Phát triển doanh nghiệp nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ THU HUYỀN

PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NÔNG NGHIỆP

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC KẠN

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

THÁI NGUYÊN - NĂM 2019

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ THU HUYỀN

PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NÔNG NGHIỆP

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC KẠN

Ngành: Kinh tế Nông nghiệp

Mã số: 8.62.01.15

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. Lê Anh Vũ

THÁI NGUYÊN - NĂM 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, và có kế thừa các

công trình nghiên cứu trước đó có liên quan đến đề tài.

Các số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận luận văn “Phát triển doanh nghiệp

nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn” là trung thực và chưa từng được ai công bố

trong bất kỳ công trình nào khác.

Thái Nguyên, tháng năm 2019

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Thu Huyền

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện đề tài: “Phát triển doanh nghiệp nông nghiệp trên

địa bàn tỉnh Bắc Kạn”, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ, động viên của các cá

nhân và tập thể. Tôi xin được bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân và tập

thể đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu Nhà trường, Phòng Đào tạo - Bộ

phận Sau Đại học, các khoa và các phòng của Trường Đại học Kinh tế và Quản trị

Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi về mọi mặt trong quá

trình học tập và hoàn thành luận văn này.

Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của giáo viên hướng dẫn TS. Lê

Anh Vũ.

Tôi xin cảm ơn sự giúp đỡ, đóng góp nhiều ý kiến quý báu của các nhà khoa

học, các thầy các cô giáo trong Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh - Đại

học Thái Nguyên.

Tôi xin cảm ơn sự động viên, giúp đỡ của bạn bè và gia đình đã giúp tôi thực

hiện luận văn này.

Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc đối với mọi sự giúp đỡ quý báu đó.

Thái Nguyên, tháng năm 2019

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Thu Huyền

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN............................................................................................................ii

MỤC LỤC................................................................................................................ iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT.......................................................................................vi

DANH MỤC BẢNG.........................................................................................................vii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ..................................................................................................viii

MỞ ĐẦU..............................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Tổng quan tài liệu nghiên cứu liên quan đến đề tài ................................................2

3. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................5

3.1. Mục tiêu chung..............................................................................................................5

3.2. Mục tiêu cụ thể ..............................................................................................................5

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................5

4.1. Đối tượng nghiên cứu ...................................................................................................5

4.2. Phạm vi nghiên cứu.......................................................................................................5

5. Bố cục của đề tài .....................................................................................................6

Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN

DOANH NGHIỆP NÔNG NGHIỆP .............................................................................7

1.1. Doanh nghiệp nông nghiệp và phát triển doanh nghiệp nông nghiệp......................7

1.1.1. Doanh nghiệp nông nghiệp........................................................................................7

1.1.2. Phát triển doanh nghiệp nông nghiệp .....................................................................14

1.1.3. Nội dung phát triển doanh nghiệp nông nghiệp.....................................................18

1.2. Kinh nghiệm phát triển doanh nghiệp nông nghiệp của một số địa phương và bài

học rút ra cho tỉnh Bắc Kạn.......................................................................................22

1.2.1. Kinh nghiệm phát triển doanh nghiệp nông nghiệp của tỉnh Thái Nguyên.......22

1.2.2. Kinh nghiệm phát triển doanh nghiệp nông nghiệp của tỉnh Nghệ An..23

1.2.3. Kinh nghiệm phát triển doanh nghiệp nông nghiệp của tỉnh Hải Dương...24

1.2.4. Kinh nghiệm phát triển doanh nghiệp nông nghiệp của tỉnh Bắc Giang ...........25

1.2.5. Bài học rút ra có khả năng vận dụng cho Bắc Kạn ............................................26

iv

Chương 2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..............................................................27

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................27

2.2. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................27

2.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu..................................................................................27

2.2.2. Phương pháp điểm, mẫu nghiên cứu ......................................................................28

2.2.3. Phương pháp xử lý và phân tích dữ liệu.................................................................29

2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu .............................................................................30

Chương 3 THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NÔNG NGHIỆP

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC KẠN...............................................................................31

3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội ảnh hưởng đến sự phát triển của doanh nghiệp

nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn.....................................................................31

3.1.1. Điều kiện tự nhiên....................................................................................................31

3.1.2. Điều kiện kinh tế ......................................................................................................32

3.1.3. Điều kiện văn hóa, xã hội ........................................................................................34

3.2. Khung khổ chính sách và thực trạng phát triển của doanh nghiệp nông nghiệp ở

tỉnh Bắc Kạn..............................................................................................................35

3.2.1.Khung khổ chính sách...............................................................................................35

3.2.2. Tình hình phát triển các doanh nghiệp nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn..43

Ngân hàng .................................................................................................................54

3.3. Đánh giá chung về sự phát triển của các doanh nghiệp nông nghiệp trên địa bàn

tỉnh Bắc Kạn..............................................................................................................60

3.3.1. Kết quả đạt được ......................................................................................................60

3.3.2. Hạn chế .....................................................................................................................62

3.3.3 Nguyên nhân của hạn chế.........................................................................................66

Chương 4 QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NÔNG

NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC KẠN GIAI ĐOẠN 2019-2025..................68

4.1. Bối cảnh mới phát triển doanh nghiệp nông nghiệp tại Bắc Kạn ......................68

4.1.1. Bối cảnh quốc tế.......................................................................................................68

4.1.2. Bối cảnh trong nước.................................................................................................70

v

4.2. Quan điểm phát triển doanh nghiệp nông nghiệp tại tỉnh Bắc Kạn trong bối cảnh

hội nhập kinh tế quốc tế ............................................................................................73

4.2.1 Quan điểm phát triển doanh nghiệp nông nghiệp ...................................................73

4.2.2. Mục tiêu phát triển doanh nghiệp nông nghiệp......................................................74

4.3. Giải pháp phát triển doanh nghiệp nông nghiệp tại tỉnh Bắc Kạn ....................75

4.3.1. Giải pháp về đất đai..................................................................................................75

4.3.2. Giải pháp về vốn ......................................................................................................76

4.3.3. Giải pháp về nguồn nhân lực...................................................................................77

4.3.4. Giải pháp về khoa học và công nghệ ......................................................................78

4.3.5. Giải pháp về tiếp cận thị trường..............................................................................79

4.3.6. Tăng cường liên kết kinh tế giữa các doanh nghiệp nông nghiệp.........................80

4.3.7. Giải pháp khác..........................................................................................................82

KẾT LUẬN .......................................................................................................................83

TÀI LIỆU THAM KHẢO ..............................................................................................85

PHỤ LỤC I........................................................................................................................86

vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

KÝ HIỆU NGUYÊN NGHĨA

BQ Bình quân

CC Cơ cấu

CP Cổ phần

DN Doanh nghiệp

DNNN Doanh nghiệp nông nghiệp

DNTN Doanh nghiệp tư nhân

HTX Hợp tác xã

LĐ Lao động

NXB Nhà xuất bản

TNHH Trách nhiệm hữu hạn

TM-DV Thương mại dịch vụ

SXKD Sản xuất kinh doanh

SL Số lượng

UBND Ủy ban nhân dân

vii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1: Phân bổ mẫu điều tra trên địa bàn nghiên cứu ...............................................29

Bảng 3.2: Tăng trưởng kinh tế và cơ cấu kinh tế giai đoạn 2015 – 2017 .......................33

Bảng 3.3: Kinh phí hỗ trợ cho các doanh nghiệp nông nghiệp tham gia hội nghị, hội thảo

tỉnh Bắc Kạn .......................................................................................................................37

Bảng 3.4: Kết quả thực hiện chính sách hỗ trợ tín dụng cho doanh nghiệp ...................42

nông nghiệp.........................................................................................................................42

Bảng 3.5: Cơ cấu doanh nghiệp nông nghiệp theo khu vực địa lý và............................44

lĩnh vực hoạt động..............................................................................................................44

Bảng 3.6: Quy mô lao động của các doanh nghiệp nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc

Kạn ......................................................................................................................................46

Bảng 3.7: Giá trị sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nông nghiệp...........................47

Bảng 3.8: Đóng góp của các doanh nghiệp nông nghiệp vào sự phát triển của địa phương

.............................................................................................................................................49

Bảng 3.9: Mức độ tiếp cận các nguồn vốn của các doanh nghiệp ..................................54

Bảng 3.10: Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến việc doanh nghiệp chậm có được mặt

bằng sản xuất kinh doanh...................................................................................................64

Bảng 3.11: Số lượng doanh nghiệp được miễn, giảm thuế; được giãn thuế trong lúc khó

khăn .....................................................................................................................................65