Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường tiểu học và trung học cơ sở huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

LIỄU ANH CƢỜNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG GIÁO VIÊN TIỂU HỌC

THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC

VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TRẤN YÊN, TỈNH YÊN BÁI

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2021

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

LIỄU ANH CƢỜNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG GIÁO VIÊN TIỂU HỌC

THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC

VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TRẤN YÊN, TỈNH YÊN BÁI

Ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Minh Tuấn

THÁI NGUYÊN - 2021

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan bản luận văn này là kết quả nghiên cứu của cá nhân tôi.

Các số liệu và tài liệu được trích dẫn trong luận văn là trung thực. Kết quả nghiên

cứu này không trùng với bất cứ công trình nào đã được công bố trước đó.

Tôi chịu trách nhiệm với lời cam đoan của mình.

Tác giả luận văn

Liễu Anh Cường

ii

LỜI CẢM ƠN

Với tình cảm chân thành, tác giả xin được cảm ơn sâu sắc đến Ban giám

hiệu Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, khoa Sau đại học, khoa Quản lý

giáo dục cùng toàn thể các thầy, cô giáo đã tận tình giảng dạy, tạo mọi điều

kiện thuận lợi cho tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn

thành luận văn.

Đặc biệt, tác giả xin được bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới

TS.Nguyễn Minh Tuấn - người hướng dẫn khoa học - đã tận tình giúp đỡ, chỉ

bảo ân cần cho tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu, hoàn thành luận văn.

Mặc dù đã rất cố gắng và dành nhiều tâm huyết cho quá trình nghiên cứu

để hoàn thành luận văn, nhưng do khả năng có hạn nên khó tránh khỏi những

thiếu sót, tác giả rất mong nhận được những ý kiến chỉ bảo của quý thầy cô và

ý kiến đóng góp chân tình các bạn đồng nghiệp.

Xin chân thành cảm ơn!

Tác giả luận văn

Liễu Anh Cường

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii

MỤC LỤC ..........................................................................................................iii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.............................................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG.................................................................................. v

MỞ ĐẦU............................................................................................................. 1

1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1

2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu................................................................. 3

4. Giả thuyết khoa học......................................................................................... 3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3

6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 3

7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4

8. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 5

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG

GIÁO VIÊN TIỂU HỌC THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP ..........................6

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề....................................................................... 6

1.1.1. Những nghiên cứu về bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học .......................... 6

1.1.2. Những nghiên cứu về bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học theo chuẩn

nghề nghiệp và quản lý bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học theo chuẩn

nghề nghiệp................................................................................................ 14

1.2. Những khái niệm cơ bản............................................................................. 16

1.2.1. Quản lý..................................................................................................... 16

1.2.2. Bồi dưỡng và bồi dưỡng giáo viên tiểu học ............................................ 17

1.2.3. Chuẩn nghề nghiệp của giáo viên tiểu học.............................................. 18

1.2.4. Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp . 20

1.3. Hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp............. 20

iv

1.3.1. Tầm quan trọng của bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp. 20

1.3.2. Yêu cầu về năng lực của giáo viên tiểu học trong bối cảnh đổi mới

giáo dục hiện nay....................................................................................... 21

1.3.3. Mục tiêu bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ............ 22

1.3.4. Nội dung bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp............ 23

1.3.5. Phương pháp bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ..... 23

1.3.6. Hình thức bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp........... 27

1.4. Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ...... 28

1.4.1. Lập kế hoạch hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp 28

1.4.2. Tổ chức hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp... 30

1.4.3. Chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp. 31

1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn

nghề nghiệp................................................................................................ 32

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu

học theo chuẩn nghề nghiệp ...................................................................... 33

1.5.1. Nhận thức, trách nhiệm của CBQL, GV về công tác bồi dưỡng giáo

viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ....................................................... 33

1.5.2. Năng lực của CBQL, GV về công tác bồi dưỡng giáo viên tiểu học

theo chuẩn nghề nghiệp............................................................................. 33

1.5.3. Năng lực của đội ngũ giảng viên (báo cáo viên) tham gia bồi dưỡng

giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ............................................... 34

1.5.4. Tài chính, cơ sở vật chất, tài liệu bồi dưỡng dành cho công tác bồi

dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp.................................... 34

1.5.5. Cơ chế, chính sách về hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo

chuẩn nghề nghiệp..................................................................................... 35

1.5.6. Hình thức tổ chức hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn

nghề nghiệp................................................................................................ 36

Kết luận chương 1.............................................................................................. 37

v

Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG GIÁO

VIÊN TIỂU HỌC THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở CÁC

TRƢỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TRẤN

YÊN, TỈNH YÊN BÁI.............................................................................. 38

2.1. Khái quát về tình hình giáo dục huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái .......... 38

2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng ............................................................. 40

2.2.1. Mục đích khảo sát.................................................................................. 40

2.2.2. Đối tượng khảo sát ................................................................................ 40

2.2.3. Nội dung khảo sát .................................................................................. 40

2.2.4. Phương pháp khảo sát ........................................................................... 40

2.2.5. Xử lý kết quả khảo sát........................................................................... 40

2.3. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề

nghiệp ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Trấn Yên, tỉnh

Yên Bái...................................................................................................... 42

2.3.1. Tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn

nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ........ 42

2.3.2. Mục tiêu bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các

trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ............................... 43

2.3.3. Nội dung bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các

trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ............................... 45

2.3.4. Phương pháp bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở

các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái......................... 46

2.3.5. Hình thức bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các

trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ............................... 48

2.4. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn

nghề nghiệp ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Trấn

Yên, tỉnh Yên Bái....................................................................................... 50

2.4.1. Lập kế hoạch hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề

nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ......... 50

vi

2.4.2. Tổ chức hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp

ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ............................ 52

2.4.3. Chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp

ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ............................ 55

2.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn

nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái. 58

2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo

viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện

Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ............................................................................. 61

2.6. Đánh giá chung về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo

chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên

Bái.............................................................................................................. 63

2.6.1. Kết quả đạt được...................................................................................... 63

2.6.2. Hạn chế .................................................................................................... 64

2.6.3. Nguyên nhân của hạn chế........................................................................ 65

Kết luận chương 2.............................................................................................. 67

Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG GIÁO VIÊN

TIỂU HỌC THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU

HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TRẤN YÊN, TỈNH YÊN BÁI...... 68

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .................................................................... 68

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích ......................................................... 68

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa, thực tiễn............................................ 68

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ........................................................... 69

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi............................................................. 69

3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn

nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ........ 70

3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức về yêu cầu năng lực giáo viên tiểu học

theo chuẩn nghề nghiệp và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu

học theo chuẩn nghề nghiệp ...................................................................... 70

3.2.2. Đổi mới kế hoạch bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp .. 73

vii

3.2.3. Đổi mới tổ chức bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp. 77

3.2.4. Tăng cường chỉ đạo công tác bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn

nghề nghiệp................................................................................................ 81

3.2.5. Đổi mới kiểm tra, đánh giá công tác bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo

chuẩn nghề nghiệp..................................................................................... 88

3.2.6. Quản lý xây dựng môi trường làm việc lành mạnh, tạo động lực cho

giáo viên tích cực tham gia công tác bồi dưỡng........................................ 92

a. Mục tiêu của biện pháp.................................................................................. 92

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp................................................................. 96

3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp đã đề xuất......... 96

3.4.1. Mục đích khảo nghiệm............................................................................ 96

3.4.2. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................ 96

3.4.3. Phương pháp khảo nghiệm...................................................................... 97

3.4.4. Kết quả khảo nghiệm............................................................................... 98

Kết luận chương 3............................................................................................ 100

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ....................................................................... 101

1. Kết luận........................................................................................................ 101

2. Kiến nghị ..................................................................................................... 102

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................. 104

PHỤ ỤC

iv

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

BD Bồi dưỡng

BDGV Bồi dưỡng giáo viên

CBQL Cán bộ quản lý

GD Giáo dục

GDPT Giáo dục phổ thông

GV Giáo viên

TH&THCS Tiểu học và Trung học cơ sở

HS Học sinh

QL Quản lý

TH Tiểu học

THCS Trung học cơ sở

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Quy mô các trường TH&THCS trên địa bàn huyện Trấn Yên, tỉnh

Yên Bái qua các năm học................................................................ 38

Bảng 2.2. Ý kiến đánh giá về tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng giáo

viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS

huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ...................................................... 42

Bảng 2.3. Ý kiến đánh giá về mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng giáo viên

tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS

huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ...................................................... 44

Bảng 2.4. Ý kiến đánh giá về nội dung bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo

chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên,

tỉnh Yên Bái.................................................................................... 45

Bảng 2.6. Ý kiến đánh giá về hình thức bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo

chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên,

tỉnh Yên Bái.................................................................................... 49

Bảng 2.7. Ý kiến đánh giá về lập kế hoạch bồi dưỡng giáo viên tiểu học

theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn

Yên, tỉnh Yên Bái .......................................................................... 51

Bảng 2.8. Ý kiến đánh giá về tổ chức hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu

học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện

Trấn Yên, tỉnh Yên Bái tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các

trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ..................... 56

Bảng 2.10. Ý kiến đánh giá về kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng giáo

viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS

huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái hoạt động bồi dưỡng giáo viên

tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS

huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ...................................................... 61

Bảng 3.1. Phân công nhiệm vụ thực hiện công tác bồi dưỡng giáo viên .......... 79

Bảng 3.1. Khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp quản lý bồi dưỡng

GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS

huyện Trấn Yên................................................................................ 98

Bảng 3.2. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp quản lý bồi dưỡng GV

tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện

Trấn Yên, tỉnh Yên Bái .................................................................... 99

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Đại hội lần thứ IX của Đảng Cộng sản Việt Nam đã khẳng định: Con người và

nguồn nhân lực là yếu tố quyết định sự phát triển của đất nước trong thời kì công nghiệp

hóa, hiện đại hóa. Đại hội thứ X của Đảng tiếp tục khẳng định: “Giáo dục và đào tạo

cùng với khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, là nền tảng và động lực thúc đẩy

công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước”.

Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng về Giáo dục- Đào

tạo cũng nêu rõ: "Phát triể d c ốc c . Đổi mớ că bả

diện nề d c ệ Nam e ướng chuẩn hoá, hiệ ại hoá, xã hội hoá, dân

chủ ội nhập quốc ổi mớ c c ả d c ển

ộ c bộ quả e c ốt" [8]. Giáo dục và đào tạo có

sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần

quan trọng xây dựng đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam.

Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020 đã định hướng: "Phát triển

nâng cao chấ ượng nguồn nhân lực, nhấ ực chấ ượ ca mộ ộ

c ược" [9].

Để đạt được những mục tiêu trên thì đội ngũ giáo viên có vai trò quyết định

toàn bộ sự nghiệp phát triển nền giáo dục. Hồ Chủ tịch đã từng nói "Khôn c

c d c . Rõ ràng phát triển đội ngũ giáo viên là yêu cầu cấp thiết, là

yếu tố cơ bản có ý nghĩa quyết định trong việc phát triển giáo dục. Trong mọi thời

đại, giáo viên luôn là yếu tố quyết định giáo dục. Không thể có một nền giáo dục tốt

nếu ở đó chỉ có những người thầy trung bình hoặc yếu kém. Do đó việc bồi dưỡng

nâng cao chất lượng giáo viên là một trong những yêu cầu quan trọng để thúc đẩy

giáo dục phát triển.

Trước những định hướng của Đảng và Nhà nước như vậy đòi hỏi tất cả các

cấp quản lý, đội ngũ các thầy cô giáo, các cơ sở giáo dục đều phải có sự thay đổi

một các chủ động, tích cực nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới, phù hợp với xu

thế của thời đại.

Trấn Yên là một huyện miền núi khó khăn của tỉnh Yên Bái, trong những năm

qua ngành Giáo dục và Đào tạo huyện đã chú ý đến việc bồi dưỡng về nội dung và

2

phương pháp giảng dạy cho đội ngũ giáo viên Tiểu học ở các trường TH&THCS

nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên nhưng việc đổi mới phương pháp vẫn còn

nhiều bất cập, chưa có sự đồng nhất và giải pháp cụ thể; Nhận thức của một số giáo

viên còn hạn chế, một bộ phận giáo viên cao tuổi ngại đổi mới; Đội ngũ giáo viên

không đồng đều về trình độ chính trị, chênh lệch về trình độ chuyên môn nghiệp vụ

nhất là giáo viên ở vùng sâu, vùng xa; Cơ cấu đội ngũ giáo viên các trường TH&THCS

chưa đồng bộ, vừa thừa, vừa thiếu. Hơn nữa, mặt yếu của đội ngũ giáo viên hiện nay là

rất hạn chế trong việc cập nhập kiến thức và phương pháp giáo dục nên không phát huy

được tính chủ động sáng tạo và năng lực tự học của học sinh, chưa tạo được hứng thú

cho học sinh đến trường, chất lượng dạy học và giáo dục của đội ngũ giáo viên

TH&THCS nhìn chung chưa đáp ứng với nhu cầu phát triển ngày càng cao của giáo

dục. Bên cạnh đó, công tác quản lý bồi dưỡng giáo viên Trung học cơ sở chưa thật sự

được coi trọng và còn nhiều bất cập. Do vậy, cần phải có những biện pháp quản lý bồi

dưỡng giáo viên TH tại các trường TH&THCS theo chuẩn nghề nghiệp để đáp ứng yêu

cầu đổi mới trong giai đoạn hiện nay và trong thời gian tới.

Để khắc phục những yếu tố đó các nhà quản lý giáo dục phải đóng vai trò chủ

đạo, đi đầu trong các phong trào đổi mới, có kế hoạch, hướng dẫn cho cán bộ giáo

viên trong các tổ chuyên môn thực hiện theo hướng đổi mới, tạo cơ hội cho tất cả

giáo viên trong nhà trường nâng cao năng lực chuyên môn, phát huy năng lực tiềm ẩn

của mỗi cá nhân để nâng cao chất lượng giáo dục nhà trường. Xuất phát từ cơ sở lý

luận và thực tiễn trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu: “Quản lý hoạt động bồi dưỡng

giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường tiểu học và trung học cơ

sở huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái”.

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý bồi dưỡng giáo viên tiểu

học theo chuẩn nghề nghiệp đáp ứng chương trình GDPT mới tại các trường

TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái, đề xuất các biện pháp quản lý giáo viên

theo chuẩn nghề nghiệp góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu

cầu chương trình GDPT mới.