo dài liên quan đến công tác

bồi thường, giải phóng mặt bằng; việc sử dụng đất của một số tổ chức và doanh

nghiệp, của hộ gia đình và cá nhân còn lãng phí, chưa thực sự hiệu quả.

Xuất phát từ những tình hình và yêu cầu trên đây, tôi tiến hànhnghiên cứu đề

tài: “Quản lý nhà nước về công tác giải phóng mặt bằng trên địa bàn thị xã Đông

Triều, tỉnh Quảng Ninh” cho đề tài luận văn của mình nhằm trả lời câu hỏinghiên

cứu: với điều kiện thực tế hiện nay, thị xã Đông Triều cần làm gì để hoànthiện công tác

quản lý nhà nước về giải phóng mặt bằng tại thị xã trong những năm tới?

2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu

2.1. Mục tiêu chung

Trên cơ sở phân tích thực trạng công tác quản lý nhà nước về GPMB tại thị

xã Đông Triều trong những năm qua, đã làm rõ những nguyên nhân hạn chế, từ đó

góp phần nâng cao tính minh bạch, hiệu quả quá trình quản lý nhà nước về GPMB

trên địa bàn.

2.2. Mục tiêu cụ thể

- Làm rõ những cơ sở về lý luận và thực tiễn công tác quản lý nhà nước về

giải phóng mặt bằng thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh.

- Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về giải phóng mặt

bằng tại thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh trong những năm qua.

- Đề xuất các giải pháp để cải thiện công tác quản lý nhà nước về giải phóng

mặt bằng tại thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh trong những năm tới.