Quản lý hoạt động dạy nghề phổ thông tại Trung tâm Giáo dục Nghề nghiệp - Giáo dục Thường xuyên quận Ngô Quyền thành phố Hải Phòng

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

TRẦN VĂN HUY

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY NGHỀ PHỔ THÔNG

TẠI TRUNG TÂM GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP -

GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN QUẬN NGÔ QUYỀN

THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2017

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

TRẦN VĂN HUY

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY NGHỀ PHỔ THÔNG

TẠI TRUNG TÂM GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP -

GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN QUẬN NGÔ QUYỀN

THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG

Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. ĐINH ĐỨC HỢI

THÁI NGUYÊN - 2017

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu,

kết quả trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong các công

trình nghiên cứu khác.

Tôi xin chịu trách nhiệm về những nghiên cứu của mình.

Thái Nguyên, tháng 11 năm 2017

Tác giả

Trần Văn Huy

ii

LỜI CẢM ƠN

Sau một thời gian nghiên cứu đề tài “Quản lý hoạt động dạy nghề phổ

thông tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên quận

Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng”, đến nay đề tài đã được hoàn thành. Tác giả

xin chân thành cảm ơn Hội đồng khoa học, quý Thầy (Cô) giáo Khoa Tâm lý -

Giáo dục, phòng Đào tạo trường ĐHSP - Đại học Thái Nguyên đã giúp đỡ, tạo

điều kiện cho tác giả trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu đề tài.

Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo - Tiến sĩ Đinh

Đức Hợi Trường Đại học sư phạm Thái Nguyên đã trực tiếp hướng dẫn tác giả

thực hiện và hoàn thành luận văn này.

Đồng thời, tác giả xin chân thành cảm ơn Ban giám đốc Sở Giáo dục và

Đào tạo Hải Phòng, các đồng chí lãnh đạo, chuyên viên các phòng, ban Sở Giáo

dục và Đào tạo Hải Phòng, cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh Trung tâm Giáo

dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên quận Ngô Quyền, các đồng nghiệp,

các bạn bè và gia đình đã tạo điều kiện, động viên và giúp đỡ tôi hoàn thành bản

luận văn.

Bản thân đã hết sức cố gắng, song luận văn còn nhiều thiếu sót, kính mong

được sự tham gia góp ý của các thầy giáo, cô giáo, các bạn đồng nghiệp để luận

văn hoàn thiện hơn và có tác dụng thiết thực nâng cao hiệu quả quản lý dạy nghề

phổ thông góp phần đẩy mạnh hoạt động dạy nghề phổ thông ở Trung tâm Giáo

dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên quận Ngô Quyền, thành phố Hải

Phòng trong thời gian tới.

Thái Nguyên, tháng 11 năm 2017

Tác giả

Trần Văn Huy

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii

MỤC LỤC ..........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT....................................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................................v

MỞ ĐẦU.............................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................1

2.Mục đích nghiên cứu ........................................................................................3

3. Giả thuyết khoa học.........................................................................................4

4. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................4

5. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................4

6. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................4

7. Cấu trúc luận văn.............................................................................................6

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY

NGHỀ PHỔ THÔNG TẠI TRUNG TÂM GDNN - GDTX..........................7

1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu về quản hoạt động DNPT ............................7

1.1.1. Trên thế giới ..............................................................................................7

1.1.2. Ở Việt Nam..............................................................................................10

1.2. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến quản lý hoạt động dạy nghề

phổ thông ...........................................................................................................13

1.2.1. Hướng nghiệp ..........................................................................................13

1.2.2. Dạy nghề..................................................................................................15

1.2.3. Quản lý hoạt động dạy nghề phổ thông tại Trung tâm GDNN -

GDTX ................................................................................................................18

1.3. Quản lý hoạt động dạy nghề phổ thông tại trung tâm GDNN - GDTX

...........................................................................................................................25

iv

1.3.1. Nhiệm vụ, quyền hạn của Giám đốc Trung tâm GDNN - GDTX ..........25

1.3.2. Nội dung quản lý hoạt động động dạy nghề phổ thông tại trung tâm

GDNN - GDTX .................................................................................................25

1.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc quản lý hoạt động dạy nghề phổ

thông tại trung tâm GDNN - GDTX..................................................................31

TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ....................................................................................34

Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY NGHỀ PHỔ

THÔNGTẠI TRUNG TÂM GDNN - GDTX QUẬN NGÔ QUYỀN................. 35

2.1. Vài nét về kinh tế - xã hội thành phố Hải Phòng .......................................35

2.2. Một số nét về trung tâm GDNN - GDTX quận Ngô Quyền ......................36

2.3. Thực trạng hoạt động dạy nghề phổ thông tại trung tâm GDNN -

GDTX quận Ngô Quyền....................................................................................37

2.3.1. Đội ngũ CBQL của trung tâm GDNN - GDTX quận Ngô Quyền..........37

2.3.2. Thực trạng mục tiêu dạy nghề phổ thông................................................39

2.3.3.Thực trạng nội dung chương trình dạy nghề phổ thông...........................45

2.3.4. Thực trạng về cơ sở vật chất, thiết bị DNPT...........................................45

2.3.5.Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy nghề phổ thông......47

2.4.Thực trạng công tác quản lý hoạt động dạy nghề phổ thông tại Trung

tâm GDNN - GDTX quận Ngô Quyền - thành phố Hải Phòng ........................49

2.4.1. Thực trạng quản lý mục tiêu DNPT ........................................................52

2.4.2.Thực trạng quản lý nội dung chương trình DNPT ...................................59

2.4.3. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, thiết bị DNPT...................................63

2.4.4. Thực trạng công tác quản lý kiểm tra, đánh giá hoạt động DNPT..........65

2.5. Đánh giá chung thực trạng lý hoạt động dạy nghề phổ tại trung tâm

GDNN - GDTX quận Ngô Quyền.....................................................................68

2.5.1.Ưu điểm ....................................................................................................68

2.5.2. Hạn chế ....................................................................................................68

2.5.3.Nguyên nhân của thực trạng.....................................................................69

v

TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ....................................................................................72

Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY NGHỀ PHỔ

THÔNG TẠI TRUNG TÂM GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP - GIÁO

DỤC THƯỜNG XUYÊN QUẬN NGÔ QUYỀN - THÀNH PHỐ HẢI

PHÒNG.............................................................................................................73

3.1.Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ...............................................................73

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống..........................................................73

3.1.2.Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn...........................................................74

3.1.3.Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả ...........................................................74

3.1.4.Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi..............................................................74

3.2.Các biện pháp quản lý hoạt động dạy nghề phổ thông tại Trung tâm

GDNN - GDTX quận Ngô Quyền - thành phố Hải Phòng ...............................75

3.2.1.Nâng cao nhận thức và tầm quan trọng của hoạt động dạy nghề phổ

thông cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh và dư luận xã hội ........75

3.2.2. Bồi dưỡng năng lực quản lý hoạt động dạy nghề phổ thông cho độ

ngũ cán bộ quản lý trung tâm GDNN - GDTX .................................................77

3.2.3.Xây dựng cơ chế phối hợp giữa trung tâm với các trường phổ thông .....79

3.2.4. Giải quyết mối quan hệ giữa dạy nghề phổ thông với hoạt động giáo

dục hướng nghiệp cho học sinh.........................................................................82

3.2.5.Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, chuyên

môn nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên dạy nghề phổ thông...............................84

3.2.6. Tăng cường quản lý việc thực hiện nội dung chương trình dạy nghề

phổ thông ...........................................................................................................86

3.2.7. Đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy nghề phổ thông ....................88

3.2.8.Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, các nguồn lực để

nâng cao hiệu quả hoạt động dạy nghề phổ thông ............................................89

3.3. Mối quan hệ của các biện pháp ..................................................................92

3.4. Khảo nghiệm sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp .....................93

vi

3.4.1. Tính cần thiết...........................................................................................94

3.4.2. Tính khả thi..............................................................................................96

TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 ....................................................................................99

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...............................................................100

1. Kết luận........................................................................................................100

1.1. Lý luận......................................................................................................100

1.2. Thực trạng.................................................................................................101

1.3. Đề xuất các biện pháp...............................................................................101

2. Khuyến nghị.................................................................................................102

2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo ..............................................................102

2.2. Đối với Sở Giáo dục & Đào tạo Hải Phòng và UBND quận Ngô Quyền.....102

2.3. Đối với Trung tâm GDNN - GDTX quận Ngô Quyền.............................103

TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................104

PHỤ LỤC .......................................................................................................108

iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

TT Chữ viết tắt Chữ đầy đủ

1. CBQL Cán bộ quản lý

2. CNH- HĐH Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa

3. CNXH Chủ nghĩa xã hội

4. CSVC Cơ sở vật chất

5. DNPT Dạy nghề phổ thông

6. GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo

7. GDNN- GDTX Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên

8. HNDN Hướng nghiệp dạy nghề

9. KT- XH Kinh tế - Xã hội

10. NPT Nghề phổ thông

11. QLGD Quản lý giáo dục

12. TBDH Thiết bị dạy học

13. THCS Trung học cơ sở

14. THPT Trung học phổ thông

15. UBND Ủy ban nhân dân

16. XHCN Xã hội chủ nghĩa

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Ban giám đốc ............................................................................37

Bảng 2.2: Tổ trưởng, tổ phó chuyên môn..................................................38

Bảng 2.3: Số lượng học sinh học nghề phổ thông tại trung tâmvà toàn thành

phố qua các năm.......................................................................39

Bảng 2.4: Quy mô dạy nghề tại trung tâm năm học 2016 - 2017 .............41

Bảng 2.5: Cơ cấu giáo viên........................................................................41

Bảng 2.6: Đánh giá chất lượng DNPT tại trung tâm năm học 2016 -

2017..........................................................................................44

Bảng 2.7: Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động DNPT tại trung tâm

GDNN - GDTX quận Ngô Quyền ...........................................48

Bảng 2.8: Nhận thức của CBQL về sự cần thiết và đánh giá của giáo viên

về mức độ thực hiện các biện pháp quản lý DNPT .................50

Bảng 2.9: Đánh giá thực trạng quản lí hoạt động lập kế hoạch ................52

Bảng 2.10: Nhận thức của CBQL về mức độ cần thiết và đánh giá của GV

về mức độ thực hiện việc phân công chủ nhiệm và giảng dạy cho

giáo viên...................................................................................53

Bảng 2.11: Nhận thức của CBQL về mức độ cần thiết và đánh giá của giáo

viên về mức độ thực hiện biện pháp quản lý công tác bồi dưỡng

chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao trình độ cho giáo viên DNPT 55

Bảng 2.12: Nhận thức của CBQL về mức độ cần thiết, đánh giá của GV về

mức độ thực hiện biện pháp quản lý hoạt động học tập của học

sinh ...........................................................................................56

Bảng 2.13: Nhận thức của CBQL về mức độ cần thiết và đánh giá của giáo

viên về mức độ thực hiện biện pháp quản lý chất lượng DNPT ..58

Bảng 2.14: Nhận thức của CBQL về mức độ cần thiết và đánh giá của giáo

vi

viên về mức độ thực hiện biện pháp quản lý chương trình

DNPT .......................................................................................60

Bảng 2.15: Nhận thức của CBQL về mức độ cần thiết và đánh giá của giáo

viên về mức độ thực hiện biện pháp quản lý CSVC, thiết bị phục

vụ cho hoạt động dạy học ........................................................64

Bảng 2.16. Nhận thức của CBQL về mức độ cần thiết và đánh giá của giáo

viên về mức độ thực hiện biện pháp quản lý kiểm tra, đánh giá

kết quả học tập của học sinh ....................................................66

Bảng 3.1. Hợp đồng trách nhiệm tổ chức thực hiện hoạt động dạy nghề giữa

trung tâm GDNN - GDTX.......................................................80

Bảng 3.2: Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp đề xuất94

Bảng 3.3. Thăm dò tính khả thi của các biện pháp ...................................97

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

1.1. Cơ sở lý luận

Trong xu thế hội nhập, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ,

nền kinh tế tri thức và toàn cầu hóa hiện nay, đất nước ta đang tích cực đẩy mạnh

sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH - HĐH). Từ thực tế đó đã đề ra

một nhu cầu cấp bách về chất lượng nguồn lực, đặc biệt là nguồn lực con người

và đó cũng là yêu cầu cấp thiết đối với sự nghiệp giáo dục và đào tạo. Tuy nhiên,

sẽ là không đủ để con người sẵn sàng thích ứng và đảm nhận vai trò làm thay đổi

trong đời sống xã hội. Đất nước ta đang trên đường đổi mới, với sự chuyển dịch

đa dạng nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo hướng CNH - HĐH và chú

trọng phát triển ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất. Vì khoa học - công

nghệ là trí tuệ của con người được hình thành và phát triển trong quá trình giáo

dục và đào tạo, nên ta đang đứng trước rất nhiều thời cơ và thách thức mới. Nhận

thấy rõ tầm quan trọng này, Đảng và Nhà nước rất quan tâm đến chiến lược phát

triển nguồn nhân lực thông qua Giáo dục & Đào tạo (GD&ĐT), Đảng ta xác

định: “Phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những động lực quan trọng

thúc đẩy công nghiệp hóa - hiện đại hóa, là điều kiện để phát triển nguồn lực

con người, yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền

vững” [13].

Một trong những vấn đề tồn tại của giáo dục Việt Nam hiện nay, khiến

toàn xã hội phải quan tâm đó là việc định hướng nghề nghiệp và phân luồng học

sinh sau tốt nghiệp trung học sơ sở (THCS) và trung học phổ thông(THPT). Theo

số liệu thống kê hàng năm tính trung bình cả nước có khoảng 80% số học sinh

THCS vào học THPT, riêng đối với thành phố Hải Phòng trong những năm học

gần đây, mỗi năm có khoảng 18000 học sinh vào học lớp 10 và số học sinh tốt

nghiệp THPT hầu hết đều đăng kí thi Đại học, Cao đẳng. Vì vậy dạy nghề phổ

thông cho học sinh THCS và THPT có ý nghĩa rất to lớn, xét về mặt giáo dục đó