Pháp luật Việt Nam về lãi do chậm thanh toán trong hợp đồng dân sự

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HỒ CHÍ MINH

CAO LÊ HOÀNG

PHÁP LUẬT VIỆT NAM

VỀ LÃI DO CHẬM THANH TOÁN

TRONG HỢP ĐỒNG DÂN SỰ

LUẬN VĂN THẠC SĨ

CHUYÊN NGÀNH LUẬT DÂN SỰ VÀ TỐ TỤNG DÂN SỰ

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HỒ CHÍ MINH

PHÁP LUẬT VIỆT NAM

VỀ LÃI DO CHẬM THANH TOÁN

TRONG HỢP ĐỒNG DÂN SỰ

Chuyên ngành: Luật dân sự và Tố tụng dân sự

Định hướng nghiên cứu

Mã số: 8380103

Người hướng dẫn khoa học : GS.TS. Đỗ Văn Đại

Học viên : Cao Lê Hoàng

Lớp : Cao học Luật - Khóa 30

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2022

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn thạc sỹ “Pháp luật Việt Nam về lãi do chậm

thanh toán trong hợp đồng dân sự” là công trình nghiên cứu do bản thân tôi thực

hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của GS.TS. Đỗ Văn Đại. Những phần sử dụng tài

liệu tham khảo trong luận văn đã được nêu rõ trong phần tài liệu tham khảo. Các số

liệu, kết quả trình bày trong luận văn là hoàn toàn trung thực, nếu sai tôi xin chịu

hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật và chịu mọi kỷ luật của nhà trường đề ra.

Người Viết

Cao Lê Hoàng

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................................1

CHƯƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÃI DO CHẬM THANH TOÁN

TRONG HỢP ĐỒNG DÂN SỰ .............................................................................10

1.1. Khái quát về lãi do chậm thanh toán.........................................................10

1.1.1 Khái niệm lãi và lãi suất: ..........................................................................11

1.1.2. Lãi do chậm thanh toán trong hợp đồng dân sự ......................................13

1.2. Căn cứ làm phát sinh lãi do chậm thanh toán ..........................................21

1.2.1. Giữa các bên tồn tại nghĩa vụ trả một khoản tiền hình thành từ hợp đồng

dân sự..................................................................................................................21

1.2.2. Có việc chậm thanh toán ..........................................................................22

1.2.3. Không cần có thỏa thuận về lãi chậm trả.................................................23

1.2.4. Những trường hợp không phải trả lãi do chậm thanh toán:....................24

1.3. Khoản tiền phát sinh lãi chậm thanh toán ................................................26

1.3.1. Lãi chậm trả đối với nợ gốc chậm thanh toán .........................................26

1.3.2. Lãi chậm trả đối với tiền lãi chậm thanh toán .........................................27

1.3.3. Lãi chậm trả đối với khoản tiền phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại....28

1.4. Mức lãi do chậm thanh toán.......................................................................29

1.4.1. Mức lãi theo thỏa thuận............................................................................29

1.4.2. Mức lãi theo pháp luật..............................................................................32

1.5. Thời gian tính lãi do chậm thanh toán ......................................................38

1.5.1. Thời điểm bắt đầu phát sinh lãi do chậm thanh toán...............................38

1.5.2. Thời điểm kết thúc tính lãi do chậm thanh toán trong hợp đồng dân sự .44

TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 .........................................................................................49

CHƯƠNG 2. BẤT CẬP VÀ HƯỚNG HOÀN THIỆN VỀ LÃI DO CHẬM

THANH TOÁN TRONG HỢP ĐỒNG DÂN SỰ.................................................50

2.1. Bất cập và hướng hoàn thiện về khoản tiền làm phát sinh lãi.................50

2.1.1. Bất cập và hướng hoàn thiện về tiền lãi do chậm thanh toán tiền phạt vi

phạm ...................................................................................................................50

2.1.2. Bất cập và hướng hoàn thiện về tiền lãi chậm trả do chậm thanh toán tiền

bồi thường thiệt hại ............................................................................................52

2.2. Bất cập và hướng hoàn thiện về mức lãi do chậm thanh toán ................53

2.2.1. Bất cập về mức lãi do chậm thanh toán ...................................................53

2.3.2. Hướng hoàn thiện về mức lãi do chậm thanh toán ..................................55

2.3. Bất cập và hướng hoàn thiện về thời gian kết thúc tính lãi.....................56

2.3.1. Bất cập về thời gian kết thúc tính lãi do chậm thanh toán.......................56

2.3.2. Hướng hoàn thiện về thời gian kết thúc tính lãi do chậm thanh toán......57

2.4. Bất cập và hướng hoàn thiện về kết hợp giữa phạt chậm trả và lãi chậm

trả .........................................................................................................................58

2.4.1. Bất cập về kết hợp giữa phạt chậm trả và lãi chậm trả ...........................58

2.4.2. Hướng hoàn thiện về kết hợp giữa phạt chậm trả và lãi chậm trả ..........60

TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 .........................................................................................62

KẾT LUẬN..............................................................................................................63

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Các giao dịch dân sự tồn tại mối quan hệ khăn khít giữa bên có quyền và bên

có nghĩa vụ. Các nghĩa vụ phải thực hiện của bên có nghĩa vụ có ảnh hưởng trực

tiếp đối với quyền lợi của bên có quyền. Vì vậy các trường hợp không thực hiện

nghĩa vụ, thực hiện không đúng nghĩa vụ sẽ làm ảnh hưởng rất lớn tới thoả thuận

của các bên. Trong đó việc không tuân thủ thời điểm thực hiện nghĩa vụ là một

trong những trường hợp vi phạm khá phổ biến. Việc không tuân thủ thời điểm thực

hiện nghĩa vụ được chia thành nhiều loại trong đó có trường hợp chậm thực hiện

nghĩa vụ. Khi một bên chậm thực hiện nghĩa vụ dân sự sẽ gây ra những thiệt hại

khác nhau đối với bên có quyền ví dụ chậm giao hàng sẽ có thể làm hàng hóa được

giao bị hư hỏng, hoạt động kinh doanh bị ngưng trệ, chậm thực hiện một công việc

có thể làm các hoạt động khác liên quan đến công việc đó bị ảnh hưởng… Chậm

thực hiện nghĩa vụ trả tiền cũng vậy, đều có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực tới

bên có quyền mà đáng lẽ ra họ không phải chịu. Vì vậy để đảm bảo sự ổn định, cân

bằng của giao dich dân sự, đảm bảo quyền lợi của các bên tham gia giao dịch, pháp

luật đã có những quy định cụ thể nhằm bảo vệ quyền lợi của bên có quyền khỏi

những hành vi xâm hại trên. Trong thực tế nghĩa vụ thanh toán tồn tại trong rất

nhiều lĩnh vực trong đời sống xã hội và việc vi phạm nghĩa vụ thanh toán cũng là

một vấn đề khá phổ biến. Pháp luật đã dự trù rất nhiều biện pháp khác nhau nhằm

bảo vệ quyền lợi các bên trong trường hợp chậm thực hiện nghĩa vụ thanh toán

trong đó việc quy định bên vi phạm nghĩa vụ thanh toán phải trả lãi do chậm thanh

toán, đây là một trong những biện pháp hết sức hiệu quả được pháp luật nhiều nước

trên thế giới cũng như pháp luật trong nước ưa chuộng. Bằng công cụ này bên có

quyền sẽ được bù đắp một khoản lợi ích vật chất nhất định có tính tương xứng với

lợi ích đã bị xâm phạm cũng như buộc bên có nghĩa vụ phải chịu trách nhiệm đối

với những vị phạm của mình, từ đó củng cố thêm nguyên tắc “cá nhân, pháp nhân

phải tự chịu trách nhiệm về việc không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa

vụ dân sự”.

Đối với vấn đề này pháp luật quốc tế cũng đã có những quy định cụ thể như

trong Bộ nguyên tắc Châu Âu về hợp đồng tại khoản 1 Điều 9.508 có quy định

trong trường hợp chậm thanh toán một khoản tiền bên có quyền được phép yêu cầu

lãi suất của khoản tiền này. Hay trong Công ước Viên 1980 của Liên Hợp Quốc về

2

hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế cũng có quy định tại Điều 78: “nếu một bên

chậm thanh toán tiền hàng hay mọi khoản tiền thiếu khác, bên kia có quyền đòi tiền

lãi trên số tiền chậm trả đó mà không ảnh hưởng tới quyền đòi bồi thường thiệt hại

mà họ có quyền đòi hỏi chiều theo Điều 74”. Tương tự trong Bộ nguyên tắc

Unidroit tại Điều 7.4.9 cũng có quy định trong trường hợp không được thanh toán

một khoản tiền đến hạn, bên có quyền được quyền yêu cầu bên kia khoản tiền lãi từ

khoản tiền này. Trên tinh thần chung đó pháp luật Việt Nam cũng đã có các quy

định về lãi do chậm thanh toán được thể hiện cụ thể trong khoản 1 Điều 357 Bộ luật

dân sư năm 2015: “Trường hợp bên có nghĩa vụ chậm trả tiền thì bên đó phải trả lãi

đối với số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả”.

Kể từ ngày 24 tháng 11 năm 2015 Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa

Việt Nam đã thông qua Bộ luật Dân sự năm 2015, có hiệu lực vào ngày 1 tháng 1

năm 2017 với nhiều nội dung được thay đổi, bổ sung, trong đó có cả những nội

dung liên quan đến vấn đề lãi do chậm thanh toán trong hợp đồng dân sự.

Với mong muốn tìm hiểu thêm về những nội dung trên trong Bộ luật Dân sự

năm 2015, phân tích những điểm được bổ sung sửa đổi trong Bộ luật Dân sự năm

2015 cũng như thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật về vấn đề này đồng

thời đóng góp những giải pháp để hạn chế một số bất cập còn tồn tại, tôi quyết định

chọn đề tài: “Pháp luật Việt Nam về lãi do chậm thanh toán trong hợp đồng

dân sự”

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

Qua quá trình nghiên cứu, tổng hợp tài liệu liên quan đến đề tài Pháp luật

Việt Nam về lãi do chậm thanh toán trong hợp đồng dân sự, tác giả nhận thấy đã có

những bài viết, công trình nghiên cứu khoa học có liên quan cụ thể như sau:

Đầu tiên, về phương diện sách chúng ta có các tác phẩm như:

- Nguyễn Mạnh Bách (1998), Nghĩa vụ dân sự trong Luât Dân sự, NXB.

Chính trị quốc gia: dựa trên cơ sở Bộ luật Dân sự tác giả đã có những phân tích làm

sáng tỏ những vấn đề về sự tạo lập nghĩa vụ dân sự, việc thực hiện trách nhiệm dân

sự và trách nhiệm dân sự ngoài hợp đồng. Trong đó có nhiều nội dung liên quan đến

lãi do chậm thanh toán trong hợp đồng dân sự như nội dung về tiền bồi thường thiệt

hại vì quá hạn. Tác giả đã có những lý giải sâu sắc về lý do không phải chứng minh

thiệt hại đối với nghĩa vụ về tiền bạc, cũng như nhiều vấn đề khác. Tuy nhiên do

3

cuốn sách này không tập trung nghiên cứu chuyên sâu đối với vấn đề lãi do chậm

thanh toán trong hợp đồng dân sự nên nhiều nội dung còn chưa được đề cập cũng

như thời điểm xuất bản là khi Bộ luật Dân sự 1995 còn hiệu lực nên nhiều nội dung

đã thay đổi so với trước đây.

- Bộ Tư pháp (2017), Những điểm mới cơ bản của Bộ luật Dân sự năm 2015,

Đinh Trung Tụng, NXB. Lao động. Tác phẩm đã tập trung phân tích những điểm

mới cơ bản của Bộ luật Dân sự năm 2015 so với các quy định của pháp luật dân sự

trước đây. Trong đó tác phẩm cũng đã nêu được sự khác biệt trong quy định về lãi

do chậm thanh toán theo quy định của Bộ luật Dân sự mới như việc thay đổi không

sử dụng lãi suất cơ bản trong việc tính lãi chậm trả hay quy định về mức lãi trần

theo thỏa thuận. Tuy nhiên tác phẩm chỉ tập trung nghiên cứu những điểm mới cơ

bản của Bộ luật Dân sự năm 2015 chứ chưa nêu được thật cụ thể những quy định

của pháp luật đối với vấn đề lãi suất do chậm thanh toán trong hợp đồng dân sự,

những điểm còn tồn tại hạn chế và hướng khắc phục cụ thể đối với nội dung này.

- Trường Đại học Luật thành phố Hồ Chí Minh (2019), Giáo trình Pháp luật

về hợp đồng và bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, Đỗ Văn Đại, NXB. Hồng Đức

– Hội Luật gia Việt Nam: giáo trình đã tập trung vào phân tích các quy định pháp

luật về hợp đồng và bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng. Trong đó có đề cập đến

những nội dung khác nhau của vấn đề trách nhiệm do vi phạm hợp đồng. Giáo trình

đã đưa ra nhiều ví dụ cụ thể, có những phân tích sâu sắc đối với những vấn đề liên

quan đến lãi do chậm thanh toán trong phần này, song do nội dung này chỉ là một

phần trong tổng thể nội dung lớn cần đề cập nên giáo trình này chỉ nghiên cứu dưới

một khía cạnh nào đó chứ chưa đi sâu vào hết các nội dung khác của lãi do chậm

thanh toán trong hợp đồng dân sự.

- Đỗ Văn Đại (2020), Luật hợp đồng Việt Nam Bản án và Bình luận bản án,

NXB. Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh: tác giả cho ta cái nhìn tổng quát

về chế định hợp đồng trong pháp luật Việt Nam. Từ những bản án về hợp đồng dân

sự tác giả đã đưa ra cái nhìn đa chiều từ nhiều góc độ khác nhau về từng vấn đề

khác nhau của Luật hợp đồng Việt Nam, trong tập 2 của bộ sách chuyên khảo này

tác giả đã đề cập đến những nội dung chính của lãi do chậm thanh toán trong luật

hợp đồng Việt Nam như trường hợp làm phát sinh lãi, thời gian phát sinh lãi, mức

lãi vv… tuy nhiên do vấn đề lãi do chậm thanh toán chỉ là một phần được lồng ghép

trong nội dung về Luật hợp đồng, thêm vào đó có sự đan xen giữa lãi do chậm

4

thanh toán trong hợp đồng nói chung bao gồm cả các hợp đồng thương mại và các

loại hợp đồng khác nên còn chưa có sự phân tích, nghiên cứu một cách cụ thể đối

với vấn đề lãi do chậm thanh toán trong hợp đồng dân sự.

- Đỗ Văn Đại (2018), Các biện pháp xử lý việc không thực hiện đúng hợp

đồng trong pháp luật Việt Nam, NXB. Hồng Đức – Hội luật gia Việt Nam: tác

phẩm đã đưa ra cái nhìn mang tính tổng thể, rõ ràng về các vấn đề pháp lý cơ bản

liên quan đến vấn đề xử lý việc không thực hiện đúng hợp đồng theo quy định của

pháp luật nước ta hiện nay trong đó có biện pháp yêu cầu trả lãi do chậm thanh

toán. Mặc dù đưa ra cái nhìn khá tổng quát về vấn đề lãi do chậm thanh toán song

tác phẩm chủ yếu tập trung nghiên cứu lãi do chậm thanh toán từ góc độ một biện

pháp xử lý việc không thực hiện đúng hợp đồng nên không đề cập nhiều đến các

khía cạnh khác của vấn đề này.

- Đỗ Văn Đại (2020), Luật nghĩa vụ Việt Nam Bản án và Bình luận bản án,

NXB. Hồng Đức – Hội luật gia Việt Nam: tác phẩm đã nghiên cứu chuyên sâu về

nghĩa vụ trong pháp luật Việt Nam cũng nhưng các vấn đề pháp lý và thực tiễn xoay

quanh quy định về nghĩa vụ trong pháp luật Việt Nam. Thông qua những bản án của

các cấp xét xử, tác giả đã cung cấp kiến thức cho người đọc trong nhiều khía cạnh

khác nhau về phương diện văn bản, thực tiễn pháp lý, quan điểm của tác giả, so

sánh pháp luật quốc tế vv… liên quan đến nghĩa vụ.

Về phương diện tạp chí, bài viết có nhiều tác phẩm có liên quan nghiên cứu

vấn đề lãi do chậm thanh toán như:

- Trần Xuân Hải (2022), “Bàn về lãi suất chậm thanh toán trong hợp đồng

mua bán hàng hóa”, Tạp chí tòa án nhân dân: tác giả đã phân tích về lãi suất chậm

thanh toán, nêu lên những bất cập và đề xuất giải pháp khắc phục liên quan đến vấn

đề lãi suất chậm thanh toán trong hợp đồng mua bán hàng hóa. Tuy nhiên bài viết

mới chỉ đề cập đến các nội dung liên quan đến lãi do chậm thanh toán trong một

loại hợp đồng là hợp đồng mua bán hàng hóa chứ chưa có sự nghiên cứu tổng quát

về lãi do chậm thanh toán trong các loại hợp đồng dân sự khác.

- Đỗ Văn Đại (2018), “Lãi chậm trả tiền trong án lệ năm 2016”, Tạp chí tòa án

nhân dân: tác giả đã có những phân tích cụ thể về những vấn đề pháp lý liên quan đến

khoản tiền có thể làm phát sinh lãi chậm trả, thời gian tính lãi chậm trả cũng như mức

lãi để tính lãi chậm trả từ thực tiễn xét xử theo Án lệ số 08/2016/AL (được xây dựng

5

trên cơ sở Quyết định giám đốc thẩm số 12/2013/KDTM-GĐT ngày 16-5-2013 của

Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao) và án lệ số 09/2016/AL (được xây

dựng trên cơ sở Quyết định giám đốc thẩm số 07/2013/KDTM-GĐT ngày 15-3-2013

của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao).

- Nguyễn Văn Dương, “Lãi quá hạn hay lãi chậm trả? Cách tính lãi suất chậm

trả và lãi suất quá hạn”, https://luatduonggia.vn/lai-cham-tra-va-lai-qua-han-cach￾tinh-lai-suat-cham-tra-va-qua-han, truy cập ngày 10/8/2022: tác giả đã có những phân

tích về khái niệm lãi quán hạn, lãi chậm trả và cách tính lãi quá han, lãi chậm trả cũng

như đưa ra được những ví dụ cụ thể về cách tính lãi trong giai đoạn hiện nay. Tuy

nhiên bài viết chỉ tập trung phân tích khái niệm và cách tính lãi chứ chưa có những

nghiên cứu chuyên sâu cách khía cạnh khác nhau về lãi do chậm thanh toán.

- Trần Minh Hoàng, “Lãi suất do chậm thanh toán”, http://trilaw.com.vn/arti￾lai-suat-do-cham-thanh-toan, truy cập ngày 2/8/2019: bài viết đã có những phân tích

về lãi suất do châm thanh toán đối với các giao dịch thực hiện trước và sau khi Bộ

luật Dân sự 2015 có hiệu lực. Bài viết giúp ta có cái nhìn rõ nét hơn đối với vấn đề

lãi suất do chậm thanh toán, tuy nhiên bài viết chưa nêu được thật cụ thể những quy

định của pháp luật đối với vấn đề lãi suất do chậm thanh toán trong hợp đồng dân

sự cũng như chưa đưa ra được những giải pháp cụ thể nhằm khắc phục những bất

cập của pháp luật đối với vấn đề trên.

Bên cạnh đó, một số luận văn thạc sỹ luật học, công trình nghiên cứu khoa

học có nghiên cứu những vấn đề có liên quan đến lãi do chậm thanh toán như:

- La Hồng (2006), Giải quyết tranh chấp về lãi suất cho vay trong hợp đồng

tín dụng, đề tài nghiên cứu khoa học, trường Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh,

tác giả tập trung phân tích thực trạng giải quyết tranh chấp về lãi suất cho vay trong

các hợp đồng tín dụng, nguyên nhân dẫn đến tranh chấp, cơ chế giải quyết tranh

chấp, bất cập của việc giải quyết tại Tòa án và đưa ra một số kiến nghị nhằm khắc

phục những hạn chế, bất cập của tác giả đối với việc giải quyết tranh chấp cho vay

trong hợp đồng tín dụng.

- Vũ Hoàng Linh (2010), Pháp luật về lãi do chậm thanh toán trong hợp

đồng kinh doanh thương mại, luận văn thạc sĩ, trường Đại học Luật Thành phố Hồ

Chí Minh: qua bài viết tác giả đã làm rõ vấn đề lý luận của quy định về hợp đồng

kinh doanh thương mại, lãi và lãi suất cũng như lãi do chậm thanh toán trong hợp

6

đồng kinh doanh thương mại, sự hình thành và phát triển của pháp luật Việt Nam về

lãi do chậm thanh toán, những bất cập hạn chế và đưa ra giải pháp tháo gỡ. Mặc dù

cùng làm về lãi suất do chậm thanh toán song tác giả Vũ Hoàng Linh chủ yếu tập

trung vào phân tích các vấn đề xoay quanh lãi do chậm thanh toán trong hợp đồng

kinh doanh thương mại chứ không đi sâu vào nghiên cứu về hợp đồng dân sự.

- Dương Thu Phương (2009), Lãi suất trong hợp đồng vay tiền và tác động

của nó đến nền kinh tế hiện nay, đề tài nghiên cứu khoa học, trường Đại học Luật

Hà Nội: qua công trình nghiên cứu của mình tác giả đã làm rõ các nội dung pháp lý

liên quan đến hợp đồng vay tiền, lãi suất trong hợp đồng vay tiền, tình hình thực

tiễn của hoạt động vay tiền cũng như tác động của nó đối với nên kinh tế hiện nay.

Từ đó, tác giả đã nêu ra nhưng hạn chế bất cập trong thực tiễn áp dụng những quy

định của pháp luật liên quan đến lãi trong hợp đồng vay tiền và đề xuất nhưng giải

pháp nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế trên.

- Nguyễn Tiến Thành (2011), Lãi suất trong hợp đồng vay tài sản theo pháp

luật Dân sự Việt Nam, luận văn thạc sĩ, trường Đại học Luật Hà Nội: nội dung đề tài

làm rõ khái niệm, bản chất hợp đồng vay tiền từ đó đi vào phân tích các vấn đề lãi

suất như lãi suất cơ bản, lãi suất cho vay trong hợp đồng vay tiền. Từ các vấn đề

thực tiễn về áp dụng lãi suất trong hợp đồng vay tiền tác giả cho ta thấy nhiều điểm

còn chưa hợp lý trong quy định của pháp luật Việt Nam về vấn đề này từ đó đưa ra

những biện pháp khắc phục hợp lý. Luận văn tập trung sâu vào lãi suất trong hợp

đồng vay tiền nên chưa có những phân tích chuyên sâu đối với lãi do chậm thanh

toán trong hợp đồng dân sự.

Nhìn chung các công trình khoa học nêu trên đã nghiên cứu các chế định liên

quan đến lãi do chậm thanh toán dưới nhiều góc độ khác nhau, qua đó phần nào làm

rõ được một số vấn đề về lãi do chậm thanh toán. Thông qua việc nghiên cứu những

công trình khoa học này, tác giả đã định hình được một số vấn đề pháp lý xoay

quanh đề tài của mình như: thời gian bắt đầu tính lãi chậm trả, thời điểm kết thúc

tính lãi chậm trả, mức lãi cũng như một số hạn chế bất cập liên quan đến việc tính

lãi chậm trả vv… Tuy nhiên qua thực tiễn tình hình nghiên cứu đề tài nêu trên, vẫn

chưa có công trình nghiên cứu chuyên biệt liên quan đến lãi chậm trả trong hợp

đồng dân sự và việc giải quyết các hạn chế bất cập liên quan đến lãi chậm trả như

hướng xử lý mức lãi thỏa thuận quá cao, việc áp dụng dụng đồng thời các trách

nhiệm trả lãi do chậm thanh toán, phạt vi phạm hợp đồng và bồi thường thiệt hại

7

còn nhiều điểm chưa thực sự triệt để và hợp lý. Đối với việc áp dụng lãi chậm trả

đối với trường hợp chậm trả tiền phạt vi phạm và chậm trả tiền bồi thường thiệt hại

cũng còn nhiều điểm bất cập cần tháo gỡ. Chính vì vậy việc nghiên cứu đề tài lãi do

chậm thanh toán trong hợp đồng là hết sức cần thiết.

3. Đối tượng, mục đích nghiên cứu của đề tài

3.1. Đối tượng nghiên cứu:

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là pháp luật Việt Nam về lãi do chậm thanh

toán trong đó tập trung nghiên cứu lãi do chậm thanh toán trong hợp đồng dân sự

cũng như thực tiễn xét xử xoay quanh nội dung này.

3.2. Mục đích nghiên cứu

Thông qua việc nghiên cứu đề tài về lãi do chậm thanh toán trong hợp đồng

dân sự trước hết là để nâng cao sự hiểu biết của bản thân đối với vấn đề này. Việc

nghiên cứu đề tài cũng nhằm mục đích đưa ra cái nhìn tổng quát về lãi do chậm

thanh toán trong hợp đồng dân sự, lịch sử hình thành, các căn cứ phát sinh, cách

tính lãi cũng như mối quan hệ giữa lãi do chậm thanh toán với các quy đinh về trách

nhiệm dân sự khác. Phân tích những những quy định về lãi do chậm thanh toán

trong hợp đồng dân sự trong Bộ luật Dân sự năm 2015 đồng thời đề xuất một số

giải pháp cụ thể nhằm góp phần hoàn thiện pháp luật về lãi do chậm thanh toán

trong hợp đồng dân sự nói riêng và trong pháp luật Dân sự Việt Nam nói chung.

Ngoài ra, luận văn xây dựng khái niệm về lãi do chậm thanh toán làm sáng tỏ những

dấu hiệu đặc trưng của lãi do chậm thanh toán trong hợp đồng dân sự. So sánh với

các quy định về lãi do chậm thanh toán theo quy định của pháp luật quốc tế cũng

như nghiên cứu và học hỏi những quy định, giải pháp hay của pháp luật một số

nước, tổ chức trên thế giới, qua đó xây dựng những đề xuất kiến nghị phù hợp nhằm

phát triển pháp luật về lãi do chậm thanh toán trong hợp đồng dân sự ở nước ta hiện

nay. Bên cạnh đó, Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo phục vụ cho công

tác nghiên cứu hoàn thiện quy định pháp luật, công tác đào tạo, nghiên cứu khoa

học đối với những ai quan tâm đến vấn đề này.

4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu của đề tài và phương pháp nghiên cứu

4.1. Giới hạn phạm vi nghiên cứu

Trong phạm vi luận văn tác giả chỉ tập trung nghiên cứu những vấn đề pháp

lý trọng tâm nhất về lãi do chậm thanh toán và đặc biệt đi sâu vào nghiên cứu đối