Quản lý công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tại trung tâm phát triển quỹ đất và cụm công nghiệp thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRẦN THẾ VINH

QUẢN LÝ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG, GIẢI PHÓNG

MẶT BẰNG TẠI TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN QUỸ ĐẤT

VÀ CỤM CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ BẮC GIANG,

TỈNH BẮC GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRẦN THẾ VINH

QUẢN LÝ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG, GIẢI PHÓNG

MẶT BẰNG TẠI TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN QUỸ ĐẤT

VÀ CỤM CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ BẮC GIANG,

TỈNH BẮC GIANG

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. Bùi Như Hiển

THÁI NGUYÊN - 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan toàn bộ nội dung của luận văn này là do chính tôi trực tiếp

nghiên cứu và thực hiện. Những số liệu, phân tích và đánh giá trong luận văn chưa

được công bố trong bất cứ tài liệu nào.

Tác giả luận văn

Trần Thế Vinh

ii

LỜI CẢM ƠN

Học viên xin gửi lời trân trọng cảm ơn tới tập thể các cán bộ, các thầy cô giáo

Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh, Đại học Thái Nguyên đã truyền thụ

kiến thức, kinh nghiệm và kỹ năng để học viên có thể hoàn thành khóa học.

Đặc biệt, học viên xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới TS. Bùi Như Hiển,

người đã hướng dẫn và chỉ bảo tận tình trong suốt quá trình học viên thực hiện

nghiên cứu của mình.

Tiếp đến, tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo và toàn thể nhân viên tại các sở

ban ngành tỉnh Bắc Giang, Trung tâm phát triển quỹ đất và Cụm công nghiệp thành

phố Bắc Giang đã cung cấp cho tôi những thông tin cần thiết, phục vụ hữu ích để tôi

có thể hoàn thành luận văn tốt nghiệp của mình.

Cuối cùng, xin cảm ơn gia đình, bạn bè và người thân đã đồng hành cùng tôi

trong suốt thời gian tham gia khóa học cũng như trên chặng đường nghiên cứu để

thực hiện đề tài luận văn tốt nghiệp.

Do còn thiếu kinh nghiệm và kỹ năng, luận văn vẫn còn nhiều hạn chế, kính

mong các thầy cô giáo góp ý và nhận xét thêm để luận văn được hoàn thiện hơn.

Trân trọng cảm ơn!

Tác giả luận văn

Trần Thế Vinh

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN........................................................................................................... ii

MỤC LỤC................................................................................................................ iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................................. vi

DANH MỤC BẢNG............................................................................................... vii

DANH MỤC HÌNH, ĐỒ THỊ .............................................................................. viii

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................3

4. Những đóng góp mới của đề tài nghiên cứu ...........................................................3

5. Kết cấu của luận văn ...............................................................................................4

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN

LÝ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG, GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG ...........................5

1.1.Cơ sở lý luận về quản lý công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng....................5

1.1.1. Đất đai ...............................................................................................................5

1.1.2. Quản lý bồi thường, giải phóng mặt bằng.........................................................7

1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng ...23

1.3. Kinh nghiệm thực tiễn về quản lý công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng ..26

1.3.1. Kinh nghiệm của huyện Vân Đồn – Quảng Ninh:..........................................26

1.3.2. Kinh nghiệm của huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ ..............................................27

1.3.3. Bài học kinh nghiệm cho công tác quản lý bồi thường giải phóng mặt bằng cho

trung tâm phát triển quỹ đất và cụm công nghiệp thành phố Bắc Giang....................29

Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.......................................................31

2.1. Các câu hỏi nghiên cứu ......................................................................................31

2.2. Phương pháp thu thập thông tin .........................................................................31

2.2.1. Thu thập thông tin thứ cấp ..............................................................................31

2.2.2. Thu thập thông tin sơ cấp................................................................................31

iv

2.3. Phương pháp tổng hợp xử lý thông tin...............................................................32

2.4. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................................33

2.4.1. Phương pháp thống kê mô tả...........................................................................33

2.4.2. Phương pháp so sánh.......................................................................................33

2.5. Chỉ tiêu nghiên cứu ............................................................................................33

Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG, GIẢI

PHÓNG MẶT BẰNG TẠI TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN QUỸ ĐẤT VÀ CỤM

CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ BẮC GIANG.....................................................35

3.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội thành phố Bắc Giang .............35

3.1.1. Điều kiện tự nhiên của thành phố Bắc Giang .................................................35

3.1.2. Tình hình kinh tế, xã hội của thành phố Bắc Giang........................................37

3.1.3. Giới thiệu khái quát về trung tâm phát triển quỹ đất và cụm công nghiệp

thành phố Bắc Giang.................................................................................................38

3.2. Thực trạng quản lý công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tại trung tâm phát

triển quỹ đất và cụm công nghiệp thành phố Bắc Giang ..........................................40

3.2.1. Chính sách bồi thường giải phóng mặt bằng ..................................................40

3.2.2. Công tác xây dựng kế hoạch về đơn giá bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng

tại trung tâm phát triển quỹ đất và cụm công nghiệp thành phố Bắc Giang...............43

3.2.3.Thực trạng xây dựng quy trình bồi thường giải phóng mặt bằng ....................45

3.2.4. Đánh giá kết quả bồi thường giải phóng mặt bằng ........................................56

3.2.5. Thực tế quản lý công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tại một số dự án thực

hiện bởi trung tâm phát triển quỹ đất và cụm công nghiệp TP. Bắc Giang ................59

3.2.6. Phân tích kết quả khảo sát về quản lý công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng

của trung tâm phát triển quỹ đất và cụm công nghiệp thành phố Bắc Giang .............71

3.3. Kết quả và hạn chế trong công tác quản lý bồi thường, giải phóng mặt bằng tại

trung tâm phát triển quỹ đất và cụm công nghiệp thành phố Bắc Giang....................77

3.3.1. Kết quả đạt được .............................................................................................77

3.3.2. Những mặt hạn chế .........................................................................................78

3.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ....................................................................81

v

Chương 4. ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO

HIỆU QUẢ QUẢN LÝ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG, GIẢI PHÓNG MẶT

BẰNG TẠI TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN QUỸ ĐẤT VÀ CỤM CÔNG

NGHIỆP THÀNH PHỐ BẮC GIANG..................................................................84

4.1. Định hướng và quan điểm phát triển quản lý công tác bồi thường, giải phóng

mặt bằng trên địa bàn thành phố Bắc Giang .............................................................84

4.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý công tác bồi thường, giải

phóng mặt bằng của trung tâm phát triển quỹ đất và cụm công nghiệp thành phố

Bắc Giang..................................................................................................................85

4.2.1. Kiến nghị hoàn thiện chính sách bồi thường GPMB......................................85

4.2.2. Hoàn thiện công tác định giá đất thu hồi ........................................................86

4.2.3. Kiểm soát việc sở hữu nhà ở, đất ở trong đầu cơ giao dịch bất động sản để

đảm bảo nhu cầu sử dụng thực tế của người dân ......................................................87

4.2.4. Nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về GPMB khi Nhà nước thu hồi đất......88

4.2.5. Hoàn thiện công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất...................................90

4.2.6. Tăng cường phối hợp giữa các tổ chức thực hiện GPMB...............................91

KẾT LUẬN..............................................................................................................93

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................96

PHỤ LỤC.................................................................................................................98

vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Ý nghĩa

BT, GPMB Bồi thường, giải phóng mặt bằng

GPMB Giải phóng mặt bằng

HTKT Hạ tầng kỹ thuật

THĐ Thu hồi đất

UBND Ủy ban nhân dân

vii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1. Kết quả đã thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư từ năm 2016 đến

2019 .........................................................................................................40

Bảng 3.2. Đơn giá bồi thường GPMB khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn thành

phố Bắc Giang .........................................................................................44

Bảng 3.3. Kết quả giải phóng mặt bằng của trung tâm phát triển quỹ đất và cụm

công nghiệp TP. Bắc Giang.....................................................................57

Bảng 3.4. Tình hình bồi thường GPMB dự án Xây dựng Cầu Đồng Sơn và đường

lên cầu (theo hình thức BT).....................................................................60

Bảng 3.5. Tình hình thu hồi đất GPMB dự án Xây dựng Cầu Đồng Sơn và đường

lên cầu (Theo hình thức BT)....................................................................62

Bảng 3.6.Tình hình bồi thường GPMB dự án Khu số 1, số 2 thuộc Khu Đô thị phía

Nam thành phố Bắc Giang.......................................................................64

Bảng 3.7. Tình hình thu hồi đất GPMB dự án Khu số 1, số 2 thuộc Khu Đô thị phía

Nam thành phố Bắc Giang.......................................................................66

Bảng 3.8. Khoảng điểm và ý nghĩa thang đo ............................................................71

Bảng 3.9. Tổng hợp kết quả khảo sát đối với các hoạt động của công tác bồi thường,

giải phóng mặt bằng tại trung tâm phát triển quỹ đất và cụm công nghiệp

thành phố Bắc Giang ...............................................................................72

viii

DANH MỤC HÌNH, ĐỒ THỊ

Bản đồ 3.1. Bản đồ thành phố Bắc Giang.................................................................36

Đồ thị 3.1. Số dự án giải phóng mặt bằng của thành phố .........................................57

Đồ thị 3.2. Diện tích giải phóng mặt bằng ................................................................58

Đồ thị 3.2. Số hộ dân liên quan.................................................................................58

Đồ thị 3.3. Kinh phí bồi thường GPMB....................................................................59

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Nhu cầu thu hồi đất để sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích

quốc gia và đầu tư xây dựng các công trình công cộng, phát triển đô thị, các dự án

sản xuất, kinh doanh là một tất yếu khách quan trong quá trình phát triển kinh tế- xã

hội, đặc biệt đối với sự nghiệp công nghiệp hoá- hiện hoá mà cả nước và tỉnh Bắc

Giang đang tiến hành. Thực tế hiện nay cho thấy công tác giải phóng mặt bằng khi

Nhà nước thu hồi đất là một vấn đề hết sức nhạy cảm và phức tạp, tác động tới

nhiều mặt của đời sống kinh tế -xã hội.

Những năm qua, số lượng các dự án đầu tư ở khu vực thành phố Bắc Giang

nhất là tại cụm công nghiệp tại đây đã tăng nhanh. Trong quá trình thực hiện các dự

án đầu tư thì giải phóng mặt bằng (GPMB) là một khâu quan trọng và có tính dặc

thù, không những ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ đầu tư mà còn liên quan đến sự ổn

định tình hình kinh tế, chính trị- xã hội. Bồi thường giải phóng mặt bằng là công

việc hết sức quan trọng và là yếu tố quyết định, tác động trực tiếp đến việc thu hồi

đất đó là việc xác định đơn giá bồi thường về đất, tài sản gắn liền với đất. Việc xác

định giá đất, tài sản gắn liền với đất phải đảm bảo hài hòa giữa lợi ích của người bị

thu hồi đất và hay chủ dự án thu hồi đất. Ngoài ra một số yếu tố cũng có tác động

rất lớn đến việc chấp hành di dời của chủ sử dụng đất đó là việc bố trí tái định cư và

các chính sách hỗ trợ khác.

Ngày 01/11/2018, UBND tỉnh Bắc Giang ban hành Quyết định số 684/QĐ￾UBND về việc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 của thành phố Bắc

Giang. Theo đó, điều chỉnh diện tích 19,96 ha đất nông nghiệp sang đất ở đô thị

7,61 ha; đất giao thông 8,73 ha; đất khu vui chơi, giải trí công cộng 1,78 ha; đất cơ

sở giáo dục đào tạo 0,72 ha; đất mặt nước chuyên dùng 1,11 ha tại phường Xương

Giang, thành phố Bắc Giang. Điều chỉnh diện tích 1,64 ha quy hoạch sử dụng đất ở

đô thị (ODT) sang đất thương mại dịch vụ 0,63 ha; đất cơ sở thể dục thể thao 0,35

ha; đất cơ sở giáo dục đào tạo 0,45 ha; đất giao thông, bãi đỗ xe 0,21 ha tại phường

Dĩnh Kế, thành phố Bắc Giang. Điều chỉnh diện tích 846,0 m2 quy hoạch đất cơ sở

văn hóa (DVH) sang đất tín ngưỡng (TIN) để thực hiện dự án xây dựng Đền thờ

Trạng nguyên Giáp Hải, tại phường Dĩnh Kế, thành phố Bắc Giang. Điều chỉnh