Quản Lý Ngân Sách Nhà Nước Trên Địa Bàn Huyện Thanh Oai Thành Phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

QUÁCH THỊ HUYỀN

QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN

HUYỆN THANH OAI, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

MÃ SỐ: 8310110

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

TS. NGUYỄN TIẾN THAO

Hà Nội, 2022

i

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu,

kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong

bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác.

Nếu nội dung nghiên cứu của tôi trùng lặp với bất kỳ công trình nghiên

cứu nào đã công bố, tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm và tuân thủ kết luận

đánh giá luận văn của Hội đồng khoa học.

Hà Nội, ngày 20 tháng 07 năm 2022

Người cam đoan

Quách Thị Huyền

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn này tôi

đã nhận được sự giúp đỡ tận tình của các thầy cô giáo, cá nhân, các cơ quan

và các tổ chức. Tôi xin được bầy tỏ lòng cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất

tới tất cả các thầy cô giáo, cá nhân, các cơ quan và tổ chức đã quan tâm giúp

đỡ, tạo mọi điều kiện cho tôi hoàn thành luận văn này.

Trước hết tôi xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Tiến Thao, người đã

tận tình hướng dẫn, động viên tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn

thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn Phân hiệu Trường Đại học

Lâm nghiệp, các thầy cô giáo đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tôi về nhiều

mặt trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn UBND huyện Thanh Oai, Phòng Tài chính

– Kế hoạch, Chi cục Thuế khu vực Thanh Oai - Chương Mỹ, các đơn vị trên

địa bàn huyện Thanh Oai đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong quá trình khảo sát

thực tế và hoàn thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn những người thân và bạn bè đã chia sẻ cùng

tôi những khó khăn, động viên và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi học tập,

nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Hà Nội, ngày 20 tháng 07 năm 2022

Tác giả

Quách Thị Huyền

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................i

LỜI CẢM ƠN..................................................................................................ii

MỤC LỤC.......................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................ v

DANH MỤC CÁC BẢNG .............................................................................vi

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ......................................................vii

ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NGÂN

SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ........................................... 4

1.1. Cơ sở lý luận về quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện......... 4

1.1.1. Ngân sách nhà nước cấp huyện ....................................................... 4

1.1.2. Quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện ........................................ 10

1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện ................. 23

1.2.1. Kinh nghiệm quản lý ngân sách nhà nước ở một số địa phương .. 23

1.2.2. Bài học kinh nghiệm trong quản lý NSNN cho huyện Thanh Oai . 27

Chương 2. ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN HUYỆN THANH OAI VÀ PHƯƠNG

PHÁP NGHIÊN CỨU................................................................................... 29

2.1. Đặc điểm cơ bản của huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội ................ 29

2.1.1. Đặc điểm tự nhiên .......................................................................... 29

2.1.2. Điều kiện kinh tế, xã hội................................................................. 30

2.2. Phương pháp nghiên cứu...................................................................... 35

2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu, tài liệu........................................... 35

2.2.2. Tổng hợp, xử lý số liệu................................................................... 36

2.2.3. Phân tích số liệu............................................................................. 36

2.2.4. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu................................................... 37

iv

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................ 38

3.1. Hệ thống quản lý ngân sách nhà nước tại huyện Thanh Oai ............... 38

3.1.1. Phòng Tài chính kế hoạch huyện Thanh Oai................................. 38

3.1.2. Kho bạc Nhà nước huyện Thanh Oai............................................. 39

3.1.3. Chi cục Thuế huyện Thanh Oai...................................................... 41

3.1.4. HĐND, UBND huyện Thanh Oai................................................... 44

3.2. Thực trạng quản lý NSNN cấp huyện trên địa bàn huyện Thanh Oai. 44

3.2.1. Công tác lập dự toán ngân sách nhà nước .................................... 44

3.2.2. Phê duyệt và công khai ngân sách ................................................. 51

3.2.3. Thực hiện dự toán ngân sách nhà nước......................................... 51

3.2.4. Công tác quyết toán ngân sách nhà nước...................................... 70

3.2.5. Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành dự toán ngân sách nhà nước 74

3.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý NSNN trên địa bàn

huyện Thanh Oai......................................................................................... 78

3.3.1. Bộ máy quản lý NSNN huyện Thanh Oai....................................... 78

3.3.2. Cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật............................................ 79

3.3.3. Trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý ............................. 80

3.3.4. Nhận thức của người có nghĩa vụ nộp NSNN................................ 81

3.4. Đánh giá chung về công tác quản lý NSNN trên địa bản huyện Thanh Oai 82

3.4.1. Những kết quả đạt được ................................................................. 82

3.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân..................................................... 84

3.5. Định hướng và giải pháp hoàn thiện công tác quản lý NSNN trên địa

bàn huyện Thanh Oai .................................................................................. 88

3.5.1. Định hướng hoàn thiện công tác quản lý NSNN trên địa bàn huyện

Thanh Oai giai đoạn 2020-2025.............................................................. 88

3.5.2. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý NSNN trên địa bàn huyện

Thanh Oai................................................................................................. 88

KẾT LUẬN.................................................................................................. 100

TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 102

PHỤ LỤC

v

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Viết đầy đủ

CNTT Công nghệ thông tin

HĐND Hội đồng nhân dân

KBNN Kho bạc nhà nước

KT-XH Kinh tế - xã hội

MLNS Mục lục ngân sách

NS Ngân sách

NSNN Ngân sách nhà nước

XDCB Xây dựng cơ bản

UBND Uỷ ban nhân dân

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2. 1: Diện tích đất đai huyện Thanh Oai................................................ 31

Bảng 2. 2: Dân số, lao động huyện Thanh Oai ............................................... 32

Bảng 3. 1: Dự toán cân đối ngân sách huyện Thanh Oai 2018-2021 ............. 45

Bảng 3. 2: Dự toán thu ngân sách nội địa huyện Thanh Oai 2018-2021........ 46

Bảng 3. 3: Dự toán thu NS địa phương huyện Thanh Oai 2019-2021 ........... 47

Bảng 3. 4: Dự toán chi ngân sách huyện Thanh Oai giai đoạn 2018 – 2021 . 49

Bảng 3. 5: Chi tiết các khoản thu NS hưởng tỷ lệ % giai đoạn 2019-2021.... 59

Bảng 3. 7: Chi tiết khoản chi ngân sách tại huyện giai đoạn 2019-2021 ....... 66

Bảng 3. 9: Tình hình nộp báo cáo quyết toán ở huyện Thanh Oai ................. 73

Bảng 3. 10: Chất lượng lập báo cáo quyết toán NSNN.................................. 74

Bảng 3. 11: Kết quả thanh tra chấp hành luật NSNN huyện Thanh Oai ........ 76

Bảng 3. 12: Kết quả đánh giá về bộ máy quản lý NSNN của huyện.............. 79

Bảng 3. 13: Kết quả đánh giá về điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật................ 80

Bảng 3. 14: Kết quả đánh giá về trình độ, năng lực của cán bộ quản lý ........ 80

Bảng 3. 15: Kết quả đánh giá về nhận thức của người dân ............................ 81

vii

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ

Hình 3. 1: Hệ thống quản lý ngân sách Nhà nước tại huyện Thanh Oai ........ 38

Hình 3. 2: Tổng thu ngân sách nhà nước tại huyện Thanh Oai 2019-2021.... 53

Hình 3. 3: Tổng các khoản thu NS hưởng 100% của huyện 2019-2021 ........ 55

Hình 3. 4: Chi tiết các khoản thu NS hưởng 100% của huyện 2019-2021..... 55

Hình 3. 5: Tổng thu ngân sách phân chia tại huyện 2019-2021 ..................... 58

Hình 3. 6: Tổng thu bổ sung NS cấp trên tại huyện giai đoạn 2019-2021 ..... 62

Hình 3. 7: Tổng chi ngân sách tại huyện Thanh Oai giai đoạn 2019-2021 .... 64

Hình 3. 8: Quy trình kiểm soát lệnh chi tiền tại cơ quan tài chính ................. 78

1

ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong những năm qua, cùng với quá trình đổi mới quản lý kinh tế, quản

lý NSNN đã có những đổi mới nhằm phù hợp hơn với nền kinh tế đang chủ

động hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới. Ngân sách Nhà nước ở Việt

Nam được tổ chức chặt chẽ từ Trung ương đến cơ sở (cấp xã). Với mô hình tổ

chức như vậy, mỗi cấp ngân sách sẽ là công cụ điều hành, quản lý của cấp

chính quyền tương ứng. Việc phân cấp quản lý NSNN ngày càng hoàn thiện

nhằm tạo điều kiện cho chính quyền địa phương phát huy mạnh mẽ tính năng

động, sáng tạo, quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cấp, của chính

quyền địa phương trong quản lý ngân sách trên địa bàn.

Trong hệ thống NSNN, ngân sách huyện đóng vai trò quan trọng trong

việc tạo nguồn lực phát triển kinh tế xã hội, giữ vững an ninh - quốc phòng tại

địa phương. Ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Thanh Oai cũng không

phải là ngoại lệ. Nguồn thu của ngân sách nhà nước ở đây đã không ngừng

tăng lên, ngoài các khoản thu thường xuyên, huyện Thanh Oai đã tích cực

khai thác và huy động các nguồn thu ngân sách khác tại địa phương. Tuy

nhiên, công tác quản lý Ngân sách nhà nước tại huyện Thanh Oai còn một số

hạn chế nhất định. Ngân sách huyện hiện nay vẫn chưa thể hiện rõ vai trò của

mình đối với phát triển kinh tế tại địa bàn. Một trong những nguyên nhân

được đó là việc phân cấp quản lý ngân sách hiện nay còn nhiều hạn chế; thẩm

quyền quyết định ngân sách còn chồng chéo, chưa tạo cho địa phương thực sự

làm chủ ngân sách của mình; hơn nữa, nhiều quy định về chế độ, định mức,

tiêu chuẩn chưa bao quát được tất cả lĩnh vực, không sát thực tế, địa phương

khó thực hiện.

Vì vậy, tăng cường quản lý ngân sách nhà nước, đổi mới quản lý thu, chi

ngân sách sẽ tạo điều kiện tăng thu ngân sách và sử dụng ngân sách tiết kiệm, có

hiệu quả hơn; giúp huyện sớm đạt được mục tiêu phát triển kinh tế xã hội, nâng

2

cao đời sống nhân dân.

Xuất phát từ tình hình đó thì vấn đề tìm biện pháp nhằm hoàn thiện

từng bước công tác quản lý ngân sách nhà nước ở cấp huyện mang một ý

nghĩa vô cùng quan trọng đối với từng địa phương trên địa bàn thành phố Hà

Nội nói chung và đối với huyện Thanh Oai nói riêng trong giai đoạn hiện nay.

Với lý do trên tác giả lựa chọn nghiên cứu đề tài “Quản lý ngân sách nhà

nước trên địa bàn huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội” làm đề tài thạc sĩ.

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu tổng quát

Trên cơ sở hệ đánh giá thực trạng công tác quản lý ngân sách nhà nước

trên địa bàn huyện Thanh Oai, luận văn đề xuất giải pháp góp phần hoàn thiện

công tác này trên địa bàn huyện trong thời gian tới.

2.2. Mục tiêu cụ thể

- Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý ngân

sách Nhà nước trên địa bàn huyện.

- Đánh giá thực trạng công tác quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn

huyện Thanh Oai.

- Xác định các yếu tố ảnh hưởng tới công tác quản lý NSNN trên địa

bàn huyện Thanh Oai.

- Đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý ngân sách nhà nước

trên địa bàn huyện Thanh Oai trong thời gian tới.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận văn là thực trạng công tác quản lý ngân

sách nhà nước trên địa bàn huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội.

3.2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài

- Phạm vi về nội dung: Trên cơ sở đánh giá thực trạng công tác quản lý

ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Thanh Oai, qua đó chỉ ra thành công

cũng như tồn tại, bất cập, hạn chế... làm căn cứ đề xuất một số giải pháp hoàn

3

thiện công tác này trên địa bàn huyện trong thời gian tới.

- Phạm vi về không gian: Đề tài nghiên cứu được thực hiện trong phạm

vi huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội.

- Phạm vi về thời gian: Đề tài thực hiện từ tháng 01/2022 đến tháng

06/2022. Số liệu thứ cấp của đề tài được thu thập trong giai đoạn 2019-2021.

Số liệu sơ cấp được thu thập từ điều tra, khảo sát 2022.

4. Nội dung nghiên cứu

- Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý ngân sách Nhà nước.

- Thực trạng công tác quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện

Thanh Oai.

- Các yếu tố ảnh hưởng tới công tác quản lý NSNN trên địa bàn huyện

Thanh Oai.

- Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn

huyện Thanh Oai trong thời gian tới.

5. Bố cục của luận văn

Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm 3 chương:

Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý ngân sách nhà nước

trên địa bàn huyện.

Chương 2. Đặc điểm cơ bản huyện Thanh Oai và phương pháp nghiên

cứu.

Chương 3. Kết quả nghiên cứu.