Quản lý hoạt động tạm nhập - tái xuất tại Cục hải quan tỉnh Lào Cai

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

PHẠM THANH HÙNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TẠM NHẬP - TÁI XUẤT

TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH LÀO CAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ

THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2019

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

PHẠM THANH HÙNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TẠM NHẬP - TÁI XUẤT

TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH LÀO CAI

Ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ

THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. TRẦN CHÍ THIỆN

THÁI NGUYÊN - 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn này hoàn toàn do kết quả nghiên cứu nghiêm

túc của tôi. Các tài liệu, số liệu sử dụng trong luận văn do Cục Hải quan tỉnh

Lào Cai cung cấp và do cá nhân tôi thu thập trên các trang website, báo cáo

của Ngành Hải quan, sách, báo, tạp chí Hải quan, các kết quả nghiên cứu có

liên quan đến đề tài đã được công bố... Các trích dẫn trong luận văn đều đã

được chỉ rõ nguồn gốc.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan trên.

Học viên

Phạm Thanh Hùng

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài: “Quản lý hoạt

động tạm nhập - tái xuất tại Cục Hải quan tỉnh Lào Cai”, tôi đã nhận được

sự giúp đỡ tận tình của các thầy, cô giáo Trường Đại học Kinh tế và quản trị

kinh doanh, cô giáo hướng dẫn luận văn cùng với sự tạo điều kiện của Lãnh

đạo Cục Hải quan tỉnh Thái Nguyên.

Trước tiên tôi xin chân thành cảm ơn toàn thể các Giáo sư, Phó giáo

sư, Tiến sỹ, giảng viên Trường Đại học Kinh tế và quản trị kinh doanh đã

trang bị cho tôi những kiến thức cơ bản để tôi hoàn thành nhiệm vụ học

tập của mình.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Trần Chí Thiện người

đã tận tình chỉ dẫn để tôi hoàn thành bản luận văn này.

Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Cục Hải quan tỉnh Lào

Cai, cán bộ các Phòng chuyên môn, cán bộ các Chi cục Hải quan đã giúp đỡ và

tạo điều kiện cho tôi trong việc thu thập số liệu để hoàn thành luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Học viên

Phạm Thanh Hùng

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................i

LỜI CẢM ƠN .........................................................................................ii

MỤC LỤC..............................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ...................................................vii

DANH MỤC CÁC BẢNG...................................................................viii

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ..................................................ix

MỞ ĐẦU ................................................................................................ 1

1. Sự cần thiết nghiên cứu đề tài............................................................. 1

2. Mục tiêu nghiên cứu............................................................................ 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiêncứu........................................................ 3

4. Ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu ............................................. 3

5. Kết cấu Luận văn ................................................................................ 4

Chương 1.LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN

LÝHOẠT ĐỘNG TẠM NHẬP - TÁI XUẤT TẠI CÁC CỤC HẢI

QUAN ..................................................................................................... 5

1.1. Lý luận về quản lý tạm nhập - tái xuất tại các Cục Hải quan .......... 5

1.1.1. Khái niệm và vai trò của hoạt động tạm nhập - tái xuất ............... 5

1.1.2. Quản lý nhà nước đối với hoạt động tạm nhập- tái xuất tại các Cục

Hải quan ................................................................................................ 11

1.1.3. Nội dung quản lý nhà nước về hoạt động tạm nhập, tái xuất ..... 16

1.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới công tác quản lý hoạt động tạm nhập,

tái xuất................................................................................................... 20

1.4.1. Các yếu tố khách quan ................................................................ 20

1.4.2. Các yếu tố chủ quan .................................................................... 22

iv

1.2. Kinh nghiệm thực tiễn về công tác quản lý tạm nhập, tái xuất tại các

Cục hải quan.......................................................................................... 24

1.2.1. Kinh nghiệm từ Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh ........................ 24

1.2.2. Kinh nghiệm từ Cục Hải quan tỉnh Cao Bằng ............................ 27

1.2.3. Bài học kinh nghiệm cho tỉnh Lào Cai ....................................... 28

Chương 2.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.................................... 30

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................ 30

2.2. Phương pháp nghiên cứu................................................................ 30

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin .................................................. 30

2.2.2. Phương pháp xử lý thông tin....................................................... 32

2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin ................................................ 32

2.3. Các chỉ tiêu nghiên cứu.................................................................. 33

2.3.1. Chỉ tiêu về thực trạng công tác quản lý hoạt động tạm nhập -tái

xuất hàng hóa ........................................................................................ 34

2.3.2. Chỉ tiêu phản ánh nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt

động tạm nhập - tái xuất tại Cục Hải quan tỉnh Lào Cai ...................... 34

Chương 3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG

TẠM NHẬP - TÁI XUẤT TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH LÀO

CAI........................................................................................................ 36

3.1. Khái quát chung về khu kinh tế cửa khẩu Lào Cai........................ 36

3.1.1. Điều kiện tự nhiên - kinh tế - xã hội tỉnh Lào Cai ...................... 36

3.1.2. Quá trình hình thành và phát triển khu kinh tế cửa khẩu Lào

Cai ......................................................................................................... 39

3.1.3. Chức năng, nhiệm vụ của Cục Hải quan tỉnh Lào Cai đối với sự

phát triển khu kinh tế cửa khẩu............................................................. 41

3.1.4. Tổ chức bộ máy quản lý tại Cục Hải quan tỉnh Lào Cai............. 44

3.2. Thực trạng các doanh nghiệp tham gia hoạt động tạm nhập, tái xuất

tỉnh Lào Cai........................................................................................... 45

v

3.2.1. Số lượng các doanh nghiệp tham gia hoạt động tạm nhập tái

xuất........................................................................................................ 45

3.2.2. Đóng góp ngân sách địa phương của các doanh nghiệp tham gia

hoạt động tạm nhập tái xuất .................................................................. 47

3.3. Thực trạng công tác quản lý hoạt động tạm nhập, tái xuất tại Cục Hải

quan tỉnh Lào Cai.................................................................................. 49

3.3.1. Quản lý các thủ tục hành chính về hoạt động tạm nhập, tái xuất49

3.3.2. Thực hiện các chính sách về hoạt động tạm nhập - tái xuất ....... 53

3.3.3. Hoạt động kiểm tra sau thông quan hàng hóa tạm nhập - tái

xuất........................................................................................................ 56

3.3.4. Kiểm tra, giám sát đối với hàng tạm nhập - tái xuất................... 58

3.4. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới công tác quản lý hoạt động tạm

nhập - tái xuất tại Cục Hải quan tỉnh Lào Cai....................................... 60

3.4.1. Các yếu tố khách quan ................................................................ 60

3.4.2. Các yếu tố chủ quan ................................................................... 69

3.5. Đánh giá thực trạng công tác quản lý hoạt động tạm nhập - tái xuất

tại Cục Hải quan tỉnh Lào Cai............................................................... 74

3.5.1. Kết quả đạt được ......................................................................... 74

3.5.2. Hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế.............................. 75

Chương 4. GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ

HOẠT ĐỘNG TẠM NHẬP - TÁI XUẤT TẠI CỤC HẢI QUAN

TỈNH LÀO CAI................................................................................... 77

4.1. Quan điểm, định hướng về công tác quản lý hoạt động tạm nhập - tái

xuất tại Cục Hải quan tỉnh Lào Cai....................................................... 77

4.2.1. Quan điểm quản lý hoạt động tạm nhập - tái xuất tại Cục Hải quan

tỉnh Lào Cai........................................................................................... 77

4.2.2. Định hướng về công tác quản lý hoạt động tạm nhập - tái xuất tại

Cục Hải quan tỉnh Lào Cai.................................................................... 78

vi

4.2. Giải pháp tăng cường quản lý tạm nhập - tái xuất tại Cục Hải quan

tỉnh Lào Cai........................................................................................... 78

4.2.1. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hàng tạm nhập - tái

xuất........................................................................................................ 78

4.2.2. Đầu tư cơ sở vật chất, chuyển từ quản lý Hải quan thủ công, sang

phương pháp quản lý hiện đại............................................................... 80

4.2.3. Nâng cao năng lực của cán bộ tại Cục Hải quan ........................ 81

4.2.4. Tăng cường phối hợp các cơ quan ban ngành trong công tác giám

sát đối với hoạt động tạm nhập - tái xuất.............................................. 82

4.3. Kiến nghị........................................................................................ 83

4.3.1. Đối với Tổng Cục Hải quan Việt Nam và các Bộ ngành liên

quan ....................................................................................................... 83

4.3.2. Đối với UBND tỉnh Lào Cai ....................................................... 84

4.3.2. Kiến nghị đối với các doanh nghiệp có hoạt động tạm nhập tái xuất

tại các cửa khẩu Lào Cai ....................................................................... 84

KẾT LUẬN.......................................................................................... 86

TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................. 87

PHỤ LỤC............................................................................................. 90

vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chi cục HQ : Chi cục Hải Quan

CK : Cửa khẩu

GRDP : Tổng sản phẩm trên địa bàn

HĐLĐ : Hợp đồng lao động

HĐND : Hội đồng nhân dân

TN-TX : Tạm nhập - Tạm xuất

UBND : Ủy ban nhân dân

XNK : Xuất nhập khẩu

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) phân theokhu vực kinh

tế của tỉnh Lào Cai giai đoạn 2015-2017.................................. 38

Bảng 3.2. Số lượng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực TNTXtại

các cửa khẩu Lào Cai giai đoạn 2015-2017 ............................. 46

Bảng 3.3. Kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa tại Cục Hải quan Lào Cai .. 47

Bảng 3.4. Thu ngân sách nhà nước tại Cục Hải quan Lào Cai................. 48

Bảng 3.5. Hình thức kê khai thuế của các DN TNTXtại cửa khẩu

Lào Cai............................................................................. 52

Bảng 3.6. Số vụ việc giải đáp vướng mắc tại Cục Hải quan Lào Cai giai

đoạn 2015-2017 ........................................................................ 54

Bảng 3.7. Tình hình kiểm tra sau thông quan đối với doanh nghiệp

TNTX của Cục Hải quan Lào Cai giai đoạn 2015- 2017........ 56

Bảng 3.8. Kiểm tra hoạt động TNTX tại cửa khẩu Lào Cai trong giai

đoạn 2015-2017 ........................................................................ 59

Bảng 3.9. Đánh giá của cán bộ quản lý về yếu tố bối cảnh kinh tế xã

hội, sự hội nhập của đất nước tới công tác quản lý TNTX ...... 61

Bảng 3.10. Mức độ hài lòng đối với quan hệ, phối hợp giữa các cơ quan

ban ngành có liên quan trong công tác quản lý TNTX ............ 64

Bảng 3.11. Trình độ học vấn cán bộ hải quan tỉnh Lào Cai ....................... 69

Bảng 3.12. Kinh phí phục vụ công tác tuyên truyền pháp luậtcủa Cục

Hải quan Lào Cai...................................................................... 73