Quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện tây giang tỉnh quảng nam

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

TRẦN THỊ BỐN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI CỦA TRẺ 5-6 TUỔI

TẠI CÁC TRƢỜNG MẦM NON HUYỆN TÂY GIANG

TỈNH QUẢNG NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÍ GIÁO DỤC

Đà Nẵng - Năm 2020

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

TRẦN THỊ BỐN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI CỦA TRẺ 5-6 TUỔI

TẠI CÁC TRƢỜNG MẦM NON HUYỆN TÂY GIANG

TỈNH QUẢNG NAM

Chuyên ngành: Quản lí giáo dục

Mã số: 814.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. LÊ MỸ DUNG

Đà Nẵng - Năm 2020

iv

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...........................................................................................................i

TÓM TẮT .................................................................................................................... ii

MỤC LỤC .................................................................................................................... iv

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT....................................................................... viii

DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................... ix

MỞ ĐẦU.........................................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài...................................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu.............................................................................................2

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ......................................................................2

4. Giả thuyết khoa học ..............................................................................................2

5. Nhiệm vụ nghiên cứu............................................................................................2

6. Phạm vi nghiên cứu...............................................................................................2

7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu....................................................3

8. Cấu trúc của luận văn............................................................................................3

CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI

CỦA TRẺ 5-6 TUỔI TẠI CÁC TRƢỜNG MẦM NON............................................4

1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6

tuổi tại các trường mầm non............................................................................................4

1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài.....................................................................4

1.1.2. Những nghiên cứu trong nước ........................................................................6

1.2. Những khái niệm công cụ.........................................................................................7

1.2.1. Quản lý............................................................................................................7

1.2.2. Quản lý giáo dục .............................................................................................8

1.2.3. Hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi ................................................................8

1.2.4. Quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non ..........10

1.3. Hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non.......................................10

1.3.1. Khái quát hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non..............10

1.3.2. Hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non .............................16

1.4. Quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non ..........................19

1.4.1. Quản lý mục tiêu hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm

non .................................................................................................................................19

1.4.2. Quản lý nội dung hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm

non .................................................................................................................................20

v

1.4.3. Quản lý hình thức, phương pháp tổ chức hoạt động vui chơi của trẻ 5-6

tuổitại các trường mầm non...........................................................................................21

1.4.4. Quản lý môi trường tổ chức hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các

trường mầm non ............................................................................................................22

1.4.5. Quản lý công tác đánh giá kết quả hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại

các trường mầm non ......................................................................................................23

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi

tại trường mầm non .......................................................................................................24

1.5.1. Các yếu tố khách quan ..................................................................................24

1.5.2. Các yếu tố chủ quan......................................................................................25

Tiểu kết Chương 1.........................................................................................................27

CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI CỦA

TRẺ 5-6 TUỔI TẠI CÁC TRƢỜNG MẦM NON HUYỆN TÂYGIANG TỈNH

QUẢNG NAM..............................................................................................................28

2.1. Khái quát về khảo sát thực trạng ............................................................................28

2.1.1. Mục tiêu khảo sát..........................................................................................28

2.1.2. Đối tượng và quy mô khảo sát......................................................................28

2.1.3. Nội dung khảo sát .........................................................................................29

2.1.4. Phương pháp khảo sát và cách xử lý số liệu .................................................29

2.2. Tổng quan điều kiện tự nhiên,kinh tế-xã hội và Giáo dục đào tạo huyện Tây

Giang tỉnh Quảng Nam..................................................................................................29

2.2.1. Điều kiện tự nhiên.........................................................................................29

2.2.2. Điều kiện kinh tế - xã hội..............................................................................30

2.2.3. Khái quát tình hình giáo dục của huyện Tây Giang .....................................31

2.2.4.Tình hình đời sống và phân bố dân cư...........................................................32

2.2.5. Những thuận lợi và khó khăn ảnh hưởng đến việc phát triển giáo dục đào

tạo của huyện.................................................................................................................32

2.3. Vài nét về giáo dục mầm non huyện Tây Giang ....................................................33

2.3.1. Số lượng trường/lớp......................................................................................33

2.3.2. Đội ngũ giáo viên..........................................................................................34

2.3.3. Tình hình cơ cấu trẻ ......................................................................................34

2.4. Thực trạng tổ chức hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non

huyện Tây Giang ...........................................................................................................34

2.4.1. Thực trạng mục tiêu tổ chức hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các

trường mầm non huyện Tây Giang................................................................................34

vi

2.4.2. Thực trạng nội dung hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường

mầm non huyện Tây Giang ...........................................................................................37

2.4.3. Thực trạng hình thức và phương pháp tổ chức hoạt động vui chơi của trẻ

5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện Tây Giang.......................................................39

2.4.4. Thực trạng môi trường tổ chức hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các

trường mầm non huyện Tây Giang................................................................................40

2.4.5. Thực trạng đánh giá kết quả tổ chức hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi

tại các trường mầm non huyện Tây Giang ....................................................................42

2.5. Thực trạng quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non

huyện Tây Giang ...........................................................................................................44

2.5.1. Thực trạng quản lý mục tiêu tổ chức hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi

tại các trường mầm non huyện Tây Giang ....................................................................44

2.5.2. Thực trạng quản lý nội dung hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các

trường mầm non huyện Tây Giang................................................................................46

2.5.3. Thực trạng quản lý hình thức và phương pháp tổ chức hoạt động vui chơi

của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện Tây Giang...........................................48

2.5.4. Thực trạng quản lý môi trường tổ chức hoạt động vui chơi của trẻ 5-6

tuổi tại các trường mầm non huyện Tây Giang.............................................................50

2.5.5. Thực trạng quản lý công tác đánh giá kết quả tổ chức hoạt động vui chơi

của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện Tây Giang...........................................52

2.6. Đánh giá chung về khảo sát thực trạng quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6

tuổi tại trường mầm non mầm non huyện Tây Giang ...................................................55

2.6.1. Những ưu điểm .............................................................................................55

2.6.2. Những hạn chế ..............................................................................................55

2.6.3. Những nguyên nhân......................................................................................56

Tiểu kết Chương 2.........................................................................................................59

CHƢƠNG 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI CỦA TRẺ 5-

6 TUỔI TẠI CÁC TRƢỜNG MẦM NON HUYỆN TÂY GIANG ........................60

3.1. Những nguyên tắc chỉ đạo đề xuất biện pháp quản lý hoạt động vui chơi của

trẻ5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện Tây Giang ..................................................60

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo quán triệt mục tiêu của giáo dục mầm non .................60

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả................................................................61

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính an toàn..................................................................62

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo phù hợp thực tiễn, đảm bảo tính khả thi .....................62

3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và tính đồng bộ .......................................63

vii

3.2. Một số biện pháp quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường

mầm non huyện Tây Giang ...........................................................................................64

3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên,

phụ huynh về mục tiêu, nội dung tổ chức hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi và

quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện Tây

Giang .............................................................................................................................64

3.2.2. Biện pháp 2: Đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động vui

chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện Tây Giang...................................67

3.2.3. Biện pháp 3: Bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động vui chơi cho giáo

viên, đáp ứng yêu cầu tổ chức hiệu quả hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các

trường mầm non huyện Tây Giang................................................................................70

3.2.4. Biện pháp 4: Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, xây dựng môi trường tổ

chức hoạt động vui chơi an toàn, hiệu quả cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non

huyện Tây Giang ...........................................................................................................73

3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá việc tổ chức hoạt

động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện Tây Giang....................75

3.3. Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của biện pháp quản lý hoạt động vui

chơi của trẻ 5-6 tuổitại các trường mầm non huyện Tây Giang....................................77

3.3.1. Mục đích khảo nghiệm..................................................................................77

3.3.2. Đối tượng khảo nghiệm ................................................................................77

3.3.3. Nội dungkhảo nghiệm...................................................................................77

3.3.4. Tiến trình khảo nghiệm.................................................................................77

3.3.5. Kết quả khảo nghiệm và phân tích kết quả khảo nghiệm.............................78

Tiểu kết Chương 3.........................................................................................................81

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .............................................................................82

TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................85

PHỤ LỤC

QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (Bản sao)

viii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

VIẾT TẮT VIẾT ĐẦY ĐỦ

CB Cán bộ quản lý

CSGD Chăm sóc giáo dục

CSVC Cơ sở vật chất

ĐTB Điểm trung bình

ÐVTCÐ Ðóng vai theo chủ đề

GV Giáo viên

GVMN Giáo viên mầm non

HÐVC Hoạt động vui chơi

PGD-ĐTTG Phòng Giáo dục-Đào tạo Tây Giang

TMN Trường Mầm non

ix

DANH MỤC CÁC BẢNG

Số hiệu

bảng

Tên bảng Trang

2.1. Hệ thống giáo dục trên địa bàn huyện Tây Giang 31

2.2.

Mức độ và kết quả thực hiện mục tiêu của hoạt động vui chơi

của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện Tây Giang

34

2.3.

Mức độ và kết quả thực hiện nội dung hoạt động vui chơi của

trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện Tây Giang

38

2.4.

Mức độ và kết quả thực hiện hình thức và phương pháp tổ chức

hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non

huyện Tây Giang

39

2.5.

Mức độ thực hiện môi trường tổ chức hoạt động vui chơi của trẻ

5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện Tây Giang

41

2.6.

Mức độ và kết quả thực hiện đánh giá kết quả tổ chức hoạt động

vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện Tây

Giang

43

2.7.

Mức độ và kết quả thực hiện quản lý mục tiêu tổ chức hoạt

động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện

Tây Giang

45

2.8.

Mức độ và kết quả thực hiện quản lý nội dung hoạt động vui

chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện Tây Giang

47

2.9.

Mức độ và kết quả thực hiện quản lý hình thức và phương pháp

tổ chức hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm

non huyện Tây Giang

49

2.10.

Mức độ và kết quả thực hiện quản lý môi trường tổ chức hoạt

động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện

Tây Giang

51

2.11.

Mức độ và kết quả thực hiện quản lý công tác kiểm tra, đánh giá

tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi

53

2.12.

Bảng đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nguyên nhân dẫn đến

hạn chế trong công tác quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6

tuổi

57

3.1.

Kết quả đánh giá tính cấp thiết của các biện pháp quản lý hoạt

động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi

78

3.2.

Kết quả đánh giá tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt

động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi

79

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Hoạt động vui chơi, giải trí của trẻ tại các trường mầm non có vai trò quan

trọng đối với sự phát triển về thể chất và trí tuệ cho trẻ. Giáo dục mầm non là giai đoạn

đầu, đóng vai trò nền tảng cho sự phát triển của con người trong các giai đoạn về sau.

Hoạt động vui chơi giải trí là một hoạt động chủ đạo được tổ chức trong trường mầm

non, ở đó chủ thể của hoạt động là trẻ, người đứng ra tổ chức là giáo viên mầm non,

với mục đích giúp trẻ thỏa mãn các nhu cầu vui chơi, từ đó hướng tới sự phát triển

toàn diện cho trẻ. Vui chơi không đơn thuần là giải quyết nhu cầu vui chơi của trẻ mà

ở đó các tình huống giáo dục được xây dựng nhằm hình thành cho trẻ những thói

quen,hình thành nhân cách và trí tuệ cho trẻ sau này.

Lứa tuổi mầm non trẻ thường có xu hướng chơi cùng với nhau tạo thành các

nhóm từ ba đến năm trẻ, việc thiết kế các trò chơi mang mục đích giáo dục phải tạo

nên sự kích thích, hứng khởi cho trẻ khi tham gia vào các hoạt động. Hiện nay, các cơ

sở giáo dục mầm non về cơ bản đã tổ chức nhiều hoạt động vui chơi cho trẻ, song để

quản lý tốt hoạt động vui chơi cho trẻ mầm non nhằm đạt đến các hiệu quả giáo dục thì

cần phải được nghiên cứu chuyên sâu hơn ở góc độ quản lý giáo dục mầm non.

Huyện Tây Giang là một huyện miền núi đặc biệt khó khăn của tỉnh Quảng

Nam, toàn huyện có 05 trường mầm non và 02 trường mẫu giáo. Theo đánh giá tổng

kết năm học 2018 - 2019 và sơ kết năm học 2019 - 2020 của Phòng GD&ĐT Tây

Giang (PGD-ĐTTG), hiện nay các trường mầm non của huyện đang còn gặp rất nhiều

khó khăn về cơ sở vật chất, đội ngũ và chất lượng của giáo viên, song song với đó hạn

chế về quản lý hoạt động vui chơi của trẻ cũng là một vấn đề cản trở đến sự phát triển

của trẻ nói riêng và giáo dục mầm non huyện Tây Giang nói chung.

Đổi mới hoạt động quản lý giáo dục trở thành chiến lược phát triển giáo dục,

vấn đề này được Đảng và Nhà nước ta hết sức quan tâm, trong Chỉ thị số 40/2004/CT￾TW của Ban chấp hành Trung ương về xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà

giáo và cán bộ quản lý giáo dục đã nhấn mạnh: “Đổi mới, nâng cao chất lượng công

tác quản lý nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục” vì vậy quản lý giáo dục mầm non

cũng cần phải đổi mới để đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước. Và quản lý hoạt

động vui chơi là một nội dung quan trọng trong hoạt động quản lý tại trường mầm non.

Tuy nhiên, với sự quan tâm của chính quyền các cấp, hoạt động giáo dục mầm

non của huyện đang dần được đầu tư, trong đó quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6

tuổi cũng từng bước được nâng cao.

2

Từ những lý do trên tôi quyết định chọn đề tài: “Quản lý hoạt động vui chơi

của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện Tây Giang tỉnh Quảng Nam” để

nghiên cứu.

2. Mục đích nghiên cứu

Từ nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi

tại các trường mầm non huyện Tây Giang, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý hoạt

động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện Tây Giang.

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

Hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện Tây

Giang

4. Giả thuyết khoa học

Công tác quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non

huyện Tây Giang tỉnh Quảng Nam đã có nhiều cố gắng và đạt được những kết quả

bước đầu. Tuy nhiên, trong quản lý vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập do các biện pháp

quản lý các hoạt động vui chơi chưa thật khoa học và hợp lý nên chưa đáp ứng được

yêu cầu đổi mới quản lý giáo dục mầm non hiện nay.

Nếu đề xuất và áp dụng các biện pháp quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6

tuổi xuất phát từ những nét đặc thù của hệ thống trường mầm non tại huyện Tây Giang

thì sẽ mang lại hiệu quả trong công tác quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại

các trường mầm non trên địa bàn huyện.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại

các trường mầm non.

5.2. Nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại các

trường mầm non huyện Tây Giang

5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động vui chơi của trẻ 5-6 tuổi tại

các trường mầm non huyện Tây Giang.

6. Phạm vi nghiên cứu

6.1. Về đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp về quản lý hoạt động vui chơi

của trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non huyện Tây Giang.

6.2. Về địa bàn nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu ở các trường mầm non huyện

Tây Giang tỉnh Quảng Nam gồm: Mầm non Atiêng, Mầm non Avương, Mầm non

Liên xã Bhalêê - Anông, Mầm non Liên xã Axan-Trhy, Mầm non xã Lăng.