Phát triển thị trường xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp tại Việt Nam: Luận án tiến sĩ tài chính ngân hàng / Nguyễn Trung Hiếu ; Hạ Thị Thiều Dao người hướng dẫn khoa học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN TRUNG HIẾU

PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG XẾP HẠNG TÍN NHIỆM

DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM

LUẬN ÁN TIẾN SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN TRUNG HIẾU

PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG XẾP HẠNG TÍN NHIỆM

DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM

LUẬN ÁN TIẾN SĨ

BẢO VỆ CẤP TRƯỜNG

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

MÃ SỐ: 9 34 02 01

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. HẠ THỊ THIỀU DAO

TP. HỒ CHÍ MINH – THÁNG 05 NĂM 2021

i

LỜI CAM ĐOAN

Luận án này chưa từng được trình nộp để lấy học vị Tiến sĩ tại bất cứ một cơ sở đào tạo nào.

Luận án này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực,

trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác

thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận án.

TP. Hồ Chí Minh, ngày …… tháng….. năm…….

Người cam đoan

Nguyễn Trung Hiếu

ii

LỜI CẢM ƠN

Lời cảm ơn đầu tiên, tôi muốn gửi đến PGS.TS. Hạ Thị Thiều Dao, người hướng dẫn khoa

học đã tận tình định hướng nghiên cứu, chỉnh sửa luận án. Cô đã động viên tôi nỗ lực trong

những lúc khó khăn trong công việc và cuộc sống để có thể hoàn thành luận án này.

Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các Thầy, Cô trong trường Đại học Ngân hàng TP.HCM đã

tận tình trang bị cho tôi nhiều kiến thức mới và các Thầy, Cô trong Ban Giám hiệu, Khoa

Sau đại học, Khoa Ngân hàng đã tạo điều kiện cho tôi hoàn thành tốt công việc nghiên cứu

trong thời gian học tập tại trường.

Tôi xin gửi lời cảm ơn đến các tổ chức, cá nhân đã hỗ trợ tôi trong việc hoàn chỉnh dữ liệu

và thông tin trong luận án. Ngoài ra, tôi cũng xin chân thành cảm ơn các Thầy, Cô trong Hội

đồng các cấp, các phản biện độc lập đã cho tôi nhiều ý kiến góp ý khoa học, có tính xây dựng

cao để tôi có thể học tập, tiếp thu và chỉnh sửa nghiên cứu.

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, các đồng nghiệp đã động

viên, hỗ trợ và tạo điều kiện cho tôi có thể thực hiện luận án này.

iii

TÓM TẮT

Luận án đưa ra mục tiêu nghiên cứu vận dụng các lý thuyết liên quan trong việc đánh giá

hành vi dự định của nhà đầu tư cá nhân, doanh nghiệp niêm yết đối với việc sử dụng dịch vụ

XHTNDN tại Việt Nam để có thể đưa ra các khuyến nghị để phát triển thị trường XHTNDN

tại Việt Nam. Luận án đã phân tích bối cảnh thực trạng hoạt động của thị trường xếp hạng

tín nhiệm doanh nghiệp tại Việt Nam và so sánh với các quốc gia Châu Á khác. Luận án

cũng thực hiện khảo sát ý kiến của các cá nhân, từ đó đưa ra mô hình phương trình cấu trúc

về hành vi dự định chấp nhận sử dụng xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp của các cá nhân tại

Việt Nam. Đồng thời, luận án cũng ghi nhận ý kiến của các doanh nghiệp tại Việt Nam về

đánh giá của họ đối với danh tiếng các tổ chức xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam và dự định

sử dụng dịch vụ xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp của các tổ chức này. Kết quả nghiên cứu

cho thấy thị trường xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp Việt Nam mới chỉ đang trong giai đoạn

khởi đầu, còn nhiều khó khăn. So với các quốc gia Châu Á, Việt Nam đã “xuất phát sau” và

còn nhiều vấn đề cần giải quyết. Tuy nhiên, nhu cầu sử dụng dịch vụ xếp hạng tín nhiệm của

các cá nhân là khá rõ rệt và có xu hướng tăng lên theo thời gian. Đồng thời với đó, đánh giá

của các doanh nghiệp về danh tiếng của tổ chức xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam dù chưa

thực sự cao nhưng các ý kiến về triển vọng tương lai lại được đánh giá tốt và mức độ sẵn

lòng trả phí dịch vụ cũng đưa ra một kết quả đáng ghi nhận về thực trạng thị trường. Từ kết

quả nghiên cứu về mô hình SEM đối với hành vi dự định của cá nhân và doanh nghiệp trên

thị trường, luận án đã đưa ra các khuyến nghị để phát triển thị trường xếp hạng tín nhiệm

doanh nghiệp tại Việt Nam bao gồm các hoàn thiện quy định pháp luật, thúc đẩy sự tham gia

của các bên liên quan, gia tăng chất lượng thông tin và giáo dục đào tạo. Tiếp đó là các

khuyến nghị đối với các tổ chức xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp tại Việt Nam như về

phương pháp, phát triển sản phẩm dịch vụ, cải tiến công nghệ, chuẩn mực đạo đức, nhân lực

chất lượng cao, gia tăng liên kết hợp tác… Luận án cũng đưa ra một số khuyến nghị đối với

bản thân các doanh nghiệp, nhà đầu tư trên thị trường để có thể phát triển thị trường từ nhiều

phía của các bên tham gia, nhằm giúp cho thị trường xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp có

thể phát triển, ổn định trong tương lai.

iv

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT

Từ viết tắt Cụm từ tiếng Việt

NHTM Ngân hàng thương mại

TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh

XHTN Xếp hạng tín nhiệm

XHTNDN Xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TIẾNG ANH

Từ viết

tắt

Cụm từ tiếng Anh Cụm từ tiếng Việt

ACRAA

Association of Credit Rating Agencies

in Asia

Hiệp hội các Tổ chức Xếp hạng tín

nhiệm Châu Á

ADB The Asian Development Bank Ngân hàng Phát triển châu Á

B-SEM

Bayesian Structural Equation

Modeling

Mô hình phương trình cấu trúc ước

lượng Bayes

B2B Business To Business

Giao dịch giữa doanh nghiệp và doanh

nghiệp

B2C Business To Consumer

Giao dịch giữa doanh nghiệp và khách

hàng

CFA Confirmatory Factor Analysis Phân tích nhân tố khẳng định

CRA Credit rating agency Tổ chức xếp hạng tín nhiệm

v

CRV

Credit Rating Vietnam Joint Stock

Company

Công ty cổ phần Xếp hạng Tín nhiệm

Doanh nghiệp Việt Nam

DCRA Domestic Credit rating Agency

Tổ chức xếp hạng tín nhiệm trong

nước

EFA Exploratory Factor Analysis Phân tích nhân tố khám phá

FR Fitch Ratings, Inc Công ty xếp hạng tín nhiệm Fitch

GCRA Global Credit Rating Agency Tổ chức xếp hạng tín nhiệm toàn cầu

IOSCO

International Organization of

Securities Commissions

Tổ chức Quốc tế các Ủy ban Chứng

khoán

MIS Moody's Investors Service, Inc Công ty dịch vụ đầu tư Moody’s

ML￾SEM

Maximum Likelihood Structural

Equation Modeling

Mô hình phương trình cấu trúc ước

lượng hợp lý cực đại

PTR Phatthinh Rating

Công ty cổ phần Sài Gòn Phát Thịnh

Rating

RCRA Regional Credit Rating Agency Tổ chức xếp hạng tín nhiệm khu vực

S&P S&P Global Ratings

Công ty xếp hạng tín nhiệm S&P

Global

SEM Structural Equation Modeling Mô hình phương trình cấu trúc

TPB Theory of planned behavior Lý thuyết hành vi dự định

vi

MỤC LỤC

1 CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU................................................................... 1

1.1. LÝ DO NGHIÊN CỨU............................................................................................ 1

1.2. MỤC TIÊU VÀ CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ............................................................ 5

1.3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU......................................................... 6

1.4. PHƯƠNG PHÁP VÀ DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU.................................................... 6

1.5. ĐÓNG GÓP CỦA NGHIÊN CỨU.......................................................................... 7

1.6. CẤU TRÚC CỦA NGHIÊN CỨU .......................................................................... 8

2 CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG XẾP HẠNG TÍN

NHIỆM DOANH NGHIỆP ................................................................................................... 9

2.1. TỔNG QUAN VỀ PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG XẾP HẠNG TÍN NHIỆM

DOANH NGHIỆP.............................................................................................................. 9

2.1.1. XHTN doanh nghiệp và phát triển thị trường XHTN doanh nghiệp ................ 9

2.1.1.1. XHTN doanh nghiệp và thị trường XHTN doanh nghiệp.......................... 9

2.1.1.2. Phát triển thị trường XHTNDN................................................................ 10

2.1.2. Các chủ thể trong thị trường XHTN doanh nghiệp......................................... 13

2.1.2.1. Tổ chức xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp .............................................. 13

2.1.2.2. Doanh nghiệp được xếp hạng tín nhiệm................................................... 14

2.1.2.3. Các chủ thể sử dụng kết quả xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp .............. 15

2.1.2.4. Cơ quan quản lý nhà nước........................................................................ 17

2.1.3. Phát triển của các dịch vụ trên thị trường XHTNDN...................................... 18

2.1.3.1. Xếp hạng doanh nghiệp phát hành (Issuer Credit Rating) ....................... 18

2.1.3.2. Xếp hạng nghĩa vụ nợ cụ thể (Issue Credit Rating) ................................. 19

vii

2.1.3.3. Các dịch vụ khác liên quan đến xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp ......... 20

2.1.4. Phát triển của các mô hình kinh doanh trên thị trường xếp hạng tín nhiệm doanh

nghiệp 23

2.1.4.1. Mô hình nhà đầu tư trả phí dịch vụ (Investor-pay model) ....................... 23

2.1.4.2. Mô hình nhà phát hành trả phí dịch vụ (Issuer-pay model) ..................... 25

2.1.4.3. Mô hình đăng ký (Subscription model).................................................... 26

2.2. LÝ THUYẾT LIÊN QUAN ĐẾN PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG XẾP HẠNG TÍN

NHIỆM DOANH NGHIỆP.............................................................................................. 27

2.2.1. Lý thuyết bất cân xứng thông tin và phát tín hiệu........................................... 27

2.2.2. Lý thuyết đại diện, chi phí giao dịch và trung gian thông tin.......................... 29

2.2.3. Lý thuyết về danh tiếng của tổ chức................................................................ 30

2.2.4. Lý thuyết hành vi dự định................................................................................ 34

2.3. CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG XẾP

HẠNG TÍN NHIỆM DOANH NGHIỆP.......................................................................... 36

2.3.1. Phát triển thị trường XHTN doanh nghiệp dựa trên sự thành lập và mở rộng các

CRA doanh nghiệp........................................................................................................ 36

2.3.2. Phát triển thị trường XHTN doanh nghiệp dựa trên hình thành nhu cầu thông

tin về XHTN của nhà đầu tư ......................................................................................... 39

2.3.3. Phát triển thị trường XHTN doanh nghiệp dựa trên gia tăng tác động của kết

quả XHTN doanh nghiệp trên thị trường tài chính....................................................... 42

2.3.4. Phát triển thị trường XHTN doanh nghiệp dựa trên gia tăng sự tin tưởng từ

doanh nghiệp phát hành vào danh tiếng của các CRA.................................................. 44

2.3.5. Phát triển thị trường XHTN doanh nghiệp dựa trên gia tăng tính chất cạnh tranh

trên thị trường giữa các CRA........................................................................................ 46

2.4. KHOẢNG TRỐNG NGHIÊN CỨU...................................................................... 49

3 CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................................... 52

viii

3.1. QUY TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐỀ NGHỊ............................................................... 52

3.2. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU .................................................................................... 54

3.2.1. Mô hình nghiên cứu đối với hành vi dự định sử dụng XHTNDN của các nhà cá

nhân tại Việt Nam ......................................................................................................... 54

3.2.1.1. Đo lường trực tiếp các biến trong mô hình hành vi dự định sử dụng XHTN

doanh nghiệp của các nhà cá nhân tại Việt Nam..................................................... 57

3.2.1.2. Đo lường gián tiếp các biến trong mô hình hành vi dự định sử dụng XHTN

doanh nghiệp của các nhà cá nhân tại Việt Nam..................................................... 60

3.2.2. Mô hình nghiên cứu đối với đánh giá danh tiếng CRA và hành vi dự định sử

dụng XHTN doanh nghiệp có trả phí của các doanh nghiệp Việt Nam ....................... 63

3.2.2.1. Danh tiếng của tổ chức CRA doanh nghiệp ............................................. 63

3.2.2.2. Các yếu tố tác động đến danh tiếng của tổ chức CRA doanh nghiệp ...... 65

3.2.2.3. Mối quan hệ của danh tiếng của CRA và việc doanh nghiệp dự định chấp

nhận sử dụng dịch vụ có trả phí trong XHTN doanh nghiệp................................... 72

3.3. SỐ LIỆU VÀ MẪU NGHIÊN CỨU...................................................................... 78

3.3.1. Xác định tổng thể nghiên cứu và mẫu nghiên cứu .......................................... 78

3.3.2. Thu thập số liệu và đặc điểm mẫu nghiên cứu ................................................ 80

3.4. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH DỮ LIỆU ............................................................ 81

3.4.1. Kiểm tra mức độ tin cậy của thang đo............................................................. 81

3.4.2. Phân tích nhân tố khám phá............................................................................. 81

3.4.3. Phân tích nhân tố khẳng định và mô hình cấu trúc ML-SEM......................... 82

3.4.4. Phân tích mô hình cấu trúc ước lượng Bayes.................................................. 84

3.4.4.1. B-SEM và một số ưu điểm bổ trợ cho ML-SEM..................................... 84

3.4.4.2. Phân tích và các kiểm định trong mô hình B-SEM.................................. 86

4 CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN...................................... 92

ix

4.1. BỐI CẢNH THỊ TRƯỜNG XHTNDN TẠI VIỆT NAM..................................... 92

4.1.1. Quy định pháp luật và chính sách liên quan đến phát triển thị trường XHTNDN

của cơ quan quản lý tại Việt Nam................................................................................. 92

4.1.2. Hoạt động của các CRA tại thị trường XHTNDN Việt Nam.......................... 99

4.1.2.1. Hoạt động của các DCRA tại thị trường XHTNDN Việt Nam................ 99

4.1.2.2. Hoạt động của các GCRA tại thị trường XHTNDN Việt Nam.............. 107

4.1.3. Bối cảnh kinh tế vĩ mô tại Việt Nam............................................................. 110

4.2. MÔ HÌNH HÀNH VI DỰ ĐỊNH SỬ DỤNG XHTNDN CỦA CÁC CÁ NHÂN TẠI

VIỆT NAM..................................................................................................................... 112

4.3. MÔ HÌNH ĐÁNH GIÁ DANH TIẾNG CỦA CRA VÀ HÀNH VI DỰ ĐỊNH SỬ

DỤNG DỊCH VỤ XHTNDN CỦA CÁC DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM........... 120

4.4. THẢO LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .......................................................... 129

4.4.1. Kết quả hành vi dự định sử dụng XHTNDN của các cá nhân và các nhân tố tác

động trong mô hình ..................................................................................................... 129

4.4.2. Kết quả đánh giá danh tiếng, hành vi dự định sử dụng của các doanh nghiệp đối

với CRA tại Việt Nam và các nhân tố tác động trong mô hình .................................. 135

5 CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ CÁC KHUYẾN NGHỊ PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG

XẾP HẠNG TÍN NHIỆM DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM ...................................... 144

5.1. KẾT LUẬN .......................................................................................................... 144

5.2. KHUYẾN NGHỊ ĐỂ PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG XẾP HẠNG TÍN NHIỆM

DOANH NGHIỆP VIỆT NAM...................................................................................... 146

5.2.1. Hoàn thiện các quy định pháp lý về thị trường XHTNDN Việt Nam........... 146

5.2.1.1. Hoàn thiện quy định pháp lý cho việc tiến đến bắt buộc XHTN khi phát

hành trái phiếu doanh nghiệp................................................................................. 146

5.2.1.2. Hoàn thiện quy định pháp luật vềhoạt động của tổchức CRA doanh nghiệp............ 149

x

5.2.1.3. Hoàn thiện quy định pháp lý để thu hút sự quan tâm của các tổ chức trong

và ngoài nước để thành lập thêm CRA tại Việt Nam. ........................................... 150

5.2.2. Thực hiện các chính sách thúc đẩy các bên liên quan tham gia thịtrường xếp hạng............ 151

5.2.3. Gia tăng chất lượng thông tin và giáo dục đào tạo liên quan về xếp hạng tín

nhiệm doanh nghiệp .................................................................................................... 152

5.2.4. Khuyến nghị đối với các CRA doanh nghiệp................................................ 155

5.2.4.1. Hoàn thiện phương pháp xếp hạng doanh nghiệp.................................. 155

5.2.4.2. Phát triển sản phẩm dịch vụ xếp hạng tiến tới tạo ra nguồn thu ổn định và

minh bạch............................................................................................................... 162

5.2.4.3. Áp dụng các cải tiến công nghệ để hỗ trợ phát triển phương pháp trong hoạt

động xếp hạng doanh nghiệp ................................................................................. 167

5.2.4.4. Đảm bảo các nguyên tắc và chuẩn mực đạo đức trong xếp hạng doanh nghiệp.......... 171

5.2.4.5. Hình thành nguồn nhân sự chất lượng và đảm bảo chất lượng quản trị, lãnh

đạo trong CRA ....................................................................................................... 172

5.2.4.6. Liên kết các CRA với GCRA, RCRA và gia tăng hội nhập quốc tế, khu vực............ 173

5.2.5. Khuyến nghị đối với các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp phát hành

nói riêng trên thị trường XHTNDN Việt Nam............................................................ 175

5.2.6. Khuyến nghị đối với các nhà đầu tư trên thị trường XHTNDN Việt Nam... 176

5.3. HẠN CHẾ VÀ HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO....................................... 177

1 PHỤ LỤC 1. XÂY DỰNG THANG ĐO VÀ BẢN CÂU HỎI ĐỐI VỚI MÔ HÌNH

ĐÁNH GIÁ HÀNH VI DỰ ĐỊNH SỬ DỤNG XHTN DOANH NGHIỆP CỦA CÁC CÁ

NHÂN TẠI VIỆT NAM ................................................................................................. xxxi

1.1. XÂY DỰNG VÀ ĐIỀU CHỈNH BẢN CÂU HỎI THU THẬP SỐ LIỆU.... xxxi

1.2. BẢN CÂU HỎI CHÍNH THỨC MÔ HÌNH ĐÁNH GIÁ HÀNH VI DỰ ĐỊNH

SỬ DỤNG XHTN DOANH NGHIỆP CỦA CÁC CÁ NHÂN TẠI VIỆT NAM.. xxxv

xi

2 PHỤ LỤC 2. THỐNG KÊ MÔ TẢ MẪU, KIỂM ĐỊNH ĐỘ TIN CẬY THANG

ĐO, EFA VÀ CFA ĐỐI VỚI MÔ HÌNH ĐÁNH GIÁ HÀNH VI DỰ ĐỊNH SỬ DỤNG

XHTN DOANH NGHIỆP CỦA CÁC CÁ NHÂN TẠI VIỆT NAM...........................xliv

2.1. THỐNG KÊ MÔ TẢ ĐẶC ĐIỂM MẪU NGHIÊN CỨU MÔ HÌNH ĐÁNH

GIÁ HÀNH VI DỰ ĐỊNH SỬ DỤNG XHTN DOANH NGHIỆP CỦA CÁC CÁ

NHÂN TẠI VIỆT NAM...............................................................................................xliv

2.2. KIỂM TRA ĐỘTIN CẬY CỦA THANG ĐO BẰNG CRONBACH’S ALPHA.......... xlv

2.3. KẾT QUẢ PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHÁM PHÁ........................................xlvii

2.3.1. Phân tích nhân tố khám phá với thang đo hành vi dự định sử dụng ....xlvii

2.3.2. Phân tích nhân tố khám phá với thang đo thái độ, quy chuẩn chủ quan và

nhận thức kiểm soát hành vi ..................................................................................xlviii

2.3.3. Phân tích nhân tố khám phá với thang đo niềm tin hành vi, niềm tin quy

chuẩn và niềm tin kiểm soát.......................................................................................... l

2.4. KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH THANG ĐO BẰNG PHÂN TÍCH NHÂN TỐ

KHẲNG ĐỊNH CFA ........................................................................................................li

2.5. KIỂM ĐỊNH SỰ ỔN ĐỊNH CỦA MÔ HÌNH CẤU TRÚC BẰNG ƯỚC

LƯỢNG BOOTSTRAP .................................................................................................liv

3 PHỤ LỤC 3. XÂY DỰNG THANG ĐO VÀ BẢN CÂU HỎI ĐỐI VỚI MÔ HÌNH

ĐÁNH GIÁ DANH TIẾNG VÀ DỰ ĐỊNH SỬ DỤNG DỊCH VỤ XHTN CỦA CÁC

DOANH NGHIỆP ĐỐI VỚI CRA TẠI VIỆT NAM .....................................................lvi

3.1. XÂY DỰNG VÀ ĐIỀU CHỈNH BẢN CÂU HỎI..............................................lvi

3.2. BẢN CÂU HỎI CHÍNH THỨC..........................................................................lxi

4 PHỤ LỤC 4. THỐNG KÊ MÔ TẢ MẪU, KIỂM ĐỊNH ĐỘ TIN CẬY THANG

ĐO, EFA VÀ CFA ĐỐI VỚI MÔ HÌNH ĐÁNH GIÁ DANH TIẾNG VÀ DỰ ĐỊNH SỬ

DỤNG DỊCH VỤ XHTN CỦA CÁC DOANH NGHIỆP ĐỐI VỚI CRA TẠI VIỆT

NAM..................................................................................................................................lxix

4.1. THỐNG KÊ MÔ TẢ ĐẶC ĐIỂM MẪU NGHIÊN CỨU ..............................lxix

xii

4.2. KIỂM ĐỊNH ĐỘ TIN CẬY VÀ HIỆU LỰC CỦA THANG ĐO ................... lxx

4.3. KẾT QUẢ PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHÁM PHÁ.......................................lxxiii

4.3.1. Phân tích nhân tố khám phá với thang đo danh tiếng của CRA ..........lxxiii

4.3.1.1. Phân tích nhân tốkhám phá với thang đo đánh giá danh tiếng của CRA...........lxxiii

4.3.1.2. Phân tích nhân tố khám phá với các thang đo tác động đến danh tiếng

của CRA ..............................................................................................................lxxiii

4.3.2. Phân tích nhân tố khám phá với thang đo cam kết, niềm tin, nhận dạng và

dự định sử dụng dịch vụ của CRA .........................................................................lxxv

4.3.2.1. Phân tích nhân tố khám phá với thang đo cam kết, niềm tin, nhận dạng

đối với CRA doanh nghiệp...................................................................................lxxv

4.3.2.2. Phân tích nhân tố khám phá với hành vi dự định sử dụng dịch vụ từ CRA

của doanh nghiệp...............................................................................................lxxvii

4.4. KẾT QUẢ PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHẲNG ĐỊNH VỚI THANG ĐO DANH

TIẾNG ........................................................................................................................lxxvii

4.4.1. Phân tích nhân tố khẳng định với thang đo danh tiếng của CRA.......lxxvii

4.4.2. Phân tích nhân tố khẳng định với thang đo hành vi dự định sử dụng dịch

vụ trả phí của CRA ..................................................................................................lxxx

4.5. KIỂM ĐỊNH SỰ ỔN ĐỊNH CỦA MÔ HÌNH CẤU TRÚC .........................lxxxi

5 PHỤ LỤC 5. ĐÁNH GIÁ VỀ PHƯƠNG PHÁP XẾP HẠNG DOANH NGHIỆP

CỦA CRV .....................................................................................................................lxxxiv

5.1. PHƯƠNG PHÁP XẾP HẠNG DOANH NGHIỆP NIÊM YẾT CỦA CRV............lxxxiv

5.2. CƠ SỞ LỰA CHỌN NGÀNH CỦA DOANH NGHIÊP ĐỂ ĐÁNH GIÁ VỀ

PHƯƠNG PHÁP XẾP HẠNG ...............................................................................lxxxvii

5.3. PHƯƠNG PHÁP THU THẬP, DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU VÀ MÔ HÌNH

NGHIÊN CỨU........................................................................................................lxxxviii

xiii

5.4. KẾT QUẢ KIỂM CHỨNG MÔ HÌNH CỦA CRV ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP

VIỆT NAM – NGÀNH THỦY SẢN VÀ BẤT ĐỘNG SẢN, XÂY DỰNG ............ xciii

6 PHỤ LỤC 6. TÁC ĐỘNG CỦA CÁC NHÂN TỐ VĨ MÔ ĐẾN THỊ TRƯỜNG XẾP

HẠNG TÍN NHIỆM DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM VÀ CÁC QUỐC GIA

TRONG NHÓM ASEAN+3 ........................................................................................... xcix

6.1. CƠ SỞ ĐỀ XUẤT KIỂM ĐỊNH TÁC ĐỘNG CỦA CÁC NHÂN TỐ VĨ MÔ

ĐẾN THỊ TRƯỜNG XẾP HẠNG TÍN NHIỆM DOANH NGHIỆP ..................... xcix

6.2. MÔ HÌNH VÀ CÁC BIẾN SỐ TRONG MÔ HÌNH SỬ DỤNG ....................... c

6.3. KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN PHÁT TRIỂN THỊ

TRƯỜNG XHTN DOANH NGHIỆP.......................................................................... civ

7 PHỤ LỤC 7. CÁC KIỂM ĐỊNH TRUNG BÌNH ĐỐI VỚI KẾT QUẢ CỦA MÔ

HÌNH PHƯƠNG TRÌNH CẤU TRÚC......................................................................... cviii

7.1. KIỂM ĐỊNH SỰTHAY ĐỔI TRONG MỨC ĐÁNH GIÁ DANH TIẾNG CỦA DOANH

NGHIỆP ĐỐI VỚI CÁC DẠNG CRA TẠI THỊTRƯỜNG VIỆT NAM............................. cviii

7.2. KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH SỰ KHUYẾCH TÁN ĐỔI MỚI CỦA HOẠT ĐỘNG

XẾP HẠNG TÍN NHIỆM TRÊN THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM ................................. cx

7.2.1. Kết quả kiểm định sự khuyếch tán đổi mới của hoạt động xếp hạng tín

nhiệm trên thị trường Việt Nam đối với khách hàng cá nhân................................ cx

7.2.2. Kết quả kiểm định sự khuyếch tán đổi mới của hoạt động xếp hạng tín

nhiệm trên thị trường Việt Nam đối với khách hàng doanh nghiệp.................... cxii

8 PHỤLỤC 8. LÝ THUYẾT VỀKHUẾCH TÁN ĐỔI MỚI TRÊN THỊTRƯỜNG......... cxviii

8.1. TỔNG QUAN VỀ LÝ THUYẾT KHUẾCH TÁN ĐỔI MỚI TRÊN THỊ

TRƯỜNG ................................................................................................................... cxviii

8.2. CÁC GIAI ĐOẠN ĐỂ KHUẾCH TÁN SỰ ĐỔI MỚI................................... cxx

8.3. PHÂN LOẠI CÁC THÀNH VIÊN TRONG HỆ THỐNG XÃ HỘI ĐỐI VỚI

QUÁ TRÌNH KHUẾCH TÁN SỰ ĐỔI MỚI ......................................................... cxxiii