Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực thiết kế bài giảng cho giáo viện tiểu học ở thành phố Cẩm Phả, tỉnh quảng Ninh

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

TRẦN QUỐC DÂN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC

THIẾT KẾ BÀI GIẢNG CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC

Ở THÀNH PHỐ CẨM PHẢ, TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Phùng Thị Hằng

Thái Nguyên - 2013

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

TRẦN QUỐC DÂN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC

THIẾT KẾ BÀI GIẢNG CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC

Ở THÀNH PHỐ CẨM PHẢ, TỈNH QUẢNG NINH

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Phùng Thị Hằng

Thái Nguyên - 2013

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC KHOA TÂM LÝ - GIÁO DỤC

TRƢỞNG KHOA

TS. Phùng Thị Hằng

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan bản luận văn "Quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực

thiết kế bài giảng cho giáo viên tiểu học ở thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng

Ninh" là công trình nghiên cứu của riêng tôi và chƣa đƣợc công bố ở bất kỳ

công trình nào.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về bản luận văn này.

Tác giả

Trần Quốc Dân

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn

LỜI CẢM ƠN

Thực hiện đề tài "Quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực thiết kế bài

giảng cho giáo viên tiểu học ở thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh", tôi xin

chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu trƣờng ĐHSP Thái Nguyên, Khoa Tâm lý

Giáo dục, khoa Sau Đại học, các giáo sƣ, phó giáo sƣ, tiến sĩ và các giảng viên

trực tiếp tham gia giảng dạy lớp cao học quản lý giáo dục K19B đã quan tâm và

tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành khoá học.

Tôi xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến TS. Phùng Thị Hằng,

ngƣời hƣớng dẫn khoa học đã tận tình giúp đỡ tôi trong việc định hƣớng đề tài

cũng nhƣ trong suốt quá trình nghiên cứu, viết luận văn.

Xin trân trọng cảm ơn Lãnh đạo phòng Giáo dục và Đào tạo, đội ngũ cán

bộ quản lý, giáo viên các trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Cẩm Phả, tỉnh

Quảng Ninh đã tạo mọi điều kiện thuận lợi, giúp tôi có những tƣ liệu để hoàn

thành luận văn.

Do điều kiện thời gian và phạm vi nghiên cứu có hạn, luận văn không

tránh khỏi những thiếu sót, tác giả luận văn kính mong nhận đƣợc sự chỉ dẫn và

góp ý thêm của các thầy giáo, cô giáo và các bạn đồng nghiệp để luận văn đƣợc

hoàn thiện hơn.

Thái Nguyên, tháng 8 năm 2013

Tác giả luận văn

Trần Quốc Dân

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn

MỤC LỤC

PHỤ BÌA ............................................................................................................i

LỜI CAM ĐOAN.............................................................................................iii

LỜI CẢM ƠN...................................................................................................iv

MỤC LỤC .........................................................................................................v

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT..................................................................vi

DANH MỤC CÁC BẢNG..............................................................................vii

MỞ ĐẦU...........................................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu .....................................................................................3

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu...............................................................3

4. Giả thuyết khoa học.......................................................................................3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ....................................................................................4

6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu....................................................................4

7. Phƣơng pháp nghiên cứu ...............................................................................4

8. Cấu trúc luận văn...........................................................................................6

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI

DƢỠNG NĂNG LỰC THIẾT KẾ BÀI GIẢNG CHO GIÁO VIÊN

TIỂU HỌC .......................................................................................................7

1.1. Tổng quan về lịch sử nghiên cứu vấn đề ....................................................7

1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài .................................................................7

1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam.....................................................................8

1.2. Một số khái niệm cơ bản ..........................................................................11

1.2.1. Quản lý...................................................................................................11

1.2.2. Bồi dưỡng ..............................................................................................13

1.2.3. Năng lực.................................................................................................14

1.2.4. Thiết kế bài giảng ..................................................................................15

1.2.5. Năng lực thiết kế bài giảng....................................................................18

1.2.6. Bồi dưỡng năng lực TKBG....................................................................19

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn

1.3. Những yêu cầu cơ bản trong việc thiết kế bài giảng của giáo viên tiểu học 19

1.3.1. Một số quy định chung về giáo dục tiểu học .........................................19

1.3.2. Các bước thiết kế bài giảng...................................................................22

1.3.3. Các thành tố cơ bản trong cấu trúc của bài giảng ...............................23

1.4. Phòng GD&ĐT với công tác quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực

TKBG cho giáo viên tiểu học ..........................................................................24

1.4.1. Vị trí, chức năng và nhiệm vụ của phòng GD&ĐT...............................24

1.4.2. Nội dung của công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực

TKBG cho giáo viên tiểu học của Phòng GD&ĐT .........................................27

1.4.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng

năng lực TKBG cho giáo viên tiểu học của phòng GD&ĐT..........................30

Chƣơng 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG

BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC THIẾT KẾ BÀI GIẢNG CHO GIÁO

VIÊN TIỂU HỌC Ở THÀNH PHỐ CẨM PHẢ, TỈNH QUẢNG NINH.33

2.1. Vài nét về tình hình kinh tế, văn hóa - xã hội của thành phố Cẩm Phả,

tỉnh Quảng Ninh ..............................................................................................33

2.2. Khái quát chung về tình hình phát triển GD&ĐT của thành phố Cẩm

Phả, tỉnh Quảng Ninh ......................................................................................34

2.3. Thực trạng giáo dục tiểu học và đội ngũ giáo viên tiểu học ở thành

phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh.......................................................................37

2.3.1. Thực trạng giáo dục tiểu học.................................................................37

2.3.2. Thực trạng đội ngũ giáo viên tiểu học ở thành phố Cẩm Phả, tỉnh

Quảng Ninh......................................................................................................40

2.4. Thực trạng công tác quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực TKBG cho

GV tiểu học của Phòng GD&ĐT thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh.......43

2.4.1. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng năng lực TKBG cho GV tiểu học

của Phòng GD&ĐT thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh...........................43

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn

2.4.2. Thực trạng công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực TKBG

cho giáo viên tiểu học ở thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh ....................47

2.5. Đánh giá chung về thực trạng công tác quản lý hoạt động bồi dƣỡng

năng lực TKBG cho GV tiểu học và nguyên nhân thực trạng ........................52

2.5.1. Đánh giá chung .....................................................................................52

2.5.2. Nguyên nhân ..........................................................................................53

Chƣơng 3. CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI

DƢỠNG NĂNG LỰC THIẾT KẾ BÀI GIẢNG CHO GIÁO VIÊN

TIỂU HỌC Ở THÀNH PHỐ CẨM PHẢ, TỈNH QUẢNG NINH............56

3.1. Những nguyên tắc đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng

năng lực TKBG cho giáo viên tiểu học thành phố Cẩm Phả ..........................56

3.1.1. Các nguyên tắc bảo đảm tính thực tiễn.................................................56

3.1.2. Các nguyên tắc bảo đảm tính đồng bộ ..................................................56

3.1.3. Các nguyên tắc bảo đảm tính khả thi ....................................................56

3.2. Đề xuất các biện pháp...............................................................................57

3.2.1. Nâng cao nhận thức cho giáo viên tiểu học và các lực lượng tham

gia công tác bồi dưỡng giáo viên về năng lực TKBG .....................................57

3.2.2. Thường xuyên khảo sát, đánh giá năng lực thiết bài giảng của giáo

viên theo từng môn học....................................................................................59

3.2.3. Xây dựng kế hoạch, cải tiến nội dung, hình thức và phương pháp

bồi dưỡng năng lực TKBG cho GV tiểu học. ..................................................61

3.2.4. Đổi mới hoạt động kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng................71

3.2.5. Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và khuyến khích

động viên tinh thần để GV tích cực tham gia bồi dưỡng và tự bồi dưỡng......73

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...............................................................80

1. Kết luận........................................................................................................80

2. Khuyến nghị.................................................................................................82

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .....................................................85

PHỤ LỤC

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn

vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Nội dung viết tắt

CBQL Cán bộ quản lý

CNH-HĐH Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa

ĐT Đào tạo

GD Giáo dục

GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo

GV Giáo viên

HS Học sinh

QL Quản lý

SGK Sách giáo khoa

TH Tiểu học

THCS Trung học cơ sở

THPT Trung học phổ thông

TKBG Thiết kế bài giảng

UBND Ủy ban nhân dân

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Trang

Bảng 2.1. Thống kê quy mô trƣờng, lớp, học sinh..........................................36

Năm học 2012 - 2013 ......................................................................................36

Bảng 2.2. Thống kê số trƣờng cao tầng và trƣờng chuẩn quốc gia năm học

2012-2013......................................................................................36

Bảng 2.3. Thống kê số lƣợng và trình độ cán bộ, giáo viên............................36

Năm học 2012 - 2013 ......................................................................................36

Bảng 2.4. Chất lƣợng giáo dục tiểu học của thành phố Cẩm Phả ...................37

trong 3 năm vừa qua ........................................................................................37

Bảng 2.5. Thống kê về trình độ đào tạo của đội ngũ giáo viên tiểu học .........41

trong 3 năm trở lại đây.....................................................................................41

Bảng 2.6. Đánh giá của cán bộ quản lý và giáo viên về nội dung bồi dƣỡng

có liên quan đến năng lực TKBG của giáo viên............................48

Bảng 2.7. Đánh giá của cán bộ quản lý và giáo viên về các hình thức bồi

dƣỡng năng lực TKBG ..................................................................48

Bảng 2.8. Đánh giá của các khách thể đƣợc khảo sát về các kỹ năng cần

thiết trong năng lực TKBG của giáo viên tiểu học........................53

Bảng 3.1. Đánh giá tính cần thiết của các biện pháp đề xuất..........................76

Bảng 3.2. Đánh giá tính khả thi của các biện pháp đề xuất ............................77

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia luôn gắn liền với

sự phát triển của giáo dục và đào tạo. Nhận thức rõ vai trò của giáo dục và đào

tạo Nghị quyết TW 2 - Khoá VIII, Đảng Cộng sản Việt Nam đã định hƣớng

quan điểm giáo dục là quốc sách hàng đầu. Để phát triển sự nghiệp giáo dục và

đào tạo thì yếu tố quan trọng là đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục.

Ngày 15/6/2004 Ban Bí thƣ Trung ƣơng Đảng Cộng sản Việt Nam đã ra

Chỉ thị 40/CT-TW về “ Xây dựng, nâng cao chất lƣợng đội ngũ nhà giáo và cán

bộ quản lý giáo dục”, Chỉ thị đã chỉ rõ: mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo

và cán bộ quản lý giáo dục đƣợc chuẩn hóa, bảo đảm chất lƣợng, đủ về số

lƣợng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm

chất, lối sống, lƣơng tâm, tay nghề của nhà giáo; thông qua việc quản lý, phát

triển đúng định hƣớng và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất

lƣợng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự

nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nƣớc.

Trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay, giáo dục là lực lƣợng duy trì khả

năng cạnh tranh về nhiều mặt giữa các quốc gia. Sự phát triển của kinh tế đã

luân chuyển các nguồn vốn, công nghệ, nhân lực và tạo ra sản phẩm xã hội có

giá trị cao, tỉ lệ với chất xám đầu tƣ vào sản phẩm đó. Trong nền kinh tế này,

tài sản đƣợc tính đến là trí tuệ và đƣợc gọi là nền kinh tế tri thức. Cùng với kinh

tế tri thức, các thành tựu của khoa học và công nghệ đã làm biến đổi sâu sắc

nhiều lĩnh vực nhƣ chính trị, kinh tế, xã hội, giáo dục, cách sống, cách làm

việc... của con ngƣời và các quan hệ xã hội. Ngoài việc là động lực cho phát

triển kinh tế, giáo dục còn là điểm tựa cho công bằng xã hội và qua giáo dục,

mỗi cá nhân sẽ nỗ lực vƣơn lên tự khẳng định mình bằng tri thức và khả năng

sáng tạo. Nền kinh tế tri thức toàn cầu đã đặt ra yêu cầu Việt Nam phải đổi mới

căn bản và toàn diện nền giáo dục theo hƣớng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội