Quản lý hoạt động cho vay đối với hộ dân tộc thiểu số tại Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Lào Cai

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

ĐOÀN TRÚC LOAN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHO VAY

ĐỐI VỚI HỘ DÂN TỘC THIỂU SỐ TẠI NGÂN

HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI VIỆT NAM -

CHI NHÁNH TỈNH LÀO CAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ

THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

ĐOÀN TRÚC LOAN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHO VAY

ĐỐI VỚI HỘ DÂN TỘC THIỂU SỐ TẠI NGÂN

HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI VIỆT NAM -

CHI NHÁNH TỈNH LÀO CAI

Ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ

THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. HÀ QUANG TRUNG

THÁI NGUYÊN - 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn “Quản lý hoạt động cho vay đối với hộ Dân tộc

thiểu số tại Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Lào Cai”

là công trình nghiên cứu của riêng tôi, do tôi thực hiện.

Các số liệu, kết quả trong luận văn được sử dụng là trung thực, được trích dẫn

và có tính kế thừa, phát triển từ các tài liệu, tạp chí, các công trình nghiên cứu, các

báo cáo số liệu đã được công bố, các website,… Các giải pháp nêu trong luận văn

được rút ra từ cơ sở lý luận và quá trình nghiên cứu thực tiễn.

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2020

Tác giả luận văn

Đoàn Trúc Loan

ii

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn tới Ban giám hiệu, các thầy cô giáo Trường Đại học

Kinh tế và Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã cung cấp kiến thức, hướng

dẫn tôi trong việc học tập, nghiên cứu và hoàn thành các môn học trong chương trình

học.

Tôi xin đặc biệt bày tỏ sự cảm ơn chân thành của mình tới Tiến sĩ Hà Quang

Trung, người đã dành nhiều thời gian, kiến thức, kinh nghiệm và công sức, trực tiếp

hướng dẫn tác giả nghiên cứu và hoàn thiện đề tài nghiên cứu và bản luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám đốc, các phòng chuyên môn nghiệp vụ

Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Lào Cai đã cung cấp thông

tin cần thiết, đóng góp, bổ sung ý kiến hữu ích cho tôi trong việc nghiên cứu và hoàn

thiện luận văn của mình.

Cuối cùng, tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình và các đồng

nghiệp, cũng như các bạn lớp cao học Quản lý kinh tế K15M, Trường Đại học

Kinh tế và Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã luôn giúp đỡ, động

viên, khuyến khích tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu để hoàn thiện

luận văn này.

Xin trân trọng cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2020

Tác giả luận văn

Đoàn Trúc Loan

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...............................................................................................i

LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................ii

MỤC LỤC.........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC THUẬT NGỮ, TỪ VIẾT TẮT........................................vii

DANH MỤC BẢNG BIỂU ............................................................................viii

DANH MỤC CÁC HỘP, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ...................................................ix

MỞ ĐẦU ...........................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu.......................................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu..................................................................3

4. Đóng góp mới của luận văn ...........................................................................3

5. Kết cấu của luận văn ......................................................................................4

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ HOẠT ĐỘNG CHO

VAY ĐỐI VỚI HỘ DTTS TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI...5

1.1. Cơ sở lý luận ...............................................................................................5

1.1.1. Khái niệm và đặc điểm Ngân hàng Chính sách xã hội ............................5

1.1.2. Khái niệm và đặc điểm của hộ DTTS......................................................8

1.1.3. Quản lý hoạt động cho vay đối với hộ DTTS tại Ngân hàng chính sách

xã hội................................................................................................................10

1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động cho vay đối với hộ DTTS tại

Ngân hàng Chính sách xã hội...........................................................................19

1.2.1. Yếu tố khách quan..................................................................................19

1.2.2. Yếu tố chủ quan .....................................................................................21

1.3. Cơ sở thực tiễn ..........................................................................................22

1.3.1. Kinh nghiệm quản lý hoạt động cho vay đối với hộ DTTS tại Ngân hàng

Chính sách xã hội Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Hà Giang.................................22

1.3.2. Kinh nghiệm quản lý hoạt động cho vay đối với hộ DTTS tại Ngân hàng

Chính sách xã hội Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Lai Châu .................................25

1.3.3. Bài học kinh nghiệm rút ra đối với Ngân hàng Chính sách xã hội Việt

Nam - Chi nhánh tỉnh Lào Cai .........................................................................27

iv

Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..............................................29

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ...................................................................................29

2.2. Phương pháp nghiên cứu...........................................................................29

2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu.................................................................29

2.2.2. Phương pháp tổng hợp số liệu................................................................31

2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu ...............................................................32

2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ....................................................................32

2.3.1. Doanh số cho vay...................................................................................32

2.3.2. Doanh số thu nợ .....................................................................................33

2.3.3. Dư nợ......................................................................................................33

2.3.4. Tỷ lệ tăng trưởng dư nợ (%) ..................................................................33

2.3.5. Tỷ lệ nợ xấu (%).....................................................................................33

2.3.6. Tỷ lệ nợ xóa (%).....................................................................................33

2.3.7. Số hộ/cán bộ tín dụng.............................................................................34

Chương 3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHO VAY ĐỐI VỚI

HỘ DTTS TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI VIỆT NAM - CHI

NHÁNH TỈNH LÀO CAI..............................................................................35

3.1. Tổng quan chung về Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam - Chi nhánh

tỉnh Lào Cai......................................................................................................35

3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển .........................................................35

3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ .............................................................................35

3.1.3. Cơ cấu tổ chức quản lý của ngân hàng ..................................................38

3.1.4. Kết quả hoạt động trong những năm gần đây ........................................40

3.2. Thực trạng quản lý hoạt động cho vay đối với hộ DTTS tại Ngân hàng

Chính sách xã hội Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Lào Cai ...................................43

3.2.1. Thực trạng hoạt động cho vay đối với hộ DTTS tại Ngân hàng Chính sách

xã hội Việt Nam - chi nhánh tỉnh Lào Cai.....................................................43

3.2.2. Quy trình thủ tục cho vay.......................................................................48

3.2.3. Thực trạng quản lý hoạt động cho vay đối với hộ DTTS tại Ngân hàng

Chính sách xã hội Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Lào Cai ...................................51

v

3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động cho vay đối với hộ DTTS tại

Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam - chi nhánh tỉnh Lào Cai..................73

3.3.1. Yếu tố khách quan..................................................................................73

3.3.2. Yếu tố chủ quan .....................................................................................75

3.3.3. Các yếu tố của nhóm quản lý hoạt động cho vay...................................76

3.4. Đánh giá chung về quản lý hoạt động cho vay đối hộ DTTS tại Ngân hàng

Chính sách xã hội Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Lào Cai ...................................77

3.4.1. Những kết quả đạt được .........................................................................77

3.4.2. Những tồn tại, hạn chế ...........................................................................79

3.4.3. Nguyên nhân của hạn chế ......................................................................81

Chương 4. GIẢI PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHO VAY ĐỐI VỚI

83HỘ DÂN TỘC THIỂU SỐ TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

VIỆT NAM - CHI NHÁNH TỈNH LÀO CAI .............................................83

4.1. Định hướng, mục tiêu chương trình cho vay hộ DTTS tại Ngân hàng Chính

sách xã hội Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Lào Cai ..............................................83

4.1.1. Định hướng hoạt động............................................................................83

4.1.2. Mục tiêu cụ thể.......................................................................................83

4.2. Giải pháp quản lý hoạt động cho vay đối với hộ DTTS tại Ngân hàng Chính

sách xã hội Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Lào Cai ..............................................85

4.2.1. Xây dựng, tổ chức thực hiện kế hoạch nguồn vốn.................................85

4.2.2. Tổ chức thực hiện các quy định, quy trình về nghiệp vụ tín dụng, kế hoạch

cho vay .............................................................................................................85

4.2.3. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động tín dụng .................87

4.2.4. Tăng cường công tác đào tạo, nâng cao chất lượng cán bộ, đặc biệt cán

bộ tín dụng........................................................................................................87

4.2.5. Tăng cường công tác phối hợp giữa các cấp, các ngành........................88

4.2.6. Chú trọng công tác tuyên truyền các chính sách tín dụng .....................88

4.2.7. Một số giải pháp khác ............................................................................89

vi

4.3. Một số kiến nghị........................................................................................89

4.3.1. Đối với Chính phủ..................................................................................89

4.3.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam ..................90

4.3.3. Kiến nghị với UBND tỉnh và UBND cấp huyện....................................91

4.3.4. Kiến nghị đối với các tổ chức chính trị - xã hội ủy thác........................92

KẾT LUẬN.....................................................................................................94

TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................95

PHỤ LỤC........................................................................................................97

vii

DANH MỤC CÁC THUẬT NGỮ, TỪ VIẾT TẮT

ASXH An sinh xã hội

BĐD Ban đại diện

CT-XH Chính trị - xã hội

DTTS Dân tộc thiểu số

ĐBKK Đặc biệt khó khăn

ĐTN Đoàn thanh niên

GQVL Giải quyết việc làm

HCCB Hội cựu chiến binh

HCM Hồ Chí Minh

HCN Hộ cận nghèo

HĐND Hội đồng nhân dân

HĐQT Hội đồng quản trị

HĐQT Hội đồng quản trị

HMTN Hộ mới thoát nghèo

HN Hộ nghèo

HND Hội nông dân

HPN Hội phụ nữ

KFW Cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ

LĐTB&XH Lao động Thương binh và Xã hội

NS&VSMT Nước sạch và vệ sinh môi trường

NSNN Ngân sách Nhà nước

NHCSXH Ngân hàng Chính sách xã hội

NHNN Ngân hàng Nhà nước

NHNo&PTNT Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

NHTM Ngân hàng Thương mại

QĐ Quyết định

SXKD Sản xuất kinh doanh

TK&VV

TDCS

Tiết kiệm và vay vốn

Tín dụng chính sách

UBND Ủy ban nhân dân

UNDP Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc

VKK Vùng khó khăn

WB Ngân hàng thế giới

XĐGN Xóa đói giảm nghèo

XKLĐ Xuất khẩu lao động

viii

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1. Số khách hàng hộ DTTS còn dư nợ phân theo đơn vị hành chính tại

NHCSXH Việt Nam - chi nhánh tỉnh Lào Cai giai đoạn 2017 -

2019............................................................................................30

Bảng 3.1. Kết quả cho vay tại NHCSXH Việt Nam - chi nhánh tỉnh Lào Cai

giai đoạn 2017 - 2019................................................................41

Bảng 3.2. Một số chỉ tiêu phản ánh chất lượng cho vay hộ DTTS tại NHCSXH

Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Lào Cai giai đoạn 2017 -2019 ............45

Bảng 3.3. Cơ cấu dư nợ theo tính chất nợ hộ DTTS tại NHCSXH Việt Nam

- chi nhánh tỉnh Lào Cai giai đoạn 2017 - 2019........................47

Bảng 3.4. Bảng tổng hợp Quy trình lập kế hoạch cho vay tại NHCSXH Việt

Nam - Chi nhánh tỉnh Lào Cai ..................................................53

Bảng 3.5. Số lượng hồ sơ hộ DTTS đề nghị cấp cho vay tại NHCSXH Việt

Nam - Chi nhánh tỉnh Lào Cai giai đoạn 2017 - 2019 ..............55

Bảng 3.6. Số lượng hộ DTTS vay vốn tại NHCSXH Việt Nam - Chi nhánh

tỉnh Lào Cai giai đoạn 2017 - 2019...........................................58

Bảng 3.7. Bảng tổng hợp kết quả khảo sát ...............................................59

Bảng 3.8: Đánh giá của người dân về cơ chế chính sách ..........................61

Bảng 3.9: Đánh giá về tổ chức quản lý hoạt động cho vay của NHCSXH62

Bảng 3.10: Đánh giá về năng lực, trình độ, thái độ của đội ngũ cán bộ NHCSXH.63

Bảng 3.11. Đánh giá về sự phối hợp của chính quyền và các tổ chức đoàn thể

trong việc thực hiện chính sách tín dụng hộ DTTS...................63

Bảng 3.12: Đánh giá về việc sử dụng vốn của người vay vốn.....................64

Bảng 3.13: Đánh giá về lợi ích khi tham gia hưởng thu chính sách tín dụng

hộ DTTS ....................................................................................65

Bảng 3.14. Kết quả hoạt động thanh tra, kiểm tra tại NHCSXH tỉnh Lào Cai

giai đoạn 2017 - 2019................................................................67

Bảng 3.15. Doanh số thu nợ đến hạn hộ DTTS tại NHCSXH tỉnh Lào Cai

giai đoạn 2017 - 2019................................................................68

ix

DANH MỤC CÁC HỘP, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

Biểu đồ

Biểu đồ 3.1. Cơ cấu nguồn vốn giai đoạn 2017-2019........................................ 44

Biểu đồ 3.2. Số cuộc thanh, kiểm tra tại NHCSXH tỉnh Lào Cai giai đoạn

2017-2019............................................................................................... 67

Sơ đồ

Sơ đồ 1.1. Sơ đồ mô hình tổ chức và quản lý NHCSXH ................................. 8

Sơ đồ 3.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức và quản lý của NHCSXH Việt Nam - chi

nhánh tỉnh Lào Cai ............................................................................... 39

Sơ đồ 3.2. Sơ đồ cho vay hộ DTTS...................................................................... 50

Hộp

Hộp 3.1. Ý kiến Ban Giám đốc về xây dựng cơ chế chính sách cho vay..... 51

Hộp 3.2. Ý kiến của Ban giám đốc về việc triển khai và hướng dẫn của

các văn bản chính sách tại NHCSXH Việt Nam - chi nhánh tỉnh

Lào Cai .................................................................................................... 58