Quản lý công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 tại các trường mầm non trên địa bàn thị xã sông Cầu, tỉnh Phú Yên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

LÊ THỊ BÍCH CHI

QUẢN LÝ CÔNG TÁC CHUẨN BỊ CHO TRẺ 5-6

TUỔI VÀO LỚP 1 TẠI CÁC TRƢỜNG MẦM NON

TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ SÔNG CẦU, TỈNH PHÚ YÊN

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã ngành: 8140114

Ngƣời hƣớng dẫn: TS. DƢƠNG BẠCH DƢƠNG

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan: Đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số

liệu nêu trong luận văn là trung thực. Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu

của mình.

Tác giả luận văn

LÊ THỊ BÍCH CHI

LỜI CẢM ƠN!

Với lòng biết ơn sâu sắc, em xin chân thành cảm ơn TS Dƣơng Bạch

Dƣơng– ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ em trong suốt quá trình nghiên

cứu và hoàn thành luận văn.

Em xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô giáo trong khoa Giáo dục

Mầm non, trƣờng Đại học Quy Nhơn đã giúp đỡ, động viên, khuyến khích và

tạo mọi điều kiện cho em học tập, nghiên cứu.

Xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, tập thể giáo viên, quý phụ huynh

các trƣờng MN: Xuân Đài, Xuân Thọ 1, Xuân Thành, Xuân Phú, Xuân Lâm,

Xuân Yên, Xuân Phƣơng, Xuân Thịnh, Xuân Hải, Xuân Bình, Xuân Lộc, Xuân

Cảnh, các Thầy(Cô) giáo dạy lớp 1 thuộc Thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên đã tạo

điều kiện về thời gian, cung cấp số liệu, đóng góp ý kiến cho đề tài.

Mặc dù rất cố gắng, nhƣng chắc chắn luận văn không thể tránh khỏi

những thiếu sót. Kính mong đƣợc sự chỉ dẫn, góp ý của quý thầy cô, các nhà

khoa học trong hội đồng khoa học cùng các bạn đồng nghiệp để luận văn

hoàn thiện hơn.

Tôi cảm ơn các bạn đồng nghiệp, bạn học đã chia sẻ kinh nghiệm

nghiên cứu khoa học, hỗ trợ tôi tìm nguồn tài liệu liên quan đến đề tài.

Bình Định, tháng 8 năm 2021

Tác giả

Lê Thị Bích Chi

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG

MỞ ĐẦU........................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài........................................................................................ 1

2. Mục đích nghiên cứu.................................................................................. 3

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ........................................................... 3

4. Giả thuyết khoa học.................................................................................... 3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................. 3

6. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................... 4

7. Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................ 4

8. Cấu trúc của luận văn ................................................................................. 5

CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CÔNG TÁC CHUẨN BỊ

CHO TRẺ 5-6 TUỔI VÀO LỚP 1 Ở TRƢỜNG MẦM NON......................... 7

1.1. Khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề ....................................................... 7

1.1.1. Những nghiên cứu ở nƣớc ngoài....................................................... 7

1.1.2. Những nghiên cứu ở trong nƣớc ..................................................... 10

1.2. Các khái niệm cơ bản ............................................................................ 13

1.2.1. Khái niệm quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trƣờng.............. 13

1.2.2. Khái niệm công tác, quản lý công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi

vào lớp 1 ở các trƣờng mầm non............................................................... 16

1.3. Công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng mầm non... 18

1.3.1. Mục tiêu của việc chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1.................... 18

1.3.2. Nội dung chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng mầm

non ............................................................................................................. 18

1.3.3. Phƣơng pháp, hình thức chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các

trƣờng mầm non ........................................................................................ 22

1.3.4. Đánh giá kết quả chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng

mầm non. ................................................................................................... 25

1.3.5. Các điều kiện hổ trợ cho công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào

lớp 1 ở trƣờng mầm non............................................................................ 26

1.4. Quản lý công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng

mầm non ....................................................................................................... 28

1.4.1. Mục tiêu quản lý công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở

các trƣờng mầm non.................................................................................. 28

1.4.2. Nội dung quản lý công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở

các trƣờng mầm non.................................................................................. 28

1.4.3. Phƣơng thức quản lý công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1

ở các trƣờng mầm non............................................................................... 33

1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi

vào lớp 1 ở các trƣờng mầm non.................................................................. 37

1.5.1. Ảnh hƣởng của việc thực hiện mục tiêu, yêu cầu chăm sóc - giáo

dục trẻ 5-6 tuổi ở các trƣờng mầm non đối với công tác chuẩn bị cho trẻ

vào lớp 1..................................................................................................... 37

1.5.2. Ảnh hƣởng của chủ trƣơng chính sách của Đảng, Nhà nƣớc, địa

phƣơng, của môi trƣờng kinh tế - xã hội đối với công tác chuẩn bị cho

trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ................................................................................. 38

1.5.3. Năng lực của ngƣời quản lý đối với công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6

tuổi vào lớp 1............................................................................................. 38

1.5.4. Năng lực chăm sóc, giáo dục trẻ của giáo viên ở các trƣờng mầm

non đối với công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1.......................... 39

1.5.5. Ảnh hƣởng từ việc nhận thức của gia đình và mức độ tham gia của

các tổ chức xã hội đối với công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ..........39

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1............................................................................. 40

Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CÔNG TÁC CHUẨN BỊ CHO

TRẺ 5-6 TUỔI VÀO LỚP MỘT Ở CÁC TRƢỜNG MẦM NON TRÊN

ĐỊA BÀN THỊ XÃ SÔNG CẦU, TỈNH PHÚ YÊN ...................................... 41

2.1. Tổ chức khảo sát thực trạng .................................................................. 41

2.1.1. Mục đích.......................................................................................... 41

2.1.2. Nội dung .......................................................................................... 41

2.1.3. Khách thể khảo sát .......................................................................... 41

2.1.4. Phƣơng pháp nghiên cứu................................................................. 41

2.2. Khái quát tình hình kinh tế, xã hội và giáo dục đào tạo địa bàn thị xã

Sông Cầu, tỉnh Phú Yên ............................................................................... 43

2.2.1. Tình hình kinh tế, xã hội ................................................................. 43

2.2.2. Tình hình giáo dục Mầm non .......................................................... 44

2.3. Thực trạng công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng

mầm non trên địa bàn thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên................................. 48

2.3.1.Thực trạng phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội của trẻ 5-6 tuổi ở

các trƣờng mầm non.................................................................................. 48

2.3.2. Thực trạng xác định mục tiêu công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi

vào lớp 1 ở các trƣờng mầm non............................................................... 53

2.3.3. Thực trạng thực hiện nội dung công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi

vào lớp 1 ở các trƣờng mầm non............................................................... 55

2.4. Thực trạng quản lý công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các

trƣờng mầm non trên địa bàn thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên. .................... 70

2.4.1. Thực trạng về quản lý mục tiêu của việc chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào

lớp 1............................................................................................................ 70

2.4.2. Thực trạng về quản lý nội dung, hình thức, phƣơng pháp chuẩn bị

cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 .......................................................................... 72

2.4.3. Thực trạng về quản lý các điều kiện hổ trợ công tác chuẩn bị cho

trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ................................................................................. 74

2.4.4. Thực trạng quản lý kiểm tra, đánh giá công tác chuẩn bị cho trẻ

5-6 tuổi vào lớp 1....................................................................................... 76

2.4.5. Thực trạng phƣơng thức quản lý công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6

tuổi vào lớp 1............................................................................................. 77

2.5. Đánh giá chung về thực trạng và nguyên nhân trong quản lý công tác

chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng mầm non công lập trên

địa bàn thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên. ....................................................... 77

2.5.1. Ƣu điểm........................................................................................... 77

2.5.2. Hạn chế............................................................................................ 79

2.5.3. Nguyên nhân của những tồn tại....................................................... 80

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2............................................................................. 81

Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC CHUẨN BỊ CHO TRẺ 5-

6 TUỔI VÀO LỚP 1 Ở CÁC TRƢỜNG MẦM NON TRÊN ĐỊA BÀN

THỊ XÃ SÔNG CẦU, TỈNH PHÚ YÊN........................................................ 82

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ............................................................... 82

3.1.1. Phải đảm bảo nguyên tắc tính mục tiêu........................................... 82

3.1.2. Phải xuất phát từ quyền và lợi ích của trẻ ....................................... 82

3.1.3. Phải đảm bảo nguyên tắc tính hệ thống .......................................... 83

3.1.4. Phải đảm bảo nguyên tắc tính khả thi ............................................. 83

3.2. Biện pháp quản lý hoạt động chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở

các trƣờng mầm non thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên................................... 84

3.2.1. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho các lực lƣợng tham gia hoạt

động chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng mầm non thị xã

Sông Cầu, tỉnh Phú Yên. ........................................................................... 84

3.2.2. Kế hoạch hóa hoạt động chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các

trƣờng mầm non đáp ứng với yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay............ 88

3.2.3. Tổ chức các hình thức tự bồi dƣỡng nghiệp vụ chuẩn bị cho trẻ 5-

6 tuổi vào lớp 1, cho đội ngũ giáo viên tại trƣờng mầm non .................... 91

3.2.4. Tổ chức phối hợp chặt chẽ giữa các lực lƣợng nhà trƣờng, gia

đình và xã hội trong hoạt động chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ......... 95

3.2.5. Bảo đảm các điều kiện phục vụ hoạt động chuẩn bị cho trẻ 5-6

tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng mầm non thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên. .... 98

3.2.6. Kiểm tra, đánh giá kết quả chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1.... 100

3.3. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp 101

3.3.1. Mục đích khảo nghiệm.................................................................. 101

3.3.2. Đối tƣợng khảo nghiệm................................................................. 102

3.3.3. Quy trình khảo nghiệm.................................................................. 102

3.3.4. Kết quả khảo nghiệm..................................................................... 103

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3........................................................................... 106

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ............................................................... 107

1.Kết luận ................................................................................................... 107

1.1. Về lý luận ......................................................................................... 107

1.2. Về thực tiễn ...................................................................................... 107

2.Khuyến nghị ............................................................................................ 108

2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Yên ................................ 108

2.2. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã Sông Cầu...................... 108

2.3. Đối với lãnh đạo các trƣờng mầm non............................................. 109

2.4. Đối với giáo viên .............................................................................. 109

2.5. Đối với phụ huynh học sinh ............................................................. 109

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................... 110

PHỤ LỤC

QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ (BẢN SAO)

DANH MỤC VIẾT TẮT

TT Viết tắt Viết đầy đủ

1 CBQL Cán bộ quản lý

2 CSVC Cơ sở vật chất

3 CS- GD Chăm sóc- giáo dục

4 CNTT Công nghệ thông tin

5 CNH-HĐH Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa

6 GDMN Giáo dục mầm non

7 GD Giáo dục

8 GD&ĐT Giáo dục và đào tạo

9 GV Giáo viên

10 GVMN Giáo viên mầm non

11 GV-NV Giáo viên- nhân viên

12 HT Hiệu trƣởng

13 LV Luận văn

14 MN Mầm non

15 QL Quản lý

16 TP Thành phố

17 TX Thƣờng xuyên

18 VD Ví dụ

19 PHHS Phụ huynh học sinh

20 PTTC Phát triển tình cảm

21 KNXH Kỹ năng xã hội

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế giai đoạn 2010-2020........................... 43

Bảng 2.2: Thực trạng mức độ PTTC hiện có của trẻ 5-6 tuổi ở các

trƣờng MN ...................................................................................... 49

Bảng 2.3: Thực trạng mức độ KNXH hiện có của trẻ 5-6 tuổi ở các

trƣờng MN ...................................................................................... 51

Bảng 2.4. Thực trạng xác định và thực hiện mục tiêu công tác chuẩn bị

cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng MN ................................... 53

Bảng 2.5.Thực trạng việc thực hiện xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục

cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1................................................................ 55

Bảng 2.6.Thực trạng việc tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động giáo dục

cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng mầm non........................... 56

Bảng 2.7.Thực trạng thực hiện nội dung chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp

1 ở các trƣờng mầm non ................................................................. 57

Bảng 2.8. Đánh giá mức độ thực hiện các hoạt động chuẩn bị cho trẻ em

5-6 tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng MN ............................................... 59

Bảng 2.9. Thực trạng thực hiện sử dụng các hình thức tổ chức các hoạt

động chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng mầm non... 63

Bảng 2.10. Thực trạng sử dụng những phƣơng pháp tiến hành các hoạt

động chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở trƣờng mầm non ......... 64

Bảng 2.11.Thực trạng các điều kiện đảm bảo phục vụ công tác chuẩn bị

cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng mầm non........................... 65

Bảng 2.12. Thực trạng mức độ thực hiện phối hợp với các lực lƣợng

chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng MN .................... 67

Bảng 2.13. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi

vào lớp 1 ở các trƣờng mầm non .................................................... 69

Bảng 2.14. Thực trạng quản lý mục tiêu và kế hoạch chuẩn bị cho trẻ 5-6

tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng mầm non............................................. 70

Bảng 2.15.Thực trạng quản lý nội dung, hình thức và biện pháp tổ chức

các hoạt động cho trẻ 5-6 tuổi ở các trƣờng mầm non ................... 73

Bảng 2.16.Thực trạng quản lý các điều kiện đảm bảo phục vụ công tác

chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng mầm non............ 74

Bảng 2.17. Bảng khảo sát thực trạng quản lý việc kiểm tra đánh giá công

tác chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 ở các trƣờng mầm non ...... 76

Bảng 2.18. Thực trạng phƣơng thức quản lý công tác chuẩn bị cho trẻ 5-6

tuổi vào lớp 1 .................................................................................. 77

Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết của các biện pháp đề

xuất................................................................................................ 103

Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của các biện pháp đề xuất . 104

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Trong nền kinh tế tri thức ngày nay, giáo dục (GD) có vai trò vô cùng

quan trọng: “Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển

nguồn nhân lực, bồi dƣỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất nƣớc,

xây dựng nền văn hóa và con ngƣời Việt Nam” đáp ứng yêu cầu công nghiệp

hóa, hiện đại hóa (CNH,HĐH) đất nƣớc.

Đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non hoạt động vui chơi là chủ đạo, học mang

tính chất “Học mà chơi, chơi mà học”, trẻ rất hiếu động tò mò, ham muốn

học hỏi, tìm hiểu khám phá thế giới xung quanh mình. Đặc biệt, với trẻ mẫu

giáo lớn các yếu tố của hoạt động học tập đã xuất hiện nhƣng mới ở dạng sơ

khai. Trong mỗi một giai đoạn phát triển, ở mỗi lứa tuổi trẻ đều mang những

đặc điểm đặc trƣng, sự phát triển của trẻ trong một giai đoạn nhất định vừa là

kết quả của giai đoạn trƣớc đó vừa là tiền đề cho bƣớc phát triển của giai

đoạn tiếp theo.

Các nghiên cứu của các nhà khoa học, tâm lý giáo dục cho thấy: 6 tuổi là

độ tuổi vừa “chín” để có thể bƣớc vào lớp 1. Do đó, khi chƣa tròn 6 tuổi, các

yếu tố về thể lực, kỹ năng, tâm lý của trẻ chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu về vận

động, sinh hoạt, giao tiếp, học tập của học sinh lớp 1. Trong khi sự thành

công của trẻ trong năm học đầu tiên đến trƣờng có ý nghĩa đặc biệt quan

trọng, ảnh hƣởng không nhỏ đến kết quả học tập, rèn luyện của các em ở

những năm tiếp theo. Khi vào lớp 1 không chỉ hoạt động chủ đạo thay đổi mà

môi trƣờng xã hội và các quan hệ xã hội cũng thay đổi theo, các em đƣợc

tham gia vào nhiều mối quan hệ xã hội. Vì vậy, việc chuẩn bị tốt mọi mặt cho

trẻ trƣớc khi vào lớp 1 là việc làm hết sức cần thiết nhằm giúp trẻ có đủ tự tin,

tâm thế để thực hiện một bƣớc biến đổi về chất. Với trách nhiệm là trung tâm

về chăm sóc, giáo dục trẻ, các trƣờng MN phải là đầu tàu trong việc chuẩn bị