Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Quản lý hoạt động dạy học môn sinh học ở các trường thpt huyện đầm dơi tỉnh cà mau theo định hướng phát triển năng lực người học
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
HỒ MINH TÌNH
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MÔN SINH HỌC Ở CÁC TRƢỜNG THPT HUYỆN
ĐẦM DƠI TỈNH CÀ MAU THEO ĐỊNH HƢỚNG
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGƢỜI HỌC
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Đà Nẵng - Năm 2021
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
HỒ MINH TÌNH
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MÔN SINH HỌC Ở CÁC TRƢỜNG THPT HUYỆN
ĐẦM DƠI TỈNH CÀ MAU THEO ĐỊNH HƢỚNG
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGƢỜI HỌC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8140114
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. LÊ HOÀNG DỰ
Đà Nẵng - Năm 2021
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên
cứu là trung thực và chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Hồ Minh Tình
iv
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...........................................................................................................i
TRANG THÔNG TIN CỦA LUẬN VĂN...................................................................ii
MỤC LỤC .....................................................................................................................iv
DANH MỤC CỤM TỪ VIẾT TẮT ......................................................................... viii
DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................................ix
MỞ ĐẦU.........................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài...................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu.............................................................................................2
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ......................................................................2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu............................................................................................2
5. Giả thuyết khoa học ..............................................................................................2
6. Phạm vi nghiên cứu...............................................................................................3
7. Phƣơng pháp nghiên cứu ......................................................................................3
8. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài..................................................................4
9. Bố cục của luận văn ..............................................................................................4
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MÔN SINH HỌC THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGƢỜI
HỌC Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN ĐẦM DƠI
TỈNH CÀ MAU..............................................................................................................5
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ..................................................................................5
1.1.1. Những nghiên cứu ở nƣớc ngoài.....................................................................5
1.1.2. Những nghiên cứu trong nƣớc ........................................................................7
1.2. Một số khái niệm chung ...........................................................................................9
1.2.1. Năng lực, Phát triển năng lực ngƣời học ........................................................9
1.2.2. Dạy học môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học ......12
1.2.3. Quản lý, Quản lý giáo dục ............................................................................12
1.2.4. Quản lý hoạt động dạy học môn Sinh học theo định hƣớng định phát
triển năng lực ngƣời học................................................................................................14
1.3. Lý luận về hoạt động dạy học môn Sinh học ở trƣờng trung học phổ thông theo
định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học ....................................................................15
1.3.1. Vị trí, vai trò của môn Sinh học trong chƣơng trình giáo dục trung học
phổ thông .......................................................................................................................15
1.3.2. Môn sinh học trong bối cảnh hiện nay và và định hƣớng phát triển năng
lực ở bậc trung học phổ thông .......................................................................................15
v
1.3.3. Hoạt động dạy môn Sinh học theo hƣớng phát triển năng lực .....................18
1.3.4. Hoạt động học môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực .............24
1.3.5. Môi trƣờng dạy học môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực.....26
1.4. Quản lý hoạt động dạy học Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời
học ở các trƣờng THPT .................................................................................................27
1.4.1. Quản lý hoạt động dạy môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng
lực ngƣời học.................................................................................................................27
1.4.2. Quản lý hoạt động học Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực
ngƣời học .......................................................................................................................31
1.4.3. Quản lý môi trƣờng dạy học môn Sinh học theo định hƣớng phát triển
năng lực ngƣời học ........................................................................................................34
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1................................................................................................34
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN SINH
HỌC THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGƢỜI HỌC Ở CÁC
TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN ĐẦM DƠI TỈNH CÀ MAU......36
2.1. Khái quát về quá trình khảo sát..............................................................................36
2.1.1. Mục tiêu ........................................................................................................36
2.1.2. Nội dung........................................................................................................36
2.1.3. Phƣơng pháp .................................................................................................36
2.1.4. Kế hoạch khảo sát .........................................................................................37
2.2. Khái quát tình hình phát triển kinh tế - xã hội và Giáo dục đào tạo tại huyện
Đầm Dơi, Cà Mau .........................................................................................................38
2.2.1. Điều kiện tự nhiên huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau........................................38
2.2.2. Tình hình kinh tế - xã hội huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau.............................39
2.2.3. Tình hình phát triển Giáo dục và Đào tạo cấp trung học phổ thông tại
huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau .......................................................................................39
2.3. Thực trạng hoạt động dạy học môn Sinh học tại các trƣờng trung học phổ
thông huyện Đầm Dơi, Cà Mau theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học.........42
2.3.1. Thực trạng nhận thức về hoạt động dạy học môn Sinh học theo định
hƣớng phát triển năng lực ngƣời học.............................................................................42
2.3.2. Thực trạng hoạt động dạy môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng
lực ngƣời học.................................................................................................................44
2.3.3. Thực trạng hoạt động học môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng
lực ngƣời học.................................................................................................................55
2.3.4. Thực trạng môi trƣờng dạy học môn Sinh học theo định hƣớng phát triển
năng lực ngƣời học ........................................................................................................56
vi
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Sinh học theo định hƣớng phát
triển năng lực ngƣời học tại các trƣờng THPT huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau.............57
2.4.1. Thực trạng quản lý hoạt động dạy môn Sinh học theo định hƣớng phát
triển năng lực ngƣời học................................................................................................57
2.4.2. Thực trạng quản lý hoạt động học môn Sinh học theo định hƣớng phát
triển năng lực ngƣời học................................................................................................62
2.4.3. Thực trạng quản lý môi trƣờng dạy học môn Sinh học theo định hƣớng
phát triển năng lực ngƣời học........................................................................................64
2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Sinh học ở các
trƣờng trung học phổ thông huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau ..........................................66
2.5.1. Ƣu điểm ........................................................................................................66
2.5.2. Hạn chế .........................................................................................................67
2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế ..................................................................67
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2................................................................................................68
CHƢƠNG 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN SINH
HỌC THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGƢỜI HỌC Ở
CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN ĐẦM DƠI TỈNH CÀ
MAU..............................................................................................................................70
3.1. Định hƣớng phát triển Giáo dục đào tạo tỉnh Cà Mau ...........................................70
3.1.1. Định hƣớng phát triển Giáo dục giai đoạn 2021 - 2025, định hƣớng đến
năm 2030 .......................................................................................................................70
3.1.2. Định hƣớng phát triển giáo dục phổ thông giai đoạn 2021 - 2025, định
hƣớng đến năm 2030 .....................................................................................................71
3.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ................................................................................72
3.2.1. Đảm bảo tính mục tiêu..................................................................................72
3.2.2. Đảm bảo tính đồng bộ...................................................................................72
3.2.3. Đảm bảo tính thực tiễn..................................................................................73
3.2.4. Đảm bảo tính khả thi.....................................................................................73
3.3. Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Sinh học theo định hƣớng phát
triển năng lực ngƣời học tại các trƣờng THPT trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà
Mau................................................................................................................................73
3.3.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, đội ngũ giáo viên về tầm quan
trọng của của hoạt động dạy môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực
ngƣời học .......................................................................................................................73
3.3.2. Bồi dƣỡng nâng cao năng lực quản lý của cán bộ quản lý các nhà trƣờng
về công tác quản lý dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học...............75
vii
3.3.3. Chỉ đạo bồi dƣỡng cho cán bộ quản lý, giáo viên dạy môn Sinh học về
hoạt động dạy học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học ..............................75
3.3.4. Chỉ đạo thực hiện đổi mới phƣơng pháp dạy hoc đồng bộ với đổi mới
kiểm tra – đánh giá kết quả học tập Sinh học của học sinh theo định hƣớng phát
triển năng lực .................................................................................................................79
3.3.5. Tăng cƣờng quản lý hoạt động học tập của học sinh, phối hợp tốt giữa
nhà trƣờng và gia đình và xã hội trong quản lý hoạt động học tập HS theo định
hƣớng phát triển năng lực..............................................................................................81
3.3.6. Tăng cƣờng xây dựng cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học, quản lý
chặt chẽ việc khai thác và sử dụng đáp ứng yêu cầu dạy học phát triển năng lực
ngƣời học .......................................................................................................................82
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp.............................................................................83
3.5. Khảo nghiệm về sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đƣợc đề xuất.......83
3.5.1. Tổ chức khảo nghiệm....................................................................................83
3.5.2. Kết quả khảo nghiệm ....................................................................................84
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3................................................................................................89
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.............................................................................90
TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................93
PHỤ LỤC
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (Bản sao)
viii
DANH MỤC CỤM TỪ VIẾT TẮT
TT KÝ HIỆU VIẾT TẮT VIẾT ĐẦY ĐỦ
1 BĐDCMHS Ban đại diện cha mẹ học sinh
2 BGH Ban giám hiệu
3 CBQL Cán bộ quản lý
4 CMHS Cha mẹ học sinh
5 ĐG Đánh giá
6 GV Giáo viên
7 GVBM Giáo viên bộ môn
8 GVCN Giáo viên chủ nhiệm
9 HĐDH Hoạt động dạy học
10 HS Học sinh
11 HT Hiệu trƣởng
12 KQ Kết quả
13 KT Kiểm tra
14 KT - ĐG Kiểm tra - đánh giá
15 QL Quản lý
16 QL HĐDH Quản lý hoạt động dạy học
17 TBDH Thiết bị dạy học
18 TCM Tổ chuyên môn
19 THPT Trung học phổ thông
20 TTCM Tổ trƣởng chuyên môn
ix
DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu
bảng
Tên bảng Trang
2.1. Đối tƣợng tham gia khảo sát 37
2.2. Kết quả khảo sát CBQL, GV về tầm quan trọng của hoạt 42
2.3.
Nhận định của học sinh về tầm quan trọng của hoạt động dạy
học môn sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực
42
2.4.
Kết quả khảo sát CBQL, GV về nhu cầu đổi mới hoạt động dạy
học môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời
học ở trƣờng THPT
43
2.5.
Nhận định của CBQL và GV về mục tiêu dạy học môn Sinh học
theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học
44
2.6.
Đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện kế hoạch dạy
môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học
46
2.7.
Đánh giá của CBQL và GV về hiệu quả thực hiện kế hoạch dạy
môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học
46
2.8.
Đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện nội dung dạy
môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học
47
2.9.
Đánh giá của HS về mức độ thực hiện nội dung dạy môn Sinh
học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học
48
2.10.
Đánh giá của CBQL và GV về hiệu quả thực hiện nội dung dạy
môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học
49
2.11.
Đánh giá của CBQL và GV về mức độ và hiệu quả sử dụng
phƣơng pháp dạy môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng
lực ngƣời học
50
2.12.
Đánh giá của HS về mức độ sử dụng phƣơng pháp dạy môn
Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học
51
2.13.
Đánh giá của CBQL và GV về mức độ và hiệu quả sử dụng
phƣơng tiện dạy môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng
lực
51
2.14.
Đánh giá của HS về mức độ sử dụng phƣơng tiện dạy môn Sinh
học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học
52
2.15.
Đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện kiểm tra đánh
giá kết quả học tập môn Sinh học theo định hƣớng phát triển
năng lực ngƣời học
53
x
Số hiệu
bảng
Tên bảng Trang
2.16.
Đánh giá của HS về mức độ thực hiện kiểm tra đánh giá kết quả
học tập môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời
học
53
2.17.
Đánh giá của CBQL và GV về hiệu quả thực hiện kiểm tra đánh
giá kết quả học tập môn Sinh học theo định hƣớng phát triển
năng lực ngƣời học
54
2.18.
Đánh giá của CBQL, GV và HS về mức độ học sinh thực hiện
các nội dung hoạt động học tập Sinh học theo định hƣớng phát
triển năng lực ngƣời học
55
2.19.
Đánh giá của CBQL và GV về việc xây dựng môi trƣờng dạy
môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học
56
2.20.
Đánh giá của CBQL và GV về việc quản lý mục tiêu dạy học
môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học
57
2.21.
Đánh giá của CBQL và GV về việc quản lý nội dung chƣơng
trình dạy học môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực
ngƣời học
58
2.22.
Đánh giá của CBQL và GV về việc quản lý đổi mới phƣơng
pháp, hình thức dạy học môn Sinh học theo định hƣớng phát
triển năng lực ngƣời học
59
2.23.
Đánh giá của CBQL, GV và HS về thực trạng quản lý các điều
kiện đảm bảo cho HĐDH môn Sinh học theo định hƣớng PTNL
học sinh
60
2.24.
Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng quản lý kiểm tra, đánh
giá kết quả dạy học môn Sinh học theo định hƣớng PTNL học
sinh
61
2.25.
Đánh giá của CBQL và GV về việc quản lý giáo dục nề nếp,
động cơ, thái độ học tập tích cực cho học sinh trong quá trình
dạy học môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực
ngƣời học
62
2.26.
Đánh giá của CBQL và GV về việc quản lý quá trình học tập
trên lớp của HS trong quá trình dạy học môn Sinh học theo định
hƣớng PTNL học sinh
63
xi
Số hiệu
bảng
Tên bảng Trang
2.27.
Đánh giá của CBQL và GV về việc quản lý hoạt động học tập
ngoài giờ lên lớp của HS trong quá trình dạy học môn Sinh học
theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học
64
2.28.
Đánh giá của CBQL và GV về việc quản lý môi trƣờng dạy học
môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học
65
2.29.
Đánh giá của CBQL và GV về hiệu quả quản lý môi trƣờng dạy
học môn Sinh học theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời
học
65
3.1. Kết quả khảo sát tính cần thiết của các biện pháp 84
3.2. Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp 86
3.3.
Tổng hợp kết quả khảo sát về tính cần thiết và tính khả thi của
các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Sinh học ở các
trƣờng THPT huyện ĐầmDơi, tỉnh Cà Mau theo định hƣớng
phát triển năng lực ngƣời học
87